|
|
نازيسم و كمونيسم
 
(19891917) بيستم سده در توتاليتاريسم درباره تاملاتي
بسياري كتب ونازيسم كمونيسم درباره :اشاره
صوري مواهب برخي از كه مكتب دو اين است ، يافته انتشار
بزرگترين بودند برخوردار نيز تكنولوژي چون مدرنيت
اين بانيان ظاهر در چند هر آفريدند ، را قرن فجايع
در ولي مي‌كردند يكديگر با دشمني به تظاهر مكتب دو
و گورستانها راهي نفر ميليون‌ها آنان ، عملكرد نتيجه
سرنوشت كه آن جالبتر و شدند اسرا اردوگاههاي
كه شد كشورهايي فروپاشي به منجر مكتب دو هر تاريخي
شوروي ، و آلمان كشور دو يعني بودند سربرآورده آن از
مقايسه‌اي ، روش به توسل با كه است اين مهم سوءال اكنون
برخوردار اشتراكي و افتراق وجوه چه از مكتب دو اين
پاسخ پرسشي چنين به است مايل دوبنوا آلن مي‌باشند ،
آلن درباره مترجم مقاله اين نخست بخش در اما دهد
از زير در كه است داده توضيحاتي او هاي ديدگاه و دوبنوآ
.مي‌گذرد نظرتان
انديشه و فرهنگ گروه
دوبنوآ آلن
نامدار رستگار شهروز :ترجمه
اكتبر 1917 انقلاب سالگرد هشتادمين مناسبت به:مدخل
و همت به (1)كمونيسم سياه كتاب عنوان با كتابي
نظر زير فرانسوي تاريخ‌نگاران از گروهي پايمردي
تند جدلهاي و بحث كه يافت انتشار (2)كورتوآ استفان
كشور ، آن از بيرون در چه و فرانسه در چه را ، شديدي و
و زد و مجادله‌ها اين اصلي علت.است برانگيخته
از است كمونيسم و نازيسم يكسان محكوميت قلمي خوردهاي
و آمده كتاب ديباچه در هم كه كورتوآ استفان جانب
.آن نتيجه‌گيري در هم
و كارنامه درباره ارقام زبان از سخني كوتاه
:كمونيسم سياه ترازنامه
و كمترين كورتوآ استفان پژوهش و كار گروه
در كمونيسم قربانيان از كه برآوردي خوشبينانه‌ترين
بين 85 است رقمي (امروز به تا سال 1917 از) كرده جهان
در قرباني ميليون با 65 چين كشور.نفر ميليون تا 100
قرباني ، ميليون با 20 شوروي سپس دارد ، قرار راس
.ميليون با 2 نيز شمالي كره و ميليون با 2 كامبوج
در فقط كه چشمگيري و مهم شكنجه‌هاي و آزار و جنايات
اين بر گرفتند صورت استالين سپس و لنين حيات زمان
:نشانند
هزار صدها كشتار گروگان ، هزار دهها تيرباران -
نفي‌بلد و تبعيد و نابودكردن كشاورز ، و كارگر
در انسان هزار دهها مرگ ،(Don) دن منطقه قزاقهاي
تا سالهاي 1918 فاصله در اجباري كار اردوگاههاي
.1930
سالهاي 1930 فاصله در (3)كولاك ميليون دو تبعيد -
.تا 1932
قحطي‌هاي به توسل با اوكرائيني ميليون دو كشتار -
.و 331932 سالهاي 221921 در شده برنامه‌ريزي
سالهاي تصفيه هنگام در تن كردن 000/690 نابود -
.381937
و بالت اهالي اوكرائيني ، روسي ، ميليون‌ها تبعيد -
چچني‌ها ، تاتارها ، ولگا ، ساكن آلمان‌هاي ملداوي ،
فاصله در (4)گولاگ به لهستاني‌ها و اينگوش‌ها ،
.تا 1951 سالهاي 1939
اردوگاههاي در آلماني جنگي اسيران ميليون مرگ 2 -
.تا 1948 سالهاي 1941 بين شوروي اجباري كار
اغلب جدلها و بحث اين درخلال كه استدلالهايي از يكي
كمونيستي ايدئولوژي كه است اين مي‌شود ، و شده شنيده
و گرديد كژروي دچار و منحرف راست راه از استالين توسط
بي‌تقصير امر اين در را تروتسكي ، به‌ويژه و لنين ،
اين عكس مسكو در موجود آرشيوهاي كه آن حال.مي‌دانند
از يكي لنين دسامبر 1917 در.مي‌كنند ثابت را موضوع
مامور را Dzerjinski نام به را خود رفقاي نزديكترين
مي‌كند جديد رژيم سياسي پليس سازماندهي و تاسيس
اجباري كار اردوگاههاي نخستين (TCHEKA) چكا به‌نام
.مي‌گردند گشوده ژانويه 1918 در بعد ماه يك
تمام و تام قاطعيت و قدرت با(Tchekiste) چكيست‌ها
و لنين طرف از كه -را "توده‌اي وحشت و ارعاب" طرح
.درمي‌آورند اجرا مرحله به -بود شده پيشنهاد تروتسكي
كار به را وحشت و ارعاب نه‌فقط تروتسكي و لنين
منزله به را آن كه هستند كساني نخستين بلكه گرفتند ،
راه ادامه‌دهنده استالين و درآوردند حكومتي نهادي
دوران طي در تروتسكي و لنين كه دستورهايي.بود آنان
و مي‌دهند ، چكا عملياتي واحدهاي به داخلي جنگ‌هاي
بهره‌برداري مورد و موجودند مسكو آرشيوهاي در امروزه
و ساديسم از ناشي لذت نوعي وجود گوياي پژوهشگران ،
دستورهاي از نمونه چند.است نفر دو اين در درنده‌خوئي
:نمايد داوري خود خواننده تا مي‌كنيم ذكر را لنين
مفت‌خور ، مگس‌هاي مضر ، حشرات اين وجود لوث از را زمين"
از براي كه است بديهي ".سازيد پاك پولدار سوسكهاي
بر خشونتي هرگونه بكارگيري مضر حشرات برداشتن ميان
:مي‌خوانيم چنين تروتسكي و لنين تلگرافهاي در !؟!است حق
،"كنيد تيرباران و دستگير" ،"كنيد تيرباران درجا"
عبرت كه اين براي بزنيد دار مي‌گويم بلي بزنيد ، دار"
و ببينند مردم دور دورهاي تا كه آنگونهشود ديگران
"...بلرزند خود بر و بدانند
پديده تجسم و مظهر بيستم سده در نازيسم و كمونيسم
اين از رژيم‌ها ، اين كه چند هر.بودند توتاليتاريسم
همساني و هويت موضوع ولي دارند ، تعلق گذشته به پس ،
اشاره بالا در كه همان‌گونه و بود روز داغ بحث آنها
آلن.است برانگيخته را تندي و فراوان جدلهاي و بحث شد
به استادي با نيز فرانسوي غيركمونيست فيلسوف دوبنوآ
بسنده امر اين به حتي و پرداخته پديده دو اين مقايسه
.است پرداخته توليتاريسم پديده تبارشناسي به و نكرده
:نازيسم و كمونيسم" عنوان زير خود كتاب آخرين در وي
بيستم سده در توتاليتاريسم درباره ژرف‌نگري 25
توتاليتر ايدئولوژي دو اين مقايسه به "(19891917)
را دو آن كه نيست معنا بدان البته امر اين و مي‌پردازد ،
اين كه مي‌سازد روشن خواننده بر بلكه مي‌پندارد ، يكي
دو قماش ، يك از متمايز نوع دو منزله به ايدئولوژي دو
صرف‌نظر.مي‌روند به‌شمار مقوله ، يك از استثنايي مورد
و نازيسم ، و كمونيسم كشتار و كشت سراسر ترازنامه از
آنها ، از برخاسته رژيم‌هاي صوري شباهتهاي از صرف‌نظر
اين مبشر چيز ، هر از پيش و بيش ايدئولوژي ، دو اين
از پالوده و يكسان و يكدست جهاني:بودند اميد
افق و ديد اين.آن از برخاسته تناقضات و گونه‌گونيها
جهان‌بيني در داشت ، وجود نازيسم و كمونيسم در كه فكري
كه مدرنيته‌اي دارد ، وجود نيز پايان روبه مدرنيته
تمام و تام تجهيز:از عبارتند آن شاخصه‌هاي
استقرار خواست ابزاري ، خرد سيطره‌ء چيزها ، و انسانها
و سرسپردگي باشد ، شفاف "كاملا كه جهاني جامعه‌اي
قدرتهايي برابر در (5)ازهم‌گسيخته انسانهايي انقياد
امكان حتي نه و دارند را آنها كنترل توان نه كه
روشن‌بيني ، جديد ، خطرهاي اين برابر در.را انتخابشان
و بايسته زمان هر از بيش انتقادي انديشه و آزادي
.اجتنابناپذيرند
پديده تبارشناسي خود ، اثر آخرين در دوبنوآ آلن
نشان و داده قرار خود همت وجه را توتاليتاريسم
روي دو (6)ليبرالي دموكراسي و توتاليتاريسم كه مي‌دهد
گرفتند ، شكل يكساني فرضهاي براساس دو هر و سكه‌اند يك
ريشه آنها بخش الهام فكري منابع از عمده‌اي بخش و
انقلاب پيدايش موجب كه -روشنگري عصر ايدئولوژي در
اين امر واقعيت.دارد -گرديد پيشرفت ايدئولوژي و فرانسه
ميان مشترك "ايدئولوژيكي ماتريس" وجود كه است
را (7)ژانوس چهره بورژوايي ، دموكراسي و توتاليتاريسم
كه است معتقد دوبنوآ آلن.مي‌كند تداعي برايمان
اهدافي داراي بورژوايي دموكراسي و توتاليتر نظامهاي
اهداف بدان نيل روشهاي و راه درخصوص ولي يكسان‌اند
.يكديگرند با تقابل در
***
هشتادمين مناسبت به كمونيسم سياه كتاب انتشار (1
از گروهي پايمردي به اكتبر انقلاب سالگرد
و بحث كورتوآ استفان سرپرستي به و تاريخ‌نگاران
در سپس و فرانسه در نخست را ، گسترده‌اي بسيار جدلهاي
كه بود اين بر قرار.است برانگيخته كشورها ، ديگر
ماه چند كه ،(8)موزه فرانسوآ توسط كتاب اين پيشگفتار
.شود نوشته فروبست ، جهان بر ديده كتاب انتشار از پيش
كه اطلاعاتي و اخبار پرتوي در تا است آن بر كتاب اين
است ، تاريخ‌نگاران و پژوهشگران دراختيار امروزه
ما به كمونيسم قربانيان از مستندي و دقيق ترازنامه
و خوشبينانه‌ترين در كمونيسم ، قربانياندهد ارائه
سخن به است ، نفر ميليون صد بالغ‌بر برآورد ، كمترين
تاريخ‌نگاران همين كه قربانياني برابر چهار ديگر
.داده‌اند نسبت سوسياليسم ناسيونال به
از.دربرندارند افشاگري‌جديدي‌را و كشف ارقام ، اين
سولژ و (10)روبركونكه تا گرفته(9)ووارين-سـ بــوريس
درخصوص گذشته در بسياري نويسندگان نيتسين ،
درباره ،(گولاگ) شوروي اجباري كار اردوگاههاي
و ايجاد كرملين رهبران سوي از "عمدا كه قحطي‌هايي
كه نفي‌بلدهايي و تبعيدي‌ها مورد در مي‌شدند ، اداره
آلمانيهاي كولاكها ، ) گذاشتند برجا قرباني ميليون هفت
سرزمين اقوام ديگر و اينگوش‌ها چچن‌ها ، ولگا ، منطقه
فرهنگي انقلاب قربانيان تن درخصوص‌ميليونها ،(قفقاز
در.كرده‌اند افشاگري و قلمفرسائي اينها ، جز و چين
گذشتگان ، كارهاي و تحقيقات با مقايسه مقام
سياه كتاب نويسندگان سوي از پيشنهادي ترازنامه
نويسندگان و مي‌آيد نظر به حداقل ترازنامه‌اي كمونيسم
كمونيسم قربانيان درباره "قبلا كه پژوهشگراني و
صد از بيش مراتب به برآوردهايشان كرده‌اند ، افشاگري
(11).است بوده قرباني ميليون
مي‌شود ناشي امر اين از بيشتر كتاب اين ارزش و اهميت
از پس كه است دقيقي بسيار مدارك و اسناد بر متكي كه
بوريس كارآمدن روي و شوروي جماهير اتحاد فروپاشي
كه گذاشته پژوهشگران دراختيار مسكو آرشيوهاي يلتسين
دليل ، همين به.بود غيرممكن بدانها دسترسي گذشته در
هيچگونه مورد كتاب اين در مندرج آمار و ارقام
به استناد با ناظران از برخي و نگرفته قرار اعتراضي
كه كرده‌اند نتيجه‌گيري چنين آمار و ارقام همين
كشتار و كشت عظيم‌ترين دربردارنده كمونيسم ترازنامه"
كه اين يا و ،(12)"است تاريخ در سياسي خونريزي و
آنچه" درباره پس ، اين از حقيقت ، كه نوشته‌اند و گفته
نظام خونريزترين و بزرگترين را آن بايستي كه
.است شده آشكار و روشن (13)"ناميد تاريخ جنايتكار
دارد ادامه
:پي‌نوشت‌ها
1) LE Livre Noir Du Communisme, Stephane Courtois
En. Collab., Robert Laffont, 1997.
2) Stephane Courtois
نهضت تاريخ كارشناس دانشگاه ، استاد.متولد 1947
ملي مركز در تحقيقات مدير.بين‌المللي كمونيستي
و مطالعه گروه مدير ،(CNRS) فرانسه علمي تحقيقات
.دهم پاريس دانشگاه در (Geode) دموكراسي مشاهده
تا سال 1974 از.1968-سالهاي 1972 در مائوئيست
همكاري (Annie Krigel) كريژل آني با وي مرگ هنگام
را خود دكتراي پايان‌نامه او نظر زير و مي‌كرد
سنديكايي مسائل و فرانسه كمونيست حزب درباره
سال در.كرد دفاع آن از و تهيه سالهاي 194411939
ايجاد را كمونيسم نشريه آني‌كريژل با همراه 1981
فراواني ارزشمند كتابهاي كورتوآ استفان.مي‌كند
از يكي كه درآورده تحرير رشته به كمونيسم جهان درباره
به از پس سال 1991 در.است كمونيسم سياه كتاب آنها
پس مسكو بايگانيهاي برخي يلتسين بوريس رسيدن قدرت
البته.شد گشوده پژوهشگران روي به سال هفتاد از
اطلاعاتي سرويسهاي شوروي ، مخفي پليس بايگانيهاي
-شوروي كمونيست حزب كل دبيران ويژه بايگاني يا و ارتش
كماكان -هستند ارزشمندي فوق‌العاده اطلاعات حاوي كه
مستقيم زيرنظر بايگانيها اين.مي‌برند بسر مهروموم در
اجازه گورباچف ميخائيل به حتي او و دارد قرار يلتسين
.نمايد رجوع آنها به خود خاطرات نوشتن براي تا نداد
مسكو در يك‌سالي كه داشت را آن شانس كورتوآ استفان
بهره‌برداري قابل‌دسترسي بايگانيهاي از و برد بسر
مستندات اين براساس كمونيسم سياه كتاب و نمايد
پيشين عضو:آني‌كريژل معرفي در هم سخني كوتاه.شد نوشته
حزب ، اين با رابطه قطع از پس كه فرانسه كمونيست حزب
نكوهش و انتقاد مورد شدت به را شوروي‌گرايي و شوروي
درخصوص بانو اين پژوهشهاي و نوشته‌ها.داد قرار
كم‌نظيري ارزش از فرانسه كمونيست حزب تاريخ
.م -.برخوردارند
3) Koulak
در ثروت‌يافته كشاورزان معناي به است روسي واژه‌اي
.م -.بيستم سده اوايل و نوزدهم سده پايان
4) Goulag
اجباري كار اردوگاههاي به‌معناي روسي است واژه‌اي
كشورهاي و شوروي جماهير اتحاد در سركوبگر نظام يا
.م -.اقمار
آنان اجتماعي پيوندهاي حقيقت در كه انسانهايي (5
درآمده اتمهايي به‌صورت و گرديده متلاشي و ازهم‌گسيخته
.م -.باشند
و نگرش و است تشريكي دموكراسي موافق دوبنوآ آلن (6
و كرده تشريح كتابي در زمينه اين در را خود ديدگاه
است گرديده ترجمه فارسي به كتاب اين خوشبختانه
بزرگ ترجمه ;دوبنوآ آلن دموكراسي مباني در تامل)
(.چشمه ، 1378 نشر:تهران - نادرزاد
7) Janus
كه دروازه‌ها نگاهبان باستان ، رم خدايان از يكي
دو داراي دليل همين به و مي‌كرد نظارت خروج و ورود بر
.م -.بود چهره
8) Francios Furet
حزب پيشين اعضاي از كريژل آني مانند نيز فوره فرانسوا
اين با رابطه قطع از پس نيز او و بود فرانسه كمونيست
تمامتر هرچه شدت با را شوروي‌گرايي و شوروي نظام حزب
را ، خود شهرت فوره فرانسوا.قرارداد نكوهش و نقد مورد
است خود غيركنفورميستي بسيار كتابهاي مديون به‌ويژه ،
سده توتاليتاريسم‌هاي و فرانسه انقلاب درخصوص كه
نو نظراتي و ديدگاهها زمينه دراين وي.است نوشته بيستم
كرده ارائه تاريخ‌نگاران جماعت با ناهمرنگ و
.م -.است
9)Boris Souvarine
كه بعد به سالهاي 1920 در استالين نزديكان از يكي
در و مي‌برد پناه فرانسه به كمونيسم از بريدن از پس
منتشر نوشته‌هايي از بعد به سالهاي 1930 در آنجا
يك و استالين انتقادي زندگينامه:جمله از مي‌سازد
.م -.روسي كمونيسم خصوص در تحقيقات و مطالعات سلسله
10) Robert Conque
قربانيان شمار كورتوآ استفان كه حالي در (11
كرده ، برآورده نفر ميليون شوروي 20 در فقط را كمونيسم
ميليون بر 62 بالغ را آن (Rudolf Rummel ) رومل رودلف
از 17 ( Jaques Rossi) روسي ژاك واست كرده برآورد تن
سخن سالهاي 501940 در گولاگ اسراي نفر ميليون تا 20
.م -.است گفته
12) Martin Malia , "The Lesser Evil?", in Times Literay
Supplemnet.27 Mars 1998 ,P.3.
13) Pierre Chaunu,' Les Jumeaux "Malins" Du Deuxieme
Millenaire",in Com- Mentaire, Printemps 1998, p.219
|
|
