ايران اقليم در نهفته ثروت طبيعتگردي ،
محيطزيست حفظ هواداران اعتراض پي در
كرد متوقف را شمال قطب در حفاري نروژ
ايران اقليم در نهفته ثروت طبيعتگردي ،
ايران در اكوتوريسم صنعت به نگاهي
:اشاره
سهم درآمد ، منابع عمدهترين از يكي عنوان به توريسم صنعت
.برميگيرد در را كشورها ملي ناخالص توليد از توجهي قابل
و ساخت انسان منابع بخش دو به گردشگري صنعت اصلي ابزار
يا طبيعتگردي در.ميشود تقسيم طبيعي قابليتهاي
گردشگري صنعت از مهم شاخهاي بهعنوان طبيعت گردشگري
مورد محيطزيست و انسان بين مناسب و منطقي رابطه ايجاد
.است توجه
شكل دو به اكوتوريسم جاذبههاي جهاني ، معيار در
جاذبههاي و Recteational Attraction تفرجي جاذبههاي
كشور موقعيت.ميگردد تقسيم Natural Attraction يا طبيعي
تنوع نظر از دنيا نخست كشور از 5 يكي عنوان به ايران
شرايط از ناشي نخست وهله در طبيعي جاذبههاي و زيستي
ميباشد حاره جنب پرفشار منطقه مجاورت در آن توپوگرافيك
.است گرديده موجب ايران در فراوانرا اقليمي تنوع كه
قابل ظرفيتهاي كه كشور در موجود متعدد طبيعي جاذبههاي
مثال طور به ميباشند ، طبيعتگردي صنعت براي توجهي
و تالابها از بازديد درماني ، طبيعت:از عبارتند
غيرزنده يا و زنده طبيعي اثرهاي از بازديد و چشمهسارها
از مطلوبتر هرچه بهرهبرداري براي كه جغرافيايي عوارض و
و علمي راهكارهاي كارگيري به ضمن بايد جاذبهها نوع اين
مديريت و خاص نظر دقت نيز آن جوانب با رويارويي در عملي
.گردد اعمال صحيح
ماشيني ، زندگي دامنه افزايش و فناوري گسترش حاضر عصر در
همراه به رفاه اين كه است شده اجتماعي رفاه افزايش سبب
به بشر نياز احساس سبب نهايت در عمومي درآمدهاي افزايش
.ميشود فراغت اوقات كردن پر
اوقات كردن پر براي بشري جامعه نيازهاي اصليترين از يكي
متجلي مختلف شكلهاي به كه است گردشگري به نياز فراغت
.ميشود
درآمد منابع عمدهترين از توريسم صنعت امروز جهان در
آنها ملي ناخالص توليد از توجهي قابل سهم و بوده كشورها
آيندهاي صنعت اين توسعه كنوني روند با و دربرميگيرد را
.است متصور آن براي رشد روبه
جهاني سازمان سوي از منتشره پيشبينيهاي براساس
نفر ميليون ساليانه 625 رقم از جهانگردان شمار جهانگردي ،
جهانگردي صنعت درآمد نيز و ميليارد به 6/1 حاضر حال در
تريليون از 2 بيش به كنوني شرايط در دلار ميليارد از 445
ميتوان رو اين ازرسيد سال 2020خواهد در دلار
و درآمدزا صنعت عمدهترين گردشگري صنعت كه كرد پيشبيني
.بود خواهد آينده جهان اقتصادي پشتوانه اصليترين
ايجاد با ملي ، درآمد افزايش بر علاوه گردشگري صنعت
وابسته بخشهاي ساير و خدمات بخش در شغلي فرصتهاي
.گردد محسوب بيكاري معضل رفع در مهمي عامل ميتواند
كلي بخش دو به توريسم يا گردشگري صنعت در اصلي ابزار
تقسيم كشورها طبيعي قابليتهاي و ساخت انسان منابع
.ميشود
زيست گردشگري واژه با فارسي لغت در اكوتوريسم واژه
هدف با طبيعي جهانگردي عبارتي به يا و طبيعتگردي محيطي ،
.است شده تعريف محيطزيست حفظ
ميكند ايجاب جهان سطح در گسيخته عنان توسعه كنوني روند
منفعت جهت در موجود طبيعي منابع و امكانات تمامي از كه
اقتصادي بهره مقابل در عاملي هيچ و شود استفاده بيشتر
بوده گونهاي به تاكنون روند اين اما.نباشد توجيه قابل
موجود زنده منابع و زيستي گونههاي بقاي براي كه است
.است نمانده چنداني اميد درآينده زمين
جديد ، سرزمينهاي تماشاي هدف با جهان در گردشگري توصيف
اديبان توسط شگفتانگيز تاريخ آثار و رسوم و آداب
كه است گرفته صورت بطوطه ابن و خسرو ناصر همچون جهانگرد
مكتوب سفرنامههايي صورت به تاريخي سفرهاي اين حاصل
.است شده ارائه
نيازهاي تامين بر علاوه گردشگري مختلف شاخههاي
رونق و فرهنگها ارتباط سبب ميتواند انسان جستجوگرانه
گردشگري يا طبيعتگردي.شود مردم درآمد افزايش و تجارب
در گردشگر هدف كه است گردشگري صنعت از مهم شاخهاي طبيعت
آن بر آنچه طبيعت گردشگري در.است طبيعت از بردن لذت آن
و انسان بين مناسب و منطقي رابطه ايجاد ميشود ، تاكيد
اعمال و خاص نظر دقت آن ، جوانب با رويارويي كه است محيط
.ميطلبد را صحيح مديريت
اقتصادي ، فعاليتهاي با ارگانيك ارتباط اصل براساس
تعادل پايداري و بقا انساني ، جوامع فرهنگي اجتماعي ،
و سنجيده متناسب ، اصولي ، روابط رعايت گرو در زيستي
.است آن پيرامون بوم زيست و انساني جامعه قانونمند
جمله از كشورها بين ترابري سيستمهاي تكميل و توسعه
روزافزون توسعه و زميني و هوايي نقل و حمل سيستمهاي
صنعت توسعه با همگام كه كند مي ايجاب ارتباطات ، فناوري
كنار در نيز لازم محيطي زيست ملاحظات طبيعت ، گردشگري
ماهيتي آنكه نه گيرد ، قرار توجه مورد تفرج و تفريح گسترش
.باشد داشته دنبال به سودجويانه صرفا
موجود انكار غيرقابل و تنگاتنگ ارتباط با ترتيب اين به
زيست مقولههاي و گردشگري و توريستي فعاليتهاي بين
منابع و هوا خاك ، آب ، منابع روزافزون استهلاك و محيطي
محيطي زيست تهيسازي يا تجاوز نوعي به كه موجود جنگلي
زيادي اهميت از طبيعتگردي و اكوتوريسم بحث است ،
.است برخوردار
حوزههاي در و زياد بسيار ظرفيتهاي با اكوتوريسم صنعت
توسعه طبيعي ، منابع شغلي ، فرصتهاي نقل ، و حمل اقتصاد ،
ورزش ، زيستي ، تنوع فرهنگي ، ميراثهاي تجارت ، پايدار ،
.ميباشد تعريف قابل زيست محيط و وپرورش آموزش
ايران در گردي طبيعت
ايران ما عزيز كشور جهان ، در شده ارائه آمارهاي اساس بر
انساني ظرفيتهاي) فرهنگي و تاريخي جاذبههاي نظر از
در اين و ميباشد دنيا اول كشور از 10 يكي (گردشگري صنعت
برخورداري نظر از ايران آمارها همين اساس بر كه است حالي
كشور رديف 5 در طبيعي متنوع جاذبههاي و زيستي تنوع از
ردههاي در گردشگر جذب لحاظ از متاسفانه اما دنيا نخست
.دارد قرار جهاني آخر
منابع گسترده مجموعه با كشوري عنوان به ايران كه اين با
چشماندازهاي از گوناگوني طيف كه نشده ثبت پراكنده
منابع عنوان به را وحش حيات و طبيعي ذخاير و جغرافيايي
توسعه در هنوز دربرميگيرد ، شده رها و نظير كم اقتصادي
حال همين در و دارد قرار راه آغاز در طبيعت گردشگري صنعت
.است رفته قهقرا به رو موارد از بسياري در نيز منابع اين
هر مثال طور به كه اين گرفتن نظر در با لذا
متوسط طور به موجود آمارهاي اساس بر طبيعتگردآمريكايي
طبيعت وضعيت بهبود مينمايد ، خرج پول دلار تا 1500 1000
.بود خواهد تاثيرگذار بسيار كشور اقتصاد در ايران در گردي
ايران در گردي طبيعت جاذبههاي
ميباشد متنوع بسيار ايران در گردشگري ظرفيتهاي مجموعه
:از عبارتند آن از بخشهايي كه
-دامنهها4 در گشت و راهنوردي -غارنوردي3 -كوهنوردي2 -1
و زمستاني ورزشهاي -وچشماندازها5 ييلاقها از بازديد
صيد و شكار -كويرپيمايي7 و گردي بيابان -ساحلي6 و آبي
استفاده نظير محيطي زيست شيوههاي از استفاده با)تفريحي
درماني آب نظير)درماني طبيعت -مصنوعي8 شكارهاي از
و پناهگاهها ملي ، پاركهاي در گشت-معدني9 درآبهاي
چهارگانه مناطق از بازديد نظير)وحش حيات زيستگاههاي
و بركهها تالابها ، از بازديد -كشور10 شده حفاظت
-چشمهسارها12 و آبشارها از بازديد -طبيعي11 استخرهاي
از بازديد -درياها13 و درياچهها ساحلي چشمانداز در گشت
نظير)گلزارها و دشتها در گشت -باغستانها14 و شاليزارها
جزيرهها از بازديد -محلات15 و دره خرگوش
از بازديد -ميانكاله16 شبهجزيره مانند)وشبهجزيرهها
از بازديد -ماسوله17 مانند)طبيعت در روستايي زندگي
زربين جنگلهاي همانند) منحصربهفرد گياهي ذخيرهگاههاي
خليج سواحل گرمسيري نيمه جنگلهاي در گشت -حسنآباد18
اثرهاي از بازديد -مانگرو19 جنگلهاي)عمان درياي و فارس
جغرافيايي عوارض و زنده ياغير و زنده طبيعي
(كشور جنوب در ياردانگها همانند)بينظير
پيشنهاد و نتيجهگيري
توجه طبيعت ، گردشگري مناسبتر و بهتر چه هر مديريت براي
:است اهميت با بسيار زير نكات به
بيولوژيك ، تنوع از بهرهگيري و اكوتوريسم مبحث در -1
پوششهاي از بهرهگيري جانوري ، حياتوحش از استفاده
حيات از مجموعهاي عنوان به سازگان بوم پايداري و گياهي
.گيرد قرار توجه مورد بايد جانوري و گياهي وحش
آگاهيهاي افزايش اكوتوريسم ، وپرورش آموزش مبحث در -2
و آموزش مردم ، ميان در زيستمحيطي فرهنگ ترويج عمومي ،
وتوسعه ابتدايي تحصيلات مقاطع در سازگان بوم با آشنايي
.است لازم وابسته علوم علمي وآموزش تكميلي تحصيلات
منابع از حفاظت بحث اكوتوريسم ، و طبيعي منابع در -3
خاك حفاظت منابعطبيعي ، تخريب بر فعاليتها طبيعي ، تاثير
.گيرد قرار نظر مورد بايد سازگان بوم و
و خدمات اشتغالزايي ، اكوتوريسم صنعت و اقتصاد در -4
دقيق ارزيابي مورد بايد ملي درآمدهاي و مختلف سرويسهاي
.گيرد قرار
جهت مناسب تسهيلات مستلزم گردشگري ، مركز يك استقرار -5
زباله ، و فاضلاب دفع ساز ، و ساخت ترافيك ، و نقل و حمل
غذايي مواد تامين و برق و آب نظير رفاهي امكانات تامين
يا طبيعي بسترهاي سلامت روي بر مستقيم تاثير كه باشد مي
بر علاوه است لازم داردو منطقه زيست محيط عام ، بيان به
تاثيرات به نسبت نيز ملي مقياس در محلي مقياسهاي
و دقيقتر ارزيابيهاي و بررسيها مرتبط فعاليتهاي
.پذيرد صورت اختصاصيتر
كلان سرمايهگذاري به طبيعتگردي صنعت توسعه در -6
كه شود توجه نكته اين به است لازم و نيست نيازي اقتصادي
هتلهاي 5 نظير رفاهيلوكس امكانات به اكوتوريستها
امكانات و طبيعي فضاي در زيستن و ندارند نياز ستاره
.است جذابتر آنها براي طبيعي محدود
مربوط جذاب و گويا راهنماي جزوههاي و نقشهها ارائه -7
تبليغ جهت مهم بسيار ابزار از گردي طبيعت برنامههاي به
.باشد مي طبيعت گردشگري طبيعي استعدادهاي
نظارت با بايد صنعت اين در خصوصي بخشهاي كارگيري به -8
اقتصادي ، بهرهدهي بر علاوه تا باشد همراه دولتي واحدهاي
نيز طبيعت تخريب قبال در قانوني ضوابط و بازدارندگي جنبه
.گردد اعمال
و مسافرتي اطلاعات كسب امكانات از بيشتر بهرهگيري -9
از مسافران براي مسافرتي خدمات وسايل و هتلها رزواسيون
مطلوب بسيار گردشگري صنعت رونق جهت اينترنت شبكه طريق
.ميباشد
بايد ريزي برنامه گونه هر طبيعتگردي صنعت توسعه در -10
محيط حفظ اصلي اولويت بايد و پذيرد صورت طبيعت محوريت بر
.باشد زيست
اكوتوريسم بحث با نوعي به كه دولتي مديريتهاي بين -11
حفاظت ايرانگردي ، سازمان سازمان نظير ، ميباشند مرتبط
مراتع و سازمانجنگلها فرهنگي ، ميراث سازمان محيطزيست ،
.بگيرد صورت لازم هماهنگي بايد...و كشور
مهردادميرسنجري مير مهندس
مهر توكلي نوا مهندس
:منابع
انتشارات جهانگردي ، شناخت -(1371) پرويز ديبايي ، -1
علامهطباطبايي دانشگاه
سازمان انتشارات اكوتوريسم ، - (1374)اسماعيل كهرم ، -2
زيست محيط حفاظت
فضاي پاركها ، پيرامون مباحثي -(1374)هنريك مجنونيان ، -3
سبز فضاي و سازمانپاركها انتشارات تفرجگاهها ، سبزو
تهران شهر
توسعه اثرات و زيست محيط -(1377)ميرمهرداد ميرسنجري ، -4
مرتع و جنگل فصلنامه -شماره 38 ،(مقاله)آن بر انساني
محيطزيست حفظ هواداران اعتراض پي در
كرد متوقف را شمال
قطب در حفاري نروژ
درياي نروژي بخش در را نفت حفاري نروژ آلودگي كنترل هيات
براي آن احتمالي خطرات بررسي به تا كرد متوقف بارنتز
.بپردازد شمال قطب شكننده محيطزيست
به هيات اين پيشتر اسلو از آسوشيتدپرس خبرگزاري گزارش به
يك حفاري به كه بود داده اجازه "آجيپ نورسك" نفت شركت
گروه اعتراض 3 خاطر به اما بپردازد ، نروژ شمال در چاه
.كرد لغو را اجازهنامه اين محيطزيست هوادار
ما":گفت نروژ ، آلودگي كنترل اداره از ،"ليستاد جواكيم"
.داريم زمان به نياز شكايات اين به رسيدگي براي
را آنها كامل طور به و هستند چه واقعا بدانيم ميخواهيم
ايتاليايي نفت شركت نروژي بخش":گفت وي"كنيم ارزشيابي
تا كند متوقف را خود برنامههاي فعلا بايد آجيپ
".شود تكميل بررسيها
وگاز نفت براي جستوجو سرگرم نفتي شركتهاي سال 1980 ، از
.بودهاند نروژ و روسيه سواحل از دور بارنتز ، درياي در
كه شده ، حفر چاه از 50 بيش نروژ ، در بيانيه يك اساس بر
و است كم آنها ميزان اما رسيده نفت به آنها از برخي
شامل نفتي ، شركت سال 1994 ، 6 در.نميباشد توليد مناسب
توقف فرمان.كردهاند همكاري شمال قطب حفاري در آجيپ ،
تسري نيز آينده حفاريهاي ساير به آجيپ براي حفاري
.مييابد
در مستقر "بلونا" بنياد شامل محيطزيست ، هوادار گروههاي
ريزش و آلودگي سبب حفاري فعاليتهاي كه كرد ادعا اسلو
براي است تهديدي رو ، اين از ;ميشود بارنتز درياي به نفت
صيدماهي منابع بزرگترين از يكي كه دريا ، اين محيطزيست
بلونا گروه ، رهبر هيگ فردريك.ميرود شمار به جهان در
از 5 يكي در كه نيست عاقلانه اين ميكنيم فكر ما":گفت
آن زمان.شود انجام نفت حفاري جهان ماهيگيري بزرگ منطقه
آنجا در منابعي چه بدانند نروژ مردم كه است رسيده فرا
".داريم
ارائه نروژ زيستمحيطي تشكلهاي از شماري توسط شكايتها
.است شده
نفت بيشتر و است ، جهان در نفت مهم صادركنندگان از نروژ
شمال قطب دايره جنوب آبهاي ساير و شمال درياي از آن
.ميشود استحصال
|