يكشنبه ۹ آذر ۱۳۸۲ - سال يازدهم - شماره ۳۲۳۹
درمانگاه
Front Page

اسيدهاي چرب ترانس
000688.jpg
اسيدهاي چرب ترانس كه چربي هاي ترانس هم ناميده مي شوند در مواد غذايي از جمله روغن هاي گياهي، برخي از مارگارين ها، بيسكوئيت ها، كلوچه ها، غذاهاي آماده و ديگر غذاها يافت مي شوند. در اثر فرآيند صنعتي هيدروژناسيون كه به منظور جامد كردن روغن هاي مايع به كار مي رود اسيدهاي چرب ترانس بوجود مي آيند.
اين فرآيند باعث افزايش طول عمر و ثبات طعم اين روغن ها و مواد غذايي حاوي اين روغن ها مي شود. سازمان غذا و داروي ايالات متحده باتوجه به مطالعاتي كه انجام شده اعلام كرده است كه مصرف اسيدهاي چرب ترانس باعث افزايش سطح- LDL كلسترول يا كلسترول بد خون مي شود كه اين مساله منجر به افزايش خطر بيماري  هاي قلبي مي شود. بيشتر اسيدهاي چرب ترانسي كه آمريكايي ها دريافت مي كنند از منبع روغن هاي گياهي جامد بخصوص مارگارين و در حدود۲۵ درصد آن از منابع غذايي ديگر بدست مي آيد.
آمريكايي ها روزانه پنج گرم اسيدهاي چرب ترانس مصرف مي كنند كه اين ميزان كمتر از سه درصد انرژي روزانه آنها و هفت درصد از چربي كل روزانه آنها را تشكيل مي دهد. به طور كلي خطرات چربي هاي اشباع، بسيار بيشتر از خطر اسيدهاي چرب ترانس است، به همين دليل تاكيدي در منع مصرف موادغذايي حاوي اين نوع اسيدهاي چرب وجود ندارد. زيرا امروزه معضل بزرگ تغذيه، استفاده زياد از چربي هاي اشباع است كه حدود يك سوم كل چربي مصرفي مردم را تشكيل مي دهد كه خطر بزرگي براي سلامتي محسوب مي شود.

آزمايش ژنتيكي و آب سياه
000686.jpg
به گفته دكتر عبداللهي، متخصص چشم، بيماري  آب سياه مادرزادي، يك بيماري ژنتيكي و ارثي است كه بهتر است زوج هاي جوان براي پيشگيري از ابتلاي فرزندانشان به اين بيماري، قبل از ازدواج آزمايش هاي ژنتيكي بدهند تا در صورت داشتن ژن مغلوب از ازدواج خودداري كنند.از علائم بيماري آب سياه مي توان ريزش اشك، بزرگ شدن قرنيه چشم، بستن پلك در هنگام تابش نور و در موارد شديدتر به تغيير رنگ قرنيه (آبي رنگ) اشاره كرد كه به محض مشاهده علائم فوق، افراد بايد سريعا به چشم پزشك مراجعه كنند.وي درمان دارويي را براي بيماري آب سياه مادرزادي (گلوكوم) مناسب ندانست و گفت: دارو نمي تواند عوارض اين بيماري را از بين ببرد و جراحي تنها راه موثر درمان است.به گفته دكتر عبداللهي اين بيماري ممكن است در هنگام تولد و يا پس از تولد تا سن سه سالگي همراه با درد بروز كند، كه در برخي مواقع كودك اين درد را بيان نمي كند.نكته قابل ذكر درباره آب سياه اين است كه گاهي مواقع ممكن است والدين اين بيماري را داشته باشند اما فرزندان آنان سالم ولي ناقل باشند. در مواقعي نيز اين امكان وجود دارد تا پدر و مادر سالم بوده اما بيماري به فرزندان منتقل شود و آنها را دچار مشكل كند.

خورد و خوراك
تبليغات و خيانت هاي پدر و مادرها
بعد از سه وعده غذاي اصلي كه عبارت باشند از صبحانه، نهار و شام مهمترين وعده هاي غذايي، ميان وعده ها هستند. تقريبا يك چهارم انرژي دريافتي كودكان از ميان وعده هايي كه مصرف مي كنند به دست مي آيد. والدين بچه ها در آموزش نحوه انتخاب نوع غذا توسط خود آنها، بسيار موثرند.تغذيه كودكان را در سه گروه بررسي مي كنيم:
كودك نوپا و پيش دبستاني (1تا۶ سالگي)
در اين دوره سني، غذاها را كم حجم انتخاب كنيد، به طوري كه مقدار غذايي كه براي اين گروه استفاده مي كنيد بايد در حدود چند قاشق غذاخوري باشد و از 4 قاشق غذاخوري ماست در تغذيه شان مي توانيد استفاده كنيد. وقتي كودكان بزرگ تر مي شوند، مقدار غذاي آنها نيز افزايش مي يابد. براي جلوگيري از كاهش اشتها، ظرف غذاي كودك را پر نكنيد.تهيه غذا همراه با كودك باعث افزايش انگيزه او در خوردن غذا مي شود. از دادن سبزيجات خام، ذرت بوداده، دانه هاي آجيلي و بادام زميني و ميوه هاي خشك مثل كشمش به كودكان زير 3 سال خودداري كنيد. گوشت هاي دراز و رشته اي را قطعه قطعه كرده و انگور را از وسط دو نيم كنيد.
دوران مدرسه (7تا۱۲ سالگي)
در اين دوره، بچه ها در انتخاب ميان وعده هاي خود مختارند و مي توانند اين وعده غذايي را به طور شخصي تهيه كنند. كودكان در اين سنين در درصدد انتخاب غذاهايي بر مي آيند كه تبليغات زيادي راجع به آنها صورت گرفته و در زماني از اين غذاها بيشتر استقبال مي كنند كه مادر نيز در مصرف اين مواد، كودك خود را مورد تشويق قرار دهد. مثلا چيپس و پفك غذاهاي مناسبي نبوده و فقط جلوي اشتهاي كودك را مي گيرد و اگر پدر و مادر و اطرافيان كودك بدانند كه با خريد اين گونه مواد چه خيانتي را به او روا مي دارند، هرگز اين كار را مرتكب نمي شوند. چيپس و پفك بيماري را به طور تدريجي در بدن كودكان به وجود مي آورد و آينده بسي ناراحت كننده همراه با تاسف را پيش روي آنها قرار مي دهد. انواع ميوه، نان، پنير، گوجه فرنگي، لوبيا، پنير و نان، انواع بيسكويت با پنير، انواع آجيل و سالاد ميوه از ميان وعده هاي خوب به شمار مي روند. پيشنهاد مي شود كه درباره تهيه ميان وعده غذايي براي كودكان خود بيشتر وقت صرف كنيد و آنها را قرباني غذاي انتخابي خود نكنيد.
نوجوانان 
اين دوره زماني است كه فرزندان شما تمايل دارند كه مستقل شوند و از غذاهاي آماده و فاقد ارزش تغذيه اي بيشتر استفاده مي كنند. اين غذاها از نظر كالري (انرژي) غني بوده و محتواي چربي آنها زياد است. مصرف اين غذاها به مرور زمان به صورت عادت در مي آيد و اثرات بد و غير قابل جبراني به همراه خواهد داشت. به خانواده ها، مخصوصا والدين مسوول متذكر مي شويم كه براي جلوگيري از مصرف غذاهاي بي ارزش توسط فرزندان، هيچ زماني دير نيست. پس از همين امروز راجع به مواد غذايي بيشتر تحقيق كنيد و از كارشناس تغذيه كمك بخواهيد و بدون هيچ هزينه اي، سلامتي را بيمه كنيد.
چه  غذاهايي براي كودكان مناسب است؟
غذاهايي مغذي هستند كه از نظر فيبرغذايي غني بوده و داراي چربي كم باشند، اما بايد بدانيد كه غذايي مناسب است كه به راحتي تهيه شود. همچنين درزمان آماده كردن غذا انتخاب هاي كودك خود را مورد توجه قرار دهيد. زماني كودك از غذا لذت مي برد كه آن خوراكي خوشمزه بوده وتهيه آن در همه جا ممكن باشد. اين را بدانيد كه اشتهاي كودك به غذاهاي بسيار متنوع است در اينجا چند ميان وعده مقوي را پيشنهاد مي كنيم:
- نان و ماست و يا نان و پنير - بيسكويت و شير - آب هويج (اگر در ميان روز خورده شود اشتهاي كودك را براي وعده ناهار بيشتر مي كند) - ساندويچ نان و گوشت و سس مايونز كم چرب - چوب شور با پنير- مخلوط ميوه با ماست - سالاد ماكاروني همراه با انواع حبوبات و سس مايونز كم چربي - غلات صبحانه با شير
لازم است كه كودك هر سه تا چهار ساعت يك بار غذايي ميل كند و زماني را بايد به غذا خوردن اختصاص دهد كه گرسنه است. يك نكته بسيار مهم است و آن زمان تهيه ميان وعده براي كودك است. سعي كنيد اين خواركي ها را قبل از وعده هاي اصلي به كودك ندهيد. همچنين زماني به كودك ناهار و شام دهيد كه حداقل نيم ساعت از فعاليت  روزانه او گذشته وديگر خسته نيست. چرا كه كودكان در هنگام خستگي غذا نمي خورند و در نتيجه ضعيف مي شوند.
يك نكته
اكثر كودكان مصرف آب ميوه را بيشتر از نوشيدن آب ترجيح مي دهند و البته اين كار مفيد است چرا كه آب ميوه ويتامين و مواد معدني دارد وبراي سلامت و فعاليت بچه ها ضروري است. اما فراموش نكنيد كه آب ميوه داراي قند زيادي است، فيبر ندارد و وقتي زياد از حد مصرف شود باعث افزايش وزن كودك خواهد شد. اين نكته را بدانيد آب ميوه هاي كارخانه اي كه در انواع پاكت ها بسته بندي مي شوند براي كوكان مفيد نيستند چرا كه اين گونه آب ميوه ها ممزوج با موادنگهدارنده هستند كه براي كودكان مضر است. سعي كنيد كه آب ميوه طبيعي استفاده كنيد و حتي المقدور، آب ميوه هايي را انتخاب كنيد كه مواد نگهدارنده نداشته باشند.
راههايي براي تغذيه كودك 
- دادن حق انتخاب در غذاهاي مشابه: اگردر نحوه سوال از كودك به دو نوع مختلف از مواد غذايي اشاره كنيد، راه انتخاب صحيحي را براي كودك پيشنهاد نكرده ايد، مثلا اگر بگوييد بستني مي خواهي يا شيريني، جمله  قشنگي را نگفته ايد. بلكه اينطور پيشنهاد كنيد: ماست را همراه با ميوه مي خوري يا ماست خالي، و يا دوست داري در غذايت كرفس بريزيم يا هويج و يا سيب  مي خواهي يا پرتقال.
- از غذاهايي انتخاب كنيد كه در هر غذايي به آنها اشاره شده است.
- اگر هر روز غذاي تكراري براي فرزند خود درست مي كنيد، بدانيد كه او به مرور زمان خسته مي شود و در نتيجه به سراغ غذاهاي بي ارزش مي رود. پس درتهيه غذا داشتن تنوع را در پيش بگيريد.
- خلاق باشيد: ميوه و سبزيجات را با سليقه تزئين كنيد، از كره بادام زميني در تهيه غذا استفاده كنيد، سبزيجات را طوري تزئين كنيد كه براي فرزندان جذاب باشد.
- در تهيه غذاهاي كودك از ماهي استفاده كنيد. ماهي اسيدهاي چرب ضروري و امگا 3 دارد كه براي تقويت حافظه كودكان مفيد است.
اگر كودك شما بد غذاست خسته نشويد
غذاي جديد را با غذايي كه اودوست دارد آماده كنيد و غذاي جديد را به مقدار كم كنار بشقاب او قرار دهيد. اگر از غذاي شما سرپيچي كرد نااميد نشويد و مجددا غذاي ديگري براي او تهيه كنيد. تهيه غذا براي كودك كمي مشكل به نظر مي رسد چرا كه كودكان در يك دوره سني مشكل پسند مي شوند اما فراموش نكنيد كه مسووليت شما بسيار مهم است. سلامتي كودكانتان در دستان شماست. آن را حفظ كنيد.
سارا صرافي زاده - كارشناس تغذيه
منبعCNN.COM :

مصارف خوراكي، دارويي و صنعتي قارچ
هم مي كشد هم بهبود مي بخشد
000684.jpg
لقب قارچ، <پيش نياز حيات> است، چرا كه قارچ با خاصيت <هوموستازي> (حفظ تعادل بدن با محيط) خود، بدن ما را در مقابل بيماري ها بيمه مي كند. مواد مغذي موجود در قارچ، سيستم ايمني بدن را فعال كرده و خاصيت تدافعي بدن را در مقابل عوامل بيماري زا مثل انواع انگل ها، ويروس ها، باكتري ها و ... بالا مي برد. چيني ها و ژاپني ها، قارچ را داروي ضدسرطان مي دانند. در ژاپن، روسيه، چين و آمريكا، بسياري از داروهاي از بين برنده <تومورها> از قارچ هاي خوراكي و غيرخوراكي تهيه مي شوند.
طي پنجاه سال اخير، بسياري از يافته ها و پيشرفت هاي علم پزشكي وابسته به ارگانيسمي كوچك به نام قارچ بوده است. كپك ها و مخمرها كه به نام كلي قارچ ناميده مي شوند؛ از مهم ترين ارگانيسم هاي حياتي اند.
ولين آنتي بيوتيك از قارچ ها و <پني سيلين>، <تترا ساپكلين> و <اورئومايسين> از كپك ها به دست آمد و پس از آن؛ اين داروها شفابخش زخم ها و بيماري ها شد. قارچ، اين موجود زنده كوچك در تهيه نان، پنير، اسيدهاي طبيعي، ماءالشعير و ويتامين ها خصوصا ويتامين ث(C) ، نقش اصلي را داراست. قرص هاي ويتامينC كه در زمان سرماخوردگي از آن استفاده مي كنيد، از قارچ به دست مي آيد. چيني ها از قارچ به عنوان دارو استفاده كرده ومي كنند.
بيماري گاهي به علت آسيب پذير بودن ارثي سيستم ايمني بدن و يا به علت فعال نبودن و آماده نبودن سيستم ايمني بدن اتفاق مي افتد. به اين ترتيب كه عوامل بيماري زا به راحتي بدن ما را مورد تهاجم قرار داده و بيمار مي شويم، اما بيماري ها نيز انواع مختلفي دارند. گاه مثل سرماخوردگي سريع بروز كرده و بهبود مي يابند و گاه مانند بعضي از بيماري ها مثل <سرطان>، <ايدز> و ... پس از گذشت سال ها، نمايان مي شوند. بنابراين داشتن يك بدن آماده و سرحال و با سيستم ايمني هميشه فعال مهم است كه بتواند خطر ابتلا به انواع بيماري ها را كاهش دهد و در صورت بروز هر گونه بيماري، سريعا بهبود يابد.
قارچ، يكي از باارزش ترين خوراكي ها است. قارچ با داشتن چربي بسيار كم، پروتئين گياهي فراوان، آهن، روي، كيتين، فيبر، اسيدهاي آمينه ضروري، ويتامين ها و مواد معدني فراوان، يكي از مهم ترين مواد خوراكي است.
اما قارچ انواع مختلفي دارد. در اين بحث ما به دو نوع اصلي آن اشاره مي كنيم: 1-ريشاي (ريشي) كه قارچي است خوراكي اما مهمترين نوع قارچ خوراكي -2 انواع قارچ خوراكي با نام كليshiitake) )
ريشاي (ريشي):
اين قارچ يكي از انواع مهم قارچ خوراكي است. اين قارچ فوايد فراواني دارد:
۱-باعث توقف رشد <تومورها> مي شود؛ چرا كه اين قارچ باعث افزايش اينترلوكئين 1 و 2 در بدن شده و رشد <تومورها> را متوقف مي كند.
۲-از بين بردن درد و ايجاد حالت بي حسي در اعضاي مختلف بدن 
۳ -از بين برنده التهاب در نقاط مختلف بدن 
۴-اين قارچ خاصيت آنتي اكسيداني قوي دارد.
۵-باعث افزايش فعاليت سيستم ايمني بدن شده و ما را در مقابل عوامل بيماري زا خصوصا ويروس ها مقاوم مي كند. (خاصيتHDP )
۶ -كاهش دهنده كلسترول و فشار خون 
۷ -باعث از بين بردن اخلاط ريه شده و سرفه رامتوقف مي كند
۸ -ممانعت از ابتلا به هپاتيت و آسيب به كبد
۹ -افزايش مقاومت بدن در مقابل ويروس ايدز(HIV)
۱۰ -اين قارچ حاوي مقادير زيادي كلسيم، آهن، فسفر، ويتامينC ،D،B و اسيدپانتوتنيك است.
قارچ تازه 
قارچ خشك 
تركيبات
۸‎/۹۲ گرم 
۸‎/۱۵ گرم 
رطوبت 
۵‎/۱ گرم 
۵‎/۱۲ گرم 
پروتئين 
۴‎/۰ گرم 
۶‎/۱ گرم 
چربي 
۴‎/۵ گرم 
۶۰ گرم 
(قندها) هيدرات كربن 
۶‎/۰ گرم 
۵‎/۵ گرم 
(فيبر) هيدرات كربن 
۳‎/۰ گرم 
۶‎/۴ گرم 
خاكستر
۸ ميلي گرم 
۱۶ ميلي گرم 
كلسيم 
۳۹ ميلي گرم 
۲۴۰ ميلي گرم 
فسفر
۷‎/۰ ميلي گرم 
۹‎/۳ ميلي گرم 
آهن 
ماكزيمم 
۱۵۳۴ ميلي گرم 
پتاسيم 
كم 
۱۰۷‎/۱۳ ميلي گرم 
سديم 
ماكزيمم 
۲۴‎/۱۳۲ ميلي گرم 
مينزيم 
۴‎/۰ ميلي گرم 
۱ ميلي گرم 
ويتامين ب يك 
۴‎/۰ ميلي گرم 
۱ ميلي گرم 
ويتامين ب دو
۵‎/۴ ميلي گرم 
۱۰ ميلي گرم 
نياسين 
۳ ميلي گرم در حالت پخته 
۴‎/۹ ميلي گرم در 60 ميلي گرم 
اسيد آسكوربيك (ويتامينC)
ماكزيمم 
۲۷ درصد در 06/0
پيش ويتامين 2D
۱۰ درصد
۱۰ درصد
قسمت غيرخوراكي (پس مانده
انواع قارچ خوراكي با نام كلي شيتك(SHIITAKE) :
تمام قارچ هاي خوراكي نيز خواص مهمي دارند. اين خواص عبارتند از:
۱-كاهش قابل ملاحظه خطر ابتلا به سرطان روده،كبد، معده، تخمدان و ريه ها
۲-افزايش ترشح <لنفوسيتT ، اين ماده باعث از بين بردن سلول هايي مي شود كه ميزبان خوبي براي ويروس ها هستند
۳-آنتي اكسيدان بسيار قوي . (انواع قارچ هاي خوراكي خاصيت آنتي اكسيداني بالايي دارند)
۴-قارچ خوراكي حاوي؛ سلنيوم، اسيداورئيك، ويتامينA ،E،C بوده و منبع بسيار غني ويتامينD است. بنابراين با مصرف قارچ از پوكي استخوان نيز جلوگيري مي شود چرا كه ويتامينD عامل جذب كلسيم است.
۵-كاهش فشار خون و كلسترول
۶ -فعال كردن پروتئيني به نام <پروتئين اينترفرون> با مصرف قارچ خوراكي افزايش يافته و فعاليت ويروس ها در بدن متوقف مي شود
۷ -ممانعت از ابتلا به هپاتيت و حفظ سلامتي كبد
۸-رفع گرفتگي و كوفتگي عضلات
۹ -وجود تركيبات مهم در قارچ ها مثل: همي سلولز، پلي ساكاريدها، پپتيدهاي ساكاريدي، نوكلئوزيدها، تري ترپوئيدها و نشاسته
۱۰ -برقراري تعادل در عملكرد سيستم عصبي و كنترل فعاليت هاي عصبي - عضلاني
۱۱-كنترل متابوليسم بدن
۱۲ -تعادل و تنظيم ترشح هورمون ها
۱۳ -انتقال سريع و مناسب مواد مغذي و اكسيژن با افزايش فعاليت ناقل ها
۱۴ -قارچ خوراكي با داشتن قندهاي مركب (پلي ساكاريدهاي مركب) باعث افزايش ميزان <سيتوكين> دربدن مي شود. <سيتوكين> پروتئيني است كه به وسيله سيستم ايمني بدن ساخته شده و باعث تسهيل عملكرد سلول ها در مقابل عوامل بيماري زا مي شود.
بنابراين مصرف قارچ خوراكي يكي از راه هاي حفظ سلامتي است. در يك رژيم غذايي متعادل و مناسب قارچ به عنوان يكي از شاخص هاي سلامتي گنجانده مي شود. استفاده از آنتي بيوتيك ها، مسكن ها و ... نه تنها كمكي به بازگشت سلامتي ما نمي كنند، بلكه سيستم ايمني راتضعيف كرده و بدن را براي بيماري مستعدتر مي كنند.
جدول فوق ميزان دقيق مواد موجود در قارچ (تازه وخشك) را به شما نشان مي دهد.
مهتاب صفرزاده خسروشاهي 
كارشناس علوم و صنايع غذايي 
منبعFactsNutritional health.com :

|  ايرانشهر  |   تهرانشهر  |   حوادث  |   در شهر  |   درمانگاه  |   يك شهروند  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |