فرهنگي تعامل درباره ديدگاه چند
(آخر بخش) تقابل -تبادل ;فرهنگي تعامل
تقابلي و تبادلي رويكردهاي مقايسه‌اي جدول
يا تبادل ;فرهنگي تعامل" مقاله نخست شماره در :اشاره
از بحث اساسي مفاهيم تعريف طرح همچون موضوعاتي "تقابل
فرهنگي ، اشاعه فرهنگي ، دگرگوني آن ، ويژگي و فرهنگ جمله
اين در گذشت ، نظرتان از فرهنگي تبادل و فرهنگ‌پذيري
دو شامل فرهنگي تعامل به نسبت مختلف ديدگاههاي شماره ،
.مي‌گذرد نظرتان از...و تقابلي رويكرد تبادلي ، رويكرد
انديشه گروه
تقابل و تبادل:فرهنگي تعامل :دوم
فرهنگي تعامل به نسبت مختلف ديدگاههاي (الف
ديدگاههاي آن ، مختلف ابعاد و فرهنگي تعامل زمينه در
نوع ارائه با آنها بررسي كه دارد وجود جامعه در متفاوتي
تسهيل را مساله مختلف جنبه‌هاي تشخيص و فهم آن ، ايده‌آل
شكل‌گيري پراكندگي‌موجب از ممانعت با همچنين.مي‌كند
رويكرد دو اينجا در.مي‌شود رويكردها اين از جامع ديدي
مي‌رسد نظر به كه مي‌شود ارائه مساله اين مورد در قطبي
عرض در و آرمان نوع دو اين چارچوب در موجود رويكردهاي
مي‌توانند مي‌كند ، وصل يكديگر به را قطب دو اين كه خطي
نوع دو اين به شكل‌دهي پايهباشند فهم قابل و گيرند جاي
و دارد قرار فرهنگ يعني نظر ، مورد مساله ماهيت در رويكرد
مي‌توانند كه است فرهنگ‌ها بين روابط فرهنگ ، از ما منظور
رابطه يكديگر با انساني ، موضوع هر مانند
قابليت از صورت اين در باشند ، داشته مسالمت‌جويانه‌اي
و خصمانه رابطه يا برخوردارند ، سازش ادغام‌يا و هضم
نسبت يا كنند ، نفي را همديگر و باشند داشته ستيزه‌جويانه
به نيز حالت اين در البته.باشند بي‌تاثير و خنثي هم به
يكديگر در آنها جذب و ادغام سر بر مانعي نبايد طبيعي طور
.باشد داشته وجود
پذيرش قابليت به بحث ، مورد موضوع اينكه به توجه با حال
برمي‌گردد ، يكديگر به نسبت آنها انكار و طرد يا فرهنگ‌ها
رويكرد كه داشت خواهيم رويكرد دو سرانجام كه است بديهي
يا تقابلي رويكرد دوم ، رويكرد و تبادلي رويكردي نخست ،
طرح دو رويكرد ، دو اين (9)مي‌شود ناميده ستيزه‌جويانه
ساخته عيني ويژگي‌هاي پايه بر كه هستند توصيفي مفهومي
.شده‌اند
تبادلي رويكرد -1
كالاهايي مانند فرهنگي امور يا فرهنگ ديدگاه ، اين در
در.مي‌شوند مبادله و توزيع توليد ، بخش اين در كه هستند
.نمي‌شود اعمال فرهنگ بر محدوديتي زمينه‌ها اين از يك هيچ
هر با و ميزان هر به را فرهنگي كالاي هر مي‌توان يعني
و كرد مبادله و توليد است ، مطلوب كه شيوه هر به و كيفيت
نظر ازداد قرار است ، نظر مورد كه هركس اختيار در
مبين فرهنگي عرصه در كه سياستي نوع هر مبادله‌اي ، رويكرد
به تنها نه باشد ، آن نظاير و مميزي سانسور ، دولت ، دخالت
به توان رفتن دست از بلكه نمي‌كند ، كمك فرهنگي رشد
تمايل رويكرد ، اين در.مي‌شود منجر آن ابتكار و پويايي
آثار كيفيت و آن دريافت‌كننده و فرهنگي آثار عرضه‌كننده
نظير خارجي عنصر هر مداخله و است تعيين‌كننده فرهنگي
.است غيرمجاز و غيرطبيعي فرايند اين در دولت
از جزيي را پيام ، فرهنگ ارائه ابزارهاي تبادلي رويكرد
عرضه نحوه است معتقد و مي‌داند اقتصادي ظرفيت و توانايي
مطلوبيت افزايش كنار در آن ، مورد در تبليغات و كالاها
بين رقابت و شود منجر رقيب برتري به مي‌تواند كالا ،
اين در مبادله رويكرد نظر از كه است دشمني نهايت رقيبان ،
.شود ديده مي‌تواند صحنه
باشد ، بايد فرهنگي برتري صدد در كشوري چنانچه رو اين از
توزيع روش‌هاي بهبود توليد ، كيفي و كمي افزايش طريق از
كالاهاي زيباتر و بهتر ارائه مناسبتر ، نظيربسته‌بندي
و خريداران نيازهاي و سليقه‌ها گرفتن نظر در فرهنگي ،
به را فرهنگي پرداخت‌هاي تراز يا مبادله موازنه مشتريان ،
توليد بحث ديدگاه ، اين در رو اين از.زند هم بر خود نفع
منظور به پيام انتقال ابزارهاي كردن بهينه بيشتر ، فرهنگي
جهان سراسر در فرهنگي مختلف بازارهاي به پيام رساندن
مبادله‌اي ، رويكرد كه است طبيعي بنابراينميشود مطرح
;كند قلمداد طبيعي و فني امري را پيروزي و شكست ماهيت
سوي از خاصي پيام اگر كه است چنين آن استدلال زيرا
نگيرد ، قرار پذيرش مورد كشورها از برخي يا افراد عده‌اي
حاصل بلكه نيست ، آنها در نقصان وجود از ناشي امر اين
اين در ترتيب ، اين بهاست آن عرضه يا پيام نبودن مطلوب
آنچه و ندارد وجود فرهنگي تهاجم عنوان به چيزي ديدگاه
.است آزاد و انساني رابطه يك در بازارها تسخير هست
تقابلي رويكرد -2
مهمترين را فرهنگ عنصر خود ، شكل خالص‌ترين در رويكرد اين
كوشش رو اين از و مي‌داند انساني روابط صحنه در عنصر
همان اينجا در اصلي عنصر.است استوار بخش براين اصلي‌اش
جز چيزي اين و دارد وجود تقابل آن سر بر كه است موضوعي
فرهنگ ميدان نيز نبرد ميدان ديدگاه ، اين از.نيست فرهنگ
دست از يا مي‌شود تصرف آنچه نبرد ، جريان در زيرا.است
بايد كه است موضوع همين براساس و است فرهنگي امر مي‌رود ،
از جلوگيري و خود فرهنگ حفظ براي را لازم تمهيدات انواع
كه همان‌گونه البته.آورد فراهم خصم فرهنگ توسط تصرف‌آن
نه رقيب ، فرهنگي ميدان‌هاي تصرف است ، چنين نبردي هر در
براي مذكور نبرد اصولا و است مطلوب بلكه جايز ، تنها
كاري حداقل مقابل در.است عقلاني هدفي چنين به دستيابي
تصرف از جلوگيري داد انجام بايد شكست از رهايي براي كه
.است بيگانه فرهنگ توسط خودي فرهنگي ميدان‌هاي
ميدان‌هاي ارزشمندي و مطلوبيت در ترديدي تقابلي ، رويكرد
از بيش آن حفظ در رويكرد اين آنچه اما ندارد خودي فرهنگي
ارزش واجد كه است نقاطي مي‌كند ، پافشاري موارد ساير
هنجارهاي و ارزشها همان نقاط ، اين و است راهبردي
.است فرهنگ كل شكل‌دهنده و بنيادين
سياست نبرد ، وضعيت در اينكه از صرف‌نظر تقابلي رويكرد
حفظ براي حال هر در برمي‌گزيند ، را تدافعي يا تهاجمي
طراحي را مستحكمي دفاعي خطوط بايد خودي فرهنگي ميدان‌هاي
.نورزد غفلت دشمن شبيخون احتمال و آن حفظ از دمي و كند
سياست‌هاي اعمال از خودداري و فرهنگ كردن رها زيرا
بازگذاردن و دفاعي خطوط تمامي برچيدن معناي به حمايتي ،
.است دشمن راه
جامعه در رويكردها تجلي (ب
در موجود رويكردهاي درك براي شاخص نوعي رويكرد دو اين
اشكال با همواره جامعه در ما حال اين با (10)است جامعه
يا و تعلقهستيم روبه‌رو رويكرد نوع دو اين خالص غير
است متفاوتي عوامل تابع رويكرد دو اين از يكي به گرايش
موجود ارزشهاي و فرهنگ به تعلق احساس عوامل اين از يكي
به بيشتري خاطر تعلق كه كساني كه صورت بدين.است آن در
تقابلي رويكرد سمت به دارند موجود ارزشهاي و فرهنگ
خاطر تعلق موجود فرهنگي ارزشهاي به كه آنهايي و مي‌روند
سمت به هستند ، آن با تعارض در حتي يا و دارند كمتري
و افراد منافع به ديگر عامل.مي‌كنند ميل تبادلي رويكرد
از دسته آن شناختي جامعه ديد از مي‌شود مربوط گروهها
به دارند ، منافعي موجود نظام در كه اجتماعي گروههاي
گرايش تقابلي رويكرد به منافع اين شدت و اهميت ميزان
به نمي‌بينند موجود نظام در نفعي كه آنهايي و مي‌يابند
تقابلي ، رويكرد كه آنجا از.مي‌شوند متمايل تبادلي رويكرد
براي را فضا حدودي تا خود ، خالص ونوع شكل در به‌ويژه
تنگ اجتماعي گروههاي از بعضي فرهنگي و اجتماعي تحرك
تا شوند مي نزديك (تبادلي) اول رويكرد به اينان مي‌كند ،
انكار را فرهنگي تهاجم نام به موضوعي گاهي حتي كه جايي
و موضوعات بعضي به دادن اولويت با مي‌كوشند يا مي‌كنند
.گيرند پيش در آن با متفاوتي برخورد ديگر ، مسائل
مورد در ديدگاه دو اجتماعي گروههاي ميان در اساس همين بر
تعلق از ناشي آنها از يكي كه دارد وجود فرهنگي تهاجم
ديدگاه ايناست اول رويكرد مهم ابعاد از بعضي به خاطر
رويكرد الزامات از را خود مي‌كند تلاش مختلف گونه‌هاي به
فرهنگي تهاجم واقعيت در ترديد با ابتدا و برهاند تقابلي
مسائل ميان اولويت‌بندي با سپس و مي‌كوشد آن انكار گاه و
عامل قلمرو ، اين در فرهنگ حصر كه استدلال اين با و مختلف
حوزه از را فرهنگي تهاجم است ، فرهنگي نابساماني‌هاي اصلي
را پرسش اين و بكشاند اقتصادي و سياسي حوزه‌هاي به فرهنگ
-سياسي) حوزه‌ها ساير در كه آزادي چرا كه مي‌كند مطرح
پذيرش مورد فرهنگ حوزه در است پذيرش مورد رايج (اقتصادي
نمي‌گيرد؟ قرار
مختلف گروههاي نگرش‌ها ، تفاوت همين براساس حال هر به
گروه.يافته‌اند فرهنگي تهاجم مورد در متفاوتي ديدگاههاي
فرهنگي تهاجم نه را آن ،(مبادله‌اي نگرش هواداران) نخست
جاي به جديد فرهنگ عادي جايگزيني نوعي و طبيعي دليلي كه
كوشش را آن دوم گروه و مي‌داند مطلوبيت فاقد قبلي فرهنگ
گرفتن اختيار در و ربودن براي (فرهنگي شبيخون) خصمانه‌اي
.مي‌كند تلقي ارزشها بردن بين از يا و
شبكلايي عنايتي علي
:پانوشت‌ها
:به بنگريد رويكرد دو اين مورد در بيشتر آشنايي براي -9
شماره فرهنگ ، نامه فرهنگي ، تهاجم و تبادل ;رضا داوري -
.بهار 1377 29 ،
ماهواره ، عصر در فرهنگي تقابل و تبادل ;تقي ارمكي ، آزاد
انتشارات:تهران فرهنگ ، و رسانه:(2)سروش كتاب مجموعه
.صص 131 سروش ، 1376 ،
:فرهنگ‌ها ارتباط مورد در مختلف رويكردهاي كچوئيان ، حسين
2و3 شماره اول ، سال پژوهش ، نامه فرهنگي ، تهاجم يا تبادل
.صص 182163 ،(زمستان 1375 و پائيز)
.است شده استفاده نيز مقاله اين در يادشده منابع از
ديدگاههاي و فرهنگ موضوع به مختلف نگرش‌هاي پيرامون -10
فرهنگي سياست‌هاي و راهبردها به نسبت جامعه در موجود
و شناسي جامعه بر درآمدي محمدي ، مجيد:به كنيد نگاه
صص قطره ، 1377 ، نشر:تهران امروز ، ايران در فرهنگ اقتصاد
.11727
|
