چهارمين جشنواره تئاتر رضوي كه روز يكشنبه در تئاتر شهر گشايش يافت، شب گذشته طي مراسمي در تالار وحدت به كار خود پايان داد.
اين برنامه كه با همكاري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و سازمان فرهنگي- هنري شهرداري تهران در تئاتر شهر، تالار وحدت و تالار مولوي برپا بود، طي 5روز برگزاري، 23نمايش را به تماشا گذاشت. 25گروه نيز از سراسر ايران در اين جشنواره حضور داشتند كه در بخش تعزيه و آيين هاي نمايشي رضوي به اجراي برنامه پرداختند.جشنواره تئاتر رضوي كه در اين دوره به شكلي متفاوت و به صورت غيررقابتي برگزار شد در مراسم پاياني از همه گروه هاي شركت كننده و نمايش هايي كه در جشنواره بر صحنه بود تقدير به عمل آورد. در اين مختصر مروري داريم به برخي از اين نمايش ها.
و اينك يحيي
و اينك يحيي عنوان نمايشي بود كه در دو روز نخست جشنواره در تالار چهارسوي تئاتر شهر شاهد نمايش آن بوديم. اين نمايش كه بر اساس نوشته سيد عظيم موسوي توسط سياوش طهمورث كارگرداني شده است درباره كابوس ها و دغدغه هاي مردي است به نام يحيي كه امانتي را بايد به صاحبش برساند و در واقع دست به دست شدن اين امانت تا رسيدن به مقصد، هسته اصلي نمايش را تشكيل مي دهد.حسين محب اهري، ناهيد مسلمي، اتابك نادري، علي زريني و سياوش طهمورث نيز نقش هاي مختلف نمايش را بر صحنه جان مي بخشند.نگاه امام رضا(ع) و توجه او به مسائل اطرافش، اصلي ترين نقطه عطف اين نمايش است و گروه بازيگران با اجرايي ديدني به اين نكته تأكيد دارد كه پيروي از امام(ع) و توجه به خصوصيات ايشان، راهگشاي ما در طول زندگي است.
شيرين ترين شهد
نمايش عروسكي شيرين ترين شهد نوشته و كار ميترا كريم خاني نيز در روزهاي نخست جشنواره در تالار نو توسط گروه باران به اجرا در آمد.شيرين ترين شهد با بهره گيري از يك شيوه تلفيقي، اشاره اي غيرمستقيم به زندگي و شخصيت امام رضا(ع) دارد.
دانه اي سرگردان در هستي در دل خاك جاي مي گيرد و به درخت تاكي تبديل مي شود. در اوج سرسبزي و نشاط متوجه مي شود كه او باعث مرگ عزيزي خواهد شد. قصد مرگ مي  كند اما با مهرباني كسي به زندگي برمي گردد و متوجه مي  شود از سرنوشت، گريزي نيست و تصميم مي گيرد اگر چه وسيله اي به دست قاتلين است اما خود، شيرين ترين و گواراترين شهد را بسازد تا زهر به كام عزيز، شيرين باشد.ويژگي بارز نمايش شيرين ترين شهد اين است كه با نگاهي بسيار جزئي اما دقيق، به شهادت حضرت امام رضا(ع) مي پردازد و با طرح قصه دانه انگوري كه قرار است امام را مسموم كند، به بررسي حوادث قبل از وقوع اتفاق مي پردازد.
آهو يا هو
نمايش آهو يا هو نوشته و كار بهروز غريب پور از آغاز تا پايان جشنواره رضوي هر روز در تالار وحدت به اجرا در آمد و با استقبال تماشاگران همراه شد.بهروز غريب پور در اين نمايش با تلفيقي از تئاتر، فيلم و نمايش سايه اي، روايت معروف ضامن آهو را به شيوه اي تازه بازگو مي كند.
بر اساس يك باور مذهبي، امام رضا(ع) وساطت مي كند تا جان يك آهو را نجات دهد و تضمين اين كار را به آهو مي دهد. آهو اين تضمين را به خانواده اش مي گويد. صيادان به زشتي عملشان پي مي برند و اين نكته را كه امام جان خود را به خطر انداخته تا جان حيوان بي زباني را نجات دهد، همه را به فكر مي اندازد... .غريب پور كه در هر كار صحنه اي به تجربه اي تازه مي انديشد، در اين نمايش تكنيك سايه سه بعدي را ارائه مي دهد كه در واقع تكميل كار سايه اي او در شش جوجه كلاغ يا صحنه جنگ رستم و سهراب است. خود او در اين باره مي گويد بسياري از دوستان، وقتي ماكت كار را مي كشيدم، مي گفتند چگونه امكان دارد كه با وجود پروژكتور روي صحنه، بازي دهندگان عروسك ديده نشوند اما من به يك تكنيك برتر رسيده ام و آن را براي اولين بار در جشنواره تئاتر رضوي به كار برده ام.
مهتاب بر زمين
آهوي دشت غريب يا مهتاب بر زمين، نوشته مهدي ايوبي با كارگرداني مشترك محسن سليماني فارساني و رسول نقوي، در سومين روز جشنواره به نمايش درآمد.
اين نمايش كه در آغاز آهوي دشت غريب عنوان داشت و به درخواست نويسنده به مهتاب بر زمين تغيير نام يافت، درباره يك مرد جوان افغاني است كه با يك دختر ازدواج كرده و اكنون بر سر ماندن يا رفتن به ديار خود مردد است و اين براي آنها به دغدغه اي تبديل شده است. از سوي ديگر مرد جوان، بازيگر تئاتر است كه بايد نقش مأمون را بازي كند اما قلباً  راضي به اين كار نيست و تصميم بازگشت به افغانستان مي گيرد. زن براي بدرقه همسرش تا مشهد، او را همراهي مي كند و در اين سفر، با اتفاقات تازه اي روبه رو مي شوند.به باور محسن سليماني، تئاتر ابزاري است براي انتقال مفاهيم و انديشه ها به بشر.
طبعاً  وقتي اين انديشه به هنر آراسته شود و در اين قالب شكل بگيرد و در نهايت از اين طريق به عموم مردم عرضه شود، مي تواند تأثيرگذار باشد و جايگاه ويژه اي بيابد. اين جايگاه، نشانگر اهميت تئاتر مذهبي و جشنواره رضوي است.
از او به يك اشاره
از او به يك اشاره عنوان يكي ديگر از نمايش هاي جشنواره رضوي است كه در تالار كوچك مجموعه تئاتر شهر به صحنه آمد.اين نمايش كه بر اساس خاطرات يكي از خادمان حرم امام رضا توسط امير آتشاني نوشته و كارگرداني شده، يكي از آثار به ياد ماندني چهارمين جشنواره رضوي بود.
فاطمه به همراه پدر خود همزمان در سه شب با خوابي مواجه مي شوند. پدر فاطمه در يك مخمصه بد مالي قرار دارد؛ پس به امر پدر، فاطمه راهي زيارت مي شود اما در برگشت، حوادث مشابه به گونه اي ديگر رقم مي خورد.
امير آتشاني چهره سرشناس تئاتر ايران كه آثاري چون يك نوكر و دو ارباب ، خسيس و شناسايي را در كارنامه دارد، مي گويد: من با نوشتن و اجراي اين تئاتر خواستم نشان دهم هر چه امامان بخواهند، انجام مي شود. در واقع داستان نمايش اشاره مستقيم به امام رضا(ع) و رفع مشكل چند خانواده دارد و در آخر، اين خانواده ها شيفته زيارت او مي شوند.
پنجره فولاد
نمايش پنجره فولاد نيز همچون آهو ياهو از آغاز تا پايان جشنواره هر شب در صحنه به اجرا درآمد. اين نمايش كه بر اساس نوشته مهدي متوسلي توسط سيد جواد هاشمي كارگرداني شده و در سالن اصلي مجموعه تئاتر شهر بر صحنه بود، از پربيننده ترين نمايش هاي جشنواره به شمار آمد.
اكبر عبدي، محمود فرهنگ، محمود راسخ فر، اسدالله بابايي به همراه جمعي از بازيگران گروه تئاتر فدك در اين نمايش حضور دارند.موضوع كلي نمايش درباره زوارهاي حضرت رضا(ع) است و صحنه نمايش نيز در صحن مطهر امام رضا(ع) پشت پنجره فولاد اتفاق مي افتد. نمايش زندگي زني را تعقيب مي كند كه براي شفاي فرزندش كه معلول است راهي حرم مطهر امام رضا(ع) مي شود.
سيد جواد هاشمي كه گذشته از بازي در پرواز در شب، سيمرغ، افق، حماسه مجنون، سجاده آتش و... كارگرداني فيلم دوئت را در كارنامه دارد مي گويد: بحث اهل بيت و كار كردن براي آنها دغدغه هميشگي من بوده است به همين دليل اين بار به بهانه جشنواره اي با نام امام رضا(ع) بر آن شدم نمايشي را كار كنم و به مقام شامخ و حقيقت محض اين امام عرض ارادت كنم. نمي دانم تا چه حد در اين امر موفق هستم. فكر مي كنم توفيق داشتن در اين امر بستگي به عنايت خود امام دارد، تا ايشان چه بخواهند؟
مجلس غريب ضامن آهو
مجلس غريب ضامن آهو نوشته رحمت اميني با كارگرداني حسن وارسته دو شب پياپي در تالار مولوي به صحنه آمد.اين نمايش به بخشي از واگويه هاي شهيداني مي پردازد كه در فاجعه بمب گذاري حرم مطهر امام رضا(ع) در سال 73 به شهادت رسيدند. نويسنده نمايش مي كوشد با طرح اين حادثه آدم ها را با نقاط ضعف و قوتشان ارائه دهد و بر اين نكته تأكيد دارد كه همه كساني كه به صحن حرم قدم مي گذارند انسان هاي منزهي نيستند، اما كرامت امام شامل حال همه آنها مي شود.حسن وارسته در باره شيوه اجراي نمايش مي گويد: اين نمايش حاصل برپايي كارگاه آموزشي است كه در تئاتر شهر برگزار شد و گروهي از دانشجويان در آن حضور داشتند. در اين كارگاه ما استفاده از شيوه اجرايي نمايش هاي سنتي و بومي را در ساختاري جديد تجربه كرديم و اين شيوه ها را در فضاي مذهبي و غيرمتعارف محك زديم و به نوعي به سمت پرفورمنس رفتيم.
تجربه نمايشي كه مضمون آن آراسته به نام يكي از ائمه اطهار است هم زيبا و دلنشين است و هم دلهره آور و هراسناك. شيرين به واسطه نام مقدس اين معصومين و دلهره آور از اين رو كه نتواند ترسيم كننده آنچه شايسته آن بزرگواران است، باشد. اين انديشه نه تنها دست اندركاران اين نمايش كه دغدغه همه هنرمنداني است كه در اين عرصه حضوري فعال دارند.

مهم و تاثير گذار
گروه ادب و هنر هنرمندان ما همگي از محبان اهل بيت هستند و جشنواره تئاتر رضوي فرصتي است كه مي توانند اين نگاه را در آثار هنري خود پررنگ كنند.
نوريان معاون اجتماعي، فرهنگي شهردار تهران، با بيان اين مطلب افزود: برگزاري جشنواره تئاتر رضوي اين امكان را به وجود مي آورد كه هنرمندان عرض ارادت به ساحت مقدس ائمه اطهار داشته باشند.وي گفت: برگزاري جشنواره تئاتر رضوي حركتي فرهنگي است كه خصوصاً براي انتقال فرهنگ رضوي به نسل جديد جزو رسالت هايي است كه دست اندركاران و مسئولان فرهنگي كشور به عهده دارند، در اين راستا شهرداري تهران در كنار وزارت ارشاد، دانشگاه تهران، مركز هنرهاي نمايشي و صدا و سيما، مجتمع شدند و دبيرخانه اين جشنواره را تشكيل دادند.وي خاطر نشان كرد: جشنواره تئاتر رضوي فرصتي ايجاد كرده است كه در شناخت هر چه بيشتر امام رضا(ع) تلاش كنيم و هنرمندان نيز ارادت، معرفت و عشقشان كه در آثارشان به شكل هاي مختلف نشان داده اند، حال كه فراخوان داده شده، اين ارادت را به شكلي منعكس كنند و در واقع توليد آثار ماندگاري كه بتواند فرهنگ رضوي را گسترش و توسعه دهد، چيزي است كه مي تواند در يك عمليات فرهنگي تاثيرگذار در كشور ايفاي نقش كند.
تئاتر و اعتقادات مردمي
عزت الله مهرآوران گسترش فضاي سفارشي را براي تئاتر مضر ارزيابي كرد.
به گزارش ستاد خبري چهارمين جشنواره تئاتر رضوي اين بازيگر، نويسنده و كارگردان تئاتر كه با نگارش نمايشنامه صحن آيينه در چهارمين جشنواره تئاتر رضوي حضور دارد با بيان اين مطلب افزود: تئاتر كه محمل خوبي براي اعتقادات مردمي است و با جشنواره شكوفا نمي شود، اين درحالي است كه بايد حضور اعتقاد در كارهايمان ديده شود، بدون آن كه فضاي سفارشي وجود داشته باشد.مهرآوران كه در نمايش صحن آيينه نوشته خودش ايفاي نقش مي كند درباره نگارش اين متن براي جشنواره تئاتر رضوي توضيح داد: ابتدا به من سفارش نگارش يك متن دادند. طرحي را آماده كردم كه مورد قبول واقع نشد؛ اما از آنجا كه دلم مي خواست در جشنواره تئاتر رضوي حضور داشته باشم پيشنهاد نگارش متن جواد طاهري را قبول كردم و اين نمايشنامه براساس طرحي از او شكل گرفت.
پايگاه تئاتر ديني
بايد براي جشنواره تئاتر رضوي دبيرخانه دايمي در نظر گرفته شود تا به عنوان پايگاه تئاتر ديني كشور محسوب شود. رحمت اميني  - مدرس، نويسنده و كارگردان تئاتر با اعلام اين مطلب افزود: در صورت در نظر گرفتن دبيرخانه دايمي براي جشنواره تئاتر رضوي، مي توان اين جشنواره را به عنوان پايگاه تئاتر ديني كشور محسوب كرد.وي در ادامه افزود: به اعتقاد من چنانچه جشنواره تئاتر رضوي به خوبي برگزار شود و بتواند اعتماد جامعه هنري را جلب كند، طي دوره هاي آتي برگزاري اين جشنواره شاهد جشنواره اي متفاوت تر خواهيم بود.