تهران كيلومتري چند در كهن تمدني
درصد ايران‌تنها 17 در عالي آموزش پوشش
است
تهران كيلومتري چند در كهن تمدني
-فرهنگي آثار شناسايي و بررسي طرح يافته‌هاي از گزارشي
دماوند فرمانداري حوزه در تاريخي
دليجايي در فردوسي پل
مير گته محمد امامزاده بقعه
كيلان شهر
شبلي برج
:اشاره
سند ولايتي ، و سرزمين كشور ، هر تاريخي -فرهنگي آثار
شناسايي ، .است آن تاريخي -فرهنگي پيشينه انكارناپذير
روشن ضمن مي‌تواند آثار ، قبيل اين معرفي و پژوهش مطالعه ،
حال و گذشته فرهنگي هويت كشور ، مختلف نواحي تاريخ كردن
را آنان آينده زندگي مسير و نموده مشخص را آنها ساكنان
.كند ترسيم
مسئولين به‌خصوص مسئولين‌و منطقي و صحيح درك دنبال به
اهميت و موضوع اين به نسبت برنامه‌ريزي ، و مديريت سازمان
از بخشي تخصيص و آثار مستندسازي و شناسايي برنامه اجراي
كار دستور در مهم برنامه اين انجام آن ، نياز مورد اعتبار
گرفت قرار تهران استان فرهنگي ميراث كل اداره سال 1380
.است رسيده اطميناني قابل نقطه به تاكنون كه
انجاميد طول به يكسال حدود برنامه اين انجام و اجرا مدت
نقشه‌بردار كارشناس ، روز نفر جمعا 265 متناوب طور به و
.بوده‌اند آن انجام مشغول مرتبط عوامل و
اعتبار ريال ميليون مبلغ 28 جمعا پروژه اين اجراي در
تاريخي -فرهنگي اثر هشت و چهل و يكصد حدود براي و شد صرف
مستندسازي كامل طور به و تهيه سفال ، طرح و عكس نقشه ،
.گرديد
خانه قلعه ، 16 امامزاده ، 27 شامل 138 شده شناسايي بناهاي
طبيعي ، 7 غار باستاني ، 4 تپه تاريخي ، 18 حمام تاريخي ، 13
كاروانسرا ، 7 يادبود ، 5 بناي تاريخي ، 4 مسجد زيارتگاه ، 6
از آنها قدمت كه مي‌باشد قديمي پل سه و تاريخي قبرستان
اوايل تا (قبل سال هزار هشت) ميلاد از قبل ششم هزاره
قرون به مربوط آثار اين عمده.است شده تعيين پهلوي حكومت
.است ايران اسلامي تمدن و فرهنگ با مرتبط و اسلام مياني
از قبل كه است شده عايد و حاصل درشرايطي شده ياد اطلاعات
در دماوند منطقه از تاريخي -فرهنگي اثر آمار 18 تنها آن
.است داشته وجود كل اداره اين مدارك و اسناد
آثار شناسايي برنامه نتايج از گزيده‌اي مي‌آيد درپي آنچه
به كه است ، دماوند فرمانداري حوزه تاريخي -فرهنگي
انجام شناسي باستان ارشد كارشناس پازوكي ناصر سرپرستي
.است شده
شبلي برج
كه است هجري ششم و پنجم قرون يادگارهاي از شبلي برج بناي
به مشرف طبيعي ارتفاعات روي بر ضلعي ، هشت صورت به
.است شده ساخته دماوند شهرستان
جغرافيايي طول ثانيه و 34 دقيقه و 43 درجه در 35 بنا اين
در و جغرافيايي عرض ثانيه و 089 دقيقه و 04 درجه در 52 و
شمال متري فاصله 270 در و دريا سطح از متر ارتفاع 1990
.است شده واقع دماوند جامع مسجد شرق
صورت به ابتدا برج اين كه است آن نمايانگر بنا ظاهري وضع
ساخته هجري پنجم قرن بناهاي سبك به و ضلعي هشت و ساده
شيوه به آن نماي آجركاري تزئينات بعدي عهد در سپس و شده
از كه سانتيمتر ، xxابعاد 19194 به آجرهايي با سلجوقي سبك
اندازه هم بنا اصل مستعمل آجرهاي با استاندارد لحاظ
.است شده تزئين متفاوت و خاص سبك به مي‌باشند ،
.است سانتيمتر آن 475 بيروني قطر و شكل دايره بقعه داخل
رديف‌هاي با پايه از كه است مخروطي گنبد داخلي پوشش
واقع در و آمده‌اند بالا و شده زده طاق صورت به جناغي
محسوب عصر اين ازمعماري شاهكاري و بديع پوشش يك‌نوع
به آن خارجي پوشش كه بوده دوپوش صورت به هم گنبد.مي‌شود
شمال در كه است ، (مخروطي) رك گنبدهاي نوع از هرمي ، شكل
.است رايج بيشتر ايران
شرايط واجد و هنري و تاريخي اهميت به توجه با بنا اين
تحت تاريخ 29/3/51 در ملي ، آثار فهرست در ثبت براي بودن
.است رسيده ثبت به ملي آثار فهرست در شماره 920
و معنوي كمالات شخصيت ، زندگي ، تولد ، تاريخ خصوص در
مختلف ، كتب در او مدفن و مرگ چگونگي و شبلي شيخ عرفاني
المجالس نيشابوري ، عطار شيخ تذكره‌الاولياء نظير
و نيشابوري محدث الجنات روضات خلكان ، ابن المومنين
دلالت همگي كه است شده نقل مطالبي بهايي شيخ الكامل
.دارد شبلي شيخ پرهيزكاري و تقوي مراتب و برفضايل
درگاه در دايي‌اش و پدر اشتغال واسطه به جواني دوران در
در و يافته دست بالا سياسي مقامات به عباسي خلفاي
نمي‌باشد ، مشخص دقيقا تاريخش و مدت كه زمان از برهه‌اي
دوران.شد منصوب دماوند امارت به طبرستان حاكمان طرف از
عدالت ، گسترش و بسط با همراه دماوند در شبلي شيخ صدارت
بغداد ، در وفاتش از پس علت همين به و بوده رفاه و امنيت
را نامش و ياد او عادلانه خدمات پاس به دماوند مردم
.داشته‌اند گرامي تاكنون
دماوند كيلان
در 8 و دماوند شرقي جنوب كيلومتري در25 كيلان شهر
و ايوانكي به دماوند راه مسير در و آبسرد جنوب كيلومتري
عرض ثانيه و 7/58 دقيقه و 32 درجه در 35 و گرمسار
طول ثانيه و 072 دقيقه و10 درجه در 52 و جغرافيايي
شده واقع دريا سطح از متر ارتفاع 1753 در و جغرافيايي
.است
و قاجار دوره در يعني دور ، نه‌چندان گذشته در كيلان
.است بوده دماوند پرجمعيت و پررونق بسيار مناطق از پهلوي
اولين‌بار براي كه بود شهري هشت جزء كيلان ، مي‌شود گفته
كه است مناطقي اولين از يا احداث آنها در شهرداري
گذشته ، دراست شده احداث آن در نوين سبك به مدرسه‌هايي
و فرهنگي افرادي و فراوان اقتصادي رونق داراي شهر اين
حاكمان و قاجار سياسي ازرجال تعدادي و بود تحصيل‌كرده
دهها وجود.داشتند اسكان آنجا در محلي خانان و دماوند
مسجد تاريخي ، مدرسه ساختمان قديمي ، حمام دو تاريخي ، خانه
را فوق مدعاي فعلي كيلان شهر در وسيع باغهاي و جامع
.مي‌كند تاييد
از را خود گذشته رونق كيلان شهر فعلي ، شرايط در متاسفانه
رها را خود باغات و ماوا و منزل آن جمعيت اكثر داده ، دست
تهران به يا دماوند اطراف جديدالاحداث شهرهاي به و كرده
كه شهر مدرن عمران و توسعه جديد اهداف و آورده‌اند روي
چهره نه‌تنها هستند ، آن به‌دنبال شهر فعلي مسئولين
آن ويراني و زشتي بر بلكه نداده ، تغيير را آن متروكه
آنها از قسمتهايي كه تاريخي خانه دهها وجود.است افزوده
شهر يك چهره است ، شده تخريب جديد خيابانهاي احداث براي
و دهها وجود آنها بر علاوه.است داده آن به را ناموزون
شده‌اند ، بريده و خشكيده آن درختان كه باغ صدها شايد
نقل واردي تازه رهگذر هر براي را بي‌مهري‌ها تلخ حكايت
.مي‌نمايد
و نيست گذشته رونق داراي آن ساله ششصد حداقل جامع مسجد
بنا به‌داخل آب نفوذ از بارش فصل در تا است سقفي محتاج
اوقات اكثر كيلان بزرگ و جديدالاحداث مسجد.كند جلوگيري
جمعيت مي‌شود ، تشكيل آن در جماعت نماز كه بار هر و بسته
را شهر مدرسه شاگردان بيشتر.نمي‌رسد نفر يكصد به آن
و كوچه از عبور هنگام.مي‌دهند تشكيل افغان دانش‌آموزان
شهرداري.ديد مي‌توان را ها افغان خيابان ، بيشتر
تا مي‌كند تخريب را ده قديمي حمام و تاريخي خانه‌هاي
شهر به ورودي مبادي و جاده‌ها اما.كند گشاد را خيابانها
وارد ، تازه راكبان كه است دست‌اندازهايي داراي و خاكي
به بايد حتما آنجا از عبور از پس نكنند ، دقت اگر
.نمايند مراجعه تعميرگاه
دليجايي فردوسي پل
در و فيروزكوه -تهران جاده كيلومتري فاصله97 در
رودخانه روي بر ارتباطي بزرگ پل كه نقطه‌اي شمال‌غرب
و 9 /27 دقيقه و 40 درجه در 35 و است شده احداث دليجايي
و5/48 دقيقه و 29 درجه در 52 و جغرافيايي عرض ثانيه
دريا ، سطح از متر ارتفاع1985 در و جغرافيايي طول ثانيه
كه دارد وجود پلي فيروزكوه -تهران قديم جاده مسير در
كه است كتيبه‌اي داراي و است پهلوي حكومت اوايل به متعلق
.مي‌كند معرفي "فردوسي پل" آن‌را نام
و اندازه يك مياني دهانه سه كه بوده دهنه داراي 5 پل اين
و متر جمعا 45 پل طولاست كوچكتر طرفين ديگر دهانه دو
ارتفاع به ديواري آن طرف دو ودر بوده متر آن5/4 عرض
را مرور و عبور امنيت كه دارد وجود فعلي كف از نيم‌متر ،
.مي‌كند بيشتر
بالاي در.است سيمان آن ملات و پاك‌تراش سنگ از پل مصالح
است شده نصب سنگي كتيبه‌هايي طرف دو از پل مياني دهانه
بالاي غرب شمال قسمت در.مي‌كند بيان را پل مشخصات كه
و آن1304 احداث سال و (فردوسي پل) پل نام مياني ، دهانه
سنگ روي (مي‌باشد لوتوس گل ظاهرا كه) دسته‌گلي آن زير
مياني ، دهانه بالاي شرق جنوب سمت كتيبه در.است شده حك
حك سنگ روي قبلي ، كتيبه مانند "، 1304 ناحيه 8 طرق" عبارت
آب تخليه ناودانهاي شدن بسته براثر متاسفانهاست شده
به پل طرف دو از آب جريان آن ، غيراصولي آسفالت و پل سطح
امر اين و مي‌كند نشت پل پايه‌هاي به و شده هدايت آن روي
.است شده پل پايه‌هاي و بدنه شديد ديدن صدمه موجب
يكصدمتري حدود فاصله با و فردوسي پل غربي جنوب ضلع در
زير يا تخريب امروزه كه داشته وجود ديگري كوچك پل آن ،
رويت قابل پل اين كوچك قسمت يك تنها.است شده دفن خاك
.است تاريخ1317 داراي كه است
آبسرد (گتميري)مير گته محمد امامزاده
بخش در دماوند ، شهرستان شرقي جنوب كيلومتري فاصله 35 در
عرض ثانيه و 43 دقيقه و 37 درجه در 35 و دماوند آبسرد
طول ثانيه و 93 دقيقه و 9 درجه در 52 و جغرافيايي
روي بر دريا ، سطح از متري ارتفاع 1952 در و جغرافيايي
است ، آبسرد قديمي قبرستان محل كه بلند ، چندان نه تپه‌اي
بقعه به‌نام كه مي‌خورد به‌چشم امامزاده‌اي قديمي بناي
.دارد شهرت مير ، گته ميرمحمد
متقاطع مستطيل دو شامل و چليپايي به‌صورت بنا اصلي پلان
پيش و پس داراي آن داخل و بيرون در آن زواياي كه است
را تزئيني گوشواره‌هاي ايجاد موجبات كه است رفتگي‌هايي
.است آورده فراهم گنبد زير در گچبري ، تزئينات به‌همراه
آن قرارگيري فرم و است شده واقع بنا ميانه در گنبد
شده تقسيم متر به 5 چليپايي پلان طرح كه است بدين‌صورت
آن سمت چهار در مربع چهار و گنبد مياني ، مربع روي در كه
مربع روي در گنبد و است شده ايجاد صفه چهار صورت به
.است گرفته قرار است ، مقبره محل كه مياني
به سقف پوشش طاقها ، پشت تا چليپايي بازوي چهار محدوده در
بازوي در اما است ، شده اجرا ساده و كجاوه‌اي طاق صورت
طي 2 مي‌رسد به‌نظر و است متغير وضعيت اين چليپا شرقي
اين در تغييراتي يافته انجام بازسازي و مرمت كه قبل دوره
.داده‌اند بخش
آن بدنه در و بوده گوش هشت به‌صورت گنبد زير و مياني بخش
بخش كه به‌طوري است ، رفته به‌كار وجهي هشت منشورهاي
نور تامين جهت احتمالا و است پوشش فاقد و باز آن فوقاني
در نورگيري گذشته در حتما و شده ايجاد روزنه اين داخلي
.است شده برچيده زمان به‌مرور كه داشته ، قرار آن بالاي
تزئينات و خطي كاربندي‌هاي نيز وجهي هشت منشور اين درون
.مي‌شود ملاحظه گچبري
بقعه بناي گنبد پوشش و بنا خارجي بدنه بازسازي و مرمت
اداره كار دستور در سال 1380 در گته‌مير محمد امامزاده
.رسيد اتمام به خوشبختانه و شد داده قرار فرهنگي ميراث كل
درصد ايران‌تنها 17 در عالي آموزش پوشش
است
حدود 17 ايران در عالي آموزش پوشش:فرهنگي علمي گروه
ضرورت و مطلوب وضع با ما فاصله نشان‌دهنده كه است درصد
.است بخش اين در بهتر برنامه‌ريزي و سرمايه‌گذاري
در سخناني طي فناوري ، و تحقيقات علوم ، وزير معين دكتر
مراكز و دانشگاهها آموزشي معاونان گردهمايي بيست‌وهشتمين
شعار اينكه به اشاره با مطلب اين بيان ضمن كشور علمي
:گفت است ، عالي آموزش پوشش و دسترسي افزايش يونسكو امروز
نوع به بخشي تنوع عالي ، آموزش در بيشتر سرمايه‌گذاري
و اطلاعات پيشرفته فناوري‌هاي از بهره‌گيري و آموزش‌ها
هستند برنامه‌هايي جمله از الكترونيكي آموزش و ارتباطات
در كشور در عالي آموزش پوشش افزايش هدف تحقق براي كه
.دارند قرار وزارتخانه كار دستور
|
