داخل ساخت سياست از حمايتها ادامه نتيجه
منابع از ريال ميليارد خودروسالانه372
ميشود تلف كشور
ريزياستراتژيك برنامه و مطالعات مدير
ايران ونوسازيصنايع گسترش سازمان
وارداتخودرو براي شده پيشبيني تعرفههاي
ندارد اقتصادي توجيه قطعاتان و
چنداني امكان قطعه سازندگان انجمن عضو
نداريم خودرو قطعات صادرات براي
ديدگاه
داخل ساخت سياست از حمايتها ادامه نتيجه
منابع از ريال ميليارد خودروسالانه372
ميشود تلف كشور
عمر داراي و فرسوده كشور در موجود خودروهاي درصد 36
يك اتلاف و هوا شديد آلودگي موجب كه هستند سال بالاي 20
.ميشوند ريال ميليارد ارزش 372 به بنزين ليتر ميليارد
مورد مستنددر تحقيق يك نتايج براساس
با خودروها درصد تهران ، 17 شهر سطح در فعال خودروهاي
و 77 نامطلوب شمع مشكل با آنها درصد روغنسوزي ، 40 مشكل
.هستند روبهرو نامنظم پلاتين معضل با خودروها درصد
و 80 ميليون يك كشور در موجود خودرو حدود 3ميليون از
دچار و دارند سال بالاي 20 عمري آنها از دستگاه هزار
به را اقتصادي هنگفت زيانهاي كه هستند فرسودگي مشكل
.دارند دنبال
جهت معادن و صنايع وزارت سياستهاي پيشنويس تصريح به
كه خودروهايي خودرو ، صنعت توسعه
مصرف ميشوند توليد و بوده موجود بازار در اكنون هم
بسياري هزينههاي سوخت ، اين تامين كه دارند بالايي سوخت
.دارد دربر دولت براي را
دراين نيز -خودروسازان انجمن دبير -رشتي ميرخاني داوود
كيفيت ضعف به نيز خودرو توليدكنندگان:است معتقد باره
به تنها مشكل اين اما دارند اذعان داخلي توليد
به خودرو كيفيت درصد برنميگردد800 خودروسازان
را توليد كيفيت بخواهيم اگر و ميشود مربوط قطعهسازان
انجام عظيمي سرمايهگذاري بايد دهيم افزايش بخش اين در
.كنيم كسب خارج از را لازم فني دانش و دهيم
خودمان فقط بايد كه گفتهايم سالها:ميدهد ادامه وي
مصرف ميتوانيم امروز رقابتي بازار در آيا اما بسازيم
كنيم؟ پايين باكيفيت كالاي مصرف به مجبور را كننده
سياستهاي پيشنويس در شده تعيين استراتژيهاي از يكي
استراتژي خودرو ، صنعت توسعه براي معادن و صنايع وزارت
با برخورد برنامه سه كه است آلايندهها و سوخت مصرف كاهش
و آن ارائه نحوه و سوخت كيفيت افزايش فرسوده ، خودروهاي
شده پيشنهاد هدف اين تحقق براي خودروها سوخت مصرف كاهش
.است
به مستقيم طور كهبه موردي تنها برنامه سه اين از
آخر برنامه برميگردد ، خودرو صنعت مسوولان و خودروسازها
سوخت مصرف كاهش استراتژي تحقق براي اول برنامه دو و است
و مجريان متوجه را مسووليت آلايندهها ، و
البته كه ميكند ، دستگاهها ساير در تصميمگيرندگاني
تنها البته.داشت نخواهد وجود آنها براي اجرايي ضمانت
خودروها سوخت مصرف كاهش كه خودرو صنعت با مرتبط برنامه
پيشنويس در كه خودرو داخل ساخت سياست با است
در شده ، ورزيده اصرار آن بر صنايع وزارت سياستهاي
ازاي به حاضر حال در پيكان خودرو مثال طور به.است تناقض
با كه ميكند ، مصرف بنزين ليتر كيلومتر 1214 هر 100
سال 84 تا كه صنايع وزارت سوي از شده تعيين استانداردهاي
تنها حساب اين با.دارد بسياري فاصله درميآيد اجرا به
فاقد (پيكان) داخلي تجاري نام با توليد حال در خودرو
.است سوخت مصرف استانداردهاي
پيشنويس بندهاي از ديگر يكي در كه است حالي در اين
تجاري نام با شده توليد خودروهاي صنايع ، وزارت سياست
شد خواهند برخوردار دولت حمايتهاي از درصد تا 50 داخلي
براي شده تدوين سياستهاي در ديگري آشكار تناقض گوياي كه
.است خودرو صنعت
خودروهاي براي پيشنويس اين در سوخت استاندارد مصرف
تا 2 موتور 1300 حجم و متر از 2/4 كمتر طول با سواري
ليتر هر 100كيلومتر ، 6/5 براي بزرگراهها در سيسي هزار
ليتر مسافت ، 8 كيلومتر هر 100 ازاي به شهري مصرف در و
.است شده تعيين
ريزياستراتژيك برنامه و مطالعات مدير
ايران ونوسازيصنايع گسترش سازمان
وارداتخودرو براي شده پيشبيني تعرفههاي
ندارد اقتصادي توجيه قطعاتان و
هيات به معادن و صنايع وزارت سوي از شده ارائه سياستهاي
تدوين ساله دوره 5 يك براي خودرو صنعت توسعه جهت دولت
در اقتصادي جهتگيريهاي اگر ميرسد نظر به و است شده
باشد ، داشته واقعي و علمي راهكارهاي بر تكيه مدت اين
.است امكانپذير سياستها اين اجراي
برنامهريزي و مطالعات مدير - امامي عليرضا دكتر
در - ايران صنايع نوسازي و گسترش سازمان استراتژيك
اين:افزود مطلب اين بيان ضمن ما خبرنگار با گفتوگو
توليد كه دارد وجود كشور صنعتي متوليان ميان در اميد
حال در البته برسد دستگاه ميليون يك مرز به سال در خودرو
ندارند ، را توليدي چنين انجام توان صنعت اين حاضر
بتوانند كه ندارند قرار وضعيتي در قطعهسازان مخصوصا
.دهند پوشش سطح اين تا را خودرو توليد
حاضر حال در كه دارد وجود واقعيت اين:كرد اضافه وي
فعلي توليدات براي حتي نميتوانند داخلي قطعهسازان
به رسد چه باشند داشته مناسبي كارآيي سال ، در خودرو
.خودرو دستگاه ميليون يك توليد
در بتوانند قطعهسازان تا رود بالا بايد توان اين اما
عملكرد البته باشند توليد افزايش اين جوابگوي آينده
جهتي در نيز صنايع نوسازي و گسترش سازمان و صنايع وزارت
در كه - را خودرو دستگاه ميليون يك توليد بتواند كه است
.كند نزديك واقعيت به - است آرمانگرايي يك واقع
در موجود اقتصادي شاخصهاي وضعيت به اشاره با امامي
اقتصادي تعادل ايران در:داشت اظهار ايران خودرو بازار
عرضه عبارتي ، به.ندارد وجود بازار تقاضاي و عرضه ميان
در قيمتها ديگر سويي از و نيست موجود تقاضاي پاسخگوي
معقول روند و اقتصادي حركت يك از هرگز بازار اين
مهمترين از يكي همواره موضوع اين.نبودهاند برخوردار
خودرو صنعت در لازم كارآيي فقدان براي خودروسازان دلايل
اين كه است اميد ساله برنامه 5 اين در اما.است بوده
.گيرند قرار مطلوب حد يك در اقتصادي شاخصهاي
و نوسازي سازمان استراتژيك برنامهريزي و مطالعات مدير
ميدهد نشان گذشته سال تجربه 10:داد ادامه صنايع گسترش
توليد كمي افزايش براي كشور داخل در بالقوهاي توان كه
صورت صنعت اين از درستي حمايتهاي اگر و دارد وجود خودرو
.گرفت خواهد مضاعفي قدرت توان ، اين گيرد
قطعهسازان نظير خودرو صنعت از بخشهايي:داشت اظهار وي
حمايتهاي هم و فني - مشاورهاي حمايتهاي به نياز هم
وضعيت بهبود براي توليدكنندگان اين البته.دارند مالي
كافي اطمينان نيز بازار ظرفيتهاي از بايد توليداتشان
قطعهسازان مولفههايي چنين وجود صورت در.باشند داشته
.داشت خواهند كافي انگيزه بيشتر توليد براي
وجود مهم پيشفرض يك اينجا در البته:كرد تصريح امامي
علمي و واقعي حركت هر براي كه است اين هم آن و دارد
.باشد داشته وجود بايد فضا نوع دو اقتصادي ، و توليدي
بر تعاملي صورت به كه دروني فضاي ديگر و محيطي فضاي نخست
نيست صنعتگر كنترل در محيطي فضايدارند تاثير صنعت روند
داشته كاري انگيزه و توان توليدكننده يك دارد امكان و
باشد گرفته صورت او از نيز مالي حمايتهاي و باشد
كه دارد وجود احتمال اين اما - دروني فضاي -
او شرايط با محيطي فضاي نبودن هماهنگ دليل به
كيفي و كمي ارتقاي براي شده انجام برنامهريزيهاي
.نرسد مقصد به احسن نحو به توليدات
معادن و صنايع وزارت سياستهاي درباره صنعتي كارشناس اين
سياستي اگر من شخص نظر به:گفت خودرو صنعت توسعه جهت
آينده در يا و دارد وجود خودرو صنعت وضعيت ارتقاي براي
در حتما بايد شد ، خواهد طراحي ديگر اشكالي به دوباره
كلاس خودرو توليد كيفي و كمي افزايش و توليد و ساخت جهت
براي كشور بازار در حاضر حال در.بردارد گام متوسط
اين.دارد وجود تقاضا ميليون يك حدود متوسط كلاس خودروي
.كند مشخص را طرحي هر سوي و سمت ميتواند تقاضا
ندارد خريدار ايران بازار در لوكس خودرو:كرد اضافه وي
خودرو بتوانند كه نيست حدي در مردم اكثريت مالي توان چون
كه اكثريت همين ولي.كنند خريداري توماني ميليون 20
راحتي به ميتوانند ميدهند تشكيل را بازار غالب تقاضاي
ميليون تا 7 حدود 5 قيمتي كه - را متوسط كلاس خودروهاي
.كنند خريداري - دارند
توليد توان نيز قطعهسازان ديگر سوي از:داد ادامه امامي
بايد پس ندارند را لوكس خودروهاي براي مناسب كالاهاي
فراهم را محيطي شرايط و كنند عمل گونهاي به متوليان
قرار كار دستور در متوسط كلاس خودروهاي توليد كه سازند
با و است كشور اقتصادي شرايط با هماهنگ و همسو كه گيرد
.دارد فاصله نيز آرمانگرايي
- براي بالا تعرفههاي تدوين كه نظريه اين به پاسخ در وي
تاثير ميتواند صنايع وزارت طرح در - خودرو منفصله قطعات
بايد:گفت باشد ، داشته خارجي سرمايهگذاري روي بر منفي
خارجي سرمايهگذاري عنصر به خودرو صنعت در كه شود مشخص
البته مانع؟ يك يا و شود مي نگاه محرك يك عنوان به
لازم بسيار افزوده ارزش ايجاد براي خارجي سرمايهگذاري
ارزش اين به شراكتي كالاهاي توليد با ميتوان و است
بسياري كه كرد توليد را كالاهايي يعنييافت دست افزوده
به سپس و شدهاند توليد ديگر كشورهاي توسط آن اجزاي از
از نوعي واقع در امر اين.كرد اقدام آن صدور
.است خارجي سرمايهگذاري
سرمايهگذاري به زاويه اين از اگر:كرد اضافه امامي
سرمايهگذاريها اين.است درستي كار شود ، نگاه خارجي
منابع توسعه براي بايد و است ضروري كشور اقتصاد براي
.برداشت گام آن جذب جهت در اقتصادي مختلف
خارجي سرمايهگذاران كه كرد فراموش نبايد:داشت اظهار وي
خودرو قطعات توليد در ايران كه دارند اعتقاد شدت به
هستند حاضر باشد فراهم محيطي شرايط اگر و دارد مزيت
وجود باشد بنا اگر.كنند ايران راهي را خود سرمايههاي
مي باشد ، خارجي سرمايهگذاري و واردات براي سدي تعرفه
عنوان به خارجي سرمايهگذار از راهكارهايي طراحي با شود
دعوت اقتصادي برنامههاي در مشاركت براي شريك عنصر يك
مشاركت اين چون كرد خواهد استقبال بسيار نيز او.كرد
.است سودمند بسيار او براي
حمايت براي كه تعرفهاي:شد يادآور اقتصادي كارشناس اين
مصرفكننده انتخاب ضريب البته شده تدوين داخلي صنايع از
ميسازد متنوع را بازار عبارتي به.ميدهد افزايش نيز را
ميتوانند لوكس خودروهاي متقاضيان هم بازار آن در و
متوسط كلاس خودروهاي متقاضيان هم و كنند خريد به اقدام
اگر منتهي.كنند تهيه را خود موردنظر كالاي ميتوانند
با برابر قيمتي خارجي بالاي كيفيت با خودروي باشد قرار
زيان دچار ايراني توليدكننده باشد داشته داخلي خودرو
.شد خواهد
وي شخصي نظر سخنان اين اينكه بر تاكيد با پايان در وي
هر اقتصادي شرط و است حمايت يك تعرفه:گفت است ، بوده
كه ايران نظير كشوري.است آن بودن محدود و مشروط حمايتي
حدي يك از بايد ندارد را جهاني اقتصاد در رقابت توان
دهد كاهش را آن حجم تدريج به و كند تعرفه تدوين به شروع
.باشد جهاني تجارت سازمان قبول مورد كه برسد حدي به تا
خودرو صنعت متوليان و سياستگذاران ميرسد نظر به البته
زماني مدت از بعد و باشند آگاه امر اين به ايران در
در وگرنه كنند تعرفهها اين تدريجي كاهش به اقدام
.داشت نخواهد اقتصادي توجيه تعرفهها از حجم اين بلندمدت
چنداني امكان قطعه سازندگان انجمن عضو
نداريم خودرو
قطعات صادرات براي
واردات براي تعرفه موثر نرخ تعرفهها ، جديد قانون براساس
مقايسه در رقم اين كه است درصد الي 5 حدود 3 خودرو قطعات
صنايع از حمايتي هيچ و بوده پايين بسيار كشورها ساير با
.نخواهدكرد داخلي
پايين تعرفه قطعه ، سازندگان انجمن عضو دارا عليرضا دكتر
صنعت براي بزرگي معضل را خودرو يدكي لوازم واردات براي
فصل مندرجات طبق بر:داد ادامه و كرد ذكر كشور قطعهسازي
تعرفه معادل خودرو قطعات تعرفههاي جديد ، قانون 87
قطعات براي تعرفه و بوده (CKD)منفصله قطعات واردات
حقوق نيز درصد كه 5 است شده گرفته نظر در درصد منفصله 20
تعرفه بنابراين.ميشود اضافه رقم اين به عوارض و گمركي
.است درصد ، 25(تومان 175) گمركي ارز نرخ با CKD واردات
كه صورتي در تعرفه موثر نرخ بررسي براي:داد ادامه وي
رقم 5 اين بگيريم نظر در تومان را 800 آزاد ارز نرخ
نرخ درصد اگر 25 بنابراين.است گمركي ارز نرخ برابر
كنيم ، حساب آزاد ارز با بخواهيم را گمركي ارز با تعرفه
قطعات از برخي تخفيفات اگر.بود خواهد درصد معادل 5 رقمي
واردات براي تعرفه موثر نرخ بياوريم ، حساب به نيز را
در رقم اين كه بود خواهد درصد تا 5 حدود 3 خودرو قطعات
تعرفه اين با.است ناچيز بسيار كشورها ساير با مقايسه
دكتر.نميگيرد صورت قطعهساز داخلي صنايع از حمايتي هيچ
از جلوگيري براي مهمي عامل را ارز شدن نرخي تك دارا ،
.كرد ذكر داخلي صنايع از دفاع و رانتخواري
قطعهسازان:گفت كشور از قطعات صادرات وضعيت مورد در وي
طي را خود تكاملي حركت اخير سال چند در كه اين با داخلي ،
توليدي كالاهاي كيفيت نظر از بهتري وضعيت و كردهاند
برخوردار خارجي محصولات با رقابت قدرت از ولي دارند ،
ابتدا كه شد خواهد ميسر زماني قطعات صادرات.نيستند
براي ما كه امر اين.شود صادر داخل ساخت خودروهاي
نميتواند نماييم صادر و كرده توليد قطعه خارجي خودروهاي
قطعات توليد در خود خارجي قطعهسازان كه چرا يابد واقعيت
پايين هزينهاي با و انبوه توليد با و كرده پيدا مهارت
.ميكنند توليد را قطعات اين
ديدگاه
همسايه كشور دو نشده اعلام مسابقه ;خودروسازي
*رجائيه محمدرضا
سياستهاي شد اشاره پيشين قسمتهاي در كه گونه همان
مختلف كشورهاي در گوناگون صور به خودرو صنعت از حمايتي
تحليل و تجزيه ميرسد نظر به.است شده اجرا جهان
اتخاذكننده كشورهاي موفقيت درجه تعيين و مذكور سياستهاي
مثمرثمر صنعتي سياستگذاريهاي در ميتواند سياستها اين
طور به مذكور سياستهاي شد خواهد سعي مجال اين درباشد
.گيرد قرار بررسي و نقد مورد كلي
در كشورهاي توسط شده اتخاذ حمايتي استراتژيهاي از يكي
كشور استراتژي اين در.است ميزبان استراتژي حالتوسعه
و خود داخلي بازارهاي مساعد شرايط به توجه با ميزبان
قطعه و خودرو شركتهاي فعال مشاركت جذب و جلب منطقهبراي
از ميزبان كشور حقيقت در.سعيميكند جهاني معتبر ساز
.ميبرد بهره اهرم يك عنوان به مذكور شرايط
نتايج به و برده بهره استراتژي اين از متعددي كشورهاي
اجراي با تركيه كشور مثال براي.رسيدهاند نيز مطلوبي
ضمن و يابد دست موفقيتآميزي نتايج به توانسته سياست اين
صادرات كشور اين در جهاني معتبر خودروسازان گسترده حضور
حالي در.باشد داشته وقطعه اتومبيل زمينه در توجهي قابل
صنعت سياستگذاران براي جهاني خودروسازان گسترده حضور كه
يك بسان ايراني قطعهسازان و خودروسازان كشور ، خودرو
اين از مرزها بستن با شده سعي همواره و ميماند كابوس
نابسامان وضع رغم به حاضر حال در باشند ، دور به كابوس
فورد ، اپل ، همچون خودروسازي معتبر شركت تركيه 15 اقتصادي
دايملر ايسوزو ، هوندا ، هيونداي ، تويوتا ، فيات ، رنو ،
كشور دراين پژو و مان -بنز ميتسوبيشي ، ايويكو ، كرايسلر ،
شركت مذكور 10 شركت ميان 15 از.هستند فعاليت به مشغول
با شركت يك و ليسانس تحت شركت مشترك ، 4 همكاري قالب در
.هستند فعاليت به مشغول جهاني خودروساز يك صددرصد مالكيت
در كه هستند روشهايي مذكور ، مشاركت روشهاي
بيتوجهي مورد همواره ايران خودرو صنعت سياستگذاريهاي
ساخت بر همواره سياستگذاران ، چرا راستي.شدهاند واقع
پافشاري هدايتي گونه هيچ بدون هم آن و خودرو نمودن داخل
آيا است؟ بوده چه سياستها گونه اين نتيجه مگر.ميكنند
از را خريد انتخاب قدرت كه است نبوده آن نتيجه
پايين بسيار كيفيت با خودروهايي همواره و سلب مصرفكننده
كه خودروهايي.است شده داده قرار مصرفكننده اختيار در
و رفته تعميرگاهها به بايد كارخانه از شدن خارج محض به
آيا.شود تعويض آن خارجي اصل با خودرو از مختلفي قطعات
تصويب صورت در كه است اين نه مگر نيست؟ منابع اسراف اين
بر سنگين تعرفههاي انوع اعمال با و اخير پيشنهادهاي
.سي) شده ساخته خودرو و (دي.كي.سي) منفصله قطعات واردات
كه رفت خواهيم پيكان نام به خودرويي توليد سمت به (يو.بي
كاهش بر مبني خودرو صنعتي مسوولان اظهارنظر عليرغم
شاهد همواره بازار بودن بسته واسطه به خودرو اين توليد
اتخاذ با تركيه اكنون هم.بودهايم آن توليد افزايش
پايگاه عنوان به ما براي رقيبي عنوان به مناسب سياستهاي
خودرو دلار ميليارد يك سال 99 در قطعهسازي و خودروسازي
سال در مذكور رقم كه است حالي در اين و است نموده صادر
.است بوده دلار ميليون و 404 برابر 354 ترتيب به و 98 97
طور به مذكور سال سه طي تركيه خودرو صادرات حساب اين با
مقاصد توجه قابل نكته.است داشته رشد درصد متوسط 80
توسعه كشورهاي سهم گذشته سالهاي در.است تركيه صادراتي
در بوده ، افزايش حال در شدت به تركيه صادرات از يافته
به تركيه صادرات از درصد تنها 9/9 سال 97 در كه حالي
انجام انگليس و آمريكا ايتاليا ، فرانسه ، آلمان ، كشورهاي
درصد به 74 مذكور سهم سريع رشدي با سال 99 در بود شده
در مذكور فزاينده صادرات كه است ذكر به لازم.است رسيده
واردات دلار ميليارد شاهد 9/1 ما كه پذيرفته صورت شرايطي
براي مذكور رقم.بودهايم سال 99 در تركيه به خودرو
دلار ميليارد و 4/2 برابر 8/2 ترتيب به و 98 سالهاي 97
صادرات مذكور سالهاي طي باشيد داشته توجه.است بوده
و يافته رشد شدت به
.است بوده كاهش و افول حال در نيز واردات
رقابتي شديد تقريبا بازار وجود رغم به كه ميشود ملاحظه
بلكه نديد ، آسيب كشور اين خودرو صنعت تنها نه تركيه در
اغلب كه رقابتي.است بوده نيز ميلياردي صادرات شاهد
اشاره آن به ايران خودروسازي فعلي سياستهاي منتقدان
خودروسازي صنعت آن غياب در كه ميدارند بيان و ميكنند
رياست كه رقابتي نه است رقابتي چنين اين رفته ، بيراهه به
با خود مصاحبه اولين طي نوسازي و گسترش سازمان محترم
از فراتر سطحي به داخلي توليد افزايش به جمعي رسانههاي
.!!نمودند تعبير غيررقابتي و بسته بازار يك در و تقاضا
توسط شده داده نويد توليدي خودرو ميليون يك راستي به
برسد؟ فروش به است قرار كجا در ايشان
.است بوده چشمگيري رشد شاهد تركيه در نيز قطعهسازي صنعت
حضور شاهد خودروسازي همانند نيز قطعهسازي صنعت در
اكنون هم.هستيم كشور اين در جهاني قطعهسازان گسترده
درتركيه مشترك سرمايهگذاري شكل به عمدتا قطعهساز 138
و بوش دلفاي ، همچون قطعهسازاني.هستند فعاليت مشغول
در تركيه قطعهسازي صادرات.هستند آنها جمله از لوكاس
رقم كه حالي در ميرسد سال در دلار ميليون به 946 سال 99
ميليون و 891 برابر 740 ترتيب به و 98 سال 97 در مزبور
.است بوده دلار
آلمان ، كشورهاي به ترتيب به نيز قطعه صادرات عمده
.است پذيرفته صورت اسپانيا و انگليس فرانسه ، ايتاليا ،
سال در كشور اين كه پذيرفته صورت حالي قطعهدر صادرات
صنعت.است داشته قطعه واردات دلار 2ميليارد حدود 99
در اغلب و است شده هدايت صنعت يك تركيه قطعهسازي
توليد در تركيه كه شده انجام سرمايهگذاري زمينههايي
درصد حدود 52 سال 99 در مثال براياست مزيت داراي آنها
بوده ريختهگري قطعات به مربوط تركيه قطعه صادرات كل از
به تركيه قطعهسازي و خودرو صنعت اخير پيشرفتهاي.است
ما كه است داده رخ حالي در ايران منطقهاي رقيب عنوان
.ميورزيم اصرار خود قبلي ناكارآي سياستهاي بر همچنان
خودرو كارشناس*
|