تاريخ گذر در مدني جامعه
كيائي منصور نادر
و سياسي فلسفه ;است مطالعه قابل حوزه دو در مدني جامعه
.سياسي جامعه‌شناسي
نظر در مقطع دو مي‌توان مدني جامعه براي سياسي فلسفه در
.مدرن ديدگاه -ارسطويي20 ديدگاه -گرفت10
.است ارسطو Koinonia Politike لاتيني ترجمه مدني جامعه"
انساني ، تجمعات و انجمن اشكال از بحث در ارسطو
غايت و كمال نقطه" روستا و خانواده مقابل در را شهر-دولت
ارضاي براي كه خانواده برخلاف.مي‌دانست "ديگر جوامع
از شهر مي‌آيد ، بوجود اعضايش معيشتي و زيستي نيازهاي
به ذات به اتكا يا خويش نيازهاي برآورد توانايي لحاظ
به.است زيستن بهتر براي تجمعي و است رسيده كمال غايت
(شهري -دولت) اجتماعي طبيعت ، حكم به انسان ارسطو اعتقاد
فروتر يا موجودي" نمي‌زيد شهر -دولت در كه كس آن و است
كه مي‌ماند مردي همان به و او از برتر يا است آدمي از
و بي‌قانون و بي‌قوم "است گفته او نكوهش در هومر
(1).بي‌خانمان
يوناني ، فيلسوف (م.ق 384322) ارسطو آثار در كه اشاره‌اي
اين به رومي سخنور و اديب فيلسوف ، (م.ق 10643) سيسرون و
آن اصالت و كهن پيشينه از خود خودي به است شده مفهوم
(2).مي‌كند حكايت
اين تا ماند جاي بر سياسي فلسفه در همچنان قرائت نوع اين
كنفرانس از پس.گرفت شكل مدرن معناي به دولت كه
ملت‌ها -دولت يا كشورها كه م سال 1648 در "وستفاليا"
جامعه مفهوم تدريج به آمدند حساب به اقتدار بالاترين
مفاهيمي سر بر جديد بحث‌هاي" شد تغييراتي دستخوش مدني
حق ،(Goverment) حكومت ،(State) دولت جامعه ، چون بنيادي
مفاهيم ماهيت در بحث بالاخص و آنها نظاير و شهروندي
مدني جامعه مفهوم به آنها حدود تفكيك و دولت و حكومت
(3)".دارد تازه‌تري ابعاد
حق فلسفه كتاب با آلماني ، فيلسوف (17701831) هگل فردريش
او.تاباند مدني جامعه بحث بر تازه‌اي پرتو (1821)
دولت و خانواده قلمرو دو ميان جامعه ، اين قلمرو مي‌گويد
حيات تضمين‌كننده جايگاهش ، همين سبب به.مي‌گيرد جاي
مفهوم دايره تقسيم‌بندي ، اين با هگل.است جامعه اقتصادي
مناسبات تنها نه هگل.داد گسترش بسيار را مدني جامعه
حوزه در را مختارانه تشكيلات و سازمانها همه كه اقتصادي ،
(4).جاي‌داده‌است مدني جامعه
پرورش در مرحله دومين نماينده هگل نظر از مدني جامعه
جزء جزء نقشه‌هاي تحقق براي موضعي و اجتماعي اخلاقيات
مدني جامعه.است (آنان خانواده‌هاي از فراتر) افراد
و خود هدف پي در "صرفا يك هر كه است افرادي از متشكل
شكل سازماني در افراد اين.است خود نيازهاي برآوردن
هويت قرارداد اساس بر "صرفا سازمان آن كه مي‌يابند
قانون به خويش ثبات و تداوم براي كه سازمان اين.مي‌يابد
حاكميت و رعايت بسط عناصر از جزئي به خود دارد ، نياز
سو يك از مدني جامعه.مي‌شود مبدل جامعه كل در قانون
وجه ديگر سوي از و دارد دوام دولت در و است دولت ادامه
ديدگاه اساس بر.مي‌آيد شمار به دولت همان بيروني
مدرن جوامع به مدني جامعه ايده هگل مثل تاريخگراياني
به كه تاريخي پديده‌اي رابه آن امر اين و مي‌يابد تعلق
(5).مي‌كند محدود دارد تعلق مدرن جوامع
دوران در هنوز ارسطويي ، ديدگاه از تاريخي گذشت عليرغم
ديدگاه اين به گرايش نوعي از مي‌توان‌رگه‌هايي هم مدرن
.داد نشان را
كرد ياد گستره‌اي از انساني موقعيت كتاب در آرنت هانا"
الگويش او مي‌رود ، پيش نقادانه و عقلاني بحث آن در كه
كه مي‌گرفت نتيجه حدي تا و بود باستان يونان شهر -دولت
مي‌شود ، يكي دولت با خود "شكل بهترين" در همگاني گستره
آرنت...نمي‌كند جدا جامعه از را آن تكاني هيچ كه دولت
يا Polis:است نوشته بنيامين والتر درباره مقاله‌اي در
ما سياسي زندگي ژرفاي در خود هستي به يوناني شهر دولت
واژه كه زماني تا دريا ، اين اعماق در يعني مي‌دهد ، ادامه
هستي آن مي‌گيريم ، كار به سياست معناي به را Politique
(6)".يافت خواهد ادامه
مدنيت به سياسي جامعه‌شناسي ديدگاه سياسي ، فلسفه خلاف بر
اين در.دارد مدرن دوران در ريشه بي‌واسطه مدني جامعه و
در بلكه خانواده يا دولت مقابل در نه مدني جامعه حوزه
.مي‌گيرد قرار توده‌اي جامعه مقابل
نوع از صرفنظر را مدرن جامعه كل نويسندگان ، از برخي"
در.كرده‌اند تلقي توده‌اي جامعه يك ، هر در سياسي رژيم
و افكار ميان شباهت گسترده معناي اين به توده‌اي جامعه
.آنهاست ميان موجود تفاوت از بارزتر توده‌ها عقايد
.معناست اين به توده‌اي جامعه اصلي ويژگي همسان‌سازي
در زيرا كرد ، تلقي توده‌اي جوامع نمي‌توان را سنتي جوامع
علايق فكري ، تنوع فقدان و سنت‌ها سلطه عليرغم آنها
همبستگي و دارد وجود گوناگون ارتباطي شبكه‌هاي و گروهي
در توده‌اي جامعه.است معني‌دار و نزديك روابط بر مبتني
به سنتي جامعه از دوران‌گذار شرايط در محدودتر معناي
در...مي‌شود پيدا مدرن جامعه خود در يا و مدرن جامعه
و اجتماعي سازمانهاي پيدايش امكان توده‌اي جامعه متن
افزايش توده‌اي بسيج جنبشهاي ويژه به و توده‌اي سياسي
گسترده ، سياسي سازمانهاي و توده‌اي جنبش.مي‌يابد
بسيج نتيجه در.هستند توده‌اي جامعه سياسي ويژگي‌هاي
راه سياسي حوزه‌هاي درون به جامعه پايين طبقات سياسي ،
(7).مي‌كنند پيدا
با چنداني تفاوت "عمدتا امروزي مدرن قرائت در مدني جامعه
شكل‌دهي و هدايت از متاثر و ندارد توده‌اي جامعه
مدني جامعه حال عين در.است احزاب و جمعي رسانه‌هاي
حساب به جامعه‌اي هر گذار مرحله توده‌اي ، جامعه همچون
يا و بلوغ و نيافتگي توسعه بين مرحله‌اي ;مي‌آيد
.است سياسي توسعه‌يافتگي
كه نظري نابساماني‌هاي علل كه گفت مي‌توان ديدگاه يك از"
نبود مي‌شود ، توسعه مسير در فكري بحرانهاي به منجر
حال در كشورهاي در عمومي گستره و مدني جامعه نهادهاي
از ناشي مشروعيت ، فقدان يا مشروعيت بحران.است توسعه
ميان اجماع نوعي به رسيدن براي عمومي منازعه نهاد فقدان
توسعه ديدگاه اين...است جامعه دروني انسجام و نخبگان
مدني جامعه شدن نهادينه و يافتگي سامان افزايش را سياسي
آن به آرنت هانا و هابرماس كه تعبيري به عمومي گستره و
(8)".مي‌دانند دارند ، توجه
سياسي فلسفه در "ترجيحا تعاريف در كه آنگونه مدني جامعه
تكثيرگرايي -مي‌شوند10 شناخته مهم هنجار سه با است آمده
.شهروندي مسئوليت -تساهل 3 يا مدارا -2
با چگونه ويژگي‌ها اين با مدني جامعه است اين سئوال
يا است؟ جمع قابل توسعه حال در جامعه با يا و ديني جوامع
است؟ كدام مدني جامعه از مطلوب قرائت
در جوامع گذار مرحله ديدگاه يك در مدني جامعه كه شد گفته
"لزوما مدني جامعه عبارتي به.مي‌آيد حساب به توسعه حال
بلكه شود ، شمارده جامعه يك محقق و متعين ساختار نبايد
.شود لحاظ نيز "دوره" يا "روش" يك منزله به مي‌تواند
و حاكميت براي روش يك عنوان به مي‌توان را مدني جامعه"
فرايند پيشبرد بشري ، جامعه رنجهاي كردن كم مردم ، مشاركت
همزيستي اجتماعي ، مهندسي مشكلات ، حل در خطا و سعي
(9)".كرد تلقي تنش و خشونت كاهش و افراد مسالمت‌آميز
دست‌اندازي از خارج مدني جامعه گفت مي‌توان اساس اين بر
به يا و مي‌شود تلقي "حداقل دولت" بعنوان حتي يا و دولت
حساب به گذار دوره از سالم عبور براي وسيله‌اي عنوان
.مي‌آيد
:پانوشت‌ها
-شماره 33 كيان -مدني جامعه تكامل و ظهور -علي رضايي ، -1
صفحه 20
-نو نگاه -مدني جامعه به درآمدي -عبدالحسين آذرنگ ، -2
صفحه 27 -شماره 36
ص 28 همان -3
ص 29 -همان -4
-قطره نشر -روش يك منزله به مدني جامعه -مجيد محمدي ، -5
ص 13
ص -مركز نشر -انتقادي انديشه و مدرنيته -بابك احمدي ، -6
194-195
ص 333 -ني نشر -سياسي جامعه‌شناسي -حسين بشيريه ، -7
-اقتصادي سياسي اطلاعات -سياسي توسعه -محسن -امين‌زاده -8
ص 114
نشر -روش يك منزله به مدني جامعه -مجيد محمدي ، -9
ص 4 قطره
|
انديشه تازه‌هاي
|
بشر حقوق درباره پاسخ و پرسش
نشر:ناشر /پوينده محمدجعفر:مترجم /ليالوين:نويسنده
صفحه تومان ، 216 قيمت800 /پاييز 1377 اول چاپ قطره ،
منتشر سال 1981 در بشر حقوق درباره پاسخ و پرسش اول چاپ
كتاب اين جديد چاپ.است شده ترجمه زبان شانزده به و
زمينه در اخير تحولات تا شده روزآمد و يافته اساسي تغيير
مورد در پايه‌اي اطلاعات كتاب اين.دهد نشان را بشر حقوق
و آنها اجراي رويه‌هاي بشر ، حقوق اسناد مهمترين
حقوق ارتقاي و حفظ براي بين‌المللي سازمانهاي فعاليتهاي
برنامه اجراي راه در گامي حاضر اثر.مي‌كند معرفي را بشر
است (2004-1995) بشر حقوق آموزش براي متحد ملل دهه عمل
حقوق جهاني اعلاميه تصويب سالگرد پنجاهمين به‌مناسبت و
.است شده ترجمه علاقه‌مندان افتادن فايده مفيد براي بشر
كانتي عقل نقد و شوپنهاور
نشر:ناشر /نبوي محمد:مترجم /جهانبگلو رامين:نويسنده
تومان ، قيمت750 /رقعي قطع /پاييز 1377 اول ، چاپ ني ،
صفحه 183
سخن روشن و نوشتن روشن فلسفه هدف كه بود معتقد شوپنهاور
ذهني است تمريني و...سردرگمي و ابهام ايجاد نه است گفتن
و روشني اين..زندگي مسائل كردن قابل‌فهم و فهميدن براي
.است داشته كامل بازتاب نيز حاضر كتاب در وضوح
كرده نقادي را او فلسفه كانت خلف شاگرد مقام در شوپنهاور
كانت آراي بر شوپنهاور نقد بررسي و شرح كتاب اين.است
فلسفه از مهمي جنبه‌هاي با آن ازخلال خواننده كه است
.مي‌شود آشنا كانت و شوپنهاور
دو اين انديشه‌هاي بر است درآمدي درواقع "...و شوپنهاور"
محض عقل به يكي بوده‌اند ، غرب فلسفه سرآمدان از كه تن
به را عقلاني كنش گونه‌گون صور داشته سعي و انديشيده
صور و انديشيده زندگي خواست به ديگري و بشناساند بشريت
دوي هر هدف.است بررسيده را بشري ادبار و رنج گوناگون
.بس و بوده انسان آزادي اينها
سياست و قلم
(شريف‌امامي تا هويدا از)
پاييز اول ، چاپ نامك ، نشر:ناشر /سفري محمدعلي:نويسنده
تومان ، قيمت3200 /روكش با گالينگور وزيري ، قطع /1377
صفحه 775
كه است چهارگانه‌اي مجلدات از جلد سومين سياست ، و قلم
مطبوعات در خود قلمزني دوران در روزنامه‌نگار و نويسنده
كرده منتشر و نوشته سال 1357 ، اواخر تا سالهاي 1320 از
دكتر سقوط تا رضاشاه استعفاي دوران به مجموعه اوليناست
ترور تا مرداد كودتاي 28 دوم ، جلد در مي‌پرداخت ، مصدق
آمدن برسركار به نيز حاضر جلد و شد نوشته منصور حسنعلي
جمشيد نخست‌وزيري همچنين وزارتش طولاني دوران و هويدا ،
نوشته به.است پرداخته شريف‌امامي صدارت و آموزگار
و ديده‌ها اغلب درواقع سياست و قلم محتويات:نويسنده
دوران در روزنامه‌نگاري كسوت در است نويسنده شنيده‌هاي
كه عموم آگاهي منظور به آن انتقال اينك و ديكتاتوري سياه
و سانسور وجود علت به و خود زمان در آن گفتن و نوشتن
.نبود ميسر ديكتاتوري استيلاي
كردستان و كرد درباره تحقيقي
:توضيح و ترجمه /زكي محمدامين پروفسور:نويسنده
پاييز اول چاپ آيدين ، انتشارات:ناشر /تاباني حبيبالله
صفحه تومان ، 512 قيمت2200 /گالينگور وزيري ، قطع /1377
جمله از بايد را "كردستان و كرد درباره تحقيقي" كتاب
كردستان درباره تاكنون كه نهاد نام كتابهايي معتبرترين
از و بغداد دانشگاه اسبق استاد نويسنده.است شده نگاشته
در را خود وقت سالها كه است ، عراق كابينه‌هاي اسبق وزراي
انجام ضمن..و فرانسه و آلمان و تركيه و عراق
اين در تجسس و تحقيق و مطالعه صرف محوله ، ماموريتهاي
نويسندگان با "مستقيما است نوشته خود چنانكه و كرده باره
ومحقق باستان‌شناس مينورسكي فن مثل ارزشمندي پژوهشگران و
و تحقيقات از خود ، كندوكاو بر علاوه و كرده مكاتبه شهير
ضمن در است ، كرده استفاده "مستقيما نيز آنها مطالعات
خود ، گفته به بار چند و داده نشان هم عجيبي وسواس
.است پرداخته آن به دوباره و كرده پاره را نوشته‌هايش
اول جلد در كه است شده ترجمه مجلد يك در جلد دو در كتاب
اين در موجود نظريه‌هاي و نژادي ريشه و تاريخي مطالب
...و ايلات و عشاير و معتقدات و ادبيات نيز و باره
و كرد امراي تاريخ حاوي كه دوم جلد در و است آن شاخه‌هاي
است سرزمينهايي و كرده‌اند ايجاد كردها كه است حكومتهايي
.است داشته قرار كرد امراي حكومت زير كه
|
|
