تاجيكي و ايراني موسيقي آميختگي
و آهنگساز ساعد سيدمحمد با درگفت‌وگو
يگانگي احساس ;سنتور نوازنده
و نسنجيده اقدامي حاتمي‌كيا فيلم توقيف
است غيرفرهنگي
تاجيكي و ايراني موسيقي آميختگي
و آهنگساز ساعد سيدمحمد با درگفت‌وگو
يگانگي احساس ;سنتور نوازنده
ايراني سنتي موسيقي اصولا و ايراني موسيقي :درآمد
از را سخن اين.ازسرمي‌گذراند را بحراني دوران هم‌اكنون
حال در به‌شدت اجتماعي فضاي كه مي‌كنيم طرح بابت آن
از مي‌توان را ماجرا اين عينيت و است موسيقي اين پس‌زدن
.دريافت موسيقي اين‌گونه از استقبال شديد روبه‌نزول روند
و تازه‌تر راههاي به‌دنبال بايد كه است بنيادي چنين بر
و بود موسيقي به علاقه‌مندان آشنايي براي نويي ساختارهاي
سيدمحمد.افزود موسيقي اين مخاطبان ميزان بر راه اين از
تاجيكستان در مدتي چند كه سنتور نوازنده و آهنگساز ساعد
گفت‌وگو اين در است ، كرده كار موسيقي اين روي بر و بود
دقيق تبيين و تعريف عدم و موجود معضلات برخي بيان ضمن
ايراني ، موسيقي اجتماعي عرصه‌هاي كليدي مفاهيم از پاره‌اي
تقسيم‌بندي و تحريف از است سالها كه گروهي است معتقد
مي‌گويند ، سخن ايراني موسيقي بودن غيراصيل و اصيل
عمومي و كاربردي حوزه به را خود نظريات دامنه هيچ‌گاه
توصيف ناكارآمد را تحريف لغت از استفاده وينكشاندهاند
را تغيير لغت كلمه اين به‌جاي كه مي‌كند توصيه و كرده
سنتي موسيقي تركيب و تلفيق زمينه در ساعدبريم به‌كار
گونه دو اين از تازه‌اي نوزاد زايش و تاجيكستان و ايران
آهوي" قطعه كه است داشته موفقي تجربه‌هاي موسيقايي ، مهم
امسال فجر موسيقي جشنواره در كه است آنها جمله از "كوهي
شعري از استفاده ضمن اثر اين در وي.شد خواهد اجرا
(كدكني شفيعي محمدرضا استاد از كوهي آهوي) متناسب
ايراني سازهاي از را خاصي (صدادهي) سونوريته و سازبندي
موسيقي بنيادهاي حفظ ضمن آن در كه است كرده استخراج
را ساعد.است بخشيده كار به تازه‌اي طعم و رنگ ايراني ،
رضا:مي‌كنند همراهي زير نوازندگان كار اين اجراي در
اطاعتي جابر ،(كمانچه) رئوفي سيامك ،(خواننده) رضايي
شهرام ،(تار) اعتمادي شهرام ،(ني) ورزيده داود ،(كمانچه)
بزرگ‌پور كورش ،(بم‌تار) سان‌احمدي سهيل ،(عود) غلامي
روز كه (دايره) محمدي ايلناز ،(دف) رضايي مهدي ،(تمبك)
.مي‌پردازند برنامه اجراي به تالاروحدت در(امروز) سه‌شنبه
را سنتور نوازندگي و آهنگسازي سرپرستي ، كه ساعد با
كه داده‌ايم انجام گفت‌وگويي دارد به‌عهده"باربد"گروه
.مي‌خوانيد
هنري گروه
به خود مندي علاقه چگونگي و هنري پيشينه از ابتدا *
بگوييد؟ موسيقي
خود شدم ، علاقه‌مند موسيقي به چرا و چگونه اينكه -
حتي نداشتم ، خود خانواده در مشوقي هيچ زيرا نمي‌دانم ،
ابتدا دربودند موسيقي سرسخت مخالفان زمره در اقوامم
بتواند كه نداشتم هم راهنمايي هيچ داشتم ، فراواني مشكلات
توجه با آنكه ضمن.كند كمكم هنرآموز و استاد انتخاب در
(سالهاي 511350) سني شرايط آن در كه ضعيفي امكانات به
آموزش كار مرتب ، و منظم گونه‌اي به نمي‌توانستم داشتم ،
از كه نشد سبب موانع اين تمامي البته كنم ، دنبال را
مصمم‌تر طريق ادامه طي در بردارم ، بلكه دست علاقه‌ام
موسيقي هنرستان شبانه دوره‌هاي در سماجت با چنانكه شدم
.ببرم بهره موسيقي صحيح آموزش از تا شدم حاضر
چه نزد و بودند؟ شما مددكار كساني چه راه اين در *
ديديد؟ آموزش اساتيدي
به مي‌توانم كردند كمك من به راه اين در كه استاداني از-
پايور فرامرز كياني ، مجيد كامكار ، پشنگ شفيعيان ، محمدرضا
سلفژ و منصوري پرويز موسيقي تئوري مباني در.كنم اشاره
بهره درويشي آقاي محضر از كنترپوان و فرم و كامكار هوشنگ
.بردم
كرد؟ خواهيد اجرا را قطعاتي چه فجر موسيقي جشنواره در *
اول بخشكرد خواهيم ارائه برنامه دو جشنواره اين در-
گروهي مضراب چهار مقدمه ، قطعات كه شور دستگاه به برنامه
در و مي‌شود شامل را كوهي آهوي و دست‌افشان تصنيف دو و
تصانيف است اصفهان نغمه و شوشتري مايه در كه دوم بخش
.آورد خواهيم در اجرا به را "زلف" و ساقي‌نامه
اين موسيقي درباره تحقيق به تاجيكستان در شمامدتي *
بگوييد؟ تاجيكي موسيقي ويژگيهاي از بوده‌ايد ، مشغول منطقه
"اف رجب" آقاي مساعدت با كه تاجيكستان به سفر دوره در -
موسيقي با شد ، انجام عزيزآوا خانم علمي راهنماييهاي و
مختلف منابع به ايشان توسط و شدم آشنا مركزي آسياي نواحي
به خوشبختانه كه كردم پيدا دسترسي منطقه اين موسيقايي
هم‌اكنون.مي‌گرفت قرار اختيارم در مداوم و منظم شكلي
درباره تحقيق مشغول عزيزآوا خانم راهنماييهاي با نيز
.هستم تاجيكي و ايراني موسيقي تاريخي پيوند چگونگي و نحوه
اين بين اشتراكي و يگانگي احساس امر بادي در شايد البته
و تعمق اندكي از پس اما باشد ، نداشته وجود موسيقي دو
و فرم بلكه مشتركند ، اسامي تنها نه كه درمي‌يابيم مطالعه
و تاجيكي موسيقي با ما موسيقي بخشهاي از بسياري محتواي
.دارند تاريخي مشترك وجه مركزي ، آسياي
را تاجيكي موسيقي نغمه‌هاي و موسيقي كه هنگامي *
موسيقي ، اين كه مي‌گويد ما به ناخودآگاه احساسي مي‌شنويم
التقاط تحريف‌و از ايراني ، موسيقي با نسبت و مقايسه در
نمي‌كنيد؟ فكر گونه اين شما است ، بوده برخوردار كمتري
گونه‌هاي تمامي به را شما احساس و نظر بخواهيم اگر -
.باشد كارشناسانه چندان نمي‌تواند بدهيم ، تعميم موسيقي
دسته دو به مي‌توان را تاجيكستان منطقه در موسيقي اصولا
موسيقي ديگري و حرفه‌اي موسيقي اول ;كرد تقسيم متفاوت
موافقم شما نظر با حدودي تا مردمي موسيقي حوزه در.مردمي
موسيقي از قديمي‌تر تاجيكي نغمه‌هاي موسيقايي حس كه
.است ايران مردمي
كه است اين دارم مناقشه شما با آن در كه نكته‌اي اما
مي‌توانيم.ندارم موافقتي چندان تحريف واژه با من اصولا
منفي جنبه‌هاي تغييري ، هر البته و بگوييم سخن تغيير از
باشد ، داشته هم مفيد و مثبت جنبه‌هاي دارد امكان ندارد ،
از ميزان چه تا تغيير هر در كه است اين تغييري هر در مهم
.است شده حفظ موسيقي يك سرچشمه‌هاي
بگوييد؟ سخن مصداقي‌تر مي‌توانيد *
عبدالله ميرزا رديف بحث ما سنتي موسيقي در نمونه براي-
معتقدند منتسبند ، فكري شيوه اين به كه آنهايي.است مطرح
دوران موسيقي شيوه به نوازندگان نواختن نحوه چقدر هر كه
آن از چقدر هر و است سنتي موسيقي باشد نزديكتر قاجار
نظر بهاست شده تحريف موسيقي باشد ، دور به لحن و شيوه
موسيقي اصالت بحث برخي شايداست نشدني تحريف موسيقي من
چه؟ يعني اصالت پرسيد آنها از بايد كه بكشند پيش را
داريد؟ ازاصالت تعريفي چه شما *
به بلكه.نيست مربوط چندان گذشته به من نظر به اصالت -
كه‌فرهنگ است گونه‌اي تعبيري‌به به و دارد ربط حال
چه اگر باشد ، داده تجلي عملي صورت يك به را جامعه‌آن
و سنت لغت بين متاسفانه الان.است مربوط گذشته به سنت
چيزي كسي‌و هر و است آمده بوجود مفهومي خلا نوعي اصالت
گمان دارد ، عده‌اي همراه به خود با را نام‌سنتي كه
غيراصيل غيرسنتي هر يا و است اصيل‌هم چيز آن كه مي‌كنند
.ندارد وكاربردي منطقي چيزي‌مبناي چنين كه حالي در است ،
ارزش سنت‌نمي‌تواند و بوده نو خود زمان سنتي‌در هر
شناسانه زيبايي و حقيقي اين‌ارزش‌هاي باشد ، بلكه
آسمان از سنت.مي‌دهند قرب ارج‌و سنت‌ها به هستندكه
و بوده كشور اين وتاريخ فرهنگ دل در بلكه است ، نيامده
در كشوري هر همچنانكه‌فرهنگ.است كرده رشد باليده‌و
تغييراتي با نيز آنها مي‌كند ، موسيقي تغيير زمان گذر
كه مي‌دهند خودحق به برخي چگونه مي‌شود ، پس مواجه
مي‌فهميم ما تنها و است درست مي‌گوييم آنچه‌ما بگويند
.است مانده !اصيل يا كرده تغيير چيزي چه كه
قابليتها ايراني‌چه سنتي -رديفي موسيقي شما نظر به *
شده دچار بدان كه پسرفتي با مقابله براي وتوانايي‌هايي
دارد؟ است ،
بيش و افتاده‌ايم دور بحث اصل از ما كه مي‌كنم گمان من -
آن اولاميگوييم و گفته‌ايم سخن كنيم عمل كه آن از
با ارتباطي هيچ مي‌گوييد سخن آن از شما كه پسرفتي
موسيقي در قابليتي اگر كه چرا ندارد ، موسيقي قابليتهاي
كلاسهاي نمي‌نواختند ، را آن عده‌اي نبود ، اكنون ما
آن وكاستهاي نوارها نمي‌شد ، تشكيل آن مختلف‌براي آموزشي
پس.شد نمي آن از اقبالي اصولا فروش‌نمي‌رفت‌و به
و سليقه‌ها با افراد ، حال در كششي‌را كه چيزي‌هست
صورت‌اين اين مي‌آورد ، درغير وجود به مذايق‌متفاوت
فسيل صورت به يا مي‌رفت‌و بين از موسيقي‌يا
بحثها اين جاي به من نظر به.مي‌شد نگهداري درموزه‌ها
پيش از را موانع و رفت مهمتر مسائل برخي سراغ به بايد
اول مسئولان كه عليرغم‌آن و هنوز;برداشت موسيقي پاي
اباحه بحث مي‌دانند ، لازم براي‌جامعه را كشور ، موسيقي
و گوشه از روزه هر و شفاف‌روشن‌نشده شكلي به موسيقي
موسيقي نوازندگان‌وخوانندگان كشورمي‌شنويم‌كه كنار
موسيقي‌بودجه براي نمي‌كنند ، هنوز افرادموجهي‌تلقي را
برنامه‌اي هنوزاست نشده گرفته نظر در واختصاصي ويژه
و نمي‌شود پخش درباره‌موسيقي سيما و صدا در مجزا
از نشده ، پخش نوبت دو يكي شده‌اند ، ساخته كه هم آنهايي
را فراواني ساعتهاي ما.آمد عمل به ممانعت پخش‌شان ادامه
وگو گفت بحث‌و به فلسفه و فرهنگ و تمدن محورهاي حول
معين و نگفته‌ايم موسيقي‌سخني از هنوز اما نشسته‌ايم ،
و فرهنگ در پايگاهي و جايگاه چه هنر اين كه نكرده‌ايم
.است داشته ما تمدن
عناصري چه كارهايتان‌به سازبندي آهنگسازي‌و در شما *
موسيقي‌ايراني كه گفت مي‌توان آيا و مي‌كنيد توجه
چگونه زمينه دراين تجربيات‌گذشته و دارد خاصي سازبندي
است؟ بوده
در معتقدم من.نداريم زيادي تجربيات زمينه اين در ما -
البته و اندوخت تجربه و كاركرد بايد هنوز زمينه اين
اين تمامي ميان در است بديهي.گرفت نظر در را مخاطب
جامعه زيبايي‌شناسي اصول با كه فرمي و آن‌اثر كارها ،
تئوري صورت به بعدها يابد ، تكامل و تداوم و شود سازگار
خود خاص طرفداران و هواداران و شد خواهد نوشته قانون يا
با كرده‌ام سعي راه اين در نيز من.كرد خواهد پيدا را
به سازبندي‌هاي موسيقي زيبايي‌شناسي اصول از برخي حفظ
تجربيات از آنكه ضمن.بدهم ارائه را متفاوتي خودم سليقه
آن و هستند آشنا كار شناسانه زيبايي مباني به كه ديگراني
.كرده‌ام استفاده كرده‌اند ، حفظ را
آن اجراي به جشنواره در شما كه كارهايي جمله از *
استاد از شعري براساس "كوهي آهوي" قطعه مي‌پردازيد ،
را تناسباتي چه قطعه اين در است ، كدكني شفيعي محمدرضا
و كرديد رعايت ،(موسيقي و شعر تلفيق) موسيقي و شعر ميان
استوار سازهايي نوع چه از استفاده بر شما كار سازبندي
چرا؟ و دارد محوري نقش قطعه اين در سازي چه و است
آزاد عروض بند از كدكني شفيعي استاد شعر كه مي‌دانيد -
تضاد بعد ، رنگ ، داراي شعر اين فضاسازي نظر از اگرچه.است
يك در كه است ناظري روايت شعر.است خود خاص تاكيدات و
نقش ، پر و زيبا كاشي اين نگار و نقش و نظرمي‌افكند كاشي
آن زيباييهاي از و مي‌اندازد بزرگ خراسان ياد به را وي
بعد موسيقي به شعر همانند كرده‌ام سعي من.مي‌گويد سخن
فضاي رمان همانند اشعار گونه اين مي‌كنم احساس بدهم ،
را خود خاص موسيقي شعر ، خود و مي‌گذارد اختيارم در زيادي
كليشه‌اي جمله‌بندي‌هاي قيد از مرا و مي‌فهماند من به
سنتور ، نظير ايراني ، سازهاي با را تجربه اين.مي‌سازد رها
در ني نقش آنكه ضمنكردم اجرا دف و تمبك كمانچه ، ني ،
ورزيده آقاي و است سازها ساير از محوري‌تر مجموعه اين
با نوعي به كه) را خاصي سونوريته توانسته (ني نوازنده)
مشابهت تاجيكستان در ني خانواده هم و بادي سازهاي از يكي
آنكه عليرغم و حال درهربكشد بيرون ايراني ني از (دارد
امكانات و است بدوي ايراني سازهاي مي‌گويند بسياري
از ما سازهاي كه مي‌كنم فكر من اما دارد ، محدودي اجرايي
و است برخوردار ملل ساير با مقايسه در متنوع‌تري رنگهاي
مكمل طيفي هر تا كرد تركيب هم به چنان را رنگها مي‌توان
.باشد ديگري
به دارد؟ وجود ايراني -تاجيكي موسيقي بين مشتركاتي چه *
سازبندي؟ و ساختارسازي ملودي ، لحاظ
ابزار سريعترين و است ملتها همه مشترك زبان موسيقي -
بحث همين در متاسفانه اگرچه) است تمدنها گوي و گفت براي
ما.(است گرفته صورت ن آ به توجه كمترين تمدنها گفت‌وگوي
، داريم آشكاري تفاوتهاي تاجيكي موسيقي با لهجه در اگرچه
.مي‌كنيم فرهنگي يگانگي احساس تاجيكي موسيقي شنيدن از اما
موسيقي دو اين بين مشترك سازهاي برخي نيز سازها درباره
اما دارند ، متفاوتي دهي صدا نيز سازها بعضي و دارد وجود
خودمان (نوازي گروه)آنسامبل درآن كه گونه همان تقريبا
آنها مي‌كنيم انتخاب آنها ، تناسب به توجه با هرسازي از
كه دانشي و اشراف با كار اين اگرچه مي‌كنند ، چنين نيز
دارد ، ملودي ساختار و ساز به نسبت گروه رهبر يا آهنگساز
با و سازهايي چه از كه مي‌دهد تشخيص وي و مي‌گيرد صورت
.برد استفاده چگونه و تركيبي چه
جشنواره برگزاري درباره را شما نظر مي‌خواستم پايان در*
بدانم؟ فجر موسيقي
و كردم شركت سال 67 موسيقي جشنواره در نخستين‌بار من -
.دارم حضور جشنواره اين در مرتب شكلي به نيز سال 1376 از
كه كند حركت سمتي به بايد فجر موسيقي جشنواره من گمان به
.كنند ميدان وارد را خود تازه تجربه‌هاي گروهها ، و افراد
حضور عدم تجربه سال از 16 پس مي‌افتد ، اتفاق كه آنچه اما
.است موسيقي شناخته‌تر چهره‌هاي و وزين و خوب گروههاي
كارهاي تكراري ارائه تنهابه كننده شركت گروههاي از برخي
كارها گونه جلوي‌اين بايد كه مي‌پردازند گذشته سالهاي
از تر دقيق تحقيق و امكانات ايجاد با عوض در و شود گرفته
حسن با اميدوارم.كرد كار به دعوت ونوجو گروههاي‌مبدع
اين داريم ، سراغ موسيقي مركز مسئولان در كه تلاشي و نيت
.پذيرد تحقق صورت كار
سام‌پورمهدي:از گفت‌وگو
و نسنجيده اقدامي حاتمي‌كيا فيلم توقيف
است غيرفرهنگي
هنر ، دانشگاه دانشجويان اسلامي جامعه :هنري گروه
اقدامي را حاتمي‌كيا ابراهيم جديد فيلم توقيف
سپاه فرمانده از و كرد عنوان غيرفرهنگي و نسنجيده
سايه‌نشين ، عناصر برخي ندهد اجازه خواست پاسداران
.سازند محقق را انقلاب ضد اهداف خود اقدامات با عملا
شك بدون شده ، تصريح دانشجويي تشكل اين اطلاعيه در
تجديدنظر و ضدانقلاب جريانهاي همه خواست و اراده
چون فرهيخته‌اي و هنرمند چهره‌هاي ساختن جدا طلب ،
.است انقلاب و نظام از حاتمي‌كيا
اين:كرد اضافه خود بيانيه در دانشجويي تشكل اين
برخوردهاي همان دنباله واقع در جاهلانه برخورد
در كه است فشار كژانديش گروههاي خشونت‌گرايانه
فرهنگي ، سياسي عرصه‌هاي در را آنها ردپاي اخير سالهاي
.ديده‌ايم بارها دانشگاهي و
|
