پژوهشي‌جامع
بگيرد را شعر جاي نتوانسته هنري هيچ
مي‌كند تهديد را سينما ورشكستگي خطر
پژوهشي‌جامع
كتاب مرور
مجموعه به نگاهي
-قاييني زهره ايران ، كودكان ادبيات جلدي‌تاريخ دو
چيستا ، 1380 نشر محمدي ، محمدهادي
كودكان ادبيات تاريخ كه پرسيده‌ايد خود از حال به تا آيا
مي‌رسد؟ كجا به آن كرانه‌هاي و دارد قدمتي سرزمين‌چه اين
تاريخ كتابهاي مجموعه از نخست جلد دو كه آن از پيش
شايد كه مي‌گفتم خود با شود ، منتشر ايران كودكان ادبيات
را جديد دوران تا ايران كودكان ادبيات تاريخ تمام بتوان
از سخن فرهنگي مجامع در نيز گاهيداد ارائه مقاله يك در
كه است مقوله‌اي‌وارداتي كودكان ادبيات مي‌رفت‌كه اين
اين به مشروطيت‌پا دوران در غيره تئاترو و رمان مثل
ادبيات تاريخ كتابهاي سرانجام كه اين تا.گذاشت سرزمين
براي شد سبب دوجلدي ، مجموعه اين دريافت.شد منتشر كودكان
كار ، ارائه شكل و نگذارم زمين را كتابها ساعت‌ها
به تنها نه كتاب.كرد جلب را توجهم كه بود چيزي مهمترين
از نيز آن تحليل‌هاي و بلكه‌مطالب شده ، ارائه نفيسي شكل
آن پيشگفتار خواندن با تنها كه است برخوردار خاص نظمي
.برد پي محتوا و شكل اين در كتاب آرايش سبب به مي‌توان
عالمانه كلام يك در شده ، تهيه كتاب براي پيشگفتاري‌كه
خود كار براي نويسندگان كه مي‌دهد نشان و است سنجيده و
كه پژوهش‌هايي در كه كاري.كرده‌اند تدوين را ويژه اصولي
.ديد مي‌توان را نظيرش كمتر شده ، انجام ايران در
كار بزرگي و عظمت از آغازپيشگفتار در نويسندگان
تاريخ ;است كرده شگفت‌زده رانيز خودآنها كه مي‌گويند
سير شناخت پايه بر فراگير پژوهشي ايران ، كودكان ادبيات
آموزشي‌و جامعه ، ديدگاه‌هاي در كودك جايگاه تاريخي
اين راهبرد.است ايران در ادبيات‌كودكان رشد پرورشي‌و
.است استوار تاريخي حقيقت چند پايه گسترده ، بر پژوهش
بنابر.دارد كهن بسيار تاريخي كه‌ايران آن نخست
نخستين از يكي ايران فلات داده‌هاي‌باستان‌شناختي ،
انديشه تاريخ ، اين گستردگي.آسياست در تمدن خاستگاه‌هاي
و خاك كدام در امروز ايران فرهنگ كه مي‌كشاند بدان‌سو را
از نازك شاخه‌اي كودكان ادبيات.است دوانيده ريشه كجا تا
كه هنگامي اما است ، سرزمين اين هنر و تناورفرهنگ درخت
روبه‌رو شگفتي و گستردگي با مي‌كنيم ، بررسي را شاخه اين
كشور كه اين دوم.مي‌آيد انگاره به سختي به كه مي‌شويم
كيفيت بردن بالا به زمان هر از بيش جوان ، جمعيتي با ما
ادبيات رشد روند.است نيازمند خود كودكان ادبيات گسترش و
كه فراگير پشتيباني‌نهادهاي از تاكنون كودكان ،
نبوده ، برخوردار باشند ، داشته دست در روشن برنامه‌اي
دولتي‌كه غير نهادهاي و افراد تلاش‌هاي از بيشتر بلكه
مي‌كنند ، فعاليت فرهنگ‌دوستانه انگيزه‌هاي و عشق برپايه
نياز خود پيشرفت براي كودكان ادبيات اكنون.است برده سود
تاريخي ، آگاهي اين به دستيابي.دارد تاريخي آگاهي به
بستر در كودكان ادبيات جايگاه شناسايي و پژوهش با تنها
خود نابساماني و آشفتگي سوم ، حقيقتاست ممكن تاريخ
از بيش نيازدارد ، مقوله ايناست ايران كودكان ادبيات
تكيه خود خاستگاه به شود ، وابسته دولتي نهادهاي به كه آن
تمام.است تاريخ‌آن ايران ، كودكان ادبيات خاستگاه.كند
خود ، بازيابي شناسايي‌و براي كودكان ادبيات بخش‌هاي
.باشد پيوند در خود ريشه‌هاي با پيوسته كه دارد نياز
.است پژوهش اين ملي و ضرورت‌تاريخي چهارم ، حقيقت
خود تاريخ از بايد مي‌كند ، زندگي و است زنده كه ملتي هر
سپارد ، فراموشي به را خود تاريخ كه ملتي.كند پاسداري
ما.مي‌كند تكرار را رفته راه‌هاي و به‌ناچارتجربه‌ها
و كهن كه‌تاريخي مي‌فشاريم پا باور اين بر ايرانيان
مي‌دانند همگان اما فرهنگي‌داريم ، دستاوردهاي از سرشار
.نكرده‌ايم باور اين پروراندن به كمكي كه
.زده‌اند بزرگي كار به دست كتاب پژوهشگران‌اين اكنون اما
ايرانشناسان اين ، از پيش كه گذاشته‌اند واديي‌گام در
تاريخ‌نگاري روش.نگذاشته‌اند گام وادي آن در فرنگي
كودكان ادبيات تاريخ آنها است ، جزء به كل از حركت مولفان
در ابتدا كه كرده‌اند تلاش.نديده‌اند خالي فضايي در را
و آموزش و كودك ووضعيت ايران فرهنگ عمومي ، تاريخ بستر
.بپردازد ادبيات‌كودكان تحليل به دوره هر در او پرورش
بويژه.است كرده خواندني بسيار را كتاب كار ، از شيوه اين
گزيده‌هايي يا و اصلي سندهاي با همراه تحليل‌ها كه آن
نوخواننده بسيار گاهي و جالب تصاوير همراه به سندها از
از درستي تصور آن از پيش كه مي‌كند متني درگير را
.است نداشته آن موجوديت
.مي‌شود آغاز كودكان شفاهي ادبيات با طرح اول بخش
لالايي‌ها از كه است وسيعي ميدان كودكان ادبيات‌شفاهي
و لالايي‌ها تنوع.مي‌رسد عاميانه افسانه‌هاي تا و شروع
كه نگويم اگر خواننده من براي متل‌ها - ترانه و ترانه‌ها
در كه بويژه‌آن.است هيجان‌انگيز است ، غافلگيركننده
متل‌هاي يا و زيبا لالايي‌هاي اصلي ، متن كنار
هم.تماشا هم و است فال هم كه دارد وجود سرگرم‌كننده
.مي‌دهد آگاهي هم و مي‌گيرد تحليل‌ها خواندن از را خستگي
دوران در كودكان ادبيات تاريخ به اول كتاب دوم بخش
از كوتاه گزارشي از پس بخش اين در.مي‌پردازد باستان
سپس و مي‌گيرد قرار بررسي مورد فرهنگ موضوع عمومي وضعيت
تاريخي دورترين‌ادوار در زندگي‌كودك از ارزنده سندهايي
پرورش‌كودك و آموزش به آن از پس.مي‌شود بررسي ايران
دست‌اندركاران به مي‌تواند كه موضوعي.مي‌شود پرداخته
و عيني‌كودك بستري در كه كند كمك پرورش و آموزش امروزي
ادبيات موضوع آن از پس.كنند تجربه را او پرورش و آموزش
و هاي‌ملي افسانهميشود مطرح كودكان
ويژه‌خود كه اندرزنامه‌هايي و حماسي داستان‌هاي ديني ،
است ، كودكان به اندرز آن نام حتي و بوده كودكان
.است دور هزاره‌هاي آن در و كودك پرورش اهميت نشان‌دهنده
شده اشاره آن به مورد اين در كه جالبترين‌سندي
.آسوريگ‌است درخت است ، آن نيزهمراه مبسوطي وتحليل‌هاي
سال هزار دو از بيش در ارزنده‌اي‌را آثار چنين كه ملتي
خود تاريخ به كه بايد گذاشته ، يادگار به خود از پيش
بخش اين در پژوهشگران جالبي‌كه كاركند افتخار
ادبيات و مكتبخانه‌اي ادبيات از سندهايي كرده‌اند ،
تاريخ در اثر اين كه گواهي‌مي‌دهد كه است ، عاميانه
محتوا هم اندكي و شكل تغيير با پيوسته نشيبما و پرفراز
.است داده ادامه خود حيات به
اختصاص اسلام از پس كودكان ادبيات تاريخ به كتاب دوم جلد
اسناد پراكندگي خاطر به تاريخ ، از بخش اين شك بي.دارد
.مي‌دهد پژوهشگران كار دشواري از نشان
بودن فراگير بر شاهدي تنها نه اسناد زحمت‌گردآوري‌اين
كهنسال ميهن اين براي افتخار بر شاهدي بلكه دارد ، تحليل
دوره در.است داشته پرباري و غني فرهنگ چنين كه است
انديشه‌هاي از اي‌نويسندگان هردوره اسلامي‌بيشتراز
پرورش‌كودك و آموزش درباره كه فيلسوفاني تربيتي‌يا
اين‌باره در.مي‌آورند ميان به سخن گفته‌اند ،
بسيار كودك پرورش در سينا ابوعلي پيشرفته انديشه‌هاي
عبيد گربه و موش چون اسنادي و كتابها ارائه.است جالب
كودكان نخستين‌فرهنگنامه يا جامي‌و بهارستان و زاكاني
همين‌طور.است دوم كتاب توجه جالب اسناد از نوجوانان و
عنوان به دوره‌صفويه روي تاكيد و بخش‌بندي‌تاريخي
مي‌شود ، حاكم پرورش آموزش‌و در شيعي فرهنگ كه دوره‌اي
.است جالب
قبيل از بزرگسالان براي اثررا اين ظاهرانويسندگان
حين در اما.نوشته‌اند پژوهشگران دانشجويان ، آموزگاران ،
اثرمتوجه اين با كنارم نوجوانان تماس و متن خواندن
كه نوجواني.مي‌كنند استقبال اثر اين از نيز آنها كه شدم
ما بعد به اين از:مي‌گفت هيجان بود ، با شده كتاب شيفته
آموزگاران تحقيقاتي‌كه كارگاهي‌براي كار از مجموعه‌اي
اثر به زاويه اين از كه وقتي.داريم اختيار در مي‌دهند ،
در مي‌تواند اثر راستي‌اين به كه بردم پي كردم ، نگاه
داشته نقش‌موثري چه خود ادبيات به نگرش‌كودكان تغيير
دبيرستان تا كودك مهد از مربيان و آموزگاران همچنين.باشد
براي كتابها مجموعه اين از نحو بهترين به مي‌توانند
نوجوانان و كودكان دادن آگاهي سرگرمي‌و و آشنايي
منبع پژوهشي‌نيز كارهاي براي دانشجويان و كنند استفاده
كاري كه جا هر كلام يك در و دارند اختيار پرارزشي‌در
گستره تا تلويزيون‌گرفته راديوو از باشد ، كودكان براي
بيرون حتي و كتابخانه‌ها و مجله‌ها و روزنامه‌ها و تئاتر
فسرده ايران فرهنگ از دوري در ايراني كودكان كه مرزها از
ايراني فرهنگ بازسازي در مي‌تواند كتابها اين مي‌شوند ،
.باشد كارساز بسيار
آزاد سلطاني افسانه
بگيرد را شعر جاي نتوانسته هنري هيچ
تاجيك معاصر شاعر گل‌رخسار با گفت‌وگو
بزرگترين همانند تاجيكستان گل‌رخساردر جايگاه:اشاره
مي‌گويد شعر هم رخسار گلايران در ماست معاصر شاعران
زيرنظر درتاجيكستان‌وايران شعري‌را روندتحولات وهم
.دارد
داريد ، آشنايي ايران امروز شعر رخسار ، با گل خانم *
چيست؟ آن فرم و زبان و شعر اين درباره نظرتان
;نيست روش ، خوب اين مي‌كنندكه تقليد شاملو از شاعران همه -
را شاملو مي‌تواند حتي شاملو شعر با همگون اشعار كثرت
تاجيكستان در من شعر با را كار همين.برد فرو خود با هم
ديگري شاعر فردا بگويم تازه‌اي مثلااگرشعر.مي‌كنند
خود خاص ويژگي‌هاي داراي من شعر البته ، .مي‌گويد مثل‌آن
كردن تقليد گونه اين اما دارد ، را خود ومنطق وتازگي است
نديده را من شعر كه كسي و مي‌گيرد مرا شعر تازگي
كاشف پيشتر او يا سروده‌ام او از تقليد به من مي‌پندارد
.است بوده موضوع يا سوژه آن
سروسامان تاجيكستان و ايران ادبيات در هنوز نو شعر
سمت به اوج از نو ايران‌شعر اديبات در.است نيافته
براي اما اوج ، سمت به تاجيك ادبيات ودر مي‌كند فرودحركت
است اين مهم مي‌گويد شعر وزن كدام به شاعر نيست مهم من
گفتارها تنها.مي‌گويم سپيد شعر هم من مي‌گويد ، چه كه
شعر ساله ده اين در مي‌كنم گمان منباشند نو مي‌توانند
اما است گذاشته تاجيك جوان شاعران بر زيادي تاثير ايران
چون.مي‌ماند پابرجا سخت خيلي و نيست ماندگار تاثير اين
.نيست جوانان قبول قابل مانده برجاي گذشته از كه آنچه
كه هم را آنچه و مي‌دانند ديگري چيز ادبيات‌را آنان
بين‌بردن از خطر روند ايناست تقليد پذيرفته‌اند
.دارد پي در نيز را بااستعداد شاعران
تاثيرهايي‌بر چه گذشته سال در 70 كمونيست‌ها حاكميت *
است؟ تاجيك‌گذاشته وادب فرهنگ
مخرب و سوء تاثيرهاي بر علاوه گذشته ساختارحاكميت -
مي‌توان زمينه اين در.داشت پي در هم را نتايج‌مثبتي
دوره‌هاي در اجباري تحصيلات معيشت‌مردم ، بهبودوضع به
وارتقاي‌سطح رايگان ودرمان مسكن متوسطه ، تا ابتدايي
يكي ساختار اين سوء نتايج اما.كرد اشاره عمومي معلومات
شكم در آنها.بود انديشه و فكر داشتن نگه بسته و محدود
و مي‌كردند توصيه انديشيدن‌را طرز ما بچه‌هاي براي مادر
.مي‌گفت حزب مي‌انديشيدكه بايد اوآنگونه
ايده‌ام ناز طفلان شعرها ،
ماند جاويد درگردنم خونتان
.است شده چاپ و سروده‌ام آن‌دوره در من را شعر اين
:يا
واي اي نشد من دين من حزب
مي‌ميرم كافرانه كفرگو ،
.مي‌ميرم زمانه گلوي در گنجشك همچو
ساير عمومي فرهنگ به را روسي فرهنگ آنهامي‌خواستند
هم ساختار اين شد باعث عامل سه اما ;كنند تبديل ملت‌ها
بين بوداز گروهي يا حزبي تلاش كه ديگر ساختارهاي مثل
و ومذهب دين سيستم‌انكار اين نابودي دليل اولين.برود
به مسلمان‌و ما.بود مردم از وعقيده بيان آزادي سلب
گفتار كه طوري خفا ، به در اما بوديم باورهايمان‌پايبند
فرهنگ گرفتن ناديده عامل‌دوم.نداشت هماهنگي عمل با ما
مي‌خواستند روس‌ها.بود مليت‌ها و قوميت‌ها رسوم و وآداب
تقسيم‌بندي و حاكم سلطه زير كشورهاي بر را دستي يك فرهنگ
طبيعي كه كنند تحميل ملت‌ها بر را خود نادرست‌تاريخي
خصوصي مالكيت انكار بعدي نكته.ناممكن‌شود امر اين است
.تن‌پرورشد و تنبل ما ملت سيستم اين عملكرد درنتيجه.بود
ملتي اكنون هم.كرد قبول سختي به را اينها ما ملت البته
بدهد كار به تن نيست حاضر نكرده‌ديگر كار سال كه 4050
اين فرزند شاعران خوب وجودندارد ، نيز كار سويي واز
.ساختارند
دوره 10 در و خودتان دركشور را فارسي وادب زبان وضعيت *
مي‌كنيد؟ ارزيابي چگونه ساله‌كنوني
دوره اين در.است شده بهتر وادب زبان البته‌وضع -
مي‌آموزند ، ابتدايي پايه از را فارسي دانش‌آموزان‌خط
اسلامي‌ايران جمهوري كمك با فارسي شعركلاسيك كتابهاي
منتشرمي‌شود ماست اداري و كاري زبان كه سريليك زبان به
پيش سال است100 شده بهتر خيلي فارسي زبان وضعيت خلاصه و
زبان به راديو گوينده چون مي‌گويند ، چه مردم نمي‌فهميدي
و تاجيكي‌مي‌پذيرفتيم به بايد ما مي‌زد ، گپ روسي
زبان اكنون مي‌كرديم ، بيان ديگري زبان به را انديشه‌مان
سريليك‌بود هم اول كه تاجيكي‌سريليك‌است فارسي اداري
همين مي‌كند اسلامي جمهوري كه كاري بهترين روسي ، هم و
.است فرهنگي فعاليت‌هاي
مي‌بينيد؟ چگونه معاصر درجهان شعررا جايگاه*
همان و مانده وشما وطن‌من در تنها شعر مي‌كنم گمان من -
در.است كرده داشت‌حفظ كه‌هميشه احترامي و اعتبار
هم عرب ازبكستان‌ودركشورهاي بيشتردر و آسياي‌مركزي
نيستند ، شعر اروپاييان‌ملت اما وجوددارد ، شرايطي چنين
آمريكااغلب و اروپا.وتكنيك‌اند اهل‌فلسفه بيشتر
اهل بيشتر هستند ملتي هم‌كه آلماني‌ها است ، مهاجرنشين
.دارد بلندي جايگاه شعر تاجيكستان در اما.ومنطق فلسفه
بودم ، تاجيكستان‌دور از سال مسافرت7 دليل به پيش چندي
گمان من.شد برگزار بنده براي شعري شب برگشتم وقتي
كرد ، نخواهد شركت كسي زمستاني سرد هواي آن در مي‌كردم
كه است جمعيتي از مملو تالار ديدم رفتم سن روي وقتي اما
.. و نويسندگان هنرمندان ، دانشگاه ، استادان را اغلبآنان
بالاي درطبقه جمعيت از بخشي حتي و مي‌دادند تشكيل.
كه مي‌رساند پرشور و استقبال‌گرم اين.بودند نشسته سالن
را شعر جاي است نتوانسته هنري هيچ شما و ما فرهنگ در
.بگيرد
و كرده افول كشورما در شعر جايگاه تصورمي‌كنم من اما*
كاسته‌اند ، آن ويگانه نقش‌محوري از هنرهاي‌تصويري
مي‌گويد؟ را اين شعر مجموعه‌هاي شمارگان
حوادث تاكنون جمشيد زمان از ايران فرهنگ و ملت -
استاد وقتي تا.است سرگذرانده از بسياري‌را وتهاجم‌هاي
خواهد پايدار نيز فارسي شعر است فارسي شعر پدر رودكي
.مي‌كند زبان‌معين را ملتي هر هويت نظر به.ماند
و يك تا هزار روسيه 800 در اوقات گاهي من شعر مجموعه‌هاي
.مي‌رفت فروش فورابه و مي‌رسيد چاپ به نسخه ميليون نيم
.داشت وجود فعال كتابخانه هزار تاجيكستان 7 در تنها چون
دليل به شعر كتابهاي شمارگان كاهش كه است اين من تصور
از خيلي تاجيكستان در.اقتصادي‌است وضع بودن بحراني
پول اما بخوانند شعر مي‌خواهند شعر به علاقه‌مندان
كه است سال حدود 10 كتابخانه‌ها بخرند ، كتاب ندارند
دشمن هميشه فقر نكرده‌اند ، راتهيه چاپ تازه كتابهاي
.باشد داشته جمع خاطر و پر جيب شاعربايد.است فرهنگ
هاي زبان به كه"شغلي قدرت" نام مي‌شناسم‌به شاعري
استعدادي با فوق‌العاده شاعر و مي‌گويد بدخشاني‌شعر
اشعارش همه خاطر همين است ، به فقير شدت به ولي است
.است نبوده سير گاه هيچ چراكه.است نان درباره
فاجعه‌ها اما نمي‌آفريند بزرگ آدم هيچ‌گاه يقينافقر
.مي‌كند را كار اين
شيرين علي:از وگو گفت
مي‌كند تهديد را سينما ورشكستگي خطر
اسلامي ارشاد و فرهنگ وزارت سينمايي معاونت:هنري گروه
سينما بايد بودن ماندگار و پايدار براي:گفت آبادان در
.باشد داشته همسويي و هماهنگي مخاطب نياز با
تقاضاهاي از يكي:كرد اعلام آبادان در پزشك محمدحسن
سينما نوع اين ولي است مقدس دفاع سينماي سينما ، مخاطبان
ساخت در ارشاد وزارت ولي باشد دولت سفارش به نبايد
را فيلمسازان عرصه‌ها ، ديگر و مقدس دفاع ارزشي فيلم‌هاي
فيلم‌هاي كه زماني تا:گفت وي.مي‌دهد قرار حمايت مورد
ورشكستگي خطر باشد نداشته وجود كيفيت با سالن‌هاي و خوب
و فرهنگ وزارت سينمايي معاونت.دارد وجود سينما صنعت
يك نفر هر 215 براي هم‌اينك:گفت ادامه در اسلامي ارشاد
در كيفي لحاظ از فضاها اين حتي كه دارد وجود سينما صندلي
.ندارند قرار مطلوبي وضعيت
نفر يكصد هر براي جهاني استاندارد سطح در پزشك گفته به
.دارد وجود سينما صندلي يك
سرمايه‌گذاري بايد كشور سينماي صنعت رونق براي:افزود وي
.يابد دست خود واقعي جايگاه به سينما تا گيرد صورت كلاني
:شد يادآور ايران سينماي در ابتذال مقوله رد با پزشك
فيلم‌هاي ساخت سمت به مالي ، مشكلات به‌دليل فيلمسازان
سينمايي معاونت.نيست ابتذال به‌معني اين و مي‌روند ارزان
ما البته:گفت ادامه در اسلامي ارشاد و فرهنگ وزارت
وي.باشند نيز كه‌ارزشي بسازيم ارزان فيلم‌هاي مي‌توانيم
براي پوششي محوري مخاطب كه است اين نگراني امروزه:گفت
ابزار را مخاطب اين‌كه يعني تلقي ، اين و باشد محوري گيشه
.ماست سينماي براي خطر يك خود واين بدانيم
كه بياوريم فراهم را شرايطي ما است ممكن البته:گفت پزشك
كه قيمتي هر به يعني كنيم تامين را گيشه‌ها بخواهيم فقط
آن ما مطلوب ولي بكشيم ، سينما سالن سمت به را مخاطب شده
سالن از مخاطب وقتي كه بياوريم به‌وجود را شرايطي كه است
.است نشده گفته او به دروغ كند احساس مي‌آيد بيرون
|
