پشتيبان سامان ، به كشاورزي
نفت بدون اقتصاد
ممكن كشاورزي بخش در جاري و عمراني سرمايه‌گذاري كاهش *
.كند روبه‌رو خطر با را كشور غذايي امنيت است
شناسايي كشت قابل زمين هكتار ميليون حدود 30 از تاكنون *
گرفته قرار بهره‌برداري مورد هكتار ميليون تنها 5/18 شده
.است
آمد در پيش
يكي عنوان به كشاورزي از اسلامي ، انقلاب پيروزي آغاز از
.است شده ياد كشور پيشرفت و توسعه مهم محورهاي از
بخش ناكامي به اشاره با بخش اين گرفتن قرار محور موافقان
رقابت‌هاي و جهاني بازارهاي به راهيابي و صادرات در صنعت
فراورده‌هاي صادرات بازار در كه حساسي و فشرده بسيار
را كشاورزي بخش به اساسي رويكرد همواره حكمفرماست ، صنعتي
بخش اين اما.كرده‌اند پيشنهاد كشور توسعه محور عنوان به
كشاورزي در.نيست سامان به هنوز گوناگون دلايل به نيز
و كوچك زمينهاي در و كهن ابزار با كار و كشت هنوز ايران
و صنعت و كشت واحدهاي پوشش تحت بزرگ اراضي تا بازده كم
بي‌رغبتي اما.يافت مي‌توان را مكانيزه و نو تجهيزات
عامل دو آبي ، كم و بخش اين در سرمايه‌گذاري به نسبت
.است آمده حساب به ايران كشاورزي بخش رشد براي بازدارنده
آب از بهينه استفاده و مهار براي برنامه‌ريزي پارگي چند
آب ذخيره‌سازي نيز ، پرباران سالهاي در حتي كه شده موجب
سوي از.نگيرد انجام مطلوب نحو به آن ، كاستي جبران براي
عدم دليل به نيز كشاورزي تبديلي صنايع محصولات ديگر ،
تا هنوز خور ، در آينده‌نگري و برنامه‌ريزي از برخورداري
راه كشور براي ارزآوري و جهاني بازارهاي به راهيابي
به انقلاب ، از بعد دهه‌هاي اين در و دارند پيش در درازي
شاهد را ديگر غلات برخي و گندم محصول توليد رشد تناوب
بوده كشاورزان اراده و همت به متكي بيشتر كه بوده‌ايم
ما سرزمين بالقوه امكانات به توجه با بهرحالاست
اقتصاد به رويكرد نفت ، بهاي كاهش كه برهه اين در مي‌توان
بست اميد كشاورزي بخش به است ساخته ضروري را نفت بدون
كنوني مشكلات و كاستي‌ها كه سامان به كشاورزي بخش يك اما
.باشد نداشته را
"گزارش گروه"
سو ، اين به گذشته سال از 25 حداقل نفت هنگفت درآمد وجود
ايران تا شد موجب كشور اقتصاد امتياز مهمترين به‌عنوان
مواجه جدي مشكلات با زمان مرور به اقتصاد بخشهاي ساير در
نفت قيمت اگر كه دارد وجود نگراني اين اكنون و شود
تنظيم و تهيه دوران باشد ، داشته نزولي سير همچنان
پايان به نفتي درآمدهاي و نفت به متكي اقتصاد سناريوي
بازنگري به نياز كشور اقتصادي توسعه روند و رسيده
به‌عنوان كشاورزي به بايد وضعيتي چنان در و دارد تازه‌اي
.شود كشورتكيه اقتصادي توسعه محور
در ايران اقتصاد با آشنايي كتاب در رزاقي ابراهيم دكتر
دوره تا را ايران اقتصاد" كه است نگاشته چنين مورد اين
از بهره‌برداري سال حدود 40 وجود با و نفت صنعت ملي‌شدن
تقسيم درپي اما.كرد اداره نفت بدون مي‌شد نفتي ، منابع
و مستعمرات خام‌فروشي مبني‌بر استعماري كار بين‌المللي
گرديد آغاز ايران نفتي منابع از استخراج نيمه‌مستعمرات ،
تنها و داشت بروني خواستي روند ، اين سال 1329 تا و
بستن با همزمان.مي‌كردند حمايت آن از برونگرا دولتمردان
اجرا به ايران در توسعه‌اي طرحهاي نفتي 1333 قرارداد
نفت درآمد شديد افزايش سو ، يك از آن نتيجه كه شد گذاشته
تندي ، به سال 1350 از پس و آرامي به ديگر سوي از و ايران
كشور داخل در را نفت به متكي مصرف از گسترده‌اي پايه‌هاي
.داد شكل
اخذ و نفت ارزي درآمد همه كه بود اين تلاشي چنين نتيجه
زيربناهاي گسترش ، هزينه خارج از وام دلار ميليارد 30
تاكنون كه شود پتروشيمي و ذوب صنايع توسعه و اقتصادي
البته.است شده موجب را بنيان‌كن گسيخته لجام تورمي
كشور ، اقتصاد اساسي قانون اصل 44 بنابر كه بگذريم
سپس و دولتي بخش مسئوليت و رهبري با است مختلط اقتصادي
نه باشد مي‌تواند آنها مكمل تنها خصوصي بخش و تعاوني بخش
."باشد داشته برتري بخشها آن به نسبت اينكه
يك عنوان به گذشته سده دو تا كشاورزي اگر سخن ديگر به
مواد تامين مردم ، تغذيه وظيفه اقتصاد ، در محوري بخش
را صادراتي اقلام برخي و دستي صنايع موردنياز اوليه
و اقتصاد ازهم‌گسيختگي با كم‌كم مي‌داد انجام "خوبي"به
از بخش اين كشور ، توسعه روند در خارج از الگوبرداري
صنايع با كشاورزي رابطه قطع.بازماند خود اصلي كاركرد
ديگر مسايل پاره‌اي و خارجي بازارهاي به توجه و دستي
.شود تحميل ايران كشاورزي به ديرپايي مشكلات كه شد موجب
كشاورزي بخش و گذشته كه است ديري سالها آن از اما ، اينك
عنوان به كشور فرهنگي و اجتماعي اقتصادي ، دوم برنامه در
بخش اين ديرپاي مشكلات اما است يافته اهميت توسعه محور
يا و مانده باقي خود قوت به همچنان دورتر ساليان همانند
را مسائل اين از نمونه‌هايي مي‌گيرد ، خود به تازه‌اي رنگ
:برشمرد چنين مي‌توان
روي غيراستراتژيك محصولات كشت سمت به خراساني كشاورزان -
مشخص استراتژي و برنامه نبود رويكرد اين دليل !آورده‌اند
.است شده كشاورزان سردرگمي موجب كه شده ذكر
به جدي خسارتهاي موجب كشتزارها به باران بارش عدم -
نابودي با كشور مناطق از بسياري در زراعت و شده كشاورزان
.روبه‌روست
سال ده در گيلان استان كشاورزي بخش در شاغل جمعيت -
و است يافته كاهش نفر هزار به 250 نفر هزار از 317 گذشته
يادشده زمان در نفر هزار خدمات 1/216 بخش شاغلان عوض در
.است يافته افزايش نفر هزار به 253
گريان چشماني با تنها را پائيز گذر كرماني كشاورزان -
اين در گذشته سال طول 100 در خشكسالي و كردند بدرقه
.است بوده بي‌سابقه منطقه
.است يافته كاهش كشاورزي بخش در سرمايه‌گذاري -
دارابودن و كشور در مركبات قبول قابل توليد وجود با -
از دنيا در مركبات تجارت لحاظ از ايران دنيا ، هفتم مقام
.نيست برخوردار خوبي جايگاه
مي‌شود ضايع كشاورزي بخش توليدات از درصد سالانه 30 -
شمالي همسايگان ميليوني جمعيت 300 نياز ميزان اين
!مي‌كند تامين را كشورمان
كشاورزي محصولات انواع توليد از دقيقي اطلاعات و آمار -
درپيش را درستي سياست نمي‌توان روند اين با و ندارد وجود
توليد نسبي مزيتهاي و نويدها از مشكلات اين دركنار.گرفت
:نشنيده‌ايم كم نيز بخش اين صادرات و
يك به نزديك شود انجام درستي به پسته صادرات اگر -
.شد خواهد كشور نصيب ارزي سود دلار ، ميليارد
از 2 بيش باغي و زراعي محصولات صدور از مي‌توان سالانه -
.نمود كسب ارزي درامد دلار ميليارد
پاي به را گل صادرات مي‌توان اصولي برنامه‌ريزي با -
.رساند نفت صادرات
درصد به 50 مي‌تواند زيره جهاني بازار در ايران سهم -
.برسد
درآمد و كرد صادر مي‌توان را كشور خرماي توليد سوم يك -
...و كرد كشور عايد خوبي ارزي
و توليد نسبي مزيت درباره همه اين كه است چگونه براستي
در اما مي‌شود شنيده يا و گفته كشاورزي محصولات صادرات
نقش نارضايتي و شكايت و گله قالب در فقط عمل عرصه
.مي‌بندد
كشاورزي وزير انتقاد
هفته از روز نخستين در كشاورزي وزير كلانتري عيسي دكتر
از كشور نجات براي خواست مقننه و مجريه قواي از كشاورزي
جمع در كه ويبگيرند كلان تصميمات ناخواسته ، بحران
بي‌توجهي از انتقاد با مي‌گفت سخن سال 77 نمونه كشاورزان
به هيچگاه ما:گفت نفت به طمع‌ورزي و كشاورزي بخش به
كه نخواسته‌ايم عملي صورت به و نكرده‌ايم تلاش جدي صورت
خاطر همين به و دهيم كاهش نفت به را خود وابستگي
فقر و برسيم خودكفايي و اجتماعي عدالت به نتوانسته‌ايم
.كنيم حذف جامعه از را
كشاورزي بخش در جاري و عمراني سرمايه‌گذاري كل:افزود وي
براي خطر زنگ اكنون و است دلار ميليون سالانه 200 كشور
امنيت كه است ممكن امر اين و است درآمده صدا به كشاورزي
دوران وي ، گفته به.بياندازد خطر به را ما غذايي
بزرگ تصميمات بايد اكنون و آمده سر به صرف مصرف‌كننده
تلخ مردم براي كوتاه‌مدت در آن نتيجه اگر حتي بگيريم
.باشد
نعمت از دنيا كشورهاي درصد مگر 90:مي‌گويد كلانتري دكتر
زندگي هم و دارند توليد هم آنها چطور نيستند محروم نفت
به ما كشور در و كرده‌اند فراهم خود شهروندان براي مرفه
دست روي دست و بگيريم عزا بايد نفت قيمت كاهش محض
!كنيم تامين را بودجه كسري چگونه كه بگذاريم
كشاورزي اراضي كوچكي
نسبي مزيتهاي از برخورداري لحاظ به ايران در كشاورزي بخش
شرايط كشت ، قابل و مناسب زمين هكتار ميليونها وجود نظير
محصولات مختلف گونه‌هاي توليد امكان و هوايي و آب متنوع
بخش اين در.است كشور اقتصاد مهم بخشهاي از كشاورزي
كل شاغلان درصد توسط 25 مردم غذايي نيازهاي درصد حدود 80
از قابل‌توجهي بخش همچنين.مي‌شود تامين و توليد كشور
.دارد كشاورزي منشاء (درصد حدود 46) كشور غيرنفتي صادرات
از تاكنون اينكه ، داشت دور نظر از نبايد كه آنچه اما
فقط شده شناسايي كشت قابل زمين هكتار ميليون حدود 30
و است گرفته قرار بهره‌برداري مورد آن هكتار ميليون 5/18
عمده به‌طور بخش اين در بهره‌برداران اينكه مهم‌تر نكته
.مي‌كنند كشت به اقدام كوچك قطعات در و خرده‌پا كشاورزان
برروي فعالان از نيمي كه است واقعيت اين بيانگر آمارها
زمين ، كم فوق‌العاده يا و زمين‌اند بي كشاورزي‌يا زمينهاي
سياستهاي و دارند دراختيار زمين هكتار از 2 كمتر يعني
و جديد كشاورزي واحدهاي ايجاد براي نيز اراضي اصلاح
.است نشده بسته كار به مناسبي روند با مشترك
پراكندگي:مي‌گويد زمينه اين در كشاورزي كارشناس يك
هزينه‌هاي اصولي به‌طور آن قطعات كوچكي و كشاورزي اراضي
افزايش مكانيزه كشت از استفاده عدم دليل به را توليد
باغي و زراعي محصولات از بسياري كشت مساله ، اين و مي‌دهد
توليد نوسان با را استراتژيك زراعي محصولات به‌ويژه
.است كرده مواجه
ضريب از سو يك از كشاورزان و بهره‌برداران:مي‌افزايد وي
برخوردارند بخشها ساير به نسبت كمتري سرمايه‌گذاري امنيت
مسايل با بخش اين در ضروري حمايتهاي ديگر سوي از و
توسعه پنج‌ساله برنامه دومين در.رودرروست گوناگوني
مالكيت تكليف بايد دولت كشور فرهنگي و اجتماعي اقتصادي ،
كشاورزان كه گونه‌اي به كند يكسره را كشاورزي زمينهاي
دست به را شده توزيع زمينهاي قطعي مالكيت نسق ، صاحب
زمينهاي اجاره و معاملات در كه محدوديتي هر و آورند
آزاد ، معاملات طريق از تا شود برطرف است ، موجود كشاورزي
اين مسئول واحدهاي و برسد اقتصادي حد به مزرعه اندازه
.شود منحل تدريج به نيز امور
نبارد باران اگر
در آب از استفاده بازده رسمي شده منتشر آمارهاي براساس
پايين بسيار كه بوده درصد تا 34 ايران 32 كشاورزي بخش
درصد از 65 بيش هرزروي كشور ، آب منابع محدوديت بااست
قابل غير و اقتصادي سنگين خسارتهاي از كشاورزي ، بخش آب
.است جبران
سال به 20 نسبت بارندگي ميزان متوسط كارشناسان گفته به
روند اين و است يافته كاهش درصد تا 40 بين 38 گذشته
روبه‌رو گوناگوني نوسانات با را كشاورزي محصولات توليد
.است ساخته
احتمال از نگراني ابراز با كرمان استان گندمكار اميدي ،
باران هم زمستان فصل طول در اگر:مي‌گويد خشكسالي وقوع
.شد خواهد نابود منطقه كشاورزي از مهمي بخش نبارد
نباريدن صورت در:مي‌گويد نيز جيرفتي باغدار اميري ،
بهار در ميوه محصول به موجود ، وضعيت ادامه و برف و باران
.كرد خواهد وارد جدي آسيب آينده
عدم:مي‌گويند مورد اين در نيز ايلام استان كشاورزان
واين است كرده وارد خسارت آنها كشتزارهاي به باران بارش
.بود خواهد استان زراعت عليه جدي تهديد روند
و دارد وجود كشور باغي و زراعي مناطق اكثر در روند اين
.خشكسالي‌اند نگران كشاورزان بيشتر
زراعي سالهاي در:مي‌گويد كشاورزي ارشد كارشناس فرجودي
نامناسب توزيع و آسماني نزولات نباريدن دليل به و76 75
دو به ويژه به زيادي خسارتهاي ديم كشت با اراضي در بارش
.آمد وارد جو و گندم محصول
مساحت كل درصد حدود 5/87 موجود آمارهاي آخرين براساس
كه 5/46 است زراعي محصولات به مربوط زيركشت زمينهاي
ديم كشت درصد حدود 5/53 و آبي كشت اراضي اين درصداز
.مي‌باشد
سالانه كه مي‌دهد نشان نيز كشاورزي محصولات زيركشت سطح
حدود 20 و گندم كشت به كشاورزي زمينهاي از درصد تا 55 50
.دارد اختصاص جو كشت به درصد
چند خشكساليهاي و آب تامين محدوديت وجود با:مي‌گويد وي
متوسط 2 طور به ديم گندم كشت زير سطح هنوز اخير سال
كه است حالي در اين.است آبي گندم كشت زير سطح برابر
حدود 1100 هكتار هر در ديم زراعت در گندم برداشت متوسط
.است هكتار هر در تن از 3 بيش آبي كشت در و كيلوگرم
دارد ادامه
|
