گردشگري عرصه علمي‌در آموزشهاي
گيلان مردم فرهنگ در رمضان
گردشگري عرصه علمي‌در آموزشهاي
( بخش واپسين ) فرهنگي گردشگري و باستانشناسي
و باستانشناسان بين مشترك علمي هاي انجمن تشكيل *
است گردشگري رشد در اساسي گامهاي نخستين از راهنمايان
كشورهاي بين فزاينده‌اي رقابت با امروزه توريسم عرصه *
روبه‌روست مختلف
:درآمد
به (29/9/79) گذشته سه‌شنبه كه مقاله اين بخش نخستين در
گردشگري مقوله اهميت به توجه با نويسنده چاپ‌رسيد ،
شدن گشوده در فرهنگي گردشگري جمله آن از و (توريسم)
عوامل و كاستيها از يكديگر بر جهان مردمان فرهنگي افقهاي
وي.آورد ميان به سخن فرهنگي مقوله اين رشد بازدارنده
در پنجم رده) گردشگري در ايران پراهميت جايگاه به همچنين
در باستانشناسان بويژه و راهنمايان سازنده نقش و (جهان
از.داشت اشاره بازديدكنندگان به فرهنگي داده‌هاي انتقال
از راهنمايان زبانداني و فرهنگي -علمي برخورداري رو اين
پايه براين و داشت توجه آن به بايد كه است مواردي جمله
داده آموزش زمينه اين در كارآمد نيروهاي كه است شايسته
.گذشت خواهد نظرتان از مقاله بخش واپسين اينك.شوند
مقايسه براي خارجي جهانگردان كه مي‌كنيم مشاهده امروزه
مطالعه را گيرشمن پيش سال 40-كتب 30 راهنمايان ، توضيحات
اين عرضه مسئوليت جوان باستانشناسان چنانچه مي‌كنند ،
بالائي نسبتا موفقيت بگيرند ، عهده به را نو اطلاعات
و حفاريها اخير ، سال چند در.شد ماخواهد كشور نصيب
به باستاني بناهاي محوطه‌هاو در بسياري علمي كاوش‌هاي
كاوشگران ذهن در يا گزارش‌ها كليه ولي است رسيده انجام
كرده خوش جا مسئولين ميز روي بر يا و است مانده باقي
خارج نشر عرصه به باستانشناسان ذهن از يك هيچ و (4)است
در كه بود نخواهد لطف از خالي نكته اين ذكر.است نشده
كنار در جوان باستانشناسان از گروهي حفاريها ، از بسياري
بر حال.هستند فعاليت به مشغول حفاري گروههاي سرپرست‌هاي
تخصصي ، گزارشهاي اين انتشار با كه است مستعد جوانان اين
يافته‌هاي و اطلاعات آخرين از را جهانگردان راهنمايان
.نسازند بي‌نصيب علمي
از يكي توريسم صنعت كرديم ، اشاره پيشتر كه همانگونه -3
وجود عليرغم كه است كشور فعال صنعت‌هاي نوپاترين
بازارهاي عرصه در فعاليت و نيرو جذب در بالا پتانسيل‌هاي
.است نيافته را خويش مناسب جايگاه هنوز بين‌المللي ،
تمامي جانبه همه و مشترك همكاري به لازم راهكارهاي يافتن
اين در را گام نخستين.دارد نياز صنعت اين در فعال عوامل
بين مشترك علمي انجمن‌هاي تشكيل با مي‌توان زمينه
دانش و تجربيات تبادل.برداشت راهنمايان و باستانشناسان
جهانگردان ذائقه با فرهنگي محصولات ساختن همگون حرفه ،
در تنها داخلي متخصص نيروهاي دانش از استفاده و خارجي
تشكيل و تهيه با.است ممكن انجمن‌هايي چنين قالب
راهنمايان انجمن‌ها ، اين در كامپيوتري اطلاعاتي سايتهاي
و ضروري تاريخي اطلاعات به نياز صورت در بود خواهند قادر
خود اطلاعاتي نيازهاي جهانگردان ، جانب از سئوالات طرح يا
در كه وابسته كامپيوتري سايتهاي ساير طريق از را
.آورند به‌دست هستند ، فعال تاريخي ابنيه‌هاي و محوطه‌ها
امري آموزش مقوله:راهنمايان بازآموزي مراكز تشكيل -4
شامل را خصوصي به زمان كه فراگير است
سفرهاي انجام دليل به راهنمايان كه آنجايي از.نمي‌شود
از برخي از سفر ، طول در حرفه ، بودن پرمشغله و متعدد
بازآموزي لزوم هستند ، به‌دور اطلاعاتي رسانه‌هاي و ابزار
حس پيش از بيش دوساله فواصل در حرفه اين دانش و فنون
باستانشناسان بازآموزي ، دوره‌هاي اين در.مي‌شود
حفاريهاي از حاصل يافته‌هاي آخرين اساس بر مي‌توانند
در را راهنمايان تاريخي ، تحليل‌هاي آخرين و باستانشناسي
در همچنين.دهند قرار باستانشناسي نظريه‌هاي آخرين جريان
جمع‌آوري با مي‌توانند جوان باستانشناسان مراكز اين
صورت به آنها انتشار و چاپ و علمي يافته‌هاي و اطلاعات
نقشه‌ها ، و كاتالوگ‌ها تهيه و تدوين آموزشي ، جزوات
.سازند سهيم باستانشناسي نوين دريافته‌هاي را راهنمايان
منابع به راهنمايان دسترسي تسهيل بدليل شرايطي چنين در
درحد راهنمايان اطلاعات همواره آنها ، كارآمدساختن و علمي
در آنها اندوخته‌هاي و علم و مي‌ماند باقي روز اطلاعات
.نمي‌شود تاريك محوو زمان غبار
خارجي عرصه
از بسياري نقش علمي ، فن‌آوري و تكنولوژي عرصه در بي‌شك
و باستانشناسي عرصه در كه را دانش و علم صاحب كشورهاي
سابقه تاريخي مستند تحقيقات همچنين و علمي حفاريهاي
به نگاهي نيم.كرد انكار نمي‌توان دارند ، طولاني
مويد نيز ما كشور در باستانشناسي حضورعلم اوليه دوره‌هاي
در علم امروزي جهان در كه آنجايي از. است مطلب اين
و وسايل گسترش و نمي‌ماند محصور كشورها جغرافيايي مرزهاي
به دسترسي براي را بسياري راههاي ارتباطي ، لوازم
است ، داده قرار پژوهان دانش اختيار در علمي يافته‌هاي
از بهره‌گيري و علمي تبادلات عرصه در فعال حضور لزوم
علم پيشرفت و رشد در موثري عامل مي‌تواند روز دانش
ديگر سوي از باشد جوان باستانشناسان نزد در باستانشناسي
و معقول ارتباط لزوم و توريسم گسترش در باستانشناسان نقش
تخصيص از ناگزير را ما راهنمايان ، با را آنها تنگاتنگ ،
عرصه در باستانشناسان از گروه اين به ويژه جايگاهي
.مي‌سازد توريسم صنعت خارجي فعاليتهاي
تكيه با جهانگردي با مرتبط تخصصي مقالات مستمر ارائه -1
رقابت با امروزه توريسم عرصه.تاريخي و فرهنگي ميراث بر
و تبليغات.روبه‌روست مختلف كشورهاي بين فزاينده‌اي
عكس ، چاپ قالب در تاريخي و فرهنگي جذابيت‌هاي معرفي
پتانسيل‌هاي صحيح نماياندن جهت بروشور و تحقيق مقاله ،
مي‌تواند كشور تاريخي ابنيه و آثار علي‌الخصوص سياحتي
ايفا جهان سطح در جهانگردي بازارهاي جذب در مهمي نقش
ارتباطي ، راههاي نزديكترين از يكي ميان ، اين در.نمايد
كشورهاي در توريسم عرصه در كه هستند مراكزي و موسسات
به ورود بدو در جهانگردان از بسياري.دارند فعاليت خارجي
خارجي آژانس‌هاي از مكتوب اطلاعات دريافت خواهان ايران
زماني خارجي موسسات و آژانس‌ها اطلاعات است بديهي.هستند
لذا.نمايد استفاده صحيح منابع از كه باشد كامل مي‌تواند
تخصصي مجلات به جديد مقالات ارائه و علمي عرصه در حضور
طراحي.شود قلمداد زمينه اين در مهمي گام مي‌تواند
انجام براي برنامه‌ريزي و جهانگردان از علمي تحقيقات
نگارش و آمده به‌دست نتايج بررسي نهايتا و مصاحبه
تحقيقات رسمي مراكز به آنها ارائه و خصوص اين در مقالاتي
مختلف سطوح علاقه‌مندي از نشان جهان ، سطح در جهانگردي
جلب در عاملي خود كه بود خواهد كشور توريسم عرصه در فعال
.مي‌شود ايران به كشورها ساير توجه
و چاپ و محوطه‌ها از باستانشناسي نقشه‌هاي تهيه -2
جهانگردان به ارائه جهت مختلف زبانهاي به بروشور انتشار
كاتالوگ ، و مكتوب اطلاعات نبود.باستاني محوطه‌هاي در
بودن ناشناخته توريستي ، جذابيت‌هاي معرفي عدم نقشه ،
را ايران حضور كشور ، تاريخي و فرهنگي ميراث از بخشهايي
براي تلاشاست ساخته كمرنگ توريستي بازارهاي عرصه در
كه است ميسر زماني بازارها اين از ايران بحق سهم كسب
توريسم صنعت فعال مختلف گروههاي بين لازم هماهنگي‌هاي
.گردد ايجاد
بهره‌گيري با مي‌توانند جوان باستانشناسان ميان ، اين در
در تخصصي ترجمه فن از استفاده و راهنمايان اطلاعات از
خارجي ، متخصصان از بهره‌گيري با بعضا حتي و آنها نزد
به مكتوب اطلاعات تدوين و راهنما نقشه‌هاي تهيه و تدوين
جهانگردان به محوطه‌ها در آنها ارائه و مختلف زبانهاي
فراهم خارجي كشورهاي در را آنها انتشار و نشر زمينه
از بزرگي سهم جذب تلاشهايي چنين طبيعي نتيجه.آورند
.بود خواهد توريستي بازارهاي
در توريسم صنعت در فعال مراكز با ارتباط ايجاد -3
اين تجربيات و مطالب ترجمه و مصر فرانسه ، نظير كشورهايي
همگون و موفق كشورهاي تجربه از استفاده بي‌شك كشورها
حل راه مي‌تواند ما ، كشور خاص شرايط با آنها ساختن
صنعت در موجود عملي و نظري بن‌بست از خروج براي مناسبي
به باستانشناسان ميان اين در.باشد ما كشور توريسم
از بابهره‌گيري مي‌توانند كارشناسي و تخصصي بخش عنوان
مراكز با علمي ارتباطات برقراري و راهنمايان ترجمه دانش
مي‌توانند آنها.كنند ايفا را مهمي نقش توريسم صنعت فعال
بررسي‌هاي با كشورها ، ساير تجربيات انتقال از پس
مطلوب نتايج حصول براي را لازم راهكارهاي كارشناسي ،
.دهند ارائه
ارائه مقاله اين در كه آنچه مي‌سازم خاطرنشان پايان در
شمار به توريسم گستره از كوچكي بسيار بخش تنها است ، شده
گسترده تلاش به موجود وضعيت بهينه‌شدن براي ولي.مي‌رود
با نزديك آينده در است اميد كه نيازمنديم همه‌جانبه‌اي و
.يابد تحقق امر اين آگاهان و مسئولين دلسوزي و همدلي
زادگان مصطفي رضا
:پانوشت
حفاريهاي اخير دهه‌هاي در كه نماييم يادآوري بايد -4
هگمتانه ، تپه قمرود ، زاغه ، تپه نظير مناطقي در متعددي
،(خميني امام فرودگاه) معمورين تپه حفاريهاي سلطانيه ،
خراسان درگز خارك ، جزيره هرمز ، جزيره ميل ، تپه زيويه ،
به حفاريها اين علمي يافته‌هاي غالب كه است گرفته انجام
چاپ به باستانشناسي حفاريهاي گزارشهاي مجموعه صورت
سخنراني صورت به مقالاتي تنها ميان ، ين درا.است نرسيده
ارائه (آبان 76 و فروردين 73) باستانشناسي كنگره دو در
مقالات اول ، مجموعه كنگره مقالات جزء به كه است گرديده
كه مي‌شود گفته و است نرسيده چاپ به هنوز كنگره دومين
اسفند)كشور باستانشناسي گردهمايي سومين در مقالات اين
تحت كه مقالاتي مجموعه ميان اين در !!شد خواهد ارائه (79
شاخص موارد شامل باستانشناسي گزارشهاي اول جلد عنوان
سازمان پژوهشي معاونت سوي از باستانشناسي حفاريهاي
حفاري گزارش نيز و است رسيده چاپ به فرهنگي ميراث
زبان به كه) حاكمي مهندس نوشته شهداد در باستانشناسي
مكتوب اسناد تنها ،(است نشده ترجمه هنوز و بوده انگليسي
.مي‌آيند شمار به زمينه اين در منتشره و
گيلان مردم فرهنگ در رمضان
سحرگاههاي و مناجات شبهاي ماه است ، روشن شبهاي ماه رمضان
كه است ماهي نيز و روزه‌داري و عبادت ماه ;بيدار و زنده
از و است گرديده نازل كريم قرآن آن شبهاي از يكي در
شهادت سوگوار رمضان ، اما.مي‌نامندش مبارك صفت با اين‌رو
توان نامش به خسته‌اي هر كه وجودي ;هست نيز (ع)علي
فرهنگ مجموعه در مذهبي ، معتقدات از فراتر و مي‌گيرد
تقارن.دارد والا و رفيع پايگاهي ايراني ، سرزمينهاي
تا خوردن ضربت -رمضان ماه سوم و بيست تا هفدهم شبهاي
نزد را شبها اين قدر ، محتمل شبهاي با -(ع)علي حضرت شهادت
داده خاص حرمتي و ارج همه‌جا ، در و مذهبي فرقه‌هاي همه
با فرهنگي حوزه‌هاي همه در رمضان ماه جهات اين به.است
چشم به رسيدنش فرا و مي‌باشد همراه بسيار رسوم و آداب
.مي‌آيد
ديده خبر و دارد بسيار انتظاران چشم رمضان در ماه هلال
آغاز روزه‌داري و مي‌شود منتشر جا همه در سرعت به شدنش
به ;است مرسوم نيز رمضان ماه استقبال به رفتن.مي‌گردد
فرارسيدن از قبل روز دو يكي مومنان از برخي كه معنا اين
را روزه‌داران شبهاي.مي‌كنند آغاز را روزه‌داري ماه
اشعاري خاص آهنگي به خوانان مناجات.مي‌شكند مناجات بانگ
گلدسته‌هاي از و مي‌خوانند خداوند ستايش و حمد در را
اعلام را بيداري و سحر هنگام خانه‌ها بام و مساجد
قابل ملاكهاي سحر ، وقت تعيين براي نقاط بعضي درميكنند
را سحر هنگام پيش ، ساليان سال ، ما در.دارند ملاحظه‌اي
از خروس آواز نخستين با.داشتند سفيد خروس بانگ به گوش
آتش روي را غذايشان او دوم آواز با ;برمي‌خاستند جا
كه است گفتني.مي‌خوردند غذا سوم آواز با و ;مي‌گذاشتند
در و مي‌دانند يمن خوش را سفيد خروس آواز گيلان در
پيدا سفيد خروس يك حداقل روستايي خانه‌هاي اغلب مرغداني
روزگاري سفيد خروس گيلان مردم باورهاي در.مي‌شود
صدايش و را آن نگهداشتن اين‌رو از و است بوده فرشته‌اي
(1)مي‌كنند پرهيز كشتنش از ممكن حد تا و مي‌دارند خوش را
خروس بانگ به گوش ديگر سحر وقت براي چه اگر امروز و
ستاره بر چشم نشينان كوه از بعضي هنوز اما ندارند ،
كه است ستاره شش مجموعه آن و دارند "ششه" يا "ميزان"
يك چوناست بيداري زمان مي‌كند ، طلوع آسمان شرق از وقتي
افق در وقتي و مي‌نهند آتش بر غذا كند طي را آسمان سوم
هر در كه بكشند ، طعام از دست بايد ديگر كند ، غروب مغرب
حال هر به.است توجه قابل زمان گانه سه تقسيم مورد دو
و خروس بانگ جاي ساعت عقربه‌هاي گردش جا همه در امروزه
نيز راديو جادوئي جعبه و است گرفته را ستاره گردش حساب
.مي‌برد خانه‌اي هر سحرگاه به را مناجات آواي
.مي‌كنند رعايت را آدابي و دارند رسمهايي نيز افطار براي
يا عروس خويشاوندان از دعوت و نذري عنوان به دادن افطاري
در تقريبا آنها نامزدي دوران در خصوص به خانواده ، داماد
شبهاي در بيشتر خيرات و نذري براي.است معمول نقاط تمام
شبها ساير در افطاري مهمانيهاي و مي‌دهند افطاري احياء
"احسان" اصطلاح به و خيرات براي نومندان درميشود انجام
نومندان در همچنين.مي‌دهند "آشي افطار" و مي‌پزند آش ،
عده‌اي از شام و افطاري براي مذهبند شافعي كه تسنن اهل
از قبل.مي‌گيرند "الله حق" ذكر آن از پس و مي‌كنند دعوت
آن از همه و مي‌گردانند دور را شربت ظرف يك خواني ذكر
را ذكر ديگران و مي‌پردازد ذكر به پيشنماز سپسمينوشند
شب در خصوص به و احياء شبهاي در.مي‌كنند تكرار هماهنگ
و هشتپر منطقه در و (ع) علي حضرت شهادت يكم ، و بيست
در روزه‌داران سحرگاه تا هفتم و بيست شب در رضوانشهر ،
اين.مي‌پردازند نيايش و دعا به و مي‌مانند بيدار مساجد
براين تالش منطقه در و است قدر محتمل شبهاي از شب دو هر
برزمين بركت لحظه‌اي براي شبها ، اين از يكي در كه باورند
(ع)خضر حضرت يعني "خدر" كه است لحظه‌اي آن و مي‌شود نازل
بخواهد حاجتي و كند نيتي كس هر لحظه آن در.مي‌كند گذر
برخي كه ساخته‌اند قصه‌ها اساس ، براين و مي‌شود برآورده
بيست‌ويكم هفدهم ، شبهاي.دربردارد شيريني طنزهاي آنها از
عزاداري و دارند روضه‌خواني مساجد در سوم و بيست و
علاوه گيلان ، شرق در به‌ويژه و نقاط پاره‌اي در.مي‌كنند
اجرا هم "قصاب جوانمرد و علي حضرت" تعزيه مجلس اين بر
.مي‌شود
فطر عيد
و مي‌رسد پايان به رمضان شوال ، ماه هلال شدن ديده با
عيد و مي‌گزارند نماز مسجد در صبح.است فطر عيد آن فرداي
يكديگر به رمضان ، ماه عبادات بودن قبول آرزوي با را
فطر عيد."باشد قبول شما روزه و نماز":مي‌گويند تبريك
بيشتري تفصيل با رضوانشهر و هشتپر حدود و تالش منطقه در
عيد نماز از قبل و صبح اول منطقه اين در.مي‌شود برگزار
و ماست عسل ، حلوا ، آش ، .مي‌روند خاك خفتگان سراغ به
سوره سرمزارها و مي‌برند گورستان به ديگر خوردنيهاي
مسجد به عيد نماز براي آن از پس.مي‌خوانند ياسين
و ليسار روستاهاي در جمله از نقاط ، بعضي در.مي‌روند
و ده اهل همه و مي‌پختند غذا گورستان سر قبلا نومندان
.مي‌شدند اطعام مي‌آمدند ، ديگر نقاط از كه كساني
محمدميرشكرايي
ايزد نماد نيز ايراني كهن باورهاي در خروس -پانوشت1
.است سروش
|
