افسانه‌ها به سامورايي آخرين
پيوست
ژاپني مشهور سينماگر اكيراكوروساوا درگذشت مناسبت به
.كرد تقسيم كلي دسته سه به مي‌توان را كوروساوا آثار
زندگي مايه‌هاي با فيلم‌هايي دوم سامورايي ، درام‌هاي نخست
ادبي متون براساس فيلم‌هايي سوم و معاصر
كه دارم را احساس اين...مي‌كنم فكر خود مرگ به گاهگاهي
بايد كه هست ديگر چيزهاي خيلي...كرده‌ام زندگي كم خيلي
...دهم انجام
پيش ، روز چند ژاپن ، سينماي كارگردان نام‌آورترين كوروساوا
قرن نيم از بيش با و بست فرو جهان از چشم سالگي سن 88 در
در آنها تعدادي‌از كه فيلم كارگرداني 30 و خلاقيت و تلاش
خاموشي سامورايي‌واربه سينماست ، تاريخ كلاسيك آثار شمار
.پيوست
نخستين براي كه است ژاپني نوپرداز سينماگر شاخص‌ترين او
شده تحميل ژاپن سينماي بر كه را هنري محدوديت‌هاي همه بار
درهم را ژاپن سينماي متعارف قوانين و برداشت ميان از بود
شگرف تسلطي فيلمسازي ابزار همه بر چه اگر كوروساوا ، شكست
خلق با و مي‌خواند فيلم عنصر مهمترين را فيلمنامه اما داشت
يا آشوب-زندگي-سامورايي هفت-چون‌راشومون آثاري
تصويري سبك‌هاي و سينمايي روايت‌هاي مشخص‌ترين از يكي ران
.داد اختصاص خود به را
در و ژاپن توكيوي در مارس 1910 اكيراكوروساوا 23
به نوجواني در.آمد دنيا به تبار سامورايي خانواده‌اي
مجلات براي دبيرستان در تحصيل هنگام به و پرداخت نقاشي
نظري مسايل درباره نوشتن به سپس.مي‌ساخت تصوير عامه‌پسند
فيلمسازي حرفه آنگاه و شد علاقمند فيلمنامه‌نويسي و سينما
را فيلمش اولين سال 1943 در.كرد آغاز دستيار عنوان به را
.برد دوربين جلو عنوان‌افسانه‌جودو با كارگردان مقام در
به جودو رزمي فن درباره نوول‌پرفروش يك براساس كه فيلم اين
فيلمساز يك تجربه نخستين بيش‌از بود ، درآمده تصوير
.بود موفقيت‌آميز
باراشومون‌كه را خود جهاني محبوبيت و شهرت اما كوروساوا
كه فيلم اين.آورد بدست شد ساخته سال 1950 در
اكوتاكاوا كه نوشته‌ريونو جنگل كوتاه براساس‌داستان
همه تحسين و توجه كه است آسيايي فيلم است‌نخستين
و كرد جلب خود به را جهان فيلمسازان و علاقه‌مندان ، منتقدان
جشنواره بزرگ جايزه سال 1951 خارجي فيلم عنوان‌بهترين به
.كرد رادريافت ونيز
و راهب يك هيزم‌شكن ، يك.مي‌گذرد هشتم قرن در فيلم ماجراي
باران زير كيوتو شهر قديمي دروازه خرابه‌هاي در دهقان يك
را هيزم‌شكن‌قصه‌اي.است راشومون دروازه نام.گرفته‌اند پناه
جنگل ميان‌درختان در را ثروتمندي مرد جسد او.مي‌كند تعريف
به متفاوت زاويه‌اي‌كاملا از بار هر و بار چهار.است ديده
چرا جنازه و چگونه‌مرده مرد دريابيم تا بازمي‌گرديم ، گذشته
تنها او انگار كه تعريف‌مي‌كند طوري را قصه رواي هر آنجاست؟
دوربين روبه مستقيم راويان.ماجراست حقيقت گوينده و راوي
از بخشي احتمالا كدام هر و عجيب ، متفاوت قصه‌ها.مي‌زنند حرف
.است حقيقت
پررمزو فضاسازي.دارد قوي بسيار و زيبا ساختاري فيلم
و كم گفتار است ، متحرك بسيار كه دوربين افقي حركات راز ،
.مي‌آيند بشمار كلاسيك اثر اين اصلي ويژگي‌هاي از گويا بسيار
فضايي در است ، قصه دو از تركيبي كه را داستان كوروساوا
فيلم حرفميكند روايت رمزوار و اسطوره‌اي و انتزاعي كاملا
كل جاي به است واقعي مي‌پندارد كه بخشي‌را هركسي كه است اين
هم عين و يكسان همه كند غلبه وقتي كه‌پليدي مي‌گيرد ، واقعيت
.ندارند هم با تفاوتي واكنش‌ها و كنش‌ها انسان‌هادر و مي‌شوند
داستاني براساس را ازراشومون ، ابله پس كوروساوا
فيلم اين دربارهميسازد داستايوفسكي از نام همين به
و بوده‌ام علاقه‌مند روسيه ادبيات به كودكي زمان از:مي‌گويد
داستايوفسكي كه دريافتم اما كرده‌ام مطالعه را آن قسمت‌اعظم
مدت‌ها.مي‌دارم دوست روسي نويسندگان ساير از بيشتر و رابهتر
.فيلمي‌هايي‌ساخت مي‌توان ازابله كه بودم فكر اين در
و است علاقه‌من مورد و محبوب نويسندگان از هنوز داستايوفسكي
و كه‌باصداقت است نويسنده‌اي تنها او كه مي‌كنم فكر هنوز
.است گفته سخن انسان زندگي و هستي از وفاداري
سال 1952 در كه است كوروساوا آثار از ديگر يكي زندگي
فيلم ايندرآمد تصوير به او خود از فيلمنامه‌اي براساس
را آن انتظار كه مرگي علت به كه است كارمند يك سرگذشت
.كند زندگي خوب شده كه هم بار يك براي مي‌خواهد مي‌كشد ،
نزديك جوان‌ها به مي‌خواهد بعد مي‌شود تفريحات سرگرم نخست
تا مي‌كند استفاده دارد كه موقعيتي از سرانجام و شود
براي آن جاي به و كند راخشك شهر حومه در مسموم باتلاقي
.كند درست زمين‌بازي بچه‌ها
را منتقدان توجه كوروساوا ديگر بار فيلم اين با
منتقد بازن آندرهواداشت تحسين به را آنان و برانگيخت
شايد زندگي:گفت فيلم اين معروف‌درباره
كه است ژاپني فيلم هيجان‌انگيزترين و زيباترين ، ماهرانه‌ترين
.ديده‌ام تاامروز
برلن فيلم جشنواره نقره‌اي خرس جايزه نيز سال 1954 در
.شد اهدا به‌زندگي
.كرد تقسيم كلي دسته سه به مي‌توان را كوروساوا آثار
زندگي مايه‌هاي با فيلم‌هايي دوم سامورايي ، نخست‌درام‌هاي
.ادبي متون براساس فيلم‌هايي وسوم معاصر
كنار در و دارد تعلق اول دسته به فيلم‌يوجيمو
.مي‌گيرد قرار وسانجورو سامورايي همچون‌هفت فيلم‌هايي
مقايسه امريكايي وسترن‌هاي با را فيلم اين ازمنتقدان برخي
و وين ژاپني‌جان نمونه را ميفونه كرده‌اندوتوشيرو
تفاوت‌يوجيمو تنها آنها گفته بهخواندهاند گري‌كوپر
جايگزين سامورايي شمشير كه است اين وسترن باآثار
قواعد فيلم اين در كوروساوا.است شده هفت‌تيركابوي‌ها
در اما مي‌گيرد خدمت به وسترن قواعد و اصول رااز بي‌شماري
.نمي‌افتد رياكاري دورويي‌و دام
و بي‌عدالتي و بدبختي عليه شورش مي‌توان را فيلم تم
كوروساوا آثار از ديگر برخي در را تم اين و دانست فساد
.كرد رديابي نيز سامورايي هفت و قرمز همچون‌ريش
با است كوروساوا آثار شاخص‌ترين از سامورايي هفت
به كه ساختاري و طنز و زيبايي از سرشار مايه‌اي درون
از حمايت به سامورايي دلاوران فيلم اين در.مي‌رسد كمال
آنكه تا مي‌پردازند ، راهزنان يورش برابر در دهكده‌اي ساكنان
جنگيده‌اند خودشان براي بيشتر كه مي‌يابند در پيروزي پس‌از
.بوده‌اند حمايتشان مورد كه كساني تابراي
نسخه‌هاي كه بود كوروساوا ساخته طولاني‌ترين فيلم اين
بدل كلاسيك اثر يك به بعد اندكي و شد تهيه آن شده كوتاه‌تر
برآمده حركاتي بر لاي ، و گل در باران زير نبرد صحنه‌هاي.شد
و ميزانسن و كار درخشان نمونه‌هاي از تئاتري تمهيدات از
.است كارگردان خلاقيت
به به‌ويژه و سينمايي تكنيك‌هاي پيشبرد در سامورايي هفت
وشخصيت‌پردازي ، داستان‌گويي حيطه در چشمگيرش بدعت‌هاي خاطر
هاليوود و شد سينماگران اغلب براي موفق الگوي به تبديل
كارگرداني‌پرستون به را دلاور فيلم‌هفت همين براساس
كوروساوا فيلم اندوهبارترين قرمز ريشداد ارائه استرجس
-آن‌دودسكادن از بعد.است شده ساخته سال 1965 در كه است
اين در و دارد قرار -1975- آن‌درسواوزالا از پس و -1970
تلخ مضمون يادآور كه كوروساوا ، نافرجام خودكشي حادثه ميان
بر طعنه و طنز به كه است قرمز ريش دكتر درماندگي و
فيلم‌هاي اكثر موضوع.اعتراف‌دارد خود عمل و عمر بي‌حاصلي
وقتي:مي‌گويد او.تضادي‌آشكارند از برخوردار كوروساوا
خيال مي‌نگرم ساخته‌ام كه به‌فيلم‌هايي عيني صورت به من
كه نمي‌كند تلاش آدميزاد چرا:من‌مي‌گويند به كه مي‌كنم
از زنده موجود يك درباره وگزارشي باشد؟زندگي خوشبخت
نشان ديگر سوي از خون اماسرير.هستند گونه‌فيلم‌ها اين
.باشد خوشبخت هميشه نمي‌تواند آدم كه‌چرا مي‌دهد
متن‌اصلي.است شكسپير مكبث از آزاد اقتباسي خون سرير
يكي‌از.است كوروساوا شخصي فيلم ساختن بهانه تنها
و شكسپيرمي‌داند از اقتباس بهترين را خون صاحبنظران‌سرير
حس به نمايشنامه‌هاي‌شكسپير بقيه از بيش مكبث است معتقد
تقديري و زيراملودراماتيك است ، نزديك ژاپني فرهنگ تراژيك
.است
تكنيك‌هاي در توانايي كوروساوا دستاوردهاي مهمترين از
كلاسيك ادبيات از اقتباس به تمايل و داستانسرايي
نيافته را اين جرات ديگري ژاپني كارگردان هيچ.است غربي
يامكبث و گوركي دراعماق داستايوفسكي ، تاابله است
.برگرداند فيلم به را لير وشاه (خون سرير) شكسپير
موسيقي صحنه‌پردازي‌و از و ژاپن كابوكي تئاتر از كوروساوا
بهره‌گيري به‌خوبي -آشوب -درران هم و خون درسرير هم نو
.است كرده
فيلم‌آخر سه نه وهنوز -اوت ماه راپسودي-روياها
ساخته درپي پي تا 1993 سال‌هاي 1990 در كه است كوروساوا
حتي كوروساوا آثار ويژگي‌هاي فاقد فيلم اين 3 اما.است شده
خوب فيلم‌هاي در او.اوست فيلمسازي نخست سال‌هاي در
سامورايي ، هفت قرمز ، ريش زندگي ، راشومون ، مثل گذشته‌اش ،
واقع‌گرايانه ديدگاهي با را انساني تم يك هميشه...و آشوب
تصوير به عالي تدوين و تكنيك همراه به طنز با آميخته و
فيلمساز كوروساواي از نشاني اخيرش فيلم در 3 اماميكشيد
.نمي‌خورد چشم به چون‌زندگي آثاري وخالق گذشته سال‌هاي
او ديگر ، چيز هر از بيش كوروساوا آثار سينمايي ساختار
شكلي آثارش به و مي‌كند دور ژاپن بومي سينماگران از را
ساختار يك كشف در آنكه جاي به كوروساوا.جهاني‌مي‌بخشد
و روايي مختلف شكل‌هاي كه است آن پي در ورزد شرقي‌تاكيد
.برسد كمال به يك هر در و كند تجربه را ساختاري
به تمايلي نه هنري فعاليت سال‌ها طول در كوروساوا
درباره بحث به علاقه‌اي نه و داشت فيلم‌هايش صحبت‌درباره
مصاحبه‌هايش معدود از يكي در همه اين با.نگره‌سينما
حال اين در و..مي‌كنم فكر خودم مرگ به گاهگاهي:مي‌گويد
را آخر نفس تحمل مي‌توانم چطور اصلا كه مي‌افتم اين‌فكر به
مي‌توانم چطور دارم ، زندگي‌اي چنين كه حالي در..داشته‌باشم
كه هست ديگر چيزهاي خيلي مي‌كنم احساس كنم؟ تركش
و كرده‌ام زندگي كم خيلي كه دارم را احساس اين..انجام‌دهم
...فرومي‌روم فكر به هنگام دراين
فرشيد
|
