دادگاههاي در عدالت سرنوشت
عام
و شريف محمد نوروزي ، كامبيز:حقوقدانان با گفتگو در
سلطاني عبدالفتاح
مطلب توضيح‌اين بشويم ، جديد بحث وارد اينكه از قبل:سلطاني
به توجه با اينگونه‌بحث‌ها از اصلي هدف كه مي‌دانم لازم را
ناظر شد ، خاصي دادگاه اشاره‌به بعضا اينكه و فعلي شرايط
اين خصوص در جهاني گوناگون ورسانه‌هاي بين‌المللي ديدگاه به
ندارد وجود مدعي‌العموم و دادسرا آن كه‌در قضايي سيستم
بنا اساس براين احتمالا نيز محاكم نوع ايجاداين.مي‌باشد
يعني سيستم اين با كه مي‌دادند تشخيص كه‌مسئولين شد ،
واهداف رسيد مطلوبتري وجه به عدالت به مي‌توان حذف‌دادسراها
حقوقدان‌ها ممكن‌است كه حالي در.شود محقق نيز قضاييه قوه
موجود نواقص نبايد لذا.باشند مخالف نظر اين با فقهايي يا
توجه مورد بايد ويژه به امر اينشود گذاشته مكتب حساب به
براي است ممكن بعضا كه گيرد بين‌المللي‌قرار نهادهاي
.بسازند خود براي مسئله‌اي‌را هرچيزي
مظان‌اتهام در كه هركسي شد ، عنوان كه مطالبي خصوص در اما
دادرسي قانون‌آيين و 3 مواد 2 در كه همانگونه مي‌گيرد قرار
-مي‌شود10 مطرح عليه‌متهم دعوا است ، 2 شده مطرح كيفري
هم به را عمومي نظم كه‌چرا مي‌ايستد شخص مقابل در جامعه
جرايم مثل ديگر كوچك وجرائم قتل مرتكبين از اعم زده‌ايد
كه است كسي به مربوط ديگر دعواي-رانندگي 2 و راهنمايي
شده واقع تعرض مورد آن بابت و است اين‌جرم وقوع از متضرر
.است رفته سرقت به مالش كه مثل‌كسي است
نام به خاصي مقام دادسرا سيستم در دليل همين به
اساسا كه گذاشته‌اند دادستان يا مدعي‌العموم
مي‌دانيم‌و چون باز است ، مدعي خودش زيرا باشد نمي‌تواندبي‌طرف
بي‌طرف تا ايجابمي‌كند دادستان مسئوليت كه است اين بر فرض
ميان اين در.موضوع‌مي‌پردازد تعقيب به تنها لذا نباشد ،
به است قضايي رتبه داراي ديگري‌كه مقام به را تحقيق مسئله
بايد قانون براساس بازپرس.واگذاركرده‌اند بازپرس نام
در كند ، جمع‌آوري را متهم عليه يا له وادله باشد بي‌طرف
شعبات داراي آگاهي اداره مثلا است فن يك تحقيق اينجا
تحقيق به شعبه چند كلاهبرداري خصوص در و است متفاوت
بايد آن براي‌اجراي كه است فن يك تحقيق لذا..و مي‌پردازند
.شود استفاده مختلف علوم از
بين‌دو است جاهلي قاضي چيست؟ محكمه در قاضي نقش اما
اما افتاده‌چيست؟ كه اتفاقي ماهيت نمي‌داند قاضي.عالم
افتاده اتفاقي چه مي‌دانند كه است اين بر فرض دعوا طرفين
قاضي تا كنند تلاش است ازآنهاممكن هريك حال هر به و.است
مشكل بسيار موضوع دو اين بين حق لذاتشخيص كنند ، گمراه را
يك‌طرف عمومي ، ادعاي طرح براي مقام يك دادسرا درسيستم.است
نيز مقامي است‌و خودش زيان و ضرر رفع براي خصوصي مدعي نيز
پس و شده گمارده تحقيقات‌تخصصي انجام براي بازپرس عنوان به
كه رسيدند اينجا به مقام اين‌دو چنانچه مراحل اين طي از
و مي‌شود صادر كيفرخواست و است واقع‌شده متهم وسيله به جرمي
.مي‌گيرد قرار قضاوت مورد قاضي وسيله به دردادگاه پرونده
است ، بي‌طرف قاضي كه است اين بر فرض دراينجا
ارتباط در متهم و مي‌شود مطرح ادله ذكر با ادعاي‌مدعي‌العموم
.مي‌كند دفاع خود از است موجود كيفرخواست در كه ادله‌اي با
نتيجه اين به است دادگاه‌ممكن محترم قاضي نهايت در و
و شود محكوم متهم و است مدعي‌العموم‌صحيح ادعاي كه برسد
حتي كند ، صادر متهم براي برائت صورت‌حكم اين غير در يا
متهم كه عملي كيفرخواست است ممكن شده قانون‌پيش‌بيني در
قاضي ولي بدهد اطلاق بهش مجرمانه عنوان فلان داده ، انجام
و نيست امانت در خيانت مي‌گوييد ، شما كه جرمي اين بگويد
را امري چنين دادگاه بي‌طرفي زيرابالعكس و است كلاهبرداري
هم به نظم اين چون فعلي سيستم اين در اما.مي‌كند اقتضاء
مدعي‌العموم ، عناوين به را واحد قاضي آمديم است ، خورده
بي‌طرف قاضي عنوان به نهايت در و دادستان هم و بازپرس
نفر ، محال يك توسط نقش‌هايي چنين ايفاي عملا و گمارده‌ايم
.است
معتقدم من است ، محرمانه تحقيقات كه فرمودند نوروزي آقاي
و نيست محرمانه شد اشاره كه نحوي اين به تحقيقات همه
اما است ، اين دستگاه‌قضايي در تلقي‌ها از خيلي متاسفانه
در تا داده اجازه شاكي به‌وكيل كيفري ، دادرسي آيين ماده 67
لذا.بگيرد را جلسات صورت سواد كندو شركت تحقيقات جلسه
پس باشد داشته دسترسي آنها به داشت حق محرمانه‌بودشاكي اگر
ماده تبصره براساس تحقيقات جلسه در حتي و محرمانه‌نيست
كنارش در مي‌تواند متهم وكيل كيفري ، دادرسي 112آيين
داشته‌باشد مستقيم نظارت تحقيقات همه بر و باشد حضورداشته
هم‌صورتجلسه نظرش و اعلام پايان در دارد ، نظري هم اگر و
.شود
از دارندغير حق متهم يا وكيل آيا:نوروزي
ازش كرده جمع‌آوري بازپرس كه اسنادي و مدارك صورتجلسات ،
بشوند؟ مطلع مقدماتي تحقيقات در
موضوع‌اتهام كه مي‌گويد اساسي قانون اصل 32 بله ، :سلطاني
كتبي‌مي‌تواند سند هر چيست؟ دلايل باشد ، دلايل ذكر با بايد
انتظامي يانيروهاي بازپرس كه تحقيقي هر.باشد دلايل جزء
با متهم به اتهام پس‌بايد.شمارمي‌رود به دلايل جزء بكنند
:مي‌گويد ادامه در نحو؟قانون چه به.شود تفهيم دلايل ذكر
و) وكتبا فوري بسيار و نبايدبگذرد زمان يعني بلافاصله ،
متهم به بايد يعني.شود ابلاغ (متهم) به‌او بايد (شفاها نه
و ماده‌ها به توجه با آن دلايل و نوع كتبي‌اتهام ، بطور
تحقيقات مرحله همان در متهم پس.شود تفهيم و تبصره‌هاابلاغ
اتهام دادگاه ، توسط يا تحقيق قاضي يا بازپرس ، چه‌توسط
دفاع‌از فرصت تا بشود تفهيم و ابلاغ كتبا او به آن وادله
.باشد داشته را خود
.است تحقيقات آخر در موضوع اين:نوروزي
صراحت باره اين در اساسي قانون نيست ، چنين اصلا:سلطاني
.دارد
سپس و شود فراهم ادله بايد اول مي‌فرماييد اينكه:نوروزي
ابتدا اكنون كه حالي در است درستي سخن اين شود ، جلب متهم
ادله و مي‌شود تحقيق وي درباره سپس و جلب يا احضار متهم
.مي‌گردد جمع‌آوري
و معقول اصلا دليل بدون شخصي تعقيب يا متهم احضار:سلطاني
ادله بايد 2نوع ابتدا امر اين براي زيرا.نيست قانوني
ازش نظر يك امربا وادي در حداقل كه ادله‌اي -باشد1 فراهم
ديگري دسته -شده‌است 2 واقع جرمي كه شود استنباط اينگونه
اشخاص يا شخص اين توسط ممكن‌است جرم مي‌دهد نشان كه ادله از
.باشند داشته بايدوجود شده ، انجام ديگر
و قابل‌احضار هيچكس نباشد ، فراهم ادله نوع دو اين اگر
به بعدها ممكن‌است ميان اين در البتهنيست كردن جلب
كه دليلي هر ولي‌به ندارد ايرادي برسيم ، ديگري ادله
اگر كه است اين.اتهام‌كنيم تفهيم متهم به بايد رسيديم
اين به شده ذكر صراحت اين به مطلب اين اساسي قانون در
در بداند متهم تا باشد محفوظ متهم دفاع حق كه است دليل
همه و.بدهد جواب بايد چگونه و گرفته سوالي‌قرار چه مقابل
به قضايي ، سيستم در بيگناهي مبادا تا است براي‌اين اينها
كه‌اگر است معروف سخن اين.شود محكوم اسلام قضايي ويژه‌سيستم
يك تا بهتراست كنند فرار عدالت چنگال از گناهكار تا صد
.شود محكوم بي‌گناه
اجرا نحواحسن به عدالت كه است اين براي تمهيدات اين همه
در دليل ، مردم‌بدون نواميس و جان نكرده ، خدايي و شود
اساسي قانون كه است همين‌دليل به.نگيرد قرار تعرض معرض
وكيل بايد تهام از درجه‌اي باهر متهمي هر مي‌كند تاكيد
دفاع وارده اتهام برابر در خود بتوانداز تا باشد ، داشته
استاد يا وكيل است حقوقدان خود كه مهم‌نيست فرد اين.كند
كسي مي‌گويند چون.باشد داشته وكيل بايد.است..و دانشگاه
فشار شرايط در رواني نظر از مي‌شود واقع اتهام مظان در كه
در و رابگيرد متهم دادگاه ، جو است ممكن حتي مي‌برد ، سر به
.كند دفاع خودش از نتواند متهم نتيجه
است اين من عرضاست تحقيق بودن تخصصي به مربوط ديگر مورد
آن تحقيق امر در نتواند ولي باشد قاضي كسي است ممكن كه
بود ممكن و بود ساده تحقيق چون.باشد داشته را لازم تبحر
سيستم در اما.شود گرفته اقرار متهم از ارعاب و فشار با
هرگونه اعمال شده تصريح اساسي قانون در كه اسلامي قضايي
و حقيقت كشف براي است ، خلاف‌قانون و شرع خلاف شكنجه و فشار
تا كار و.كاراست علمي شيوه‌هاي به‌واقعيت‌ها ، رسيدن براي
يك از كه كنيم واگذار شخصي به نمي‌توانيم را اندازه‌مهم اين
تحقيق تجربه از ديگر طرف واز باشد بي‌طرف طرف‌بايد
كه بوده مهم اندازه آن تا امر اين.باشد برخوردار..و
مشاغل بودن تخصصي نيز دادگستري ضابطين حتي‌درباره
شدن جمع به قايل است ممكن چگونه لذا.است مراعات‌شده
نام به شخص يك در قضات و دادستاني دادياري ، شغل‌بازپرسي ،
مشكل به محاكم در كه مي‌شود باعث اين و.باشيم قاضي
.دارد شودوجود ضايع بيگناهي از حقي آنكه امكان و بربخوريم
نيز دادگاه‌ها در كردند مطرح سلطاني آقاي كه تخصصي:نوروزي
و گسترده‌است و وسيع اجتماعي روابط امروزه.دارد وجود
تمامي كه‌در كنند ادعا نمي‌توانند هم حقوقدانان بزرگترين
عام ، قانون‌دادگاه‌هاي اما.هستند تخصص داراي حقوقي رشته‌هاي
.است گرفته ناديده را امور شدن تخصصي
خاتمي آقاي تحليف مراسم در يزدي آيت‌الله آنكه ، ديگر نكته
در قضاييه‌نمي‌داند قوه كه گفتند مضمون اين به جمهور ، رياست
در لذا.نهادباشد چه پاسخگوي بايد قانوني مراتب سلسله
گلايه عمومي نماينده‌افكار عنوان به مطبوعات از بايد اينجا
و فلسفي علمي ، حقوقي ، نظرهاي از را قضاييه قوه كه كرد
قوه مشكلات هم يعنيكردند محروم قضا امر به مربوط اجتماعي
...و نكردند مطرح درجامعه و بودجه مشكل همچون را قضاييه
مطرح دارند قضاييه قوه ديگران‌درباره كه نظرهايي و نقد هم
.نكردند
|
انديشه تازه‌هاي
|
دفاع و محاكمه
كرباسچي غلامحسين دفاعيات و محاكمه متن
انديشه و فرهنگ انتشارات:ناشر
ماه 1377 تير ;اول چاپ / ريال قيمت9500
از يكي بي‌شك تهران ، شهردار كرباسچي غلامحسين دادگاه
است كشورمان معاصر تاريخ در محاكمات بزرگترين و حساس‌ترين
.داد قرار تاثير تحت را عمومي افكار گسترده‌اي به‌طور كه
كيفيت سپيده‌دم ، تا كه مردمي ميليونها پيگيري و حساسيت
نشان مي‌كردند ، تعقيب را ، شده وبدل رد سخنان و برگزاري
جستجوگر منتظرو چشمان نيز و پنهان و پيدا دغدغه‌هاي از
را محكمه اين سرنوشت نهايت و سرشت ژرفاي كه داشت
.مي‌پاييدند
از پس دهه دو به نزديك كه متهم منزلت و جايگاه بر افزون
كشور اول طراز مسئولان و ازدست‌اندركاران اسلامي انقلاب
مجموعه دادگاه ، اين شاخص و مميزه نكات از ;مي‌شد محسوب
دادگاه فضاي بر حاكم پاسخ‌هاي و پرسش و برخوردها رفتارها ،
قضاوت به احترام و عمومي افكار به معطوف نوعا كه بود
دفاع و محاكمه در بارها كرباسچي هم و قاضي هم.بود مردم
هرچند مي‌كردند استناد محكمه آخرين عنوان به مردم راي بر
فقدان نمي‌توانست دادگاه اين جريان به مردم ميليوني توجه
اين ماهيت در كننده ، تعيين نهادي عنوان به را منصفه هيات
جبران كشور قضائي نظام ساختار در محاكمات ساير و محكمه
از حكايت نوعي به كه بود موفقي تجربه ولي كند ،
قبل كه داشت اجتماعي-سياسي عرصه‌هاي در مردم مشاركت‌خواهي
راي انشاي به دادگاه ، قاضي توسط نهايي راي صدور از
.مي‌پرداختند
كرباسچي غلامحسين دادگاه جلسه هفت بر مشتمل كه حاضر مجموعه
دادگاه روند جزئيات در را خوانندگان براينكه علاوه است ،
تاريخ اسناد در معتبر تاريخي سند يك عنوان به مي‌دهد ، قرار
وكلا رشته ، اين دانشجويان و حقوقدانان نزد كشورمان ، معاصر
محسوب...و مطبوعات اصحاب و نخبگان نيز و كشور قضات و
ديگر از كتاب ، انتشار در سرعت و تدوين ظرافت.مي‌شود
و كتاب اهل روز نيازهاي به كه است حاضر مجموعه ويژگيهاي
.است گفته پاسخ عمومي افكار
|
|
