و آهنگساز ديبازر حميدرضا با گفت‌وگو
از ، تلفيقي موسيقي
فوژان گروه سرپرست
عمل تا فكر
به توجه جامعه‌اي ، در هنر هر پيشرفت ويژگيهاي از :درآمد
چند هر تازه ، حركتهاي پرتو در و است ابداعات و ابتكارات
و گشود را موجود بن‌بست‌هاي مي‌توان خام ، و تجربي
چه اگر ما كشور موسيقي.كرد پيدا آن در نويي روزنه‌هاي
و سويي از اما است ، شده تفريط و افراط دچار بخشهايي در
هر اما مطمئن گامهايي توانسته دلسوزان برخي همت و مدد به
و آهنگسازي به فوژان گروه تجربه.بردارد را كوچك چند
به ديبازر.حركتهاست اين جمله از ديبازر حميدرضا سرپرستي
ابزار به دقيق آشنايي و موسيقي در پايه‌اي دانش دليل
از استفاده و ابتكار و خلاقيت آميختن نيز و خود كار
ايراني ، موسيقي ظرايف با آن تركيب و جهاني موسيقي عناصر
كه فوژان نفره گروه 35.است كرده عرضه را شنيدني كاري
دي سي
تمامي عليرغم است ، يافته انتشار تازگي به نيز آنها كار
مسيري در را خويش حركت توانسته معيشتي و مادي كاستي‌هاي
.دهد ادامه مستمر شكلي به و محكم
و مي‌كند تمرين را تازه‌اي كارهاي هم‌اكنون گروه اين
در شهريور تا 26 از 23 را تازه‌شان تجربيات است قرار
به.بنهند علاقه‌مندان قضاوت معرض در نياوران فرهنگسراي
آن سرپرست و آهنگساز با گروه اين دي سي انتشار بهانه
.مي‌خوانيد كه داده‌ايم انجام گفت‌وگويي
نجوا -الف
اينكه نيز و بگوييد خود علمي و تجربي پيشينه از ابتدا *
كرديد؟ آغاز جدي صورت به را موسيقي كار سالي چه از
تخصصي سازشدم تهران موسيقي هنرستان وارد سال 1366 در -
از پسلطفي شريف آقاي استادم و بود "هورن فرنج" من
هنر دانشگاه موسيقي رشته وارد سال 70 در دوره اين پايان
حس خود در آهنگسازي به علاقه‌اي هنرستان سوم سال ازشدم
آقاي از را زمينه اين در اوليه راهنمايي‌هاي.مي‌كردم
از دانشگاه در (آكادميك) خاص طور به سپس و لطفي شريف
اولين در دوره اين پايان از پسگرفتم "احمدپژمان" آقاي
و كردم شركت دانشگاه همان آهنگسازي ارشد كارشناسي كنكور
آقاي به‌خصوص دانشگاه آن محترم اساتيد از قبولي ، از بعد
فرا تخصصي كار تكميل در را مواردي "سجادي عبدالرضا"
.گرفتم
جمله از مختلف زمينه‌هاي در آهنگسازي به مدت اين طي در
مشغول سمفونيك و مجلسي الكترونيك ، سريال ، و فيلم موسيقي
آبان در كه "سمفونيك موومان" نام به آثارم از يكي.بودم
رهبري به "تهران مونيك فيلار" اركستر توسط گذشته سال ماه
كاري آخرين شد ، اجرا "وحدت تالار" در ،"لطفي شريف" آقاي
فعاليتهاي به تحصيل دوره با همزمان.است شده اجرا كه است
موسيقي دانشكده در تدريس جمله از.بودم مشغول هم ديگري
موسيقي آزاد كلاسهاي سوره ، موسيقي هنرستان هنر ، دانشگاه
و هارموني موسيقي ، مباني خصوصي تدريس و هنر دانشگاه
در "مينيماليزم" با ارتباط در سخنرانيهايي آهنگسازي ،
فرهنگسراي" در ("مونك مرديت" ،"گلاس فيليپ") موسيقي
دانشگاه در "فلويد پينك" موسيقي بررسي و نقد "نياوران
در "پرواز جزيره" موسيقي تحليل و تجزيه صنعت ، و علم
از چگونه جلسات برگزاري سوره ، دانشگاه و هنر دانشگاه
در موسيقي شنيدن خوب براي روشي يا ببريم لذت موسيقي
در كه هنري ، مختلف رشته‌هاي دانشجويان براي هنر دانشگاه
را كلاسها اين دارم قصد كه ندارد چنداني سابقه ايران
.كنم برگزار نيز موسيقي به علاقه‌مندان عموم براي
از عده‌اي همكاري با "فوژان" گروه بنيانگذاري نهايت در و
از گروه اين فعاليت كه موسيقي رشته دانشجويان و هنرجويان
گروه" عنوان كسب.دارد ادامه حال به تا و شد آغاز سال 76
با "طلايي ستاره" داوران هيات ويژه جايزه برنده و "برتر
.سال 77 در ايران در "پاپ موسيقي جشنواره" اولين در شركت
ضبط و "فوژان" كنسرتهاي تمام سرپرستي و رهبري آهنگسازي ،
خودم تهيه‌كنندگي با تابستان 78 در "پرواز جزيره" مجموعه
.يافت انتشار امسال بهار در آن دي وسي كاست كه
دشوار بسيار موسيقي در خصوص به ما كشور در گروهي كار*
آيا و كنيد؟ جمع را افراد همه اين توانستيد چگونه است ،
مي‌شويد؟ پشتيباني جايي از مالي لحاظ به
و كرديم شروع نفر با 17 سال 76 در كه بگويم بايد قبلا -
.رسيديم نفر به 63 نياوران فرهنگسراي كنسرت در سال 79 در
توجيه مسائل‌اقتصادي ، مثل.دارد مشكلاتي كارگروهيبله
موسيقي به مربوط فقط كه گروهي كار براي افراد نبودن
رواني نيازهاي اعضا ، تك تك فرهنگ نبودن مشترك نمي‌شود ،
كمبود مشخص ، پديده‌اي از مشترك تعريفي نداشتن آنها ،
مثلا احتمالي ، موانع و مشكلات از ترس خاطر به انگيزه
تمرين ، مدتها از پس اجرا مجوز نگرفتن يا كنسرت كردن تعطيل
....و مناسب فضاي و تمرين مكان كمبود
نيست ، سختي كار افراد كردن جمع مشكلات اين تمام وجود با
پيچيده بسيار و مهم موضوعي راه ادامه و آنها نگهداري اما
آموزش همزمان و اندوزي تجربه و فعاليت امكان اگر اما است
سلايق و نو انديشه‌هاي داراي كه گروههايي براي صحيح
و هنرمند ارتباط از حاصله نتيجه باشد ، موجود هستند متنوع
هنري سطح رشد شخصي ، نظريات با واسطه‌اي حضور بدون مخاطب
رابطه‌اي.شد خواهد موجب را مخاطب دريافت و درك و هنرمند
.طرفين نظرات و سلايق به احترام با سالم
و مالي تنگناهاي دچار بوديد ، مشغول كار به كه مدتي در *
مسئولان آيا شده‌ايد ، تمرين فضاي نبود چون مضيقه‌هايي
كرده‌اند؟ كمكي كشور موسيقي
اشاره آنها به قبلا كه ابتدايي امكانات از خيلي اگر -
پاسخ بود ، موجود تجربه‌اندوزي و گروهي فعاليت براي كردم
چرا كرده‌ايد سوال خود از حال به تا آيا.بود منفي شما
اجرا ايران در نفر حداقل 000/50 حضور با كنسرتي وقت هيچ
سال از زيادي مدت كه ورزشي مجموعه‌هاي چرا نشده ،
.نمي‌گيرد قرار گروهي هيچ اختيار در است بلااستفاده
انجام گروه و شما كه كارهايي دارند ، اعتقاد برخي *
تجربي كارگاه"همانند تجربي كارگاه نوعي به مي‌دهيد ،
به نهايي كار ها"اتود"خوردن صيقل اثر بر و است"نمايشي
مي‌دانيد؟ درست حد چه تا را نظر اين مي‌آيد؟ صحنه
مورد در هم و كنسرت مورد در هم.دارم قبول را نظر اين -
با را قطعه هر ماكت و اوليه ايدهاستوديو در اثر ضبط
سازهاي با را آن و مي‌سازم (سايزر سينتي)الكترونيك ابزار
تمرين جلسات اكثر در عموما و مي‌كنيم تمرين آكوستيك
در گروه نوازندگان اوقات گاهي.مي‌شود انجام اصلاحاتي
مي‌دهند پيشنهادي سازشان قابليتهاي و تكنيكها با ارتباط
اينكه مورد در قطعه‌اي اصلاح و تمرين ساخت ، از پس گاهي و
در.مي‌كنيم گفت‌وگو نه يا بگنجانيم مجموعه در را آن
تبليغات ، نحوه مثل ديگر چيزهاي خيلي مورد در تمرين جلسات
صحبت هم با كنسرت اجراي نحوه و اجرايي تقسيم‌كارهاي
سطح در حرفه‌اي گروههاي خيلي نيست تازه روش اين.مي‌كنيم
نهايي نتيجه چون و مي‌كنند كار شكل اين به هم جهاني
مثلا.است كم‌ايرادتر و است‌مطمئن‌تر گروه فكر محصول
طول سال‌ونيم يك "پرواز جزيره"ضبط و تمرين آهنگسازي ،
.كشيد
را كاري تا باشد داشته وجود امكان اين اينكه نظرم به
امكان اين كه حالاست خوب بسيار بدهيم ارائه شده اصلاح
با تمرين از مننكنيم استفاده آن از چرا مهياست ما براي
چه مي‌آموزم آن از فراواني چيزهاي و مي‌برم لذت اركستر
اولويت.انساني و اجتماعي روابط بعد در چه تخصصي بعد در
.است آثار نقص بدون و دقيق اجراي "فوژان"در ما
پاپ ، سنتي ، ) موسيقي از دسته‌اي چه در شما موسيقي *
مي‌گيرد؟ قرار (...و تلفيقي و محلي كلاسيك ،
آن به خودمان ما.است تلفيقي موسيقي نوعي ما موسيقي -
متنوع انواع از يكي البته.ايراني نوين موسيقي مي‌گوئيم
.آن
آيا و گذاشتيد جهاني صلح را اثرتان نام‌مضمون چرا *
كند؟ محدود را شنونده ذهن نمي‌تواند گذاري نام اين
.است جهاني صلح آن مضمون و"پرواز جزيره"اثر نام البته -
بزرگترين از يكي كه چرا كردم انتخاب را مضمون اين
انجام "فوژان" با آنچه رو اين از و است من روياهاي
توان حد در موضوع اين تحقق براي است تلاشي مي‌دهيم
.خودمان
انسان خدمت در است وسيله‌اي مواردي در هنر من نظر از
كه خاص ، مضموني يا انديشه طرح يا و بيان براي (هنرمند)
علمي تعريفي ندارم قصد البتهاست آن قابليتهاي از يكي
كه شوم فلسفي مباحث اين وارد يا و دهم ارائه فلسفي يا
به وليخير يا باشد بيانگر مي‌تواند خود ذات در هنر آيا
جهاني صلح موضوع طرح براي هنر قابليت اين از من حال هر
در خيالي جزيره‌اي يادآور پرواز جزيرهكردم استفاده
و تمدنها و فرهنگها با انسانها آن در كه است من روياهاي
و مشتركات به احترام با گوناگون ، ديدگاههاي انديشه‌هاو
را هم كنار در زندگي تناقضها ، نه و تفاوتها آگاهانه تحمل
.مي‌كنند تجربه صلح با همراه
موضوع اين اينكه و هنري اثر نام‌گذاري با ارتباط در اما
.موافقم حدودي تا سازد محدود را مخاطب ذهن دارد امكان
يا مخاطب مي‌گوييم وقتي كه است اين تاحدودي از منظورم
و معنا كوتاه ، ظاهر در واژه‌هاي اين مردم يا شنونده
واقعيت عالم در را ي پيچيده‌ا و گسترده مفهوم
طور به را تعريفمان محدوده كه زماني تا و دربرمي‌گيرد
علمي طور به موضوع مورد در نمي‌توانيم نكنيم ، مشخص دقيق
و مفاهيم واژه هر كه آنجا از ولي.كنيم بحث منطقي و
منجر نهايت در كه مي‌كند ايجاد شنونده درذهن تصاويري‌را
اين از هم هنري اثر نام‌گذاري شود ، مي هم تاثيري به
شنونده مورد در را نظرم بگذاريد اما.نيست مستثنا قاعده
.كند كمك موضوع شدن روشن به تا بگويم خاص يا حرفه‌اي
از كلي شناختي با است فردي حرفه‌اي شنونده از منظورم
خدمت در شناخت ابزار سه عنوان به هنر و فلسفه علم ، مباني
حقيقت در داردكه را خود خاص موضوع كدام هر كه بشر ،
و مي‌شناسد را سازها شكل مي‌دهد ، تشكيل را او جهان‌بيني
با ارتباط در عمومي واطلاعاتي مي‌دهد تشخيص را آنها صداي
را آنها از نمونه‌هايي و دارد سبكها يا و موسيقي انواع
موسيقي به فرادادن گوش مهمتر همه از و است ، شنيده نيز
به او با ارتباط در گفتيد شما آنچه.تمركز با همراه
تاثير ذهنش در اسامي يعني.مي‌دهد رخ ديگر گونه‌اي
خود تصور و تخيل قدرت به اتكاء با او ولي مي‌گذارد
فكر.مي‌گيرد تاثير آن از خودش آزادي و ميل با و آگاهانه
از يكي كه.است شنيدن داراي‌فرهنگ او خلاصه مي‌كنم
طرف حرف شنيدن يعني.است گفت‌وگو فرهنگ اصلي مقدمات
.ماست خواسته‌هاي با مغاير كه زماني حتي مقابل
داراي پس.دارد آني انگيزش سليقه‌و جز به ملاكي او يعني
بين تعادل نتيجه او قضاوت كه چرا است دقيق‌تر قضاوتي
.اوست شناخت و سليقه انديشه ، و احساس
سكوت در و دقت با را موسيقي كه مي‌شناسم را زيادي افراد
.هستند آن دروني مفهوم و معني جست‌وجوي در و مي‌كنند گوش
از خيلي استاندارد كنسرتهاي در عموما مثال براي
علاقه مورد گروه قطعات به دقيق آنقدر گروهها طرفداران
از قسمتهايي دقيق ريتمي و كوك با كه داده‌اند گوش خود
.مي‌كنند همراهي خواننده با را آهنگها
و دارد ويژگي يك كرديد مطرح محدوديت عنوان تحت آنچه اما
هنگام مخاطب تخيلات و روياها و ذهن سيالي و آزادي آن
.است موسيقايي اثر يك شنيدن
چيست؟ محلي و ايراني ملوديهاي جايگاه شما دركارهاي *
كرده‌ايد؟ استفاده خاصي ملوديهاي از "فوژان" نوار در آيا
با محلي ، موسيقي را ايراني موسيقي اصيل شكل كه آنجا از -
براي.گرفته‌ام الهام آنها از مي‌دانم ، آن قدمت به توجه
تم از رودخانه ، زن قطعه در "دوبه‌دو" كردي تم از مثال
موسيقي ريتم از رقصان ، حجم قطعه در "دايه دايه" لري
در دراويش سماع و ايران جنوب در "گواتي" و "زار" مراسم
در نوا دستگاه از خاص استفاده‌اي و هستي زنگار قطعه
.سرد فلز و جاده توهم قطعات
طور به كمانچه و سنتور)ايراني سازهاي از استفاده در *
داديد؟ انجام را تلفيق اين چگونه كوك مشكل به باتوجه (خاص
از اثر اين در بگويم بايد شما سوال به پاسخ از قبل -
دهل ، تمبك ، دف ، سنتور ، كمانچه ، ني ، سه‌تار ، تار ، سازهاي
و الكترونيك سازهاي ابوا ، ايراني ، غير پركاشن‌هاي تمپو ،
.كرده‌ام استفاده انسان صداي
با هنري انديشه بيان براي وسيله‌اي را سازها كه آنجا از
آهنگساز خدمت در انسان و انسان ميان ارتباط ايجاد هدف
روش راستاي در محدوديتي هيچ رو اين از مي‌دانم ،
.نشدم قائل آنها به‌كارگيري
زنده ، اجراهاي در سنتور ساز مورد در مشكلات از يكي
از متنوع استفاده امكان عموما كه است آن كوك محدوديت
توجه با و نقيصه اين رفع براي.نمي‌سازد مقدور را مدها
كوك به خودمان ، نياز قطعات در ساز اين به گسترده نياز به
از نوعي مجموعه اين در كه آنجا از و بود ضروري كروماتيك
تاكيد با و آن خاص فواصل از استفاده بدون ايراني موسيقي
صفري جواد آقاي همكاري با شد ، ارائه آميزي رنگ و ريتم بر
آغاز را مشكل اين رفع براي تجربه كرد جستجوگر نوازنده
كه يافتيم دست جديدي كوك به سال‌ونيم يك از پس كه.كرديم
اوكتاوونيم سه محدوده در را كروماتيك نتهاي اجراي امكان
جاي در و است تخصصي مورد اين در بيشتر توضيح البته.دارد
حال هر به.بگيرد قرار بررسي مورد و شود مطرح بايد خود
اركسترهاي در سنتور از استفاده امكان جديد كوك اين
قابليتهاي اكثر از كار اين در.مي‌كند بيشتر را غيرسنتي
صوتي ، نوين سازي‌هاي فضا ايجاد در ايراني سازهاي پنهان
غيرايراني علاقه‌مندان و جوانان براي معرفي هدف با
و كمانچه صوتي وسعت تمام از راستا اين در.شد استفاده
در را آن قابليت و گرفتيم بهره غيرمتعارف آرشه‌كشي
افكتيو استفاده مثل.آزموديم بداهه‌پردازي مختلف سبك‌هاي
بلوز موسيقي از الهام با تك‌نوازي هستي ، زنگار قطعه در
استفاده و مشتاق فرهنگ آقاي توسط هي‌يولا قبيله قطعه در
رقصان حجم قطعه در محلي كمانچه‌نوازي از الهام با ملوديك
.مهاجر شروين آقاي توسط
اين ديدم ، نياوران فرهنگسراي در شما از كه اجرايي *
به شما كه كرد راسخ موسيقي اهل از برخي در را اعتقاد
كه هستيد (شناسي مخاطب ديد از)بينابيني موسيقي دنبال
مخاطبان مثبت نگاه ابتذال ، ورطه به نغلتيدن علاوه‌بر
موسيقي در شما نظر به.باشد داشته دنبال به هم را نخبه
كرد؟ سراغ را اين‌چنين تجربه‌هايي مي‌توان ايراني
نسبي بنگريم پيرامون محيط به تعادل با اگر مي‌كنم فكر -
مشخص خاص مقطعي در آنها كاربرد و تعابير از بعضي بودن
بي‌توجهي يا و توجهكرديد اشاره جالبي نكته به.شود
ندارد آن ابتذال با مستقيمي رابطه هنري اثر يك به مردم
است زمان از خاصي مقطع در اجتماعي عملكرد يك بيشتر بلكه
منظر از اگر.مقطع آن بر حاكم باورهاي و پيش‌داوري‌ها با
زمان در كه هنري آثار از خيلي بنگريم ، تاريخ در ماندگاري
افتخارات جز امروزه نگرفته‌اند قرار توجه مورد خود
خود زمان در كه آثار از خيلي همچنين و مي‌شوند بشرمحسوب
اين در نمي‌شناسد را آنها كسي حتي امروزه بوده‌اند مقبول
از يكي فقط مقبوليت اين ولي.است قاضي بهترين تاريخ مورد
.است دخيل مهمي موارد آن حد تعيين در و است موضوع ابعاد
رسانه‌هاي يا هنري ، خاص سليقه نوع يك از نظام حمايت مثل
تبليغات ، نحوه خصوصي ، بخش اقتصادي حمايت تصويري ، و صوتي
...و عمومي پذيرش امكان و ضرورت
با احساس و انديشه بين تعادل ايجاد در سعي آثارم در
گسترده طيف در ارتباط ايجاد هدف با و تخصص و تجربه ابزار
هستم مخاطب با خاص رابطه‌اي جستجوي در وقتي پس.دارم
.است طبيعي امري او به احترام و او شناخت
|
