هفتادساله امسال لاهوتي تئاتر
مي‌شود
است سياسي مقوله‌اي نمايش هنر
هنرمندان ،
بيانيه‌اي صدور با
به
روزنامه‌ها برخي تهاجم
كردند محكوم را تئاتر جشنواره
هفتادساله امسال لاهوتي تئاتر
مي‌شود
لاهوتي تئاتر رئيس عيسي ، اف وگوباعبدالرشيد گفت
تاجيكستان كشور از
:اشاره
لحاظ به نزديك كشور دو عنوان به تاجيكستان و ايران
زبان.پذيرفته‌اند تاثير يكديگر از ايدئولوژيكي و فرهنگي
نمونه مشخص‌ترين عمومي ، ملاك دو عنوان به واحد ادبيات و
.است يكديگر بر فرهنگها اين تاثير
است تئاتري گروههاي معروفترين از يكي لاهوتي تئاتري گروه
هفدهمين در گروه اين.دارد فعاليت تاجيكستان كشور در كه
برده صحنه بر را "چوبينه بهرام" نمايش فجر تئاتر جشنواره
گفتگويي در لاهوتي تئاتر رئيس عيسي اف عبدالرشيد.است
هنرمندان كار فضاي و كشور اين در تئاتر درباره‌تاريخچه
.است داده مفصلي توضيحات كشور آن در
تاجيك ، معروف تئاترهاي از يكي رئيس عنوان به شما
در گسترده‌اي تاريخي زمينه هنر ، اين آيا بفرمائيد
دارد؟ كشورتان
اقتدار پر دولتهاي از يكي پيش ، سال صد و هزار حدود
.بود حاكم شرق جغرافياي از وسيعي برحيطه فرهنگي و سياسي
است ، ساماني دولت همان كه دولت اين مختلف پادشاهان بين در
به دوره اين پادشاهان ديگر از بيش ساماني اسماعيل شاه
بود او زمان در درست و مي‌داد اهميت كشورش هنر و فرهنگ
پايه‌گذاري فارسي ادبيات و كرد ظهور رودكي ابوعبدالله كه
ابوريحان فارابي ، ابونصر فردوسي ، حكيم ابوعلي‌سينا ، .شد
پرورش دولت اين در كه بودند بزرگاني از يك هر.. بيروني
و نظم شعر ، در را ادب و فرهنگ اصيل نمونه‌هاي و يافتند
هنر و فرهنگ احياء در دولت اين.آوردند پديد فلسفه
اين دنبال به و داشته بسزا تاثيري ماوراءالنهر
از و قبل دوران از هم تاجيك ادبيات و هنر تاثيرگذاري ،
تا بود سابق روسيه متبوع كشورهاي جزو كشور اين كه زماني
.است پذيرفته فراوان تاثيري ساماني دولت از كنون
تاريخي ريشه‌هاي به نزديك بسيار تاريخي ، ريشه اين اما
!دارد ايراني
جدا تمدن و فرهنگ در تاجيكستان و ايران اصولا چون بله
فرهنگي مشترك ريشه‌هاي كشور دو اين.نيستند يكديگر از
عنوان به احتمالا دوران آن در و دارند يكديگر با عميقي
.است بوده ساماني دولت براي واحد قلمرو يك
غني و اصيل فرهنگ به بازگشت براي فراواني تلاش شما پس
داريد؟ خود
قصد كه است علت همين به درست و است طور همين درست بله
حكومت سال صدمين هزارو جشن سپتامبر1999 ، در امسال داريم
به روز اين از ما.كنيم پا بر كشورمان در را ساماني
مجسمه جشن اين در و مي‌كنيم ياد تاجيك استقلال روز عنوان
ميدان در دارد ارتفاع متر حدود 40 كه را ساماني اسماعيل
.كرد خواهيم مستقر دوشنبه آزادي
سازمانهاي سوي از يا و است ملي مراسم يك جشن ، اين آيا
!مي‌شود حمايت هم جهاني
در نيز يونسكو سازمان اما.است ملي مراسم يك جشن اين
.دارد شركت مراسم اين برگزاري
تاريخي پيشينه چه "لاهوتي" تئاتر يعني شما تئاتر و
دارد؟
نظر زير كه است دولتي تئاترهاي از يكي لاهوتي تئاتر
.مي‌شود ياد تاجيك ملي تئاتر عنوان به آن از و است دولت
و بزرگترين و مي‌شود هفتادساله امسال تئاتر اين
تئاترهاي ديگر كه است تاجيكستان كشور در تئاتر رسمي‌ترين
.است شده منشعب آن از تاجيك دولتي
است؟ دولتي هنر يك شما كشور در تئاتر يعني
دولت طرف از و هستند دولتي تاجيكستان در تئاترها تمام
.مي‌شوند سرمايه‌گذاري
تاست؟ چند شما كشور در تئاترها اين تعداد
هزينه كه هستند تئاتر هجده تاجيكستان در بزرگ تئاترهاي
در هم ديگري تئاترهاي البته و مي‌كند تامين دولت را آنها
.هستند فعال كه دارند وجود كشور اين
اعمال آيا هستند ، دولتي شما بزرگ تئاترهاي كه آنجا از
مي‌شود؟ آنها فعاليت نحوه روي دولت سوي از مستقيمي نظر
مي‌كند دخالت كمتر تئاترها رفته پيش شكل در دولت اصولا
مي‌كند تامين آنها فعاليت ادامه براي را لازم بودجه فقط
شورا يك شوند ، اجرا است قرار كه كارهايي انتخاب براي اما
انتخاب در كه دارد وجود رشته اين هنرمندان و اساتيد شامل
.مي‌كنند تصميم‌گيري و دارند شركت آثار
صحنه روي بايستي را نمايش تعداد چه گروهها اين ساله هر
ببرند؟
مي‌كند تغيير تعداد اين خاص شرايط در البته نمايش ، سه
يك اسماعيل ، شاه ملي جشن خاطر به امسال.مثال عنوان به
در كه مراسمي و جشن‌ها است ممكن.مي‌بريم صحنه روي نمايش
.بگذارد تاثير ما اجراهاي تعداد روي مي‌شود برگزار اعياد
و گروه از يا مي‌گيرد حقوق دولت از تئاتر ، هنرمند يك
بليت‌ها؟ فروش ماحصل
ولي.نمي‌كند را هنرمند يك زندگي كفايت بليت‌ها فروش
ديگري شغل‌هاي به كشور اين هنرمندان اصولا كه آنجا از
حقوقي علت همين به ندارند ، اشتغال خود هنري حرفه از غير
زندگي ماهانه ، بصورت مي‌كند پرداخت هنرمندان به دولت كه
به هنرمندان درآمد ميزان البته و مي‌كند تامين را آنها
دارد بستگي حرفه‌اي لحاظ به آنها درجه‌بندي و تقسيم‌بندي
و بزرگترين اينكه خاطر به لاهوتي تئاتر بين اين در و
.است توجه مورد بيشتر است ، كشور تئاتر رسمي‌ترين
همخواني كلاسيك نمايشي متون با بيشتر لاهوتي تئاتر
دو؟ هر يا و مدرن يا دارد
به بيشتر است ملي تئاتر يك تئاترلاهوتي كه آنجا از
گرايش بزرگ درام‌نويسان و نويسندگان آثار و كلاسيك آثار
ازبك ، روس ، فرانسه ، از نمايشنامه‌هايي عموما ما.دارد
صحنه روي و كرده ترجمه را كشورها ديگر و ايران يونان ،
و داريم توجه هم معاصر آثار به سويي از ، اما مي‌بريم
را باشد معاصر فضاي و نويسندگان به مربوط كه نمايشهايي
.مي‌بريم صحنه روي هم
چطور؟ مدرن تئاتر و
بيشترين و دارد رواج جوانان بين در بيشتر مدرن تئاتر
جوانان بين در هم تئاترها اين تماشاي به مندان علاقه
و مي‌كنند دنبال كه هنري خاص فضاي علت به آنها.هستند
.دارند گرايش مدرن تئاتر به خودشان خاص روحيات
كسب را تحصيلاتي چه تئاتري دانش كسب براي جوانان اين
مي‌كنند؟
هر در كه دارد وجود دانشگاه يازده دوشنبه شهر در
، هستند تحصيل مشغول دانشجو هفت‌هزار تا پنج حدود دانشگاه
پنج و بيست سال هر شهر اين در زيبا هنرهاي دانشگاه اما
.مي‌كنند كار عرصه اين در كه تئاتري‌دارد التحصيل فارغ
ميان از و است سال پنج دانشگاه اين در تحصيل دوران
مختلف ، تئاترهاي در كار براي تعدادي فارغ‌التحصيلان ،
.مي‌شوند انتخاب
است؟ مرسوم تاجيكستان در هم خياباني تئاتر آيا
.خير است ، مرسوم ايران در كه مفهومي به خياباني تئاتر
و فطر عيد و رمضان عيد مثل عيدها و نوروز روزهاي در فقط
عنوان به خيابانها در جشن و شادي مراسم استقلال جشن‌هاي
.مي‌شود اجرا خياباني تئاتر
انتخاب ايران در اجرا براي را "چوبينه بهرام" چرا
كرديد؟
تئاتر ما هنرمندان زمان ، گرفتاريهاي تمام با خوشبختانه
علاقه خود هنر و فرهنگ به ما ملت چون نكرده‌اند ترك را
تمام خواسته‌هايش به رسيدن براي تاجيك مردم.است مند
دوران سال دو از پس حالا گذاشته‌اند ، سر پشت را مشكلات
. مي‌چشند را آسايش طعم و رسيده پايان به مردمي جنگهاي
اين اجراي.بود علت همين به نيز چوبينه بهرام انتخاب
از تاجيك مردم و بود همراه موفقيت با تاجيكستان در نمايش
مردم فرهنگ به نمايش اين مي‌كنم فكر كردند استقبال آن
فردوسي شاهنامه از است داستاني.است نزديك بسيار ايران
.ايراني بزرگ شاعر
در اقامت مدت اين در هم را ايراني كارهاي آيا تاكنون
ديده‌ايد؟ ;تهران
...كار چند بله ،
چيست؟ ايران تئاتر باره در نظرتان
فولكلوريك افسانه ، به هنوز ايراني تئاتر مي‌رسد نظر به
بنظر اساطيري بيشتر شايد و است نزديك‌تر تئوريك فرهنگ و
بيشتر شرق مردم به تئاتر اين مي‌دهد نشان كه مي‌رسد
ايران تئاتر يعني جهان كل در مردم عموم به تا است نزديك
از هنوز چون است مانده باقي شرقي هنوز و نشده جهاني هنوز
هر تئاتر البته نيست برخوردار خود خاص ديالوگ و منطق
اين اما است كشور آن خاص ايدئولوژي و تفكر پايه بر كشوري
ايران تئاتر.باشد داشته هم جهاني انعكاس مي‌تواند فرهنگ
كشدار و طولاني كارها اكثر يعني است زمان درگير بيشتر
.است خوب بسيار بازيگران بازي و حركات حال درعين هستند
سينماي كه است حالي در اين.است سست كمي هنوز نظر به اما
.است جهاني سينماي يك ايران
بسيار فيلم يك ديدم رادركن گيلاس طعم فيلم گذشته سال
عرصه اين به نتوانسته ايران تئاتر هنوز اما جهاني و عالي
.برسد تكامل از
است سياسي مقوله‌اي نمايش هنر
آلماني كارگردان"چولي رابرت" با گفتگو
:اشاره o
هفدهمين در را "فاوست پينوكيو" نمايش "چولي رابرت"
كه برد صحنه بر تهران در فجر تئاتر بين‌المللي جشنواره
انجام گفت‌وگويي وي با.شد روبه‌رو مردم استقبال با
:مي‌خوانيد كه داده‌ايم
***
.چولي رابرت آقاي.مي‌آورم خاطر به خوبي به را شما اسم o
كارگرداني به بنداربيدخش كارنامه نمايش از كه بوديد شما
سيروس كارگرداني به سبز طلعت خوش روزهاي و بيضايي بهرام
شما نظر به.كرديد دعوت آلمان به اجرا براي كهوري‌نژاد
كه آييني و سنتي خيلي مضامين به باتوجه نمايش دو اين
فهم قابل مي‌توانست خارجي تماشاگر براي چگونه داشتند ،
باشد؟
اكنون و گذشته ميان كه است پلي چون بيضايي نمايشهاي
اين مي‌دهد نشان كه گذشته‌اي.مي‌كند برقرار ارتباط
.است بوده بزرگي و غني فرهنگ چه داراي سرزمين
خود از بعضي از را بيضايي نمايشهاي مي‌كنم فكر راستش
به مربوط تنها او نمايشهاي چون.بفهمم بهتر هم ايراني‌ها
كه است رازي و رمز پر معماي او نمايشهاي.نيست امروز
.باشد جالب مي‌تواند بيننده‌اي هر براي
تاثيراتي چه ايران از خارج در نمايشهايي چنين اجراي o
دارد؟
"عملا كنند ، حمايت برنامه‌هايي چنين از دولت‌ها اگر
.مي‌گيرد صورت ممكن شكل موءثرترين در فرهنگي تبادل
صحنه روي به را پينوكيو و آلبالو باغ جشنواره در شما o
يا مي‌شود اجرا مدرن سبك به نمايشها اين آيا.مي‌بريد
سنتي؟
از يكي در كه انداخت مقاله‌اي ياد مرابه شما پرسش اين
درباره مقاله‌اي.بود شده چاپ آلمان پرتيراژ روزنامه‌هاي
و تمدنها گفتگوي درباره موضوعش كه مقاله‌اي.تجدد و سنت
مي‌خوانديد را مقاله آن شما اگر.بود خاتمي آقاي پيشنهاد
مي‌تواند اندازه چه تا شما سئوال پاسخ كه مي‌شديد متوجه
كه ببينيد نمايشي است ممكن شما اوقات بعضيباشد پيچيده
محافظه‌كارانه و سنتي "كاملا درونش ولي باشد مدرن ظاهرش
واقعيت ولي دارند سنتي ظاهري كه نمايشهايي يا و.باشد
خيلي سبك دو اين درباره قضاوت ولي.است مدرن آنها دروني
اين دوي هر كرده‌ايم سعي ما خاطر همين به و است سخت
.شود لحاظ نمايشها اين در ابعاد
به كه نمايشهايي بر دولتي نظارت نام به مقوله‌اي آيا o
دارد؟ وجود آلمان در مي‌روند ، صحنه
نام به چيزي حتي.ندارد وجود سانسوري نوع هيچ.نه
من به‌نظر.نمي‌شود اعمال هم عقيدتي يا ديني سانسور
تئاتر كار به كه باشد آدم‌هايي مغز در بايد سانسور
و بهترين در را آنها كار كه سانسوري.مي‌پردازند
.دهد قرار ممكن ممتازترين‌كيفيت
مي‌شود؟ محسوب تاثيرگذاري هنر تئاتر ، هنر آلمان ، در آيا o
ديكتاتور حكومت‌هاي در به‌ويژه نمايش هنر "اساسا.بله
مخالفي نيروي يعني.كند بازي را اپوزسيون نقش مي‌تواند
كشور سطح در مشكلات رفع جهت در سازنده انتقادهاي هدفش كه
به نسبت كه مثبتي نگاه نوع جهت به نيز آلمان دولت.است
مفيد انتقادي جنبه‌هاي لحاظ به را تئاتر دارد ، مقوله اين
تصوير را يي"اتوپيا" نمايش هنر چون.مي‌كند حمايت آن
كه آنچه حكم جامعه ، واقعيت‌هاي ميان در وجودش كه مي‌كند
.دارد باشد ، بايد
در نمايش هنر تاريخي پيشينه لحاظ به مي‌رسد نظر به o
توجه مورد ديگر هنرهاي از بيش مي‌بايست هنر اين آلمان ،
باشد؟ مردم
.است مهم بسيار آلمان در تاريخي لحاظ به تئاتر.بله
بااهميتي تاريخي رل خاطر به آلمان ، به‌ويژه اروپا "اساسا
سنت‌هاي جزء است ، كرده بازي آنان فرهنگ در نمايش هنر كه
مردم اقتصادي فشارهاي گرچه.مي‌شود محسوب قديمي و مرسوم
سياسي ، فعاليت‌هاي ميزان و است كرده زندگي درگير بسيار را
با قياس در آلمان اما است ، كاسته تئاتر به مردم توجه از
.است داده ادامه پوياتري شكل در را هنر اين ديگر كشورهاي
هستيد؟ موافق سياست عرصه به هنرمند ورود با شما o
علاقه هنرمندي اگر حتياست سياسي مقوله‌اي نمايش هنر
بازتاب كه هنر ذات دليل به ولي نباشد ، سياست به مند
.مي‌شود كشيده سياست به‌دنبال است ، جامعه‌اش واقعيت‌هاي
يك هم باز مي‌پردازد ، كمدي دنياي به هنرمند وقتي حتي
كه بگيرد تصميم هنرمند آن يعني.است سياسي گرايش
باز مهم سياسي اتفاق فلان "مثلا يا سياست از تماشاگرانش
.است سياسي تصميم يك هم اين پس.بمانند
در جوامع درباره آلبالو ، باغ به‌ويژه نمايش ، دو هر مضمون
.است مدرنيسم به سنت از گذرا مفهومي بهاست تغيير حال
بيانيه‌اي‌هنرمندان ، صدور با
به روزنامه‌ها برخي تهاجم
كردند محكوم را تئاتر جشنواره
و هنرمندان از نفر يكصد حدود :هنر و ادب گروه
تهاجم بيانيه‌اي ، انتشار با كشور تئاتر دست‌اندركاران
.كرده‌اند محكوم را تئاتر جشنواره به روزنامه‌ها از برخي
حركت يك با:است آمده بيانيه اين در ما خبرنگار به‌گزارش
خود بي‌امان حمله جرايد از برخي سياسي حسابشده و هماهنگ
تا.كرده‌اند آغاز فجر تئاتر بين‌المللي جشنواره عليه را
.ندارند هم تهمت‌زدن و دروغ‌گفتن از ابايي حتي كه جايي
رواست آيا:است آمده بيانيه اين از ديگر بخشي در
اين هنر مظلومترين اين سر بر را خود سياسي تسويه‌حسابهاي
كنيم؟ خالي ديار
از يكي ويژه ستون در مندرج مطلب به اشاره با بيانيه اين
مخاطبين تك‌تك به بايد چگونه:مي‌افزايد عصر روزنامه‌هاي
تلاش همه آيا;است بوده كذبمحض خبر اين كه دهيم اطلاع
به ايران براي كه اعتباري همه با بين‌المللي جشنواره اين
بايد فرهنگي بعد در چه سياسي بعد در چه است آورده ارمغان
شود؟ عده‌اي كاري سياسي اغراض فداي
شيراز هنر جشن با را ما كه رسد مي ما فرياد به كسي چه
مقدس نظام به كه است توهيني چه اين ؟ كنند مي مقايسه
فلسفي توانيدمفاهيم شمانمي اگر ؟ شود مي ما اسلامي
چرا كنيد درك را فاوست و پينوكيو چون ي اثر عرفاني و
مي بررسي هارا تهمت اين كسي چه كنيد؟ مي متهم را تئاتر
كند؟
اين تئاتر هنرمندان ما است آمده بيانيه اين پايان در
شده پا به تئاتر جشنواره عليه كه كذبي فرهنگي ضد حركت
كه مي‌خواهيم اسلامي نظام فرهنگي مسئولين از نموده محكوم
نظام اعتبار.باشند داشته جدي برخورد حركات گونه اين با
دست از را آن سادگي به كه است نيامده دست به سادگي به ما
.بدهيم
|
