جزاير بر ايران حاكميت و فارس خليج نام
تاريخ دراسناد ابوموسي و تنب
هستند عضوآن عربي كشور دو و بيست كه متحد ملل سازمان
ميان درياي تغييرناپذير و تاريخي نام نوبت دو در دست‌كم
اعلام "فارس خليج" رسما را عربستان جزيره وشبه ايران
پنجم مورخ UNAD ،311/Qen:شماره يادداشت طي نخست.كرد
UNLA 4.5.8.2(C):شماره يادداشت طي دوم بار و مارس 1971
خاورشبه و ايران جنوب درياي رسمي نام اوت 1984 دهم مورخ
شد اعلام "فارس خليج" عربستان جزيره
اشاره
نگاه نوع كشورها ، ميان روابط در تنش ايجاد عوامل از يكي
است ، بوده همسايگانش جغرافيايي و سرزميني شرايط به آنان
را ساله جنگ 8 يك فارس خليج منطقه در ابتدا نگاه نوع اين
جنگ يك نگاه نوع همين و كرد تحميل ايران به عراق سوي از
كشور آن اشغال و بغداد توسط كويت به را خانمان‌برانداز
استخوان‌بندي در تنش‌زدايي دوره كه اكنون.كرد ايجاد
بدان اين گرفته ، شكل ايران اسلامي جمهوري خارجي سياست
خورده شكست فاتحان نوع ديگر همسايه كشور يك كه نيست معني
ابراز براي جهت اين از كند ، الگوبرداري را قادسيه نبرد
اسناد است صدد در حاضر مقاله قضيه ، اين در ايران حقانيت
خليج بر ايران چندهزارساله حاكميت از حكايت كه را تاريخي
نگاه از دارد ابوموسي و وكوچك بزرگ تنب جزاير و فارس
.بگذراند خوانندگان تيزبين
انديشه گروه
مازيار عاطفه
فارس خليج
اقيانوس آبهاي پيشروي كه است شكل هلالي شيار فارس ، خليج)
پهناي و كيلومتر از 900 بيش درازاي به (عمان درياي)هند
چين‌خوردگي‌هاي و كشاله‌ها در را آن كيلومتر ميانگين 240
خليج.است آورده پيدايي به زاگرس جنوب فروافتاده و پست
گستره 44 از نهم يك به نزديك آن پيرامون كشورهاي و فارس
(1) (.دربرمي‌گيرند را آسيا قاره مربع كيلومتر ميليون
تاريخ آغاز از دريايي ، و آبي راه يك عنوان به فارس خليج)
بزرگ تمدنهاي برخوردگاه مثابه به.است داشته فراوان ارزش
قرنها از) (2)(دارد چندهزاره‌اي پيشينه‌اي خاورباستان
و سكنا براي خارك جزيره و بوشهر بندر از "ايلاميان" پيش
با بازرگاني و فارس خليج سواحل بر حكمفرمايي و كشتيراني
در) (3)(.مي‌كردند بهره‌برداري نيل دره و غربي هند
More Persicum را فارس خليج لاتين جغرافيايي كتابهاي
توس كوين علاوه به (4)(.آورده‌اند پارس درياي يعني
ميلادي اول قرن در كه رومي روفوس ، مورخ كورسيوس
پارس درياي يعني ،Aguarumpesico را دريا اين مي‌زيسته ،
.است خوانده آبگيرپارس ، يا
فرانسه به"Sinus Persicus"لاتين اصطلاح ترجمه
روسي به "Persico qolf" ايتاليايي به ،"Persicher golf"
همگي كه است "Perusha Wan" ژاپني به "Persidskizalir"
(5).خورد مي چشم به (پارس)
ايران ، فلات بر آريايي ايرانيهاي استقرار از پيش)
نام به خود كتيبه‌هاي در كه را دريا اين آشوريان
اين و كرده‌اند ياد است تلخ رود معني به كه "نارمرتو"
(.است مانده جاي به فارس خليج از كه است نامي قديمي‌ترين
(6)
عبارتي يافته‌اند سوئز تنگه در داريوش از كه كتيبه‌اي در
همان منظور و مي‌باشد رود پارس از كه دريايي پيرامون
.خورد مي چشم به است ، فارس خليج
جغرافيا پدر به ملقب و يونان قديم علماي از ملطي هكاتيوس
به و برده نام (عرب خليج) بحراحمر از م.ق سال 475 در
بنابراين است ، نموده اشاره نيز پارس درياي يا فارس خليج
مي‌باشد "تره اري" همان امروزي سرخ درياي همان عرب خليج
.فارس خليج نه است
خود ، كتاب در م -ق سال 425 به يوناني مشهور مورخ هردوت
(7).است نوشته "عرب خليج" رامكرر بحراحمر نام
ميلاد از پيش اول قرن دوم نيمه يوناني جغرافيدان استرابن
و عرب خليج بين عربها):مي‌نويسد ميلاد از بعد اول نيمه و
(8).(دارند جاي فارس خليج
ميلادي ، دوم قرن يوناني مشهور جغرافيدان بطلميوس
.است آورده عربها خليج يعني ،"سينوس آرابيكوس" بحراحمررا
سال در كه (الي‌المغرب المشرق من العالم حدود) كتاب در
شده ذكر "العربي خليج" بحراحمر گرديده تاليف هجري 372
.است
جنوب درياي به انتساب در عربي آثار متداول‌ترين امروزه
كار به را "فارس خليج" تركيب پارس سرزمين به ايران
فراموشي دست به تقريبا را "بحرفارس" و مي‌گيرند
عرب ، دنياي دايره‌المعارف معروفترين جمله از.سپرده‌اند
مورد اين در استفاده براي قاطعي سند كه "المنجد" يعني
(9).است كرده استفاده "فارس خليج" تركيب از مي‌باشد ،
تاييد در نيز انكاري غيرقابل حقوقي مستندات و دلايل
در تا 1560 سال 1507 از.دارد وجود فارس خليج نام اصالت
اسپانيايي‌ها ، پرتغالي‌ها ، كه موافقتنامه‌هايي كليه
ايران دولت با آلمانيها و فرانسوي هلنديها ، انگليسي‌ها ،
كرده‌اند ، منعقد خليج‌فارس در ديگر سياسي پديده هر يا و
(10).است شده آورده فارس خليج نام جا همه
داشته‌اند ، شركت هم اعراب كه موافقتنامه‌هايي كليه در
انگليسي متن ودر ،"الفارسي الخليج" عربي ، متن در حتي
استقلال سند در جمله از.برده‌اند نام "Persian Gulf"
:فارس خليج در انگلستان نمايندگان و كويت امير بين كويت
من اجلاله لصاحبه السياسي المقيم الفخامه صاحب حضرت)
(...التحيه و اسلام بعد المحترم ، الفارسي الخليج
ژوئن با 19 برابر قمري محرم 1381 ششم روز در كه سند اين
است ، شده امضا الصباح عبدالله‌السالم توسط ميلادي 1961
سازمان دبيرخانه در متحد ، ملل سازمان منشور اصل 102 طبق
دادگاه جمله از ملل ، سازمان اركان در و رسيده ثبت به ملل
(11).است استناد قابل دادگستري ، بين‌المللي
آثار در "خليج‌فارس" نام ميلادي بيستم سده آغاز از
و عمومي استفاده مورد عربي زبان به تاريخي و جغرافيايي
است ، شده گرفته كار به كمتر "فارس درياي" و بوده علمي
"فارس درياي" كه آورده پيش را اشتباه اين دگرگوني همين
يك آن جانشين كه است تازه نامي "فارس خليج" و كهن نامي
(12).است شده
دهه آغاز از فارس خليج نام دگرگوني براي تلاش آغاز نقطه
سياسي ، نماينده سرچارلزبلگريو ، كه زماني يعني است 1930
فارس خليج تغييرنام براي پرونده‌اي بحرين ، در بريتانيا
و كرد پيشنهاد بريتانيا خارجه وزارت به را موضوع و گشوده
را ساختگي نام خود او خارجه امور وزارت جواب از قبل حتي
اعمال دادن انجام دليل به كه داد قرار استفاده مورد
از بيش نخواست بريتانيا ايران ، مورد در انگلستان سياسي
گرفتن پس هدفش) ;سازد محكوم عمومي انظار در را خود پيش
جزاير ديگر و هنگام قشم ، سيري ، ابوموسي ، تنبها ، بحرين ،
ساختن خنثي و كردن برملا براي تلاش نيز و ايران به متعلق
(13)(.بود خوزستان تجزيه توطئه
صورت فارس خليج سرنام بر كه منازعاتي تمام از گذشته
گونه هيچ از خالي نام اين تغيير البته كه است گرفته
كه متحد ملل سازمان ;نيست...و اقتصادي و سياسي مقاصد
نام نوبت دو در دست‌كم هستند آن عضو عربي كشور دو و بيست
جزيره وشبه ايران ميان درياي تغييرناپذير و تاريخي
طي نخست.كرد اعلام "فارس خليج" رسما را عربستان
بار و مارس 1971 پنجم مورخ UNAD Q/311 ، en:شماره يادداشت
اوت 1984 دهم مورخ UNLA 4.5.8.2(C):شماره يادداشت طي دوم
عربستان جزيره خاورشبه و ايران جنوب درياي رسمي نام
سازمان سالانه كنفرانس همچنين ، .شد اعلام "فارس خليج"
ساله همه "جغرافيايي نامهاي مورد در هماهنگي" درباره ملل
(14).است كرده تاكيد "فارس خليج" نام بر
"عرب خليج" عنوان تحت خليج‌فارس ناميدن اصولا كه چند هر
فرهنگ هيچ در آينده در و است مبنايي و پايه هيچگونه بدون
را ما وظيفه امر اين اما بود ، نخواهد قبول مورد زباني و
بيان در فارس خليج حوزه قديمي و اصلي ساكنان عنوان به
.داد نخواهد كاهش شبهه رفع و واقعيات
ابوموسي و كوچك بزرگ ، تنب جزاير تاريخي وضعيت
به غرب از قشم ، جزيره به شمال طرف از بزرگ تنب جزيره"
راس‌الخميه و ابوموسي جزيره به جنوب از تنبكوچك ، جزيره
(15)".است محدود عمان به شرق از و
تنب بزرگ ، طنب گپ ، تمب بزرگ ، تنب نامهاي به جزيره اين"
(16)"است مي‌شده ناميده...و مار تل بزرگ ، مار تنب مار ،
روزگار در خليج‌فارس ، جزاير ساير مانند بزرگ تنب جزيره
در.است بوده پارس ايلات حوزه اردشير كوره جزو ساسانيان
ايالتهاي تابع اخير ، سده‌هاي تا آن از پس و اسلامي دوره
.است بوده هرمزگان و مكران كرمان ، فارس ،
.گرديد فارس خليج بنادر ايلات جزو ق_ه سال 1263 در
دهستانهاي از يكي ديگر ، جزيره با 29 ش._ه سال 1328 در
.گرديد لنگه بخش تابعه
لار شهرستان لنگه بخش مزدوقي دهستان جزو ش._سال 1330ه در
.بود
شهرستان ابوموسي بخش دهستانهاي از يكي ش._سال 1333ه در
.شد محسوب بندرلنگه
بخش يك به بزرگ ، تنب و ابوموسي بخشهاي ش._سال 1337ه در
.شد كيش جزيره آن مركز و تبديل
.شد كيش شهرستان بخش تابع تنب جزيره ش._سال 1355ه در
شهرستان تابع بخشهاي از يكي جزيره اين ش._ه سال 1361 در
شهر مركزيت به ش.-ه مهر 1361 تاريخ 25 در كه بود ابوموسي
سيري ، كوچك ، تنب بزرگ ، تنب ابوموسي ، جزاير شامل بوموسي ،
و مركزي بخشهاي از متشكل (كوچك فارور) فارورگان و فارور
.بود گرديده تشكيل تنب
بخش تنب دهستان تابع ش ، .-ه سال 1370 در بزرگ تنب جزيره
(17).است بوده بوموسي شهرستان تنب
به دارد هرمز تنگه با زيادي فاصله چون بزرگ ، تنب جزيره
دليل به اما نمي‌باشد استراتژيكي ارزش داراي تنهايي
(قوسي خط) زنجير از پراهميت حلقه‌اي ايران ، استراتژي
(18).مي‌گردد قلمداد هرمز تنگه در ايران دفاعي
به جنوب از لنگه ، شهرستان به شمال طرف از كوچك تنب جزيره
به غرب از و بزرگ تنب جزيره به شرق از ابوموسي ، جزيره
تقريبا جزيره اين.است محدود فارورگان و فارور جزاير
(19).است شكل مثلث
دارد ادامه
:پانوشتها
خليج اسناد گزيده بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر -1
.ص 5 ج 1 ، فارس ،
.ص 5 منبع ، همان -2
ش دريا ، و بندر ،"فارس خليج سياسي تاريخ" عظيمي ، مهدي -3
.ص 2 و 41 42
مقالات مجموعه بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر -4
.ص 135 فارس ، خليج مسائل بررسي سمينار
خليج اسناد گزيده بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر -5
بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر.ص 18 ج1 ، فارس ،
.ص 136 خليج‌فارس ، مسائل بررسي سمينار مقالات مجموعه
و تاريخي جغرافياي اجمالي‌در بحثي"موسوي ، حسن سيد -6
انساني علوم و اجتماعي علوم ،"...فارس خليج سياسي
.ص 118 شيراز ، دانشگاه
خليج اسناد گزيده بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر -7
بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر 18 ،-ص 22 فارس ،
. ص 137 فارس ، خليج مسايل بررسي سمينار مقالات مجموعه
سياسي و تاريخي جغرافياي در اجمالي بحثي" موسوي حسن سيد
دانشگاه انساني علوم و اجتماعي علوم ،"... فارس خليج
بندر ،"فارس خليج سياسي تاريخ" عظيمي مهدي.ص 118 شيراز ،
.ص 22 دريا و
خليج اسناد گزيده بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر -8
.ص 22 ج 1 ، فارس ،
.ص 146 منبع ، همان -9
مقالات مجموعه بين‌المللي و سياسي مطالعات دفتر -10
.ص 148 فارس ، خليج مسائل بررسي ، سمينار
.ص 149 منبع ، همان بين‌المللي ، و سياسي مطالعات دفتر -11
،"تاريخ درازاي فارس خليج نام" مجتهدزاده ، پيروز -12
.ص 26 105 ،-ش 106 اقتصادي ، و سياسي
،"تاريخ درازاي فارس خليج نام" مجتهدزاده ، پيروز -13
.ص 27 105 ،-ش 106 اقتصادي ، سياسي
-سياسي "تاريخ درازاي فارس خليج نام"مجتهدزاده پيروز -14
.ص 28 105 ،-ش 106 اقتصادي ،
بزرگ ، تنب جزاير و ابوموسي جزيره سيستاني ، افشار ايرج -15
.ص 105 كوچك ، تنب
.ص110 منبع ، همان سيستاني ، افشار ايرج -16
.ص 119 منبع ، همان سيستاني ، افشار ايرج -17
بزرگ تنب جزاير و بوموسي جزيره سيستاني ، افشار ايرج -18
.ص 121 كوچك ، تنب و
.ص 123 منبع ، همان -19
|
