مردم حقوق تامين و سياسي نظامهاي
انديشه تازه‌هاي
مردم حقوق تامين و سياسي نظامهاي
:اشاره
از سياست نهاد مي‌باشد؟ چه آن قلمرو و حوزه چيست؟ سياست
سياسي نظامهاي در قدرت منشا است؟ مطالعه قابل ابعادي چه
سياسي رژيمهاي از نوعي چه به آن از يك هر و است نوع چند
حقوق تامين نحوه سياسي رژيمهاي در مي‌شود؟ تبديل
و مردم ميان واسط حد عنوان به احزاب است؟ چگونه شهروندان
برخوردارند؟ مردم حقوق تامين براي نقشي چه از دولت
تشكيل اصولي چه از مردم حقوق كننده تامين نظامهاي
مقاله كه مي‌كنند مطرح را مسائلي فوق سوالات شده‌اند؟
.آنهاست به پاسخگويي صدد در زير
انديشه گروه
-كردن زندگي جامعه در -معناي به يوناني ريشه از "سياست"
هنر عنوان به را سياست بزرگ فرهنگهاياست شده گرفته
سياست مي‌كنند تاكيد و كرده تعريف دولت يك راهبري
مي‌گيرد ، دربر را فعاليتها ديگر كه است فعاليتي والاترين
در را حيات عالي سازماندهي و مي‌يابد عمومي ماهيتي زيرا
يا و فعل هر امر ، هر بوردو نظر از.دارد نظر مطمح جامعه
چون است ، سياسي خصلت داراي انساني گروه يك در وضعي ، هر
تحقق جهت در كه اطاعت و اقتدار بر مبتني روابط وجود بر
ايستا ، ديدگاهي از.دارد دلالت مي‌آيند پديد مشترك غايتي
بر را روابطي چنين كه بود خواهد ساختي معناي به سياست
تمامي پوياي جنبه بيشتر سياست.مي‌كند تحميل جامعه
قرار فعاليتي گردونه در كه مي‌رساند را پديده‌هايي
.آن اعمال يا و است قدرت فتح يا آن از هدف كه مي‌گيرد
كه است اين منظور است ، هنر سياست مي‌شود گفته كه زماني
از فراتر مي‌شود گرفته كار به عمل در كه آنگاه سياست
متضمن و نيروهاست تجربي كاربرد و نظري قوانين صرف اعمال
قواعد برخي شناخت و تجربه طريق از كه است مهارت نوعي
است خواستي مستلزم سياست همچنين.است گشته كسب ملموس
(1)".موثر و درست عمل بر مبتني
مورد شناسي پويايي و شناسي ايستائي بعد دو از سياست نهاد
به سياست شناسي ، ايستائي بعد در.مي‌گيرد قرار مطالعه
آئينها ، و قواعد از مجموعه‌اي از متشكل ساختي عنوان
كاركرد و ساختار آن در كه مي‌دهد تشكيل را چارچوبي
حكومت با مردم ارتباط نحوه و سياسي سازمانهاي و نهادها
ايستائي بعداست بعد اين در بررسي قابل مباحث جمله از
بستر در سياسي تحولات فرايند چگونگي به همچنين شناسي
تغيير سياسي ، انديشه تحول مانند سياسي تاريخ و زمان
اجتماعي -سياسي جنبش‌هاي و انقلابات وقوع سياسي ، نظامهاي
است انديشه‌اي سياسي فلسفه مكان اين در.مي‌پردازد..و
حكومت و حاكمان ميان رابطه و قدرت دولت ، ماهيت كه
تبيين را سياسي نظامهاي شكل‌گيري نحوه همچنين شوندگان ،
.مي‌كند
جوامع در كه است گونه‌اي به ساختاري لحاظ به سياسي نظام
نهادهاي طريق از گوناگون اشكال به افراد حضور نحوه مختلف
.مي‌گرداند ممكن را يافته سامان سياسي
و ساختاري قالب سه در سياسي رژيمهاي نگرانه كل نگاهي با
پادشاهي حكومت.مي‌شوند مشخص متفاوت قدرت منشا نوع سه با
با دموكراتيك يا جمهوري حكومت فردي ، قدرت به اتكاء با
و دين قدرت به اتكاء با ديني حكومت و جمعي قدرت به اتكاء
وجود اهميت حائز مساله اما.مي‌يابند مشروعيت شريعت ،
است حقوقي و ملي جامعه سطح در شهروندان عنوان به افراد
سياسي دستگاه توسط آنها شدن برآورده خواهان آنان كه
زندگي سياسي نظام مرزهاي محدوده در كه كساني" هستند ،
را خودشان و بوده مشترك وظايف و حقوق داراي و مي‌كنند
.چ ا.تي.مي‌شوند محسوب شهروند مي‌دانند ملت يك از جزئي
داده تشخيص شهروندي رشد با ارتباط در حق نوع سه مارشال
.است
.مي‌شود اطلاق قانون در فرد حقوق به كه مدني حقوق -1
كه جايي هر در زندگي براي افراد آزادي شامل مدني حقوق
حق و مالكيت حق مذهب ، و بيان آزادي مي‌كنند ، انتخاب
.است برابرقانون در يكسان دادرسي
حق به‌ويژه است ، سياسي حقوق شهروندي حقوق نوع دومين-2
.شدن انتخاب و انتخابات در شركت
طبيعي حق به حقوق اين.است اجتماعي حقوق حقوق ، سومين-3
رفاه و استاندارد حداقل ازيك شدن بهره‌مند براي فرد هر
حقوقي شامل حقوق اين.مي‌شود مربوط امنيت و اقتصادي
صورت در اجتماعي تامين درماني ، و بهداشتي مزاياي مانند
حقوق ديگر ، سخن به.است دستمزد سطح حداقل تعيين و بيكاري
حقوق گسترش.مي‌شود مربوط رفاهي خدمات به اجتماعي
".است شده ناميده رفاه دولت كه است چيزي آن اساس اجتماعي ،
(2)
آن تامين نحوه و حقوق
بر مستقيم طور به نيستند قادر انفرادي صورت به شهروندان
يا شهروندان پس باشند ، داشته تاثير سياسي تصميم‌گيريهاي
كنند؟ فعاليت سياسي نظام در مي‌توانند چگونه مردم توده
انتخاب منظور به انتخابات در شركت صرفا سياسي مشاركت
از است مجموعه‌اي سياسي مشاركت بلكه نيست ، سياسي رهبران
بخشي تنها دادن راي كه سياسي نهادهاي و كنش‌ها رفتارها ،
كاركرد داراي زماني سياسي مشاركت.است مجموعه اين از
و آزاد فعاليت امكان سياسي ، نيروهاي كه بود خواهد مثبت
.باشند داشته قانون چارچوب در
در ديگري بندهاي گروه و احزاب قالب در سياسي نيروهاي
سياسي نيروهاي سياسي ، احزاب"مي‌يابند تجلي جامعه
به مستقيم غير سياسي فشار ، نيروهاي گروههاي و مستقيم
در كه نهضتي هر انجمن ، هر گروهبندي ، هر مي‌آيند ، شمار
يك سياسي حركت شيوه بر نهادن اثر در سعي مستقر ، رژيم يك
را سياسي نيروي باشد ، داشته قدرت كسب احتمالا و كشور
توسط امور تمشيت بر مبتني رژيم در.مي‌دهد تشكيل
احزاب صورت به معمولا سياسي نيروهاي ملت نمايندگان
و ايدئولوژي داراي اكثرا يك هر كه درمي‌آيند سياسي
تكيه دهندگان ازراي جمعي بر هستند ، خويش خاص برنامه‌هاي
از سياسي حراست و تمنيات مظهر كه هستند مدعي و دارند
اختيار در موجود وسايل دهنده نشان سياسي نيروي.آنند
واقعي نيرويي از بايد حكومتي هر.است حكومت قدرت
عمومي رفاه زمينه در را هدفهايش بتواند تا باشد برخوردار
رعايت درباب يا است گرفته قرار اكثريت پذيرش مورد كه
ديدگاه از.رساند تحقق به جامعه درون در..و قوانين
خدمت در آنكه مگر نمي‌يابد مشروعيت (قدرت) نيرو سياسي ،
اعمال يا و مجازات براي قدرت احراز.باشد گرفته قرار حق
ساختن بيگانه خود از و كشيدن دربند موجبات نبايد فشار ،
بر كننده خرد ضرباتي خود امر اين چه ، .شود فردي وجدانهاي
ابزاري سياسي نيروي.ساخت خواهد وارد كشور سياسي پيكر
(3)".اقتصادي و سياسي عدالت از دفاع جهت است
مستقيم غير طور به كه هستند سياسي نيروهاي فشار ، گروههاي
جامعه "مي‌نو ژان".مي‌گذارند تاثير سياسي دستگاه در
كه هدفي براساس را فشار گروههاي فرانسوي ، معاصر شناس
.مي‌كند تقسيم بزرگ طبقه دو به مي‌نمايند تعقيب
فشاري گروههاي شامل:(شغلي سازمانهاي) شغلي گروههاي-1
مادي امتيازات آوردن دست به آنها اصلي هدف كه هستند
در سعي آنها ديگر عبارت به.است اعضايشان براي بيشتري
رفاه افزايش و آمده دست به موفقيت‌هاي نگهداري و حفظ
مي‌توان رده اين در.آنانند معرف خود كه دارند افرادي
اتحاديه‌هاي كارفرمايان ، سنديكاي كارگري ، اتحاديه‌هاي
به توجه با.برد نام را غيره و توليد تعاونيهاي صنفي ،
همچنين مي‌توان مي‌گذارد ، دسته براين "مي‌نو" كه عنواني
مصرف انجمنهاي نظير كرد ، اضافه بدان نيز را ديگر گروههاي
ساير همچنين و بازرگاني اطاقهاي موجرها ، كنندگان ،
.مي‌نمايند تعقيب را مشابهي هدفهاي كه موسساتي
ضد مذهبي ، گروههاي رده اين در:ايدئولوژيك گروههاي -2
اخلاقيون ، انترناسيوناليستها ، وطن‌پرستان ، مذهبي ،
قرار طبيعيون و بشردوستي افكار طرفداران آزاديخواهان ،
مثل ازگروههايي مي‌توان همچنين رده اين در.مي‌گيرند
حمايت و دوستداران حتي و زنان حقوق بشر ، حقوق مدافعين
عمل طرق "مي‌نو ژان".برد نام نيز پرندگان از كنندگان
:است كرده تقسيم زير شرح به دسته پنج به را فشار گروههاي
يا سرگشاده نامه تسليم صورت به نمودن ، متقاعد در كوشش -1
اعضاي به يادداشتهايي يا اسناد ارائه بيانيه ، انتشار
واقعيت و كيفيت دليل به فشار گروه حالت اين دردولت
كسب به اميد مي‌دهد ، قرار دولت اختيار در كه اطلاعاتي
.دارد دولت موافقت
اعتصاب ، تحريم ، به تهديد:مختلف اشكال به دولت تهديد -2
.جسمي مجازاتهاي نيز گاهي و شانتاژ
عنايت و موافقت موجب عاملي عنوان به مي‌تواند نيز پول -3
احزاب به مالي كمك ;قبيل از اشكالي به.شود دولتمردان
كارمندان يا دولت اعضاي به دادن رشوه يا و سياسي
.دولتي سازمانهاي
دولت ، با همكاري از امتناع طريق از دولت به فشار -4
و دولتي برنامه‌هاي برخي تحريم ماليات ، پرداخت از امتناع
.غيره
اعمال انجام صورت به مستقيم ، اقدام بالاخره و -5
خدمات در اختلال وسيع ، تظاهرات اعتصابات ، خشونت‌آميز ،
(4)".غيره و عمومي
دولت و مردم حدواسط احزاب
سطح در افراد از متشكل هستند سازمانهايي سياسي احزاب
امكان قدرت ، به مشروع دستيابي منظور به كه ملي جامعه
مستقيم‌عمل طور به درآنها ، عضويت طريق از سياسي مشاركت
كه چرا هستند چندبعدي پديده‌هاي انسانها".مي‌گردد
انسانها ميان اشتراك نوع هر.دارند متنوعي نيازمنديهاي
گروهبندي نوعي زايش موجب خاص ، نيازهاي تامين براي
يا صنفي جنبه اول مرحله در گروهبنديها اين.مي‌گردد
لحاظ به سپس.دارد مذهبي و فرهنگي يا اجتماعي اقتصادي ،
دل از طبيعتا مردم ، و (حكومت) سياست بين متقابل تاثير
كه مي‌شود ايجاد سياسي بنديهاي گروه صنفي ، گروه‌بنديهاي
سياسي گروه‌بنديهاي اين.است متعالي‌تر گروهبندي نوعي
(5)".مي‌گردند حكومتي نهادهاي ايجاد موجب (احزاب)
توده كه طرفه دو است رابطه‌اي حكومت و مردم ميان رابطه
مشروعيت حكومتي نهادهاي به سياسي مشاركت ازطريق مردم
توده بر خود سياسي مشروعيت به توسل با حكومت و مي‌بخشند
.مي‌كند حاكميت مردم
حكومتي نهادهاي و مردم توده ميان واسط عنوان به احزاب
اين جمله از عقلانيت‌اند ، با توام كاركردهايي داراي
:از عبارتند كاركردها
فشرده قشرهاي و مي‌شوند عمومي افكار تحرك موجب احزاب-1
دسته‌جمعي تلاشهاي براي را مردم وسيع توده‌هاي و اجتماعي
.مي‌سازند آماده سياسي مباني رشد و
سياسي و اداري قدرت‌هاي در را مردم دخالت ميزان احزاب -2
و اقتصادي و فرهنگي امكانات از مردم استفاده ميزان و
.مي‌سازند مشخص را جامعه سياسي
مي‌نمايند معرفي را كانديداها دهندگان ، راي به احزاب -3
اجرا مرحله به حزبي مقررات چارچوب در را انتخابات و
.مي‌گذارند
مردم وسيع توده‌هاي و اجتماع فشرده قشرهاي پيروز ، حزب -4
حزب آرمانهاي به توجه و تشكل و مشخص هدفهاي سوي به را
و كرده پشتيباني حكومت‌حزبي از تا مي‌نمايد اكثريت‌جلب
.گرداند حكومتي‌موفق انجام‌كارهاي در را او
به قبال‌ملت در را سياسي‌خود پيروزمسئوليت حزب -5
و اجتماعي مختلف مسائل در را حكومت و عهده‌مي‌گيرد
و مي‌دهد حكومت‌شكل به و مي‌كند ياري فرهنگي و سياسي
برنامه‌هاي‌كلي اجرايي قسمتهاي در را دولت توفيق‌هيات
.مي‌نمايد تضمين
حزب حكومت سياست اقليت‌از حزب مدت طول‌اين در -6
مذكوربر حكومت نمي‌دهد واجازه مي‌كند اكثريت‌انتقاد
(6)".بردارد گامي كشور مصالح‌سياسي خلاف
حقوق كننده نظام‌هاي‌تامين
يا مردم حكومت معناي دموكراسي‌به بر مبتني سياسي نظام
غرب تاريخ‌سياسي در كه است غربي مفهومي مردم‌سالاري ،
و نظام‌دوحزبي ،(مشاركتي) دموكراسي‌مستقيم صورت به
ريشه‌هاي از دموكراسي" است ، داشته وجود چندحزبي نظام
حكومت به.است شده گرفته قدرت و مردم معناي ، در يوناني
كه است سياسي نظام برگيرنده ودر مي‌شود اطلاق مردم توسط
مردم‌سالاري‌متضمن انديشهدارد تطابق حكومت نوع اين با
سعادت آن اصلي هدف كه است سياسي سازمان در شكلي پيدايي
چه خاص ، منافع تمامي حكومتي چنين در بالطبع ، و باشد مردم
سالاري مردمبود خواهد هدف اين تابع گروهي ، چه و فردي
بر جز را تمايزي گونه هيچ يعني است ، طلب برابر -اصل در
در ديگرو مهم معناي در.نمي‌پذيرد -شايستگي پايه
مفروض چنين مردم‌سالاري انديشه گذشته ، معناي با ارتباط
بايد تنها نه شهروندان تمامي بين سياسي پيوند كه مي‌دارد
.آيد حساب به قدرت مشروع منبع بلكه غايي ، هدف
آن ، اعضاي كه ملت‌است يك بر حكومت از شكلي مردم‌سالاري
دارا را همبستگي و ومشاركت كردن انتقاد انديشيدن ، توان
از بنابراين ، مردم‌سالاري‌مجموعه‌اي‌متشكل.مي‌باشند
كه است نظامي مي‌دهد ، تشكيل را متقابل خدمات و الزامات
(7)".دارد وجود وظايف و حقوق به نسبت آگاهي آن ، در
گرايي ، كاركرد تئوري براساس ثبات با هاي دموكراسي"
گروههاي توسط كه وكمياباند ظريف و جديد بسيار محصولي
و تهاجم‌مستقل از همواره كه مسلط و ممتاز توانگر ،
و بيمناكند ، دائماتهديد سياست به بي‌نظم‌توده‌ها
كه مي‌شود آشكارتر وقتي مساله اين.مي‌شوند سركوب اغلب
از حالتي به‌عنوان آن وسيعتر درمفهوم دموكراسي‌را
اجتماعي زندگي كل تنظيم و سازماندهي در مردم كليه مشاركت
يك در پايدار يا ثبات دموكراسي‌با.بگيريم نظر در خود
آن در مردم كه ارزشها پاره‌اي به اصولا خاص جامعه
يك وجود به است ، يعني دارندوابسته اعتقاد آنها به جامعه
ارزشي نظام يك شده گاهي‌ناميده چنانكه يا اساسي اجماع
(8)".مشترك
نظام دو همگرايي‌ميان از شكل‌جديدي مردم‌سالاري‌ديني
برده نام آن از ايران در كه ديني‌است دموكراتيك‌ونظام
دموكراسي متعالي‌تر ديني ، شكل مردم‌سالاري آيا.مي‌شود
مانند ، آزادي معيارهايي گرفتن نظر در با است؟دموكراسي
پارلماني حكومت اجتماعات‌و بيان ، آزادي آزادي عقيده ،
عدالت ، فرد ، حرمت‌حيات يا فرد آزادي نمايندگي ، نظام يا
بر... و پذيرش‌ضرورت‌قانون زنان ، احزاب ، حقوق رعايت
اساسي اسلام‌اصول".دارد تاكيد نظام اين بودن مردمي
برقراري مانند ، سازگاراست دمكراسي با كه دارد فراواني
است‌كه مراد حكومتي نظام دموكراسي ، از اگر.مساوات
، است سازگار دموكراسي است ، اسلام‌با مخالف‌ديكتاتوري
از گروهي يا فردي خودكامه حكومت براي جايي آن در زيرا
بايد ، اسلامي حكومتي اعمال و تصميمات مبناي.نيست افراد
از مجموعه‌اي كه شريعت‌باشد بلكه شخصي ، هوس و هوي نه
نيست شريعت‌چيزي.است سنت و ازكتاب متخذ مقررات و قواعد
جهان ، پديده‌هاي همه كه الهي ، حكمت چندين‌مظهر از يكي جز
سامان و نظم را اجتماعي يا طبيعي معنوي ، يا مادي از اعم
(9)".مي‌بخشد
ثابتي منوچهر
:منابع
باقر ترجمه;"اجتماعي علوم فرهنگ":بيرو آلن -1
ص 280 كيهان ، 1366 ، تهران ، ساروخاني ،
صبوري ، منوچهر ترجمه;"شناسي جامعه":گيدنز آنتوني -2
صص 326328 ني ، 1373 ، نشر تهران ،
ص 274 همان ، بيرو ، آلن -3
وثوقي ، منصور ترجمه ;"اجتماعي تغييرات":گي‌روشه -4
صص 172175 ني ، 1370 ، نشر تهران ،
دفتر "سياسي توسعه و تحزب مقالات مجموعه":فرد صنيعي -5
انتشارات تهران ، كشور ، وزارت سياسي تحقيقات و مطالعات
دوم ، ص 226 جلد همشهري ،
تهران ، موسسه "سياسي احزاب":يوسفيه ولي‌الله -6
ص 450 عطايي ، 1351 ،
ص 84 همان ، بيرو ، آلن -7
صبوري ، منوچهر ترجمه "سياسي جامعه‌شناسي":باتامور -8
و 31و 35 صص 15 كيهان ، 1368 ، تهران ،
ترجمه"معاصر اسلام در سياسي انديشه":عنايت حميد -9
خوارزمي ، صص 221224.تهران بهاءالدين‌خرمشاهي ،
انديشه تازه‌هاي
(ق._ه 13341333)سوم مجلس در سياسي احزاب
تاريخ نشر:چاپ (نظام‌مافي)اتحاديه منصوره:نويسنده
.ريال قيمت 2400 ايران ،
اول جهاني جنگ آتش گسترش ويژه به و سوم مجلس كوتاه عمر
مهم‌تر واقعه دو ميان كه دوره اين از مورخان كه شده باعث
با گرفته قرار جنگ و دوم مجلس پايان تا مشروطه آغاز يعني
.درگذرند شتاب
حائز شد افتتاح جنگ مقارن كه سوم مجلس رويدادهاي ولي
تحرير از هدف.است عميق‌تري بررسي خور در و ويژه اهميت
شامل سوم مجلس روزگار در سياسي احزاب نيزبررسي كتاب
بحث خارجي ، دول و ايران دولت با و يكديگر با آنها رابطه
و تهران انتخابات به مربوط مسائل و احزاب ماهيت در
ايدئولوژيك‌احزابو مجادلات تحليل بالاخره و شهرستانها
.است ايران سياسي رويدادهاي در آن نتايج
سياسي احزاب تحول و پيدايش كتاب متمم واقع در كتاب اين
سال در كه است ملي شوراي مجلس دوم و اول دوره در مشروطيت
.شد منتشر نويسنده همين توسط 1361
مدني جامعه و دين به نسبت
/ذكر تحقيقات و نشر موسسه:ناشر نويسندگان از جمعي نوشته
تومان قيمت1200
حوزه و مسيح ميلاد از پيش به "مدني جامعه" كاربرد سابقه
در مفهوم اين.مي‌رسد باستان يونان سياسي فلسفه بحث‌هاي
حماسه پي در.است شده تعريف گوناگون اشكال به تفكر تاريخ
به نظري و آكادميك صرفا بحثي از مدني جامعه خرداد ، دو
.شد تبديل ايران مردم توده مطالبات از يكي
ديني حكومت نسبت دين ، يا مدني جامعه سازگاري چون مباحثي
سالهاي طي كه است مباحثي جمله از... و مدني جامعه و
مجموعه در.پرداخته‌اند ن آ به مختلفي انديشه‌ورزان اخير
است شده حاضر كتاب تدوين دستمايه موضوع همين حاضر
ملي مطالعات فصلنامه
شماره اين در.شد منتشر ملي مطالعات فصلنامه جديد شماره
و ضرورت‌ها ;فرهنگ‌ها تبادل به راجع ميزگردهايي و مطالب
تبادل ، تهاجم ، :فرهنگ -سياست و فرهنگي تعدد دورنماها ،
تبادل -كاركردها و نيازها پيش فرهنگي ، تبادل -تحول
ارتباطي ، فناوري -مدرنيته پست و مدرنيته سنت ، فرهنگي ،
در.است شده منتشر...و فرهنگ‌ها تبادل و دولت‌ها حاكميت
فرهنگ چند كتاب تيلور چارلز از نيز كتاب نقد و معرفي بخش
شهروندي كتاب كيمليكا ويل و شناسايي سياست بررسي ;گرايي
.است شده معرفي اقليت‌ها حقوق ليبرالي نظريه ;فرهنگي چند
امين‌الضرب كمپاني ، حسن محمد حاج زندگينامه
و اتحاديه منصوره:ترجمه مهدوي ، شيرين:نويسنده
قيمت ايران ، تاريخ نشر:چاپ حسينك‌لو ، فرحنازاميرخاني
.ريال 25000
محمدحسن حاج اوقات و زندگي از گزارشي كتاب اين
اولين و ايران قرن 19 بازرگان برجسته‌ترين امين‌الضرب ،
با مقارن او زندگي.است ايران در صنعتي سرمايه‌گذار
به محمدشاه سلطنت دوره در وي.بود قاجار شاه سه سلطنت
مظفرالدين‌شاه سلطنت دوره در و رسيد خود شهرت اوج
شد ، متولد آن در امين‌الضرب كه قاجار جامعهدرگذشت
شرايط با مختلف گروههاي آن ، در كه بود طبقات تعدد داراي
به اجمال طور به كتاب اين.داشتند وجود متفاوت اجتماعي
انعطاف‌آن ميزان و امين‌الضرب دوره اجتماعي طبقات معرفي
موقعيت دارد سعي نويسنده اين‌رو از.مي‌پردازد
محلي و فرهنگي اقتصادي ، اجتماعي ، زندگي در را امين‌الضرب
براي دوره آن زندگي نوع درك تا كند بررسي خود زمان
.باشد راحت‌تر و ملموس‌تر خواننده
|
