شنبه ۱۱ آذر ۱۳۸۵
انتخابات شوراها
در مسير قانون
داريوش غفاري
007350.jpg
با نزديك شدن به 24 آذر ماه زمان برگزاري انتخابات شوراهاي شهر و روستا، رفته رفته  اين موضوع در حال تبديل شدن به بحث اصلي فضاي رسانه اي كشور است.
با نگاهي به فضاي موجود انتخاباتي و وضعيت گروه ها، تفكرات و سلايق مختلف سياسي به  اين نكته پي مي بريم، كه همه گروه ها اعم از اصولگرا و اصلاح طلب به طور جدي وارد  اين عرصه شده و هر كدام قصد دارند گوي سبقت را از رقيب بربايند و به همين منظور هر كدام تغييراتي را در نگرش هاي خود نسبت به موضوع انتخابات شوراها  ايجاد كرده اند.
هر دو جريان سياسي عمده كشور بر لزوم اتحاد و همگرايي در بين نيروهاي خود تاكيد دارند و براي رسيدن به اين همگرايي ائتلاف هايي را نيز تشكيل داده اند كه با نزديك شدن به انتخابات تشكيل  اين ائتلاف ها نيز روند صعودي را طي مي  كند.
گروه هايي كه درون نظام بوده و به قانون اساسي جمهوري اسلامي   ايران التزام دارند  اين اصل عقلي را پذيرفته اند كه انقلاب اسلام ايران كه بر مبنا آموزه ها اسلام در چارچوب هدف سلب خود با استبداد و خودرأي فرمانروايان به مبارزه برخاست و تحقق مشاركت عموم مردم در تعيين سرنوشت شان را به عنوان يك هدف  ايجاب برگزيد به اصل ارزشمند شورا نيز توجه جدي دارد.
قانون اساس جمهوري اسلامي  ايران در جايي كه بر انتخابات به عنوان شيوه اداره كشور تاكيد دارد به موازات آن بر اصل شوراها به عنوان نماد حاكميت مردم تاكيد دارد.
اصل هفتم قانون اساسي نيز شوراهاي اسلامي  شهر و روستا را از اركان تصميم گير و اداره امور كشور ذكر كرده است.
در اصول يكصد تا يكصد و ششم قانون اساسي جمهوري اسلامي  ايران وظايف، چگونگ انتخاب و ساير مسائل مربوط به شوراها مشخص شده است.
با توجه به اينكه شوراها نماد حركت جمعي و دمكراسي است كساني هم كه براي عضويت در آن داوطلب مي  شوند بايد نگاه خود را بر اساس حركت جمعي شكل داده و الزامات آن را نيز شناخته و به آن التزام داشته باشند. علاوه بر اهميت موضوع شوراها به عنوان يك نهاد جمعي اصل رعايت اخلاق انتخاباتي نيز براي كساني كه داوطلب عضويت در شوراها هستند و حاميان آنها يك ضرورت محسوب مي شوند.بهره گيري از شيوه هاي غيرمعمول انتخاباتي و اقدام به تخريب و بيان نقاط ضعف رقيب به جاي ذكر نقاط قوت خود مسأله اي است كه بعضاً در  اين  ايام نمود بيشتري پيدا مي كند كه تجربه هاي گذشته نشان مي دهد  اين اقدامات كمتر اثربخش بوده و نتيجه عكس را به دنبال دارد.
مهم  اين است كه گروه هاي منتسب به اصولگرايان و اصلاح طلبان در اين دوره از انتخابات شوراها با جدي گرفتن رقابت در  اين انتخابات به سمت رفتار معقول و منطقي انتخاباتي پيش مي روند كه شكل گرفتن ائتلاف ها و تشكل هاي جديد خود نشان از  اين امر دارد.
كساني كه داوطلب عضويت در شوراهاي اسلامي  شهر و روستا هستند بايد با دقت نظر در روند شكل گيري شوراها و نقش آن در يك حكومت دمكراتيك خود را براي مقابله با برخي تفكرات كه شايد فعاليت شوراها را برنتابند آماده كنند.
تأسيس شوراها قدرت بخش از نهادهاي كه در نبود شوراها وظايف آنها را برعهده داشته اند را كاهش داده است و  اين مسأله نوعي چالش حفظ قدرت بين  اين سازمانها از يك سو و شوراها برا كسب قدرت واقع از سو ديگر را باعث شده است. منتخبان مردم در دوره سوم شوراهاي اسلامي  شهر و روستا بايد نهادينه كردن جايگاه شوراها و حركت بر محور قانون را سرلوحه اقدامات خود انجام دهند. هميار و همگام مردم با شوراها نيز خود نيازمند فراهم بودن بسترها مناسب فرهنگ و اجتماع است و فراهم نمودن  اين بسترها نيز بيش از هر چيز بر عهده خود شوراهاست.
با آغاز روند برگزاري انتخابات دوره سوم شوراها و ثبت نام داوطلبان و فعاليت هيأت هاي اجرايي براي بررسي صلاحيت داوطلبان گروه هاي مختلف اجتماعي و سياسي مواضع مختلفي را اعلام كردند. در حالي كه برخي معتقد بودند هيأت هاي اجرايي به طور گسترده اي اقدام به رد صلاحيت داوطلبان كرده اند در مقابل گروه هايي نيز اعتقاد دارند كه در  اين دوره از انتخابات شوراها كشور آرام ترين روند برگزاري انتخابات را طي مي كند.
در  اين بين نقش و وظيفه هيأت هاي نظارت خود مي تواند تعادلي را در بين گروه هاي مختلف ايجاد كرده و انگيزه را براي افزايش مشاركت مردم فراهم آورد.
حسين فدايي نماينده تهران و رئيس هيأت مركزي نظارت بر انتخابات شوراها در گفت وگويي با همشهري تاكيد كرد كه مبناي فعاليت هيأت هاي نظارت نص صريح قانون خواهد بود و به هيچ عنوان از موازين قانوني تخطي نخواهد شد.
*دو دوره از برگزاري انتخابات شوراها گذشته و تا كنون تجربياتي در  اين خصوص كسب شده است ارزيابي شما از نحوه نظارت بر شوراها در دوره سوم كه توسط مجلس هفتم صورت مي گيرد نسبت به دو دوره گذشته چيست؟
- هيأت نظارت مجلس با مشاركت همه نمايندگان محترم در سراسر كشور در حال دنبال كردن  اين وظيفه است. مبنا و شاخص نظارت هم آنچه در قانون آمده است. در مورد دوره اول و دوم كه چه گذشته و چگونه عمل شده اطلاع دقيقي ندارم اما آنچه كه از دوستاني كه تجربه داشته اند جويا مي شويم  اين است كه هيأت نظارت در  اين دوره منصفانه تر عمل مي كند.هيأت هاي نظارت اقدامات خود را بر اساس ضوابط قانوني ساماندهي كرده و هيچ اقدامي  را خارج از چارچوب قانون انجام نمي دهند. البته كليت كار به اين صورت است اما ممكن است در يك شهر يا استاني هيأت هاي اجرايي و نظارت اشكالاتي داشته باشند  اين امري طبيعي است. به عقيده ما برآيند كلي كار اجرا و نظارت بر انتخابات شوراها فرآيندي مثبت و قابل قبول است.
* گفته مي شود كه در  اين دوره از انتخابات شوراها هيأت هاي اجرايي و نظارت سعي كرده اند به نص قانون عمل كنند به عقيده شما رفتار  اين هيأت ها به گونه اي بوده است كه مشاركت مردم در انتخابات را افزايش دهد؟
- اگر مسئولان واقعاً قانونگرايي را لحاظ كرده و مبناي همه رفتارهاي خود را قانون قرار دهند  اين اعتماد در مردم به وجود مي آيد كه مسئولان خارج از تعلقات قومي  و فاميلي و محلي در حال فعاليت هستند. نفس  ايجاد  اين اعتماد بين مردم باعث  ايجاد انگيزه و افزايش مشاركت مردم در انتخابات خواهد بود. اگر برخوردها سليقه اي باشد و هر كس بنا بر مصالح گروهي و جناحي خود عمل كند  اين اقدام منجر به سلب اعتماد مردم مي شود. همه مي دانند كه سلب اعتماد مردم انگيزه آنان را براي حضور گسترده در انتخابات از بين مي برد.
* برخي از نمايندگان مجلس به بحث تجميع انتخابات تاكيد دارند و حتي برخي در اين دوره قصد داشتند كه در طرحي مسأله تجميع انتخابات شوراهاي دور سوم با انتخابات رياست جمهوري دوره يازدهم را مطرح كنند نظر هيأت نظارت در  اين زمينه چيست؟
- لايحه تجميع انتخابات لايحه دولت است و در دستور كار است. نفس اينكه ما بايد هر سال انتخابات برگزار نكنيم كه دچار مشكلاتي شويم و بتوانيم  اين موضوع را هر دو سال يكبار برگزار كنيم مورد قبول اكثريت مسئولان كشور است.

تحليلي بر صف بندي هاي سياسي در آستانه انتخابات شوراها
رفوگري شكاف هاي سياسي
امير دبيري مهر
007353.jpg
چند ماهي است كه همه فكر و ذكر سياسيون فعال اعم از اصولگرا و اصلاح طلب و غير فعال از تشكل هاي داخلي و خارجي اين شده كه آيا دوطيف اصلي سياست در ايران امروز به ليست واحدي خواهند رسيد يا خير؟ آنقدر اين بحث تكرار شده كه به وادي ملال انگيزي غلطيده است.
اصرار گروههاي سياسي فعال در انتخابات دور سوم شورا هاي اسلامي شهر و روستا براي رسيدن به ليست مشترك آنقدر زياد بوده كه امر مسلم شده كه بايد فهرست واحدي ارائه شود و گرنه انتخابات به شكل مطلوب برگزار نخواهد شد؟ اما پرسش اساسي اينجاست كه چرا به رغم همه تلاشها و رايزني هاي سياسي علني و پشت پرده در اردوگاه اصولگرايان و اصلاح طلبان هيچ نتيجه اي حاصل نشده است؟ آيا انحصار طلبي گروههاي سياسي علت اصلي است؟ آيا سهم خواهي بيش از اندازه احزاب مانع از اتحاد است؟ آيا دست بيگانگان در ميان است تا وحدت سياسي تحقق نيابد؟ آيا رسانه ها با ذكر اخبار نادرست و شايعات بر آتش اختلافات مي دمند؟ شايد هركدام از فرضيات فوق طرفداراني داشته باشد ولي در اين نوشتار با عبور از سطح مرسوم تحليل هاي سياسي در ساحتي بنيادين تر به پرسش اصلي در اين نوشتار پاسخ خواهيم داد.
زماني كه تلاش هاي شوراي هماهنگي نيروهاي خط امام در سال 84 براي رسيدن به يك كانديداي رياست جمهوري و تلاش گروههاي 18 گانه اصلاح طلب براي رسيدن به كانديداي واحد در اين رقابتها به سرانجام نرسيد بر ناظران سياسي اين مسأله روشن شد كه شكافهاي سياسي در بين احزاب و تشكل هاي سياسي ايران اساسي  تر از آن است كه با چند نشست و برخاست پر شود. اين شكافها ناشي از عوامل متعددي است كه امروز هم در آستانه انتخابات شوراها خود را نشان مي دهد.
اين عوامل به دو دسته مثبت و اميد بخش و منفي و نگران كننده قابل تقسيم بندي است عوامل منفي و نگران كننده آنهايي است كه اين روزها بيشتر محل بحث فعالان سياسي است و به شكل مشروح در بيانيه دكتر محمد باقر قاليباف به آن اشاره شده است. (همشهري 28 آبان 85)
انحصار طلبي؛ سهم خواهي؛ تك روي؛ سطحي نگري و نگاه كوتاه مدت به فرايند هاي سياسي و نداشتن استراتژي بلند مدت از جمله مهمترين اين دلايل است كه البته چندان محل بحث ما نيست زيرا به وفور درباره آن سخن گفته و مطلب نوشته شده است. ولي واقعيت اين است اين عوامل منفي تنها وتنها دلايل عدم تحقق اجماع بين گروههاي سياسي نيست بلكه از اين آشفتگي نشانه هاي خوبي نيز قابل درك است.
از جمله اينكه چيدمان سياسي احزاب و تشكل هاي سياسي در ايران هرچه بيشتر با تنوع و كثرت سلايق وگرايشهاي موجود در جامعه ايراني سازگار مي شود ،تا وضع مطلوب فاصله زياد است.
جامعه ايراني بسيار متكثر و متنوع و تودرتوست و هيچ جريان سياسي و تشكل مدني نمي تواند مدعي نمايندگي اكثريت اين جامعه پيچيده باشد.
براي نمونه نبايد فراموش كنيم كه در انتخابات رياست جمهوري اخير به رغم حضور 8 نامزد رياست جمهوري بالغ بر۲۰ ميليون نفر از مردم در انتخابات شركت نكردند يعني نتوانستند نامزد مطلوب خود را كه نماينده منافع و خواسته هاي آنان باشد برگزينند. از اين رو برخي از فعالان سياسي از وضع موجود راضي نيستند و مي خواهند با ريش سفيدي و ميانداري اوضاع نابسامان! موجود را به زعم خودشان سامان بدهند. درحالي كه عقلانيت سياسي ايجاب مي كند ما سامان جديد را درك كنيم نه آنكه سامان هاي پيشين را بر وضع موجود تحميل نماييم. امروزه مشاركت حداكثري مردم درانتخابات شورا ها مستلزم اين نيست كه اصلاح طلبان و اصولگرايان به ليست واحد برسند و يا نرسند زيرا اين هدف بيشتر متضمن تأمين منافع حزبي آنان است بلكه مشاركت حداكثري مردم در اين انتخابات اصل است كه آن هم در گرو آن است كه مردم بتوانند درميان گروههاي متنوع موجود نمايندگان واقعي خود را با نگاه به عملكرد پيشين آنها در حوزه مديريت هاي شهري و اجرايي شناسايي و برگزينند. بويژه كه ملاك كارآمدي و توانمندي در اين انتخابات مهمترين ملاك و معيار گزينش مردمي خواهد بود. گروههاي سياسي نيز فرصت باقي مانده را غنيمت شمرده و به جاي تعليل و تحليل عدم وحدت در اردوگاه خودي و ديگري، روي خود را به سوي مردم كرده و مشخصاً بگويند كه چقدر با مشكلات شهري (و روستايي) و نيازهاي امروز و فرداي مردم آشنا و براي حل آنها با كدام پشتوانه تجربي و علمي چه برنامه هايي دارند؟ به نظر مي رسد برخي ازگروههاي سياسي براي فرار از اين ميدان سهمگين و مسئوليت زا علاقمندند كه مباحث حاشيه اي را به متن آورده و نوعي عوام فريبي را جايگزين صداقت و شفافيت سازند. هرگز مباد.

سياست
اجتماعي
انديشه
شهرآرا
ورزش
هنر
|   اجتماعي  |  انديشه  |  سياست  |  شهرآرا  |  ورزش  |  هنر  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |