آمديد خوش برزخ به
كوير افسون
آمديد خوش برزخ به
آمديد خوش سارايوو فيلم‌به بر يادداشتي
هرزگوين و بوسني در صربها كه جنايتي:هنر و ادب گروه.
داستاني و مستند فيلمهاي تمام كه است حدي به انجام‌دادند
نمي‌تواند است شده گرفته وقايع اين كه‌از خبري حتي و
حسي تاثير اينحال با.باشد همه آن از گوشه‌اي كننده بازگو
و تاثيرآني از بيش مي‌گذارد بيننده بر داستاني فيلم كه
همچون آمديد خوش سارايوو به و.است خبري گزارشهاي شك‌وار
به اوليس نگاه و فرانسه از لوي هانري ساخته بوسناي
فجايع از اندك چشم‌اندازي يوناني پولوس آنجلو كارگرداني
به را او و مي‌كنند روايت بيننده براي را هرزگوين -بوسني
.مي‌كنند شريك بوسني مظلومان اندوه و رنج با حسي تجربه
كه پروانه بوسه فيلم با كه انگليسي باتوم وينتر مايكل
خوش سارايوو به فيلم با رسيد شهرت به داشت گزارشي روايتي
و كرد جلب خود به را منتقدان نظر كن 97 جشنواره در آمديد
.بود كن جشنواره دوره يكمين و پنجاه اصلي بخش داور امسال
كنار در سارايوو وقايع از خبرنگاران ديد زاويه انتخاب
تماشاگران شده باعث -فيلم پاياني صحنه مثل -عاطفي صحنه‌هاي
چرا كنند فكر خود عقل با لحظه‌اي فيلم اين ديدن با دنيا
زده‌هاي مصيبت با خود ، قلب با و بيستم قرن در صليبي جنگ
.كنند همدردي ناعادلانه جنگ اين
شد ، موجب فيلم كه نقيضي و ضد بحث‌هاي گرفتن نظر در با
آمديد خوش سارايوو به كه كنند فرض چنين منطقي شايد عده‌اي
در جنگ بررسي به كه است فيلمي نخستين باتوم وينتر مايكل
نگاه.مي‌كنند اشتباه عده اين اما.مي‌پردازد سابق يوگسلاوي
فيلم دو فقط كوستاريكا امير زيرزمين تئوآنجلوپولوس‌و اوليس
شده تكه‌تكه كشور اين داخلي به‌جنگ كه است فيلمي چندين از
حضور جنگ اما است زمينه‌مشابه فيلم دو هر در.مي‌پردازد
با شخصي فيلم‌ساخته‌هاي دو اين اگر اما.دارد كم‌رنگي
لعاب و رنگ باتوم وينتر فيلم بودند ، غيرمتعارف ماجراهاي
است حماسي‌برخوردار ابعاد از دارد ، سنگين‌تري موضوع و بيشتر
.همين‌است نيز مشكل.شده ساخته پروازنه بلند اهداف با و
اين مي‌كردند تصور كه) كن 1997 فيلم جشنواره در منتقدان
را فيلم ،(خورد شكست اما كرد خواهد دريافت را طلا فيلم‌نخل
از مي‌كند ، تشديد را بوسني در درگيري آتش كردندكه متهم
پيچيده موضوع‌هاي و كرده استفاده زيباشناسي‌فيلم براي فجايع
كرده تبديل حقير ابعادي انساني‌در درامي به را معاصر و
.است
و عميق فيلمي..سارايوو به نواقص ، اين تمام وجود با
در انتها تا ابتدا از باتوم وينتر پرداخت.است صادقانه
در دلخراش خبري فيلمهاي تكه.است درست كه دارد ريشه خشمي
در شد ، داده جاي سياستمداران كلي‌بافي‌هاي و لفاظي‌ها كنار
و پوك داستانهاي سوي به سوگيريش خاطر به اخبار كه حالي
و -غرب خيال آسودگي.مي‌گيرد قرار نفرين و لعن مورد محلي
.است فيلم فرعي موضوع -بعدي گناه احساس
شاهكار يك بايد نيز فني جنبه از را..سارايوو به
نمي‌توانست كدام هيچ اماكرد تلقي (tourdeforce)
هواي و حال.شود تلقي سريع موضع تغيير براين طليعه‌اي
پيش نيز واقع‌گرا مستند مرز تا لحظاتي در فيلم واقعي
قابهاي) مي‌افتد استيليزه شيوه‌هاي ورطه به بعد اما.مي‌رود
سوپر با اصل در آشكارا كه تصاويري از تكه‌اي فراوان ، ثابت
به دروني ريتمي رايت ، ترور تدوين.(شده فيلمبرداري 8
فرصتي ديگر مي‌كند پيدا فيلم كه شتابي با و داده داستان
بازيگران مجموعه و نمي‌ماند باقي شخصيت‌ها به پرداختن براي
شخصيت ديلين استيوننمييابند كردن بازي براي فضايي نيز
مي‌آورد در تصوير به عبوس و جذبه فاقد قهرماني را هندرسون
به باشد اشاره‌اي شايد كه (هارلسن وودي) فلين شخصيت با و
تصاويري تضاد در (ويتنام جنگ دوران جسور عكاس) فلين شون
چشم‌اندازي با است سارايوو شهر فيلم ، اصلي ستاره.است كامل
آمده فرود ساكنانش سر بر ناگهان كه جانكاه رنجي و درد از
فرو نمي‌تواند كس هيچ كه كرده تبديل فاجعه‌اي به را آن و
خبري گروه‌هاي ديدگاه از باتوم وينتر را فيلم.بنشاندش
كام در رفته فرو مي‌بينند شهري را ، سارايوو كه مي‌كند روايت
برخوردار غريب جذابيتي از حال عين در كه سوررئال هراسي
ترجيح اما كند ترك را شهر مي‌توانست فلين مثال ، براي.است
ويروسه ، يك سارايوومثل مي‌گويد او.بماند كه مي‌دهد
.بشي خلاص شرش از نمي‌توني
.مي‌گيرد شكل اصلي داستاني خط تاب ، و پرتب دقيقه از 40 پس
خطوط آميزه در هندرسون توسط يتيم ، دختر اميرا ، نجات
مي‌شود تبديل اصلي خط به زود خيلي اما مي‌بازد رنگ داستاني
در نيز را مشكلاتي اما.مي‌دهد نجات سردرگمي از را فيلم و
نام به است خبرنگاري تجربه فيلم احساس اگرچه.مي‌آورد پي
اميرا هندرسون ، دراز و دور داستان ريچاردسون ، مايكل
.شده دوخته حاكم فضاي به شتابزدگي با كه است ناجور وصله‌اي
ديدگاه مي‌دهد ، تغيير را فيلم شتاب ماجرا اين آغاز
در درست.مي‌شود ساختگي حال عين در و گرم مي‌كند ، راباريك‌تر
.مي‌دهد انساني وجهي رسانه‌ايش ديدگاه به هندرسون كه لحظه‌اي
او با را خود فيلمساز مقام در باتوم وينتر كه مي‌شود احساس
.مي‌دارد همخوان
يگانه اختيار ، كه نمي‌كند پيشنهاد هرگز..سارايوو به
اميرا سرگذشت توفق اما است ، بوسني براي‌مصايب راه‌حل
طور به نتيجه‌گيري اين.مي‌كند حفظ سوگيري اين در را تعادل
خشنودي براي تاسف‌باري طرز به و احساس رقت از ناشي نامشخص
.است تماشاگران
باتوم وينتر فيلم از مقطعي در.است متن موسيقي ديگر مشكل
گروه زوزه‌كشان اجراي به را جنگ مصايب خبري تكه‌فيلم‌هاي
را پسزمينه ديگر ، جايي در.مي‌كند قطع استونز رولينگ
ويژگي فيلم ترانه‌هاي اما.مي‌دهد قرار عربده‌كش راك موسيقي
براساس بيشتر بلكه نمي‌كند ، القاء را خاصي تاريخي
تلخي از كه است شده انتخاب جوان نسل روز مد استاندارد
.بكاهد فيلم
كالايي مگر نيست چيزي آمديد خوش سارايوو ديگربه بار پس
مي‌نشيند تماشاگر ذهن در كه شد منكر نمي‌توان البته.مصرفي
را معاصر تاريخ فيلم.مي‌كند وجدان عذاب رادچار او و
از و مي‌گيرد سياسي بختكي مي‌كند ، مواضع‌الله تكه‌تكه
فاجعه به دادن آرامش و كردن متعادل براي خبري فيلمهاي
...سارايوو به ضعف نقاط اين تمام وجود باميگيرد بهره
نشان براي پوششي بيشتر و دهنده تكان گه‌گاه و صادق فيلمي
و افسون از پر دقيقه‌اي درصد آن‌هم.است بوسني جهنم دادن
يادآور و مي‌كاهد وجدان آزادگي از كه است فيلمي.زيبايي
.باشد شيرين مي‌تواند نيز زندگي كه است نكته اين
بروكس كن:سايت‌اندساند
اشتري ارغوان:ترجمه
كوير افسون
(پاياني بخش) فيلمساز طياب منوچهر با گفت‌وگو
كسي كوير:اتريشي معروف شناس كوير - گابريل آلفونس دكتر
نخواهد رها هرگز باشد شده افسونش گرفتار كه‌يكبار را
.كرد
جهان روان فيلم‌وانگه كنم ، سوال اخيرتان كارهاي مورد در
سراغ كه شد چه بفرمائيد ساختيد ، را آن كه‌سال 1372 كرد گله
رفتيد؟ كارها تم اين
تهيه دست‌اندركاران است سالي چند من مي‌دانيد ، كه همانگونه
بيشتر بوده ، مركزي كوير و لوت كوير با رابطه در كتابي
مورد درميكنم و كرده كتاب اين تهيه‌عكسهاي صرف را اوقاتم
قيمتهاي با ولي شده داده به‌من نيز قولهايي كتاب اين چاپ
درازي راه كه اين‌است مثل اجرا مرحله تا.امروزي آور سرسام
و يزد مي‌شودبه مربوط كتاب اين قسمت يك.باشم داشته پيش در
تا گرفته معماري از است ، ناحيه اين به مربوط كه آنچه
مربوط آن قسمت يك باز و مردم زندگي و قنات و مسئله‌آب
ناحيه اين در كه زرتشتيمان وبرادران به‌خواهران مي‌شود
پشتوانه‌هاي غني‌ترين از آنها ، يكي كهن رسوم و آداب و ساكنند
دهات كوره به سفرها اين در من.است ايرانيان ما فرهنگي
.مي‌كنم جمع‌آوري مطلب و مي‌گيرم عكس سرمي‌زنم ، نيز
سر كوير ، بي‌آب كوههاي دل در يزد ، شهر كيلومتري هشت و چهل
به محل در كه است صفايي با زيارتگاه به‌طبس ، يزد راه
همه زرتشتيان كه مقدس مكان اين.مي‌گويند چك‌چك پيرسبز آن
بقاياي از قولي به زيارتش‌مي‌روند ، به ماه خرداد اواخر ساله
آريايي كهن وتمدن باستان دوران از ناهيد و مهر مهرابه‌هاي
.است
سنگي ديواره از و روئيده مكان آن در كهنسالي سرو درخت
بالاي از چكه چكه گوارايي آب است ، آن درنزديكي كه غاري
.مي‌ريزد طبيعي حوضچه‌اي به‌داخل آويشن سرسبز بوته‌هاي
البته كه برسرزبانهاست مكان اين درباره چندي داستانهاي
روزي:چنين‌است داستانها اين از يكيندارد تاريخي مبناي
به چه هر كرده ، گم را گوسفندانش گله چوپاني روزگاري ،
تشنه و خسته چون.نمي‌يابد آن از اثري مي‌گردد ، گله دنبال
بخواب سرو كنار و مي‌نوشد آب اين از مي‌رسد ، مكان اين به
را گمشده گوسفندان مكان و مي‌آيد او خواب به پيري.مي‌رود
و به‌پاس رمه ، يافتن از پس چوپان.مي‌گويد چوپان به
زيارتگاه كه مي‌سازد بقعه‌اي مكان اين در پير ، آن بزرگداشت
.مي‌شود مومنان
و است شهربانو داستان‌بي‌بي همان درست كه ديگري داستان يا
كرده ، باز دهان كوه مي‌گويند كه كوه در شدن‌او پنهان
دست از ايراني عصمت و عفت گرفته‌تا خود در را ساساني بانوي
مكان اين كردم ، كه‌عرض همانگونه ولي بماند امان در تجاوز
باشد (الهه‌آب)آناهيتا باستاني معابد از يكي بايد قاعدتا
نيز مناسبي مكان شده واقع صعبالعبوري مكان در چون البته و
كويري نواحي اين به كه بوده زرتشتياني براي‌تجمع
.گريخته‌اند
مختلف نقاط در كه زرتشتي اقليت سالانه ، گردهمايي اين در
تازه ديداري يكديگر با است پراكنده حتي‌دنيا و ايران
و نامزدي گوناگون مراسم سرمي‌گيردو دوستي‌هايي.مي‌كنند
.مي‌شود برپا نيز ازدواج و عقد
كم ايران در اين‌پيرها از كه بگويم بايد نرفته يادم تا
مورد و مقدس نيز نزدمسلمانان آنها اكثر كه‌البته نيست
در پيرمكران ابرقو ، در مثل‌پيرخمره.مي‌باشند احترام
و چم در وپيررهگذر پيرسرو اردستان ، در اصفهان ، پيرجمال
...و كردستان در پيران هفت
روزهاي اين در اسلايد و عكس تهيه براي من كه بود قرار
ذوق خوش و خوب دوستان چون و بزنم سري‌به‌چك‌چك خردادماه ،
كتاب قضيه و كوير به من مكرر ازسفرهاي فارابي بنياد در
تهيه مقدمات دارند ، من به كه محبتي و لطف با بودند ، باخبر
باز آغوش با من كه ساختند فراهم رابطه اين در را فيلمي
اين در تا بود فرصتي من براي چون.پذيرفتم را پيشنهاد اين
بوم و مرز اين ادبيات كهن نام كه كنم مطرح را اوستا فيلم
چيز همه خلاصه.است بشري تمدن و فرهنگ افتخارات از يكي و
روي از را آن اسم من و شد ساخته فيلم و داد دست‌هم به دست
روان وانگه(گاتها سرودهات 29)از وحيدي حسين دكتر ترجمه
:است چنين كامل‌سرود ترجمه كه گذاشتم كرد گله جهان
است ، مند گله جهان روان
آفريدي؟ مرا چه براي
تن‌درآورد؟ كالبد به مرا كسي چه
آزاروكينه ، و ستم و تباهي و خشم
است ، گرفته را جا همه
نيست ، ياوري يارو تو جز مرا
بنماي من به برهاند مرا مي‌تواند آنكه
فضاسازيهاي بود ، مهم من براي فيلم اين ساختار در كه چيزي
دنياي اين از بايد كه فضاهاييبود اسطوره‌اي بيش و كم
آتشكده ، چم ، و مباركه قريه‌هاي مانند.بگيرد فاصله خاكي
نيايش و اطراف‌پيرسبز كويري فضاهاي دخمه‌ها ، آدريان ،
و قلعه‌هستبندان در پير وستي چك چك سبز پير در موبدان
.مقدس مكان دو اين در مومنان اجتماع
آمده‌ايد ، بدينجا دور از كه كساني اي
دهيد ، فرا گوش من سخنان به
بشنويد ، مرا سخنان
من است ، سخنان دانايان براي و مزدا براي كه سخناني
است ، سرودهايي
انديشي ، نيك هومن و ستايش در
راستي ، اشا ، ستايش در و
بشنويد ، مرا سخنان
.درآييد روشنائي به و برآييد تاريكي از تا
اين شكل‌گيري نحوه بپرسم ، مي‌خواستم شن راه سر فيلم درباره
نمايش به كي و است مرحله‌اي چه در و چگونه‌بوده فيلم
درمي‌آيد؟
و فراگرفته كوير را ايران از بزرگي بخش كه مي‌دانيد
آن امااست جهان چندكويرمعروف جمله ايران‌از كويرهاي
و دارد را خودش ويژه كويرزندگي ديديد ، خودتان كه گونه
بودن دشوار و دسترس از دور بدليل همواره كه خاصي مسائل
مردم براي.است مردم كنجكاوي مورد آن كنار و گوشه به سفر
همواره كه سوزان و خشك كويرهاي اين در بدانند كه است جالب
دارند آن در فرورفتن و شدن گم و سكوت و داغ آفتاب از طرحي
.مي‌گذرد چه
تلاش به را زندگي كوير ، مثل مكاني كمتر شايد واقع در
و كوشا هميشه انسانهاي كوير ، به انسانهاي‌مربوط.واداشته
روح ملازم كوير اينكه‌اين خلاصه.مبارزه‌اند آماده هميشه
.است سخت‌كوشي
در آن اطراف و درون در زندگي و كوير چگونگي فيلم اين در
جوامع كه خاص فرهنگ از و آدميان تا گياهان از.است جريان
وسايل و كوير مردم زندگي.پديدآورده‌اند كوير اطراف
بد.دارد خود در را وسطي ازقرون حالتي هنوز كه ارتباطي‌شان
مغول ، حمله از قبل تا كوير پيشگيري وسايل كه بدانيم نيست
.است بوده علمي و پيشرفته بسيار
را كوير پيشگيري وسايل اخير ، قرن چند اقتصادي ضعف گرچه
را خودش خاص فرهنگ هنوز كوير در زندگي كرده ، لكن محدود
را پديده اين با مقابله در جوامع‌ايراني هوشمندي كه دارد
مي‌كند تجلي معماري بخصوص‌در هوشمندي اين كه مي‌دهد نشان
اين كه بگويم بايد بالاخره.است تدابير اين از كه‌وجهي
.مي‌رود نواحي اين نهفته‌هاي كشف به فيلم
مرد و بود سرگردان آنجا و اينجا سالي چند فيلم اين طرح
.بزند آن تهيه به دست و گذارد پيش پا مي‌خواست‌تا ميداني
آن و دست اين فارابي بنياد در آن اوليه طرح سالي سه دو
تماس در كننده‌خارجي تهيه دو با من فاصله اين در.شد دست
برقضا دست اينكه تا بشود اقدامي طريق اين از شايد تا بودم
وقت مديران كه شد مطرح تلويزيون يك شبكه در آن ساخت فكر
كنار در آن انجام از فراوان علاقه و حسن‌نيت با وتوليد شبكه
كه گرچه.كردند استقبال خود برنامه‌هاي‌روزمره و كارها
هر بهداشت به‌همراه نيز را مشكلاتي كار بودن غيرمتعارف
دراختيار شبكه همان از توليد داخلي عوامل كه شد قرار حال
آقاي از من.كنيم كار به شروع ما تا شود گذاشته پروژه اين
جهان روان وانگه فيلم ساخت در پيش سال چند كه حسن‌يزداني
برايم ايشان حرفه‌اي توان و كرد مراياري نيز كرد گله
همكاري به دعوت اين‌فيلم فيلمبرداري جهت بود ، شده شناخته
مراتاكنون خود ، توان و كوشش حداكثر با ايشان كه نمودم
هيچگونه از بوديد شاهد خودتان كه همانگونه و داده‌اند ياري
بقيه اتفاق به نداشته ، دريغ پروژه اين درپيشبرد كمكي
طبقه كوير و جن ريگ درجه گروه ، داغي 45 همراه و خوب افراد
هم را لوت سيلابهاي‌كوير و تند بارانهاي و شهداد كوير و
فيلمبرداري سرگرم او كه مدتي تمام در من.آوردند طاقت
فيلم در ما همبازي -خاكستري افعي و مار كفچه و مار ازشتر ،
كه بودم ، نگران واقعا.بود -نزديك فاصله‌بسيار از هم آن
دست به كاري صحنه‌ها اين از ناكرده ، فيلمبرداري خداي مبادا
به ما متخصص مارگير آقاسفرزاده ، حسين كه گرچهبدهد ما
آماده ضدمار باسرم و مي‌پائيد را جريان چهارچشمي معروف قول
مصر ، بالا درقريه درشت سياه عقربهاي كه آنجا بود ، يا پذيرايي
نورپردازي هنگام به گروه سر از دست بيابانك ، و خور دست
.برنمي‌داشتند درشب چاردها
بود وقت‌گير و مشكل بس كاري حال هر به فيلم اين تهيه كار
ماه آبان پايان تا ارديبهشت اوائل از ماه شش از بيش كه
ما من ، گمان به آخر روز تا.انجاميد طول به (76)گذشته سال
گذاشته پشت‌سر را كيلومتر هزار چهل از بيش مسافتي بايد
خوب مردمان همكاري با مگر نمي‌شد ساخته فيلم اين و باشيم
طاقت‌فرساي و سخت روزهاي و محل در كه افرادي آن همه كويرو
و آسان خود بلند روح و صفا و لطف با براي‌گروه را كار كوير
تصوير مونتاژ كه است مرحله‌اي در هم كار.ساختند تحمل قابل
احمدپژمان آقاي.هستيم آن صداگذاري مشغول و گرفته انجام
آماده فيلم شهريور تا اميدوارم و مي‌سازد را آن موسيقي هم
.شود
پاسخ را پرسشهايم حوصله با و داديد من به فرصتي اينكه از
.داديدممنونم
آلفونس دكتر از بكنم خوبي نقل مي‌توانم مطلب آخر در
:اتريشي شناس‌معروف كوير -گابريل
رها هرگز باشد شده افسونش گرفتار يكبار كه را كسي كوير
.كرد نخواهد
:اميركبير نگارخانه
دياني آرزو آثار وآئينه‌ها ، بافتها دستي صنايع نمايشگاه
.تا 19 ساعت 9 از.تير تا 18 از 13 حقيقي وگلناز
.اميركبير قيطريه ، فرهنگسراي پارك قيطريه ، خيابان
از 12 سميعه‌شبقره نقاشي آثار نمايشگاه:شيث نگارخانه
جنوبي ضلع عصر ، ولي راه چهار.تا 20 ساعت 16 از.تا 17تير
.تلفن679185.پلاك 41 شيرزاد ، كوچه دانشجو ، پارك
:سبز نگارخانه
.تير تا 22 شيرچي اسرافيل خوشنويسي آثار نمايشگاه
پارك مقابل عصر ، ولي خيابانتا 19 و 15 تا 13 ساعت 9 از
.تلفن8711311.پلاك 1068 ساعي ،
تا از 22 محمدهوشياري نقاشي نمايشگاه:بامداد نگارخانه
جم ، خيابان مطهري ، خيابان.تا 20 ساعت 17 از.تير 27
.تلفن8845416.شماره 25 كوچه‌ماگنوليا ،
نوشين كارگاه كاربردي شيشه‌هاي نمايشگاه:گلستان گالري
تا و 17 تا 12 ساعت 10 از.تير تا 20.قديمي شهريار و
.تلفن 2541589.پلاك 42 كماسايي ، شهيد دروس ، خيابان.20
و شيرزادي سهيلا نقاشي نمايشگاه:الملك كمال گالري
.تير تا 17 بازگير سيمين
پلاك ششم ، بوستان خيابان‌پاسداران ، .تا 21 ساعت 17 از
.تلفن2580053.31
|
|
