ملي اقتصاد آفت كالا ، قاچاق
بازارهاي به قاچاق كالاي نفوذ چگونگي و عوامل به نگاهي
كشور
و اجتماعي اقتصادي ، بنيانهاي مي‌تواند كالا قاچاق پديده
و داده قرار خطر معرض در را جامعه فرهنگي و سياسي حتي
سازد آسيبپذير
الگوي و مناسب آموزشي سياست‌هاي اتخاذ و فرهنگي كار با
پرداخت قاچاق با به جامعه‌مي‌توان مصرف
كشور داخل به كالا ما ، قاچاق اقتصاد روز مسائل از يكي
ضرورت ارزي ، منابع بودن اطمينان غيرقابل و محدوديتاست
اين.مي‌دهد قرار تاكيد مورد را كالا واردات نمودن محدود
تسهيلات از بسياري اخير ، سالهاي در كه شده موجب شرايط
افزايش به منجر گذشته سالهاي در كه -كالا واردات به مربوط
اين اماگيرد قرار اصلاح و بازنگري مورد -شد واردات حجم
كه قاچاق كالاي توجهي قابل بخش روزانه كه حالي در كارها
كشور وارد مي‌شود ، محسوب ضروري غير كالاهاي زمره در بيشتر
.باشد موثر كامل طور به نمي‌تواند شود
يك بلكه ندارد ، ما كشور اختصاص‌به كالا قاچاق مقوله البته
از اعم جهان كشورهاي تمامي و است بين‌المللي ناهنجار پديده
.است كرده گرفتار نوعي به را توسعه حال در و يافته توسعه
عنوان به حاضر حال در كه هسته‌اي مواد قاچاق نمونه براي
مشكلات مي‌باشد ، مطرح امنيت‌جهاني تهديد مهم عوامل از يكي
كشورها در قاچاق با كننده مبارزه سازمانهاي براي فراواني
ايران در كالا قاچاق مساله حال اين با.است آورده وجود به
همان به كه ويژگيهايي‌مي‌باشد داراي دلايلي به شايد
انتخاب صدد در كشور دولتي دستگاههاي و دولتمردان دليل
پديده.هستند ناهنجار اين‌پديده با مبارزه براي مناسب روشي
حتي و اجتماعي اقتصادي ، مي‌تواندبنيانهاي متاسفانه كه شومي
آسيبپذير و داده قرار خطر درمعرض را جامعه فرهنگي و سياسي
.سازد
نظم در مي‌تواند كالا قاچاق كارشناسان ، باور به
جامعه و كند ايجاد اختلال اجتماعي و اقتصادي سياستگذاريهاي
.گردد ضايعات دچار شفاف و دقيق هدف‌گيري عدم رهگذر از
مبارزه كه است فرابخشي و ژرف چنان آن قاچاق تخريب دامنه
ثابت وامروزه مي‌كند مطرح ملي وظيفه يك عنوان به را آن با
يا وارداتي از اعم كالا قاچاق با قطعي مبارزه كه شده
.است ملي ابعاد در اجتماعي -اقتصادي ضرورت يك صادراتي ،
قاچاق كالاي نفوذ راههاي
وارد قاچاق صورت به ورسمي قانوني راههاي بر علاوه كالا
در موجود خارجي كالاهاي از توجهي قابل درصد.مي‌شود كشور
به غيرشفاف كانالهاي از و قاچاق صورت به مصرف ، بازارهاي
.است شده وارد كشور
استانهاي و هرمزگان جنوباستان در گسترده ، ساحلي نوار
شمار وجود همچنين و تقريبي 400كيلومتر طول به مجاور
از منطقه ، در بزرگ و كوچك شناورهاي كنترل غيرقابل
از را كالا توجهي بخش‌قابل غيرقانوني ورود كه زمينه‌هايي‌است
جزيره اين بر علاوه.مي‌شود موجب كشور داخل به قاچاق طريق
اسكله‌هاي داشتن با آزادتجاري مناطق از يكي عنوان قشم‌به
كالا بارگيري و كشور ، تخليه جنوبي سواحل در متعددطبيعي
طول 230 از قابل‌ملاحظه‌اي نقاط در كوچك دراندازه‌هاي
امكان‌پذير قاچاق طور به را قشم جزيره كيلومترسواحل
.مي‌سازد
سواحل در كالا قانون درباره‌وضعيت شده انجام مطالعات
به كالا قاچاق و غيرقانوني واردات مي‌دهد نشان ايران جنوبي
:مي‌شود انجام زير طريق دو از عمده طور به كشور
و (قشم سواحل در بارگيري‌غيرقانوني و تخليه) قشم ترانزيت
مقصد به عربي امارات‌متحده بنادر از حمل‌مستقيم
از مخفيانه عبور طريق از حاشيه‌اي سواحل و بندرعباس
بنادر از كالا حمل براي.قشم اطراف جنگلهاي و گذرگاهها
به بنادر اين از كالا مستقيم حمل نيز و قشم به امارات
لنج مي‌شود ، گرفته كار به معمولا كه وسيله‌اي ايران سواحل
عموما بندرعباس به قشم از كالاها اين انتقال اما.است
دائما تن الي 5 يك بين ظرفيت‌هاي با كه قايقي صدها توسط
.مي‌گيرد صورت مي‌باشند ، آمد و رفت در بندرعباس و قشم بين
كالا قاچاق درصد كشورمي‌گويد90 وزارت در مسئول مقام يك
.مي‌شود انجام لنج‌ها و كشتي‌ها توسط
غيره و بحرين كويت ، مثل مختلف كشورهاي مجوز كشتي‌ها اين
و مي‌شوند كشورما آبهاي وارد مجوزها اين با و دارند را
اغلب مي‌شوند ، روبه‌رو ما كشور انتظامي گارد با هنگامي‌كه
كرده‌اند گم را ياراهشان شده توفان دچار كه مي‌كنند وانمود
متوقف را آنها پليس‌ساحلي اگر.مي‌دهند ارائه مجوزجعلي يا و
غيرمجاز خورهاي كه‌داراي ساحل كيلومتري چند در نكند ، شبانه
قايق‌هاي طريق رااز خود كالاهاي و مي‌گيرند پهلو است ،
كالا ، قاچاق شيوهديگرميكنند تخليه هنگام شب و غيرقانوني
طريق از كوله‌بارها در قاچاقچيان وعوامل مزدوران توسط
نظيرجمهوري‌هاي شمالي كشورهاي و وزابل زاهدان كوره‌راههاي
.مي‌شود يافته‌انجام استقلال تازه
قاچاق تخريبي آثار
اقتصاد فرهنگي اختلالات و عواقب بررسي و مطالعه بي‌ترديد
اين با.دارد نياز دقيق‌تري ارزيابي به قاچاق و زيرزميني
در كالا قاچاق از ناشي زيانهاي و خطرات كه گفت مي‌توان حال
فرهنگي ، بهداشتي ، اقتصادي ، امور دولت ، درآمد زمينه‌هاي
.است انكارناپذير سياسي و اجتماعي
در ارز تقاضاي قاچاق ، وفوركالاي:مي‌گويد -بشارتي.م
مي‌برد بالا را آنها وقيمت مي‌دهد افزايش را سياه بازار
ترتيب اين به.ملي‌است پول ارزش آمدن پايين به‌معني كه
زائيده كه ديگري مورد.مي‌افتد خطر به جامعه سلامت‌پولي
ستد و داد جريان مركزي‌از بانك كه مي‌باشد اين عامل‌است همين
پيدا توسعه اگرقاچاق ، و مانده بركنار ارز تقاضاي‌واقعي و
انفعالي نقش تقاضاي‌ارز و عرضه برابر در نظام‌بانكي كند
.مي‌يابد
عمل در ارز بازار در مركزي بانك گاه گذشته سالهاي در
در را ارز نرخ و سرنوشت.بود شده ارز قاچاقچيان دنباله‌رو
كه است مسلم تقدير هر به.مي‌كرد تعيين قاچاق بازار حقيقت
و مي‌زند ضربه نيز داخلي توليدات به حال عين در ارز قاچاق
نتوانند داخلي كارخانجات‌توليدكننده كه مي‌شود سبب
به رقابت قابل قيمت وبا موقع به را خود فرآورده‌هاي
اين كه -مي‌كاهند كيفيت‌توليد از يا ناچار.فروش‌برسانند
وارداتي قاچاق بعدي‌كالاهاي فروش براي مناسبي خودزمينه
مرور به و كارمي‌انجامد تعطيل به ناچار يا -فراهم‌مي‌سازد
.دارد پي در را ديگري فسادانگيز عواقب و نرخ‌بيكاري افزايش
آن اجتماعي سلامت كه اقتصادي‌جامعه سلامت فقط نه اين‌ترتيب به
.مي‌افتد مخاطره نيزبه
لحاظ از زيرزميني اقتصاد و قاچاق وجود كارشناسان باور به
كه مي‌آورد بار به جامعه در را ضايعاتي اجتماعي ، و فرهنگي
زندگي دوگانگي و آينده به بي‌اطميناني از ناشي عمده طور به
جوانان هستند ، زيرزميني اقتصاد دچار كه كشورهايي دراست
از ناشي درامدهاي در كشور ، مولد بخش‌هاي در كار جاي به
مشكلات ترتيب اين به و شده غرقه انگلي مشاغل و قاچاق
.مي‌آيد بار به گسترده‌اي ضايعات و اجتماعي
سياه اقتصاد محصول ;سياستگذاري خطاي
صحت اطلاعات ، كمبود علت به زيرزميني اقتصاد و قاچاق وجود
متعارف برنامه‌ريزي‌هاي در.مي‌برد سوال رازير برنامه‌ريزي
بر فرض اجتماعي و اقتصادي تصميم‌گيري‌هاي همچنين و رايج و
و است درست اطلاعاتي شبكه از دريافتي نشانه‌هاي كه است اين
جامعه كامل پوشش و صحيح اطلاعات بيش و كم موجود شاخص‌هاي
اقتصادي شرايط واقعي تبلور و دربرمي‌گيرد را مطالعه مورد
اقتصاد رواج و قاچاق فعاليت‌هاي اما.هستند واجتماعي
گمراهي موجبات و مي‌كاهد آمار و اطلاعات دقت از زيرزميني
از و اجتماعي بي‌نظمي‌هاي به حتي و مي‌سازد فراهم را تصميمات
.مي‌زند دامن شدن‌ها خارج كنترل
و آمار دورماندن:مي‌گويد باره اين در حقي محمدعلي دكتر
آنها به بي‌توجهي و آماري گردآوري متصديان چشم از اطلاعات
كه آنجا از و مي‌برد سوال زير نيز را اقتصادي نظريه‌هاي
بيگانه حكومت با مردم درمي‌آيد آب از نادرست تصميم‌گيري‌ها
اتلاف.مي‌كنند ترديد دولت اهتمام و صداقت در و مي‌شوند
توزيع گسترش نتيجه در و دولت درامد وصول عدم و منابع
و قاچاق كه است كشورهايي ديگر ويژگي درامدها نامتعادل
.دارد رواج آنها در زيرزميني اقتصاد
به كه فعاليت‌هايي اقتصاددرچارچوب در كالا قاچاق بحث
اقتصاد.مي‌گنجد شده‌اند معروف سايه‌اي‌اقتصاد فعاليت‌هاي
به معمولا كه است گوناگوني مفاهيم برگيرنده در سايه‌اي
نظير ;مي‌رود كار به اقتصاد لغت دنبال به صفت عنوان
...و موازي نشده ، ثبت دوگانه ، غيررسمي ، زيرزميني ،
طور به زيرزميني اقتصاد وجود دليل كه است اين اساسي بحث
چيست؟ اقتصادي ديدگاه از اخص طور به قاچاق رواج و عام
از فرار مي‌دهد نشان قاچاق به گرايش يافتن جهت دقيق مطالعه
و قوانين از جستن دوري دولت ، مالي ومقررات ماليات
بر حاكم بازي كاغذ از اقتصاد ، اجتناب بر حاكم مقررات
مقررات و قوانين وجود دولتي ، نظارتهاي و تصميم‌گير نظام
ممنوعيت‌هاي انواع وجود اقتصادي ، غيرواقعي و سخت‌گيرانه
واسناد مدارك اقسام و انواع درخواست كالا ، خروج و ورود
جمله از ارز نرخ نبودن واقعي و توليد حرفه به ورود براي
نيز ديگر موارد.مي‌باشد قاچاق اقتصادي انگيزه‌هاي و عوامل
پرداخت قيمت ، كنترل و قيمت‌گذاري نظام وجود جمله از
تخصص به نياز عدم و ورود كالاها ، سهولت به بي‌مورد يارانه‌هاي
از بهره‌گيري مرزي ، نواحي در ويژه به فراوان فقر وجود خاص ،
ليست در نيز خانواده اعضاي از استفاده و اندك كار نيروي
.دارد قرار قاچاق پديده بروز عوامل بلند
قاچاق كه كالاهايي نوع و قاچاق كالاهاي به مربوط آمار بررسي
سود كه است نوعي از كالاها بيشتراين نشان‌مي‌دهد مي‌شوند ،
همين به و است شده آنهاوضع بر بالايي بسيار بازرگاني
پرداخت از فرار براي تجار از بسياري حتي و سوداگران دليل
شكل به و غيرقانوني راههاي از مي‌دهند ترجيح وجوه اين
وضعيت 8 بررسي همچنينكنند كشور وارد را كالاها اين قاچاق
غرب سرتاسر و شده شروع غربي شمال از كه كشور مرزي استان
اين كه مي‌دهد نشان است ، كرده احاطه زنجيروار را وجنوب
حدود يعني -مربع كيلومتر هزار حدود 450 وسعتي با استان‌ها
سو يك از كه معني بدين.محرومند شديدا -كشور وسعت سوم يك
زمينه‌اي آب كمبود و خاك نوع هوايي ، و آب علت‌خصوصيات به
به ديگر سوي از و ندارد وجود كشاورزي امر به اشتغال براي
و رفاهي و سكونتي امكانات از محروميت و مركز از دوري دليل
به.است نيافته گسترش نيز صنعتي فعاليت‌هاي محيطي ، زيست
تامين و زندگي ادامه براي مناطق اين ساكنين دليل همين
تشويق به يا و مي‌زنند مهاجرت به دست يا خود مخارج
بايد مجموعه اين به.مي‌آورند روي كالا قاچاق به سوداگران ،
را بيگانگان مداخله حتي و سياسي و اجتماعي فرهنگي ، عوامل
.افزود نيز
قاچاق پديده از ايمني
آن مهلك زيانهاي از جلوگيري و كالا قاچاق با قطعي مبارزه
مجريان و قانون‌گذاران سوي از ويژه به ملي همت يك گرو در
نياز با متناسب آئين‌نامه‌هاي و قوانين تدوين با تا است
.ببندند تخلفات بر را راه جامعه كنوني
براي را منسجمي حال عين در و گوناگون راهكارهاي كارشناسان
.مي‌دهند ارائه قاچاق پديده از جلوگيري
از جلوگيري در مي‌تواند كه اقداماتي مهم‌ترين آنان باور به
توليد امكانات كردن فراهم باشد موثر كاهش‌آن و ارتكاب
از كالا ياواردات داخل‌كشور در جامعه نياز مورد كالاهاي
سياستگذاري -خارجي تجارت حوزه در اصولي سياستگذاري -خارج
فراهم در صحيح برنامه‌ريزي -مصرف الگوي اصلاح و درهدايت
فراهم و كشور مرزي مناطق براي مناسب اشتغال زمينه‌هاي كردن
آزاد مناطق و مرزي بازارچه‌هاي ايجاد -سكونتي امكانات كردن
ارتكاب عواقب و آثار با مردم كردن آشنا و آموزش نيز و
.است قاچاق مرتكبين با مبارزه امكانات كليه تجهيز و قاچاق
عمده علل از يكي كه آنجا از:مي‌گويد يحيايي همايونفر
مردم عامه نياز مورد كالاهاي بعضي قاچاق‌كمبود ارتكاب
بايد داخلي ، توليد زمينه بودن موجود صورت در و نخست است ،
تسهيلات كردن فراهم و امكانات تجهيز و دقيق برنامه‌ريزي با
توليد به نسبت نياز مقدار به داخلي توليدي واحدهاي براي
در توليد بالقوه امكان كه صورتي در و شود اقدام كالاها اين
از گران‌تر بسيار داخلي توليد يا و ندارد وجود داخل
اجازه دقيق مطالعه با مي‌شود ، تمام خارجي مشابه توليدات
.شود داده واردكنندگان به كالاها اين ورود
مقابل در كشور ارزي درامد همواره كه آنجايي از همچنين
وقوع انقلاب ، پيروزي از پس و ناكافي‌بوده ارزي نيازهاي
يك از زورمداران توطئه و سيل زلزله ، جنگ ، قبيل از حوادثي
ارزي نيازهاي ديگر ازطرف و شده ارزي درامد كاهش موجب طرف
از بيش جمعيت گسيخته افسار رشد است ، داده افزايش را ما
جز چاره‌اي بنابراين.است شده ارزي نيازهاي تشديد موجب پيش
شود سعي نخست كشور ، ارزي امكانات به توجه با كه نيست اين
سياستگذاري گونه‌اي به و نمود درجه‌بندي را وارداتي نيازهاي
ورود اجازه مردم عامه نياز مورد اساسي كالاهاي به كه كرد
يا اساسي كمتر كالاهاي واردات براي ارز تخصيص از.شود داده
سياست‌هاي واتخاذ فرهنگي كار با.شود جلوگيري غيراساسي
از را مردم و كرد هدايت را جامعه مصرف الگوي مناسب آموزشي
تبذير و اسراف و تجملي و لوكس و غيرضروري كالاهاي مصرف
.داشت برحذر
گرايش علل عمده‌ترين از يكي من نظر به:مي‌افزايد وي
و امكانات نبود طرف يك از قاچاق ارتكاب به مرزنشينان
سكونتي امكانات حداقل نبودن ديگر طرف از اشتغال زمينه‌هاي
و مطالعه با بايد مشكلات اين رفع براي.است مناطق اين در
مناسب مشاغل منطقه هر امكانات به توجه با و دقيق بررسي
از بيشتري سهم و نمود ايجاد را مرزنشينان اشتغال براي
بهداشتي ، امكانات كردن فراهم جهت را بودجه‌اي امكانات
برنامه‌ريزي با و داد تخصيص مناطق اين تفريحي و درماني
كشاورزي ، امور به اشتغال به را مرزنشينان آموزشي ، مناسب
.نمود تشويق صنعتي و دامداري
پوراسكندر جمشيد
|
