نامحدود تاثيرگذاري محدود ، انتخابات
انتخابات سر بر مجلس و نگهبان شوراي كشمكش حاشيه در
گلستان
ابراهيمي زهرا
محدود انتخاباتي گلستان ، استان ميان‌دوره‌اي انتخابات
را بنايي سنگ انتخابات اين زيرا.است نامحدود تاثير با
از ايران سياسي جناح دو منازعه سرنوشت بر كه نهاد پي
قاطعي تاثير سال 1383 جمهوري رياست انتخابات تا اكنون
.گذاشت خواهد
گاه و متفاوت نگاه در بايد را تاثيرگذاري اين مبناي
اصلاح‌طلب كه خاتمي طرفداران) كشور سياسي جناح دو متضاد
جناح اصطلاحا كه جناح اين مخالفان و مي‌شوند ناميده
تعيين مقوله به (مي‌شوند خوانده محافظه‌كار يا راست
.كرد جستجو نمايندگي نامزدهاي صلاحيت
توانست چهارم مجلس در كه زماني از محافظه‌كار جناح
زيادي تلاش امروز تا آورد به‌دست را اكثريت‌كرسي‌ها
.است كرده مختلف نهادهاي و دستگاهها در خود قدرت حفظ براي
در استصوابي نظارت بود قدرت اوج در كه زماني جناح اين
كه كساني ورود از تا كرد قانوني را امور و مراحل همه
مي‌نامند ارزش‌ها مخالف را آنها اصلاحات ، مخالف جناح
با و ننشست بيكار نيز اصلاح‌طلب جناح البته.شود جلوگيري
اجتماعي و حقوقي استدلالهاي قانوني ، اهرم‌هاي از استفاده
سد در تا كرد تلاش كدخدامنشانه مذاكرات و اقتصادي و
جريان در آنها.كند رخنه استصوابي نظارت شده ساخته
و بشكنند را سد اين حدي تا توانستند پنجم مجلس انتخابات
سازندگي كارگزاران و چپ جناح مجموعهيابند راه مجلس به
بسيار اقليتي توانستند شدند ناميده اصلاح‌طلبان بعدها كه
و بودند اقليت چون و دهند تشكيل پنجم مجلس در را فعال
تصويب به موفق نمي‌شد احساس آنها سوي از چنداني خطر
حدودي تا را استصوابي نظارت محكم سد كه شدند هم قوانيني
بود عمومي افكار اهرم بر متكي كه تلاش‌ها همين.كرد سست
هدف با كه بزند رقم گونه‌اي به را ششم مجلس تركيب توانست
در.بود آن مقابل نقطه و نداشت همخواني استصوابي نظارت
ساز چندان‌كار استصوابي نظارت ششم مجلس انتخابات جريان
آمده بوجود سرنوشت بر تعيين‌كننده‌اي تاثير و نشد واقع
استصوابي نظارت قدرت ابزار از كه جناحي ظاهرا.نداشت
اين به بار اين تجربه همين به توجه با مي‌برد بهره
استفاده مطلق به‌طور قدرت اهرم اين از كه رسيده جمع‌بندي
.بگذرد سد اين از نتواند "غيرخودي" هيچ ديگر تا كند
و گلستان استان انتخابات جريان در هدف اين كردن اجرايي
با مذاكره غيررسمي جلسات در آن قاطعانه اعلام
كه شد باعث استان اين شدگان صلاحيت رد سر بر اصلاح‌طلبان
از جلوگيري براي را تلاش‌هايي نيز مجلس اصلاح‌طلبان
.دهند سامان آينده انتخابات در سياست اين ادامه
با مقابله برنامه‌ريزي براي اصلاح‌طلبان جلسات بلافاصله
كه قانوني ابزارهاي به هم آنها شد ، تشكيل خط اين
اين مهمترين كردند فكر زنند چنگ آن به مي‌توانستند
و فوريتي سه طرحهاي ارائه با هم آن قانونگذاري ، ابزارها ،
كه گذشته دوره مجالس 5 برخلاف ششم مجلس بود ، فوريتي دو
فوريتي سه طرحهاي از هيچگاه جنگ بحران وجود با حتي
براي.كند استفاده اهرم اين از بود مصمم.نكردند استفاده
سه طرح از اسلامي شوراي مجالس عمر طول در بار نخستين
شناسنامه‌شان كه جواناني دادن راي مانع رفع براي فوريتي
هشتم دوره انتخابات در خاتمي به بود نشده عكس‌دار هنوز
انتخابات جريان در.شد استفاده جمهوري رياست
از ديگر بار اصلاح‌طلبان گلستان ، استان ميان‌دوره‌اي
.كردند استفاده اهرم اين
مجلس انتخابات قانون از موادي تفسير فوريتي دو طرح ابتدا
پاسخ و پرسش يك طرح با آن در كه شد ارائه اسلامي شوراي
صلاحيت رد صورت در مي‌شد داده اجازه كشور وزارت به آن
را كانديدا نام و نكند توجهي آن به كانديداها غيرقانوني
عديده‌اي اشكالات با طرح اين دهد ، قرار انتخابات ليست در
مواد يا ماده استفساريه طرحهاي در معمولا.بود همراه
به ابهام رفع براي آن تفسير سپس و شده مشخص قانون مبهم
مجلس دوفوريتي طرح اما مي‌شود عنوان پاسخ و پرسش صورت
اينكه به توجه با ثانيا بود ، نكرده مشخص را ماده‌اي
داوطلبان صلاحيت تاييد نهايي مرجع قانون ، براساس
چه كه نمي‌كرد مشخص طرح نگهبان‌است شوراي نمايندگي
را كانديدا يك صلاحيت رد بودن غيرقانوني مي‌تواند مرجعي
نقص‌هاي همه وجود با دهد؟ تشخيص نگهبان ، شوراي سوي از
مرجع چهار قانون بود ، نهفته آن پشت محكمي استدلال طرح ،
-دادگستري) است كرده مشخص كانديداها صلاحيت تعيين براي را
(پليس‌بين‌الملل و انتظامي نيروي -اطلاعات وزارت
تنها كانديداها شرايط اثبات كه استدلال اين با نمايندگان
مدارك و دلايل ارائه با و قانوني مراجع سوي از بايد
غيرقانوني را شرايط احراز راههاي ساير گيرد صورت مستند
را خود نظارت كه نگهبان شوراي درمقابلميدانستند
بود معتقد مي‌كرد عنوان مراحل همه در و مطلق استصوابي ،
كانديداها اثباتي شرايط بخواهد كه راهي هر از مي‌تواند
به توجه و محلي تحقيقات راهها اين از يكي كند ، احراز را
به راجع شورا اين مورداعتماد گروههاي و افراد نظرات
واردشدن به اصلاح‌طلبان سوي از كه چيزي بود ، كانديداها
كانديداها صلاحيت بررسي در گروهي و شخصي سليقه‌اي ، مسائل
.مي‌شد تعبير
و ابهامات همه وجود با شد مطرح فوريتي دو طرح كه زماني
سوي از آن محكم استدلال دليل به طرح به وارده ايرادات
پرده ، پشت لابي‌هاي اما گرديد مواجه استقبال با نمايندگان
طرح بايد كه رساند نتيجه اين به را مجلس اصلاح‌طلبان
اجرايي به قادر كشور وزارت زيرا كنند ، اصلاح را مزبور
قانون نظر از وزارتخانه اين كه چرا نبود طرح اين كردن
.نبود كانديداها صلاحيت رد يا و تاييد نهايي مرجع
رافع فوريتي دو طرح كه دريافتند سير اين در اصلاح‌طلبان
رد نگهبان شوراي سوي از اولاقطعا زيرا نيست مشكل
كه صورتي در آن ، تاييد محال فرض بر ثانيا و مي‌شود
صورت به است معتقد كه را كانديداهايي ليست هم كشور وزارت
انتخاب آنها و كند منتشر شده‌اند صلاحيت رد غيرقانوني
باطل را حوزه آن انتخابات مي‌تواند نگهبان شوراي شوند
.كند
فكرايجاد به اصلاح‌طلبان كه شد باعث شده مطرح بحث‌هاي
غيرقانوني صلاحيت‌هاي رد مقابل در بتواند كه باشند مرجعي
اين فوريتي ، دو طرح ابهامات و مشكلات رفع برايبايستد
رئيس از مركب حكميت هيات تشكل هدف با فوريتي سه طرحي بار
و نگهبان شوراي دبير مجلس ، رئيس نظام ، مصلحت تشخيص مجمع
يا قانوني مرجع هيات ، اين تا شد پيش‌بيني كشور وزير
تصميم‌نهايي و شده كانديداها صلاحيت رد دانستن غيرقانوني
.اتخاذكند زمينه اين در را
كه همانگونه طرح ، بودن فوريتي سه دلايل بررسي جلسه در
نزديك فاصله و گلستان استان مسئله به مي‌رفت انتظار
يك ارائه براي كه دليلي شد ، اشاره آن انتخابات برگزاري
تقويت را نظر اين و نبود ، كننده قانع فوريتي سه طرح
به عمومي افكار جلب براي تنها اصلاح‌طلبان كه مي‌كرد
مطرح شكلي به را موضوع است دادن رخ حال در كه واقعه‌اي
جديدمحافظه‌كاران تصميمات متوجه عمومي افكار كه مي‌كنند
اكثريت جناح مي‌داد نشان آنكه ضمن.باشد مجلس آينده براي
و گذشته فعلي ، نمايندگان حقوق از ششم مجلس اصلاح‌طلب
مواضعي خاطر به صلاحيت‌ها رد برابر در آينده كانديداهاي
آنها دفاع عدم.مي‌كند دفاع قاطعانه مي‌كنند اتخاذ كه
انفعال جهت در تغييراتي مجلس ، فعلي شرايط در مي‌توانست
.كند ايجاد نمايندگان از عده‌اي
طرح بودن فوريتي سه موافقان و طراحان آنكه وجود با
ولي ندادند ارائه آن سريع بررسي براي محكمي استدلالهاي
جلسه در حاضر نماينده از 224 نماينده يكپارچه 195 راي
شاخص افراد جز به مجلس واقليت اكثريت جناح كه داد نشان
آينده انتخابات در خود صلاحيت تاييد مورد در كه آنها
رد موضوع كه دادند ترجيح بقيه داشتند كامل اطمينان
سليقه اعمال از كه كنند قانوني گونه‌اي به را صلاحيت‌ها
گذشته دوره‌هاي در نگهبان شوراي.شود جلوگيري امر اين در
نيز كار محافظه ازجناح تعدادي صلاحيت رد به اقدام مجلس
.بود كرده
با فوريتي سه طرح مخالف اصلاح‌طلب نمايندگان از يكي اما
رد را طرح دو هر نگهبان شوراي قطعا اينكه به اشاره
كشيده نظام مصلحت تشخيص مجمع به موضوع و كرد خواهد
بعدا كه نكند ايجاد نهادي ششم مجلس كه داد هشدار مي‌شود
ديگر زيرامجلس )نباشد آن اصلاح يا و تغيير به قادر
به وي اشاره(نظركند اعمال مجمع مصوبات روي نمي‌تواند
نظام مصلحت تشخيص مجمع رئيس رياست به حكميت هيات ايجاد
.بود
فوريتي‌افرادشاخص سه طرح جزئيات و كليات بررسي جريان در
مخالفت اما پرداختند ، آن با مخالفت به مجلس اقليت جناح
نبود اصلاح‌طلبان سوي از شده مطرح استدلال متوجه آنها
نگهبان شوراي آيا كه نمي‌دادند پاسخ پرسش اين به آنها
نظر قانوني مراجع مدارك به استناد با جز به مي‌تواند
يا دهد قرار ملاك افراد صلاحيت رد براي را محلي اشخاص
مسائلي آنها پرداخت ، سياسي بحث به اقليت‌نيز جناح خير؟
صلاحيت رد جريان در شما چرا اينكه نظير كردند مطرح
در چرا نداديد؟ فوريتي سه طرح رياست‌جمهوري كانديداهاي
و 7 ترابري و راه وزير كه ياك 40 هواپيماي سقوط زمان
نداديد؟ فوريتي سه طرح شدند كشته گلستان استان نماينده
طرحهاي گلستان استان سيل يا و اقتصادي مسائل براي چرا يا
نشان تا مي‌كرد تلاش اقليت جناح نمي‌دهيد؟ ارائه فوريتي
حفظ براي و كرده برخورد تبعيض‌آميز اصلاح‌طلبان دهد
كه درحالي.است كرده بهانه را گلستان استان خود موقعيت
رياست‌جمهوري انتخابات شرايط طلب اصلاح نمايندگان نظر از
شوراي دارد ، كلي و اساسي تفاوت اسلامي شوراي مجلس با
براي را نفر ده بار نخستين براي سال 80 در نگهبان
دوره هفت در كه حالي در كرد تاييد رياست‌جمهوري انتخابات
دست يك انگشتان تعداد از شده تاييد افراد تعداد گذشته
نگهبان شوراي كه مي‌دهد نشان اين.نمي‌كرد تجاوز نيز
انتخابات دوره هشتمين كانديداهاي صلاحيت رد براي اصراري
مثبت را رقبا تعداد افزايش و نداشته رياست‌جمهوري
.بود كرده ارزيابي
نمايندگان سوم دو از بيش راي با فوريتي سه طرح بالاخره
رفت ، نگهبان شوراي به نظر اظهار وبراي رسيد تصويب به مجلس
شرع خلاف را طرح نگهبان شوراي مي‌رفت انتظار كه همانطور
بررسي جلسه در.داد برگشت و دانست اساسي قانون و
در همه كه شد مطرح پيشنهاد چند نگهبان شوراي ايرادهاي
صلاحيت رد براي نگهبان شوراي عمل دايره كردن محدود جهت
سوي از كه پيشنهادها اين از كدام هيچ.بود كانديداها
كار بود مشخصنياورد راي شد مطرح اكثريت و اقليت جناح
شوراي رد پاسخ پيش‌بيني براي شده‌اي سازماندهي و فكري
تنفس دقيقه ده مجلس رئيس دليل همين به بود نشده نگهبان
با آن از پسگيرد صورت توافق پيشنهاد يك روي تا داد
وبا مطرح جامع پيشنهاد يك شده ارائه پيشنهادهاي ادغام
مخالف راي با 8 تنها و نمايندگان اتفاق به قريب اكثريت
مجيد به مربوط پيشنهاد اصلي محورهاي.رسيد تصويب به
طور به اوليه طرح به نسبت طرح متن و عنوان.بود انصاري
با كه دادند تذكر نمايندگان بعضي.كرد تغيير كامل
جديد طرح فوريت سه براي مجددا بايد طرح تغييركلي
مجيد ولي نداد پاسخ تذكر اين به كروبيشود راي‌گيري
.دانست اشكال بدون و سابقه‌دار را آن انصاري
نظارت حذف نوعي خود درون در نمايندگان پيشنهادجامع
.داشت دنبال رابه استصوابي
:گفت و زد مسئله قلب به خود پيشنهاد با انصاري مجيد
مورد كانديداها صلاحيت رد در همه از بيشتر كه ماده‌اي
اسلام ، به عملي التزام مورد در مي‌گيرد قرار استناد
به را طرح اين اگر.است اساسي قانون و فقيه ولايت
اين سه هر به كانديدا كتبي اقرار كه بنويسيم گونه‌اي
صحت عدم بر مبني قانوني مستند وجودمدارك عدم و موارد
نيز را نكته اين و باشد كافي صلاحيت تائيد براي اقرار ،
و "صلاحيت عدم"احراز براي گيري راي بايد كه كنيم اضافه
مي‌رسد نظر به باشد نگهبان شوراي اعضاي آراي دوسوم با
به قادر نهادي هيچ ديگر شودكه تصويب و تدوين قانوني
.شد نخواهد صلاحيت‌ها رد در سليقه اعمال
كرد رد نيز را جديد فوريتي سه مصوبه مجددا نگهبان شوراي
مصلحت تشخيص مجمع به را آن شدند ناچار نمايندگان بالاخره
نگهبان شوراي ايرادهاي بررسي جريان در بفرستند ، نظام
هيچ كه شد مطرح طرح از بخشي حذف براي پيشنهادهايي
اين از يكي با مخالفت در انصاري مجيد.نداشت فايده‌اي
گرفته مطلق را خود نظارت نگهبان شوراي كه گفت پيشنهادها
مطلق نظارت اين شدن محدود جهت در كه را چه هر همين براي
بهتر پس مي‌كند عنوان اساسي قانون و شرع خلاف را آن باشد
مجمع به را آن و خودندهد طرح در تغييري هيچ مجلس است
.كند ارجاع
در كه قانوني وجود دليل به نيز نظام مصلحت تشخيص مجمع
شده عنوان آن در صلاحيت‌ها رد نحوه و شده تصويب گذشته
بعدا كه چيزي.داد تشخيص غيرضروري را مجلس مصوبه بود ،
همان كه كردند اذعان نيز درمجلس اصلاح‌طلب موثر افراد
شده گرفته ناديده نگهبان شوراي سوي از مجمع مصوبه قانون
مورد نيز قانون آن اگر زيرا است رسيده اينجا به كار و
به نيازي و مي‌شد تامين مجلس نظرات از بخشي بود توجه
.نبود هم فوريتي سه مصوبه
وسيله‌اي قانون كه است معتقد عميقا چون اصلاح‌طلب جناح
گردد تصويب كه هم قانوني وهر شد سياسي اهداف اجراي براي
قصد باشد نداشته كانديداها صلاحيت رد بر تاثيري است ممكن
نظام مسئولين همه تا كنند پيش‌بيني را حكميت هيات داشتند
رد از مانع و داده دخالت صلاحيت‌ها رد موضوع در را
.شوند آينده در كانديداها صلاحيت
كانديداهاي صلاحيت رد و فوريتي سه طرح موضوع بالاخره
در مسئله طرح جز هم نتيجه‌اي و يافت پايان گلستان استان
آنچه نظير حركت‌هايي عده‌اي.نداشت دنبال به عمومي افكار
نوعي شد انجام فوريتي سه طرح ارائه جريان در كه را
بايد آنها معتقدند و كرده ارزيابي اصلاح‌طلبان تندروي
.كنند عمل موثرتري و دقيق‌تر باسازوكارهاي
بحراني نه گلستان استان مسئله اينكه به اشاره با عده اين
و مجلس معتقدند بود ششم مجلس سرنوشت بر تاثيرگذار نه و
انتخابات قانون اصلاح لايحه يكديگر همراهي با بايد دولت
دو وجود زيرا دهند ، قرار تصويب و بررسي مورد و تهيه را
قانوني و رسمي لايحه‌اي پشت اجرايي و قانونگذاري قوه
اين و كرده جلوگيري باآن نگهبان شوراي مطلق برخورد از
دهد ، قرار ايراد مورد را لايحه كل بود نخواهد قادر شورا
دليل نمي‌توانند خود پيش‌بيني اين براي عده اين اگرچه
.كنند ارائه قانع‌كننده‌اي
|
