ملي توسعه بر رسانه‌ها منفي پيامدهاي
پاياني بخش - ملي توسعه در ارتباطجمعي وسايل
نقش
توسعه مهم ارزش‌هاي از نفس به اعتماد و آزادي ، معاش *
مي‌شوند تلقي ملي
و فرهنگ‌پذيري به كمك انگيزه ، ايجاد مردم ، مشاركت جلب *
بر جمعي ارتباط وسائل مثبت پيامدهاي مهمترين نوآوري
است ملي توسعه
دهي ، آگاهي عوامل ارتباطي ، گوناگون امكانات و وسايل
طرح‌هاي اجراي و ارائه دهي‌در سازمان و هماهنگ‌سازي
توسعه ، دهي مشاركت در و شمارمي‌روند به توسعه مختلف
و كنند پيدا تلاش و فعاليت در بيشتري انگيزه افراد اينكه
-ذهني آمادگي و بپذيرند را توسعه ارزش‌هاي بتوانند
.باشند داشته كنند ، پيدا توسعه براي بيشتري رواني
درآمد:نظير توسعه ، شاخص‌هاي عنوان به خود ديگر طرف از
كشاورزي ، مانند توسعه اصلي زمينه‌هاي و سواد سطح سرانه ،
جاي ملي توسعه برنامه‌هاي در بهداشت و آموزش صنعت
.هستند دارا ويژه‌اي
از را مخاطبان ويژگي‌هاي و پيام ماهيت "ارونسون" البته
واقع موثر زمينه در و مي‌داند پيام تاثير در مهم عوامل
متابعت ، يعني تاثيرپذيري نوع سه از پيامگيران شدن
اعتبار مقايسه در و مي‌كند ياد كردن دروني و همانندسازي
پاداش وعده دليل به را متابعت پذيري ، تاثير نوع سه اين
و اجتماعي نفوذ سطح ناپايدارترين تنبيه ، و تهديد يا
كردن دروني و متابعت از موثرتر مرحله‌اي را همانندسازي
به پاسخ پايدارترين و عميق‌ترين را اعتقاد يك يا ارزش يك
.مي‌داند نفوذاجتماعي
كالا جامعه ، نيازهاي تامين براي:توليد در رسانه‌ها نقش
گرفتن كار به با توليد ، .شوند توليد بايد مختلفي خدمات و
مي‌توانند رسانه‌ها.مي‌گيرد صورت توليدي مختلف عوامل
توسعه روند در را هريك تاثير و توليد مختلف بخشهاي سهم
توزيع صحيحي نسبت به توليد عوامل تا دهند نشان جامعه به
.آيد عمل به آنها از ممكن استفاده بهترين و شوند
لزوم از را مردم مي‌توانند جمعي ارتباط وسايل همچنين ،
منابع از استفاده صحيح طرق تعاوني ، وجودسازمان‌هاي
.كنند خبر با شدني تجديد منابع و نشدني تجديد اقتصادي
در مردم راهنمايي عمراني ، فعاليت‌هاي از مردم كردن آگاه
كردن مشخص و شدني تجديد منابع از بيشتر استفاده مورد
كمك در جمعي رسانه‌هاي وظايف از مي‌توانند توسعه هدف‌هاي
.باشند ملي توسعه به
اين.است متفاوت توليد در رسانه‌ها پيامدهاي اثر
عده براي زيادي خيلي انحصاري منافع مي‌توانند پيامدها
و بيانجامد توليدي هزينه‌هاي افزايش به شوند ، محدودي
افزايش را بلااستفاده تجملي كوچك توليدات تنوع بالاخره
كاهش موجب مي‌توانند پيامدها اين ديگر سوي از.دهند
و كيفيت بهبود و توليد ثبات به شود ، فروش و توليد هزينه
و سرمايه‌گذاري افزايش به و كند كمك محصولات استاندارد
توليد ، مخاطرات كاهش همچنين.شود منجر تكنولوژي توسعه
و مصرف شدن نزديك سرمايه ، بازگشت توليدي ، كالاهاي تنوع
از انبوه توليد و اقتصادي‌تر روشهاي جايگزيني توليد ،
.است توليد زمينه در رسانه‌ها كاركردهاي ديگر
مباحث در را موضوعي رسانه يك اگر:اجتماعي اعتبار اعطاي
موضوع به را خود اجتماعي اعتبار از بخشي كند ، وارد خود
با آن از "مرتون" كه حالتي اين و مي‌كند منتقل موردنظر
.مي‌برد نام پيام ، به رسانه اجتماعي اعتبار كاركرد نام
كه مي‌رسد چنين جامعه عادي افراد نظر به حالت اين در
و معمولي پديده يك رسانه ، طرف از شده انتخاب موضوع
اهميت كافي قدر به كه است پديده‌اي بلكه نيست ، روزمره
.است شده برگزيده اطلاعات و اخبار انبوه ميان از كه داشته
توسعه‌اي ، موضوع‌هاي بر تاكيد با رسانه‌ها لحاظ ، بدين
حساسيت و مي‌دهند اجتماعي اعتبار آنها به خود به خود
موجب حساسيت اين.برمي‌انگيزند موضوع به نسبت را عمومي
تغيير عامل عمومي افكار و مي‌شود عمومي افكار شكل‌گيري
.است مسئولان يا مردم در رفتار
ملي توسعه بر رسانه‌ها منفي پيامدهاي
كه است اين توسعه حال در كشورهاي مشكل:بودن تقليدي -
از قبل را مختلف برنامه‌هاي پخش قدرت ارتباطي ، وسايل
تهيه زيرا.آورده‌اند دست به برنامه‌ها اين تهيه امكان
خصوصيات و مسائل درباره مطالعه و تحقيق مستلزم برنامه
نويسندگان‌و تربيت همچنين و ملي فرهنگ اجتماعي ،
ميان مفيدي و موثر رابطه بتوانند كه است خبره كارشناسان
پديد برنامه‌ها با آنها واقعي نيازهاي و مردم زندگي
.آورند
اين رسانه‌ها زمينه در:رسانه‌ها در قدرت صاحبان نفود -
و سياسي قدرت صاحبان تاثير تحت گاه كه دارد وجود خطر
چنين.شوند تبديل فرهنگي استثمار وسايل به اقتصادي ،
و اعتقاد از و مي‌دهند دست از را خود مشروعيت وسايلي
اين در.مي‌كاهد آنها پيام‌هاي به نسبت مردم باورپذيري
نظر به بعيد حتي و مشكل توسعه براي مردم مشاركت جلب صورت
.مي‌رسد
مصرف‌گرايي اشاعه حد ، از بيش مصرف:مصرف‌گرايي اشاعه -
صدمه‌اي پيشرفته ، كشورهاي قراردادن الگو و جامعه در
وارد نيافته توسعه كشورهاي اقتصاد بر جبران‌ناپذير
رشته‌ها اكثر در توليد ظرفيت غربي ، كشورهاي در.مي‌كند
اعتقاد به بنابراين.است مصرف از بيشتر مراتب به
بيكاري ، و ركود از جلوگيري براي كشورها ، اين كارشناسان
امر اين.است ملي اقتصاد اصلي و اساسي هدف مصرف افزايش
اين در توليدي ظرفيت.نيست صادق توسعه حال در كشورهاي در
دليل ، همين به است جامعه نيازهاي از كمتر بسيار كشورها
تبليغ بايد آنها مصرف و دارد اولويت اساسي كالاهاي تامين
ارائه با است ممكن ممالك قبيل اين در رسانه‌ها.شود
مصرف نحوه بر فريبنده ، پيام‌هاي و غلط اطلاعات
.دهند اشاعه را ضروري غير عناصر و تاثيرگذارند
كه است گونه‌اي به ملي توسعه روند:اجتماعي انحرافات -
را فرهنگي و اجتماعي مختلف حوزه‌هاي در دگرگوني موجبات
دگرگوني‌هاي كه معتقدند صاحبنظران برخي.مي‌شود سبب
انحراف آن پيامدهاي از يكي تكنولوژي و اجتماعي مختلف
زندگي شئون همه در كه رسانه‌ها زيرا.است اجتماعي
و مي‌كنند نفوذ خانوادگي و خصوصي از اعم انسان‌ها
يك انتقال قدرت كه است طبيعي مي‌دهند ، تغيير را سليقه‌ها
جريان در طرفي از.باشند داشته را كجروي و ناهنجاري
وحوزه‌هاي تكنولوژي كاركردهاي ميان توسعه ، ناسازگاري
امر اين به كه مي‌شود مشاهده بسيار جامعه كل در فرهنگي
وسايل پيامدهاي از يكي گفت بتوان شايد.مي‌كند كمك
در آن دادن قرار و كشيدن‌توسعه اعتراف به جمعي ارتباط
.باشد بايد كه است چيزي آن مسيري‌غيراز
:مردم توقعات دستيابي‌به راه‌هاي ارائه نبود -
را توقعات‌مردم و نيازها تبليغات ، طريق از رسانه‌ها
همراه‌تبليغات‌به كشورها برخي در اما.مي‌دهند افزايش
واقع در.نمي‌شود توجه رواج‌موفقيت‌طلبي و توسعه مساله
را خود خواسته‌هاي طريق چه از كه نمي‌آموزند آنها به
بتوانند كه آن بدون مردم نتيجه در.بپوشانند عمل جامه
.شده‌اند تشويق افزون‌خواهي به بخشند بهبود را خود زندگي
پديدآمده اجتماعي بحران‌هاي و نگراني بنابراين‌محروميت ،
.است
مهمترين:اجزاي‌جامعه ديگر با رسانه‌ها نبودن همگام -
ميان هماهنگي ايجاد ملي توسعه امر در رسانه‌ها كاركرد
مردم به آنها پيام‌هاي رساندن جامعه‌و يك در سازمان‌ها
عظيم گسترش علت به امروزهوبالعكسميباشد ومخاطبان
ومردم ، سازمان‌ها ميان برقراري‌ارتباط به نياز و جامعه
.است شده داده قرار رسانه‌ها عهده بر ارتباطي وظيفه اين
و وسازمان‌ها مردم ميان كه رسانه‌هااست وظيفه اين لذا
توان از ارتباط اين ايجاد و سازند برقرار ارتباط مسئولان
ديده گاه اما.است شدن‌خارج تخصصي علت به سازمان‌ها
عمل خود وظيفه اين به رسانه‌ها كدام‌از هيچ مي‌شود
.مي‌شود مشاهده مردم و نهادها بين شكاف نوع يك و نمي‌كنند
امر اين:موجود وضع حفظ جهت رسانه‌ها از بهره‌گيري -
عرصه در كه كاربردرسانه‌هاست تخريبي آثار از ديگر يكي
كشورهاي اكثر.است آن موجود حفظوضع جهت در و سياسي
فاقدشرايطمردم‌سالاري سياسي لحاظ به نيافته توسعه
امكان فاقد ويا دولتي‌اند و حكومتي يا رسانه‌ها و بوده
چنين در اين‌وسايل گاهي پس.هستند حكومت انتقاداز
.مي‌شوند محسوب توسعه براي مانعي كشورهايي
سرريز:آنها از استفاده دشواري اطلاعات‌و شدن سرريز -
ودشواري روزافزون‌اطلاعات دليل‌رشد به اطلاعات شدن
مطلوب ، استفاده جهت ارقام و دسته‌بندي‌اطلاعات روزافزون
بزرگراه‌هاي‌اطلاعاتي ، داده‌هادر سنگين ترافيك دليل به
دست ارتباطي تكنولوژي‌هاي از حاصل اطلاعات از بسياري
امروزي‌از ترتيبانسان بدين.مي‌مانند باقي نخورده
اخبار بي‌امان سيل از استفاده براي توانايي نبود مشكل
.مي‌برد رنج واطلاعات
رسانه‌ها موثردركاركرد عوامل موانع‌و
بستگي متعددي عوامل به مختلف جوامع در رسانه‌ها كاركرد
مي‌شوند موجب گوناگون ، بسترهاي وجود عوامل‌و اين.دارد
گاه لحاظ بدين.كنند ايفا متفاوتي نقش‌هاي وسايل اين تا
.مي‌شوند تلقي تنزل‌دهنده و خنثي وگاه دهنده رشد رسانه‌ها
:از عبارتند عوامل اين جمله از
اصلي ساز زمينه خود كه ثبات وبا مردمي نظام وجود (1
انتظار.مي‌آيد به‌شمار توسعه در اجتماعي مشاركت‌هاي
در مردم حمايت جلب در جمعي رسانه‌هاي پيام شدن واقع موثر
نبودن فراهم صورت در ملي ، توسعه برنامه‌هاي اجراي
.است محال لازم زمينه‌هاي
خودكامه ، و مردمي نظام‌هاي تقسيم در "آلموند گابريل"
بايد را مذكور نظام دو ميان تفاوت‌عمده":مي‌كند اشاره
يك هر عملكردهاي و وابستگي‌ساختاري و استقلال ميزان در
نظام‌هاي در كه معني بدينكرد جستجو آنها نهادهاي از
سياسي ، حزبهاي گروهي ، رسانه‌هاي كه نقش‌هايي خودكامه
از مستقل مي‌كنند ، ايفا فشار گروه‌هاي و صنعتي نهادهاي
كه آن حال.نيست حكومتي بوروكراسي و حاكم نخبگان كنترل
بيشتري استقلال از مذكور ساختارهاي مردمي ، نظام‌هاي در
".برخوردارند
درنظام‌هاي كه آنجايي از گفت ، مي‌توان بنابراين
دركنترل‌حكومت‌ها رسانه‌ها ديكتاتوري ، يا غيردموكراسي
و اراده سياست‌ها ، منعكس‌كننده اغلب هستند ، ودولت‌ها
وسايل پيام پس.مردم توده نه مي‌باشند حكومت خواست‌هاي
درجوامعي اماداشت نخواهد مردم نزد چنداني اعتبار جمعي ،
مجال مختلف وافكار عقايد است ، حاكم آن بر دموكراسي كه
بيشتري‌پيام اعتماد با دارندومردم وانتشار بيان
امكان نظام‌هايي چنين درميكنند دريافت رسانه‌هارا
اجتماعي اقتصادي ، وفعاليت‌هاي توسعه امر در مردم مشاركت
كاركرد وسايل اين كه اينجاست و مي‌يابد افزايش سياسي و
.مي‌كنند پيدا جامعه باخواست متناسب تقريبا
عملكردخود گرو در رسانه‌ها كارايي در بعدي عامل (2
نظام‌هاي از يكي به‌عنوان وتجانس‌شان همخواني و آنها
بعد مرحله در موفقيت يعني.است اجتماعي نظام با فرعي ،
وسايل ، تخصص‌كارگزاران‌اين مديريت ، چون عواملي به مشروط
مسئولان‌و شناخت ارتباطي ، پيشرفته دانش از آنان آگاهي
اجتماعي ، فرهنگي ، ويژگي‌هاي از رسانه‌ها برنامه‌ريزان
توانايي و بين‌الملل وجامعه خود جامعه سياسي و اقتصادي
.است ويژگي‌ها بااين مردم‌متناسب نيازهاي به پاسخگويي
ميزان در كشورها دربعضي پيامگيران ناآگاهي يا آگاهي (3
نفوذ از زياد مقدار به و دارد نقش ارتباطي ، وسائل اثرات
كه عواملي.مي‌افزايد آنها نفوذ به يا و مي‌كاهد آنها
بي‌سوادي ، ;دارند دخالت اجتماعي مسائل از مردم ناآگاهي در
كمبود و جامعه درامورعمومي علاقه‌ومشاركت‌برخي عدم
.مي‌باشد وقت
با شدن شهري و شهرنشيني رشد جوامع ، اقتصادي وضع (4
نتيجه در و رسانه‌هابخصوص‌تلويزيون كاربرد افزايش
از استفاده چند هر.دارد رابطه‌مستقيم آن ، تاثيرات وسعت
وابستگي اما يافته ، افزايش شديدا سوم جهان در تلويزيون
توليدكننده به‌برنامه‌هايي‌كه كشورها اين از برخي مردم
.است شده شديدتر هستند ، غربي‌ها آنها
نتيجه
كلي وبه‌طور فرهنگي اجتماعي ، سياسي ، اقتصادي ، توسعه
از بسياري توجه اخير دهه درچند كه است امري ملي ، توسعه
درحال و پيشرفته كشورهاي رهبران و كارشناسان صاحبنظران ،
.است كرده جلب خود سوي به را توسعه
و مادي كيفيت بهبود ملي ، توسعه هدف موارد اين همه در
.است جوامع مردم زندگي معنوي
و عمومي آگاهي اطلاعات ، به ملي توسعه نياز به توجه با
ارتباط وسائل آن ، به مربوط فعاليت‌هاي در مردم مشاركت
برخي چند هر.برخوردارند ويژه‌اي جايگاه از جمعي
در رسانه‌ها حضور و نقش به خوش‌بينانه نظريه‌پردازان
دارند ، محتاطانه نگاه ديگر بعضي و مي‌نگرند توسعه روند
آگاهي انتقال همانا كه وسائل اين عملكرد نفس خاطر به اما
متقابل رفتارهاي از بخشي" رائو قول به است ، اخبار و
يعني ".مي‌دهند تشكيل توسعه چرخه در را لازم اجتماعي
در و مي‌كنند تحولات و تغييرات آماده را مردم از طيفي
.مي‌رسانند سوخت توسعه قطار به واقع
همه در رسانه‌ها نقش و كاركرد گفت ، مي‌توان مجموع در
ملاحظات قبيل از مختلفي عوامل.نيست يكسان شرايط و جوامع
تاثير ارتباطات تكنولوژي كاربرد در اقتصادي سياسي ،
در ديگر ، كشور با كشوري هر در توسعه ميزان و مي‌گذارند
فرق ديگر نهاد با نهادي هر در و ديگر ابداع با ابداعي هر
.مي‌كند
به و دارند تفاوت نيز توسعه از ناشي تحولات پيامدهاي
منابع شهرنشيني ، رشد فرهنگي ، الگوهاي اجتماعي ، فرآيندهاي
.دارد بستگي آن امثال و نظام‌ها نوع سياسي ، تصميمات مالي ،
مصرف‌كننده تنها افراد اغلب امروزه ، ديگر سوي از
مطالب تحليل و تجزيه به بلكه نيستند ، رسانه‌ها پيام‌هاي
ميان از و مي‌پردازند متعدد منابع از آنها اخبار و
انتخاب به دست اطلاعاتي ، و فكري محصولات از توده‌اي
نگاه از كه رهنمودهايي و پيام‌ها بالطبعميزنند
بنابراين.مي‌شوند پذيرفته باشند ، اعتبار داراي مخاطبان
موتور حركت‌دهنده كه مردم و جمعي ارتباط وسايل رابطه
خواه‌ناخواه امر اين و است دوسويه رابطه هستند ، توسعه
مديران و اجتماعي برنامه‌ريزان مسئولان ، توجه مورد بايد
.گيرد قرار
هاشمي فرحناز
|
