شدن جهاني و دين
اينترنت نسل
شدن جهاني و دين
سياست جهان باب در مقالاتي :منبع
اسميت ميشل و ليتل ريچارد وايت ، بريان:از
جلالي منيژه: ترجمه
و جهاني سطح در اخير تحولات به توجه با امروزه:اشاره
چه اقتصادي و فرهنگي ساختارهاي شدن جهاني ايده به‌ويژه
بايد كه مي‌رسد نظر به ?برشمرد دين براي مي‌توان را نقشي
سطح در آن جديد كاركردهاي با متناسب دين ، از نويني تعريف
چگونه دين كه انديشيد اين به مي‌توان.كرد ارائه جهان
جهان در فكري و اجتماعي اخير تحولات در را ما مي‌تواند
مطرح را پرسش اين مي‌توان نيز درنهايت و ?دهد ياري معاصر
امروزه مي‌توان را دين از جنبه‌هايي يا وجوه چه كه ساخت
?افزود آنها غناي بر و داشت نگاه جديد شرايط با نسبت در
برخاسته ارزشهاي و دين تبيين به مي‌آيد پي از كه مطلبي
:مي‌خوانيم هم با.است پرداخته معاصر جهان در آن از
انديشه و فرهنگ گروه
و شدن جهاني بين‌المللي ، ناظران از بسياري اعتقاد به
.وابسته‌اند يكديگر به شدت به جهاني سياست در ديني نوزايي
و دولتها ميان پيوند نتيجه شدن جهاني ;MC Grew به‌گفته
گرچه.مي‌سازند را جهاني مدرن نظام كه است جوامعي
آن اثرات ولي داشته وجود پيش قرن‌ها از جهاني ارتباطات
كمتري بسيار اهميت از كنوني زمان با مقايسه در گذشته در
سياسي پيامدهاي نيز گذشته در دين اما.است بوده برخوردار
اديان به اسلام و مسيحيت مثال طور به.است داشته مهمي
تجارت گسترش و گشايي كشور طريق از و شدند تبديل جهاني
در.دادند انتقال جهان سراسر به را خود تمدن‌هاي جهاني ،
نظام گسترش از دوره‌اي طي هفده و شانزده قرن‌هاي
اصلي انگيزه ديني ، اعتقادات ميان اختلاف بين‌المللي
را بين‌المللي امنيت و صلح براي جدي تهديد و كشمكش‌ها
پيمان از بعد جهان در دولتي نظام توسعه اما ساخت ، فراهم
بين اروپا در ديني جنگهاي به كه) م در 1648 وستفالي
تضاد تاريخ ، (داد پايان پروتستان‌ها و كاتوليك‌ها
را خود خاص دولت كه ملي گروههاي آرزوي با را ملي‌گرايان
.ساخت آشكار مي‌كردند ، طلب
دين شدن جهاني اروپايي ، امپراطوري‌هاي شدن برپا از پيش
صدها مدت به پانزده قرن اواخر تا.شد مطرح مسلمانان توسط
گسترش دست دور نقاط به اصلي‌اش سرزمين از اسلام سال ،
و آسيا و آفريقا در وسيعي سرزمين‌هاي نتيجه در و يافت
و بالكان از قسمتهايي عمدتا) اروپا در كوچكتري مناطق
انحطاط اما شدند ، اسلامي (ايبري جزيره شبه بيشتر
سرعت به پانزدهم قرن اواخر در اسلام اروپايي امپراطوري
رونق آغاز نتايج از يكي مي‌توان را آن كه گرفت صورت
مهارتهاي و برتر نظامي توان با اروپايي دولتهاي
در اسلام فرهنگي نفوذ يافتن خاتمهدانست آنان سازماندهي
.جهان در اروپا نفوذ گسترش آغاز با بود همزمان غرب
به منجر آمريكا در طلا جست‌وجوي شانزدهم قرن اوايل در
تاسيس نيز و سرزمين آن در اروپايي مستعمرات شكل‌گيري
نوزده و پانزده قرون بينشد كارائيب و آسيا در مستعمرات
همراه برده ميليون‌ها استثمار با آفريقا به مسيحيت گسترش
ارتباطات به آنها پيوستن آمريكا و خاورميانه در و شد
.گرديد موجب را بين‌المللي تعاملات گسترش جهاني ، شبكه
نظام‌هاي اروپايي‌ها ، مسيحي فرهنگ جهاني گسترش عليرغم
ماند باقي آسيا و اروپا در نيز اسلامي اجتماعي و فرهنگي
.يافت ادامه اسلامي عقايد جهاني نفوذ و
عنوان به فاشيسم و كمونيسم بيستم ، قرن اوليه سالهاي در
تغيير فرآيند.شدند مطرح جهان در سكولار ايدئولوژي‌هاي
شكست و جهاني دوم جنگ از پس جهان در ايدئولوژيك تدريجي
عنوان به ليبرال دموكراسي شدن پديدار به فاشيسم
.شد منجر جهاني ايدئولوژي يك نه هنوز ولي حاكم ايدئولوژي
مردم برابر در كمونيسم ايدئولوژي سرد جنگ دوران در
سرمايه‌داري ;يعني آن اقتصادي سيستم و ليبرال سالاري
بر غلبه براي دو آن كشمكش در سرانجام كه داشت قرار
.انجاميد دهه 1980 پايان در شوروي كمونيسم شكست به يكديگر
در شوروي امپراطوري سقوط كه است اين بر گسترده اعتقاد
به كه مي‌شد مربوط شدن جهاني جريان‌هاي به قسمتي
از آنها جداي و بسته زندگي و شوروي جمهوري‌هاي انزواطلبي
روشهاي توسط جريانها اين.داد خاتمه كمونيست غير جهان
تلگراف ، مانند افراد ميان ارتباطات ساده و گسترده بسيار
گسترش.شد آسان بيشتر چه هر فكس و اي‌ميل اينترنت ، تلفن ،
افراد و ديني جوامع بيشتر ارتباط افزايش موجب روشها اين
و پيام‌ها گسترش در ارتباطات سهولت.گرديد كشورها در
است كرده فراوان كمك همفكر گروههاي با جوامع اين پيوند
كشورها داخل در هم را ديني و سياسي فعالان ميان روابط و
بررسي‌هاي.است داده افزايش مختلف كشورهاي ميان هم و
ميان فرامرزي تعاملات سياسي ، نتايج درباره شده انجام
نظر از ديني گروههاي كه مي‌دهد نشان مسيحيان و مسلمانان
به مالي لحاظ از اغلب مي‌كنند ، تغذيه را يكديگر اعتقادي
گروههاي جغرافيايي نظر از و مي‌رسانند كمك يكديگر
سعادت و رفاه آنها اصلي اولويت كه را گسترده‌اي سازماني
.مي‌دهند شكل است ملي فرا مذهبي جامعه توسعه و
معاصر سياسي دنياي در دين
در را جديدي مسائل سرد جنگ از پس گرفته صورت پيشرفت‌هاي
محيطزيست ، شامل كه كرده‌اند ايجاد بين‌المللي روابط
پناهندگان ، مهاجرت ، تروريسم ، ايدز ، مجاز ، غير داروهاي
و دموكراسي به‌سوي حركت امنيت ، جديد مفاهيم بشر ، حقوق
اين بيشتر.مي‌شود سياسي هدف‌هاي با ديني فعالان حضور
نيز دين با ولي مي‌شوند مربوط فرهنگي رفتارهاي به مسائل
.باشند مرتبط است ممكن فرهنگي رفتار از جنبه‌اي عنوان به
اين براي.سازيم روشن را دين معني است بهتر ابتدا در
به مربوط ولي متفاوت تحليلي راه دو از مي‌توان كار
يك دين آن ، روحاني معني در:اول.كرد استفاده يكديگر
معتقدان كه مي‌كند تهيه اجتماعي و فردي رفتار الگوي
ماوراءالطبيعي واقعيات به دينميكنند زندگي آن براساس
و گفتاري نظامي و مي‌شود مربوط تعالي و تقدس با همراه
مي‌كند تبيين آن روحاني ديدگاه از را جهان كه است كرداري
.مي‌سازد مربوط وجود نهايي شرايط يا آخرت با را انسان و
گروه‌ها توسط مي‌تواند كه دين مادي مفهوم در بيشتر:دوم
از متفاوتي انواع ;شود تبيين و تعريف ديني وجنبش‌هاي
قرار اشاره مورد مي‌توانند مذهبي جنبش‌هاي و گروه‌ها
.گيرند
سياست و دين
همچنين اما است ، اصولي ارزشهاي مهم سرچشمه مذهب
سياست روي قدرتمندي تاثير منطقه يا كشور يك در مي‌تواند
.شود مربوط قوميت و فرهنگ با كه هنگامي بويژه باشد داشته
تشديد را قومي تضادهاي نيز و آگاهي‌ها اغلب ديني عقايد
به‌طور.آنجا فقط نه البته) سوم جهان در بويژه مي‌كند
(.برد نام سابق يوگسلاوي و شمالي ايرلند از مي‌توان مثال
كه دارد استراتژي‌مشخص يك بر دلالت((ديني بنيادگرايي))
را خود مشخصه هويت طريق آن از مي‌كوشند آن به معتقدان
به را آنها كه كساني مقابل در گروه يا جمعيت يك به‌عنوان
غيرديني و ديني شده تلفيق فرهنگي محيط يك به شدن كشيده
((.كنند مي‌كنند ، حفظ تهديد
به منجر است ممكن تدافعي حالت چنين يك داشتن اوقات گاهي
واقعيتهاي تغيير جستجوي به كه شود سياسي تهاجم يك
اقتصادي‌روابط موارد درپاره‌اي و سياسي اجتماعي ، متداول
.برآيد وجامعه دولت ميان
?است شده تبديل مهم يك‌موضوع به مذهب جهاني عرصه در چرا
در تعيين‌كننده‌اي در 911990لحظه فارس خليج جنگ
.مي‌رفت شمار به سرد جنگ از بعد جهاني مناظرات‌نظم
-شايد -به‌عنوان وسيعي به‌طور اسلامي بنيادگرايي كه زماني
قبل.شد شناخته غرب تازي يكه براي جديد تهديد مهم‌ترين
با (پدر بوش جورج) آمريكا جمهور رئيس فارس خليج جنگ از
فروپاشي با كه((جديد جهاني نظم)) يك تولد از اطمينان
بود ، شده پديدار كمونيسم وامپراطوري شوروي جماهير اتحاد
.زد لطمه خوش‌بيني اين به فارس خليج جنگ اما گفت سخن
ثبات حفظ و تامين غرب مي‌رسيدهدف نظر به پس ، آن از
در بوش كه بهتر جهاني نظم يك براي تلاش تا است جهاني
غرب ، كويت ، متحد به عراق حمله.بود كرده ادعا ابتدا
.ساخت متبلور بوش نظر مورد جهاني نظم با را اين‌مخالفت
جهاني سياست در اصل يك به‌عنوان دين دوباره شدن پديدار
كه برمي‌گردد دهه 1970 اواخر در ايران اسلامي انقلاب به
نظريه خلاف رويداد اين.شد روبه‌رو جهان مردم شگفتي با
بي‌دين شدن مدرن با همگام جوامع همه كه را متداولي
براين را فرض تحليلگران بيشتر.رساند اثبات به مي‌شوند
اهميت بيشتر چه هر به‌تدريج ، دين كه بودند داده قرار
پيش‌بيني و داد خواهد دست از را واجتماعي‌خود سياسي
الگوي از توسعه حال در كشورهاي يا سوم جهان مي‌شد
جايي ;كنند پيروي اروپا و شمالي آمريكاي پيشرفته كشورهاي
اجتماعي‌اش و سياسي نفوذ و اهميت زيادي حدود تا دين كه
.بود داده دست از را
اعتقاد اجتماعي ، توسعه با رابطه در سال پنجاه مدت براي
با همزمان ناپذير اجتناب به‌طور ملت‌ها كه بود اين بر
با به‌شدت شدن امروزي ايده.شوند سكولار شدن مدرن
در بودن قومي و ديني ضدافكار و صنعتي‌سازي شدن ، شهرنشين
اعتقاد اين با غيرديني و ديني وفاداري فقدان.بود ارتباط
مشكلات بر علم كاربرد فناورانه‌و توسعه كه بود همراه
پيشرفت كه بيماري و گرسنگي فساد ، فقر ، اجتماعي ، پايدار
.كرد خواهد غلبه است شده آن موجب مدت دراز در انسان
روشن و است رسيده اثبات به اكنون نظرياتي چنين نادرستي
سكولار شدن بامدرن لزوماهمگام جوامع كه است شده
تئوريك توضيح هيچ اما.خير بعضي مي‌شوند ، بعضي.نمي‌شوند
كشورهايي در حال اين با.ندارد وجود امر اين براي روشني
غيرديني ايدئولوژي‌هاي و مدرن‌سازي الگوهاي طبق بر كه
پيشرفت جست‌وجوي به كمونيسم و سوسياليسم مانند
وارد سنتي ارزشهاي سيستم به كه لطمه‌اي با برخاسته‌اند
احساس دادن دست از با را خود مردم از بسياري مي‌شود ،
چيزي جست‌وجوي به نتيجه در و مي‌بينند روبه‌رو هويت
دليل همين به.دهد معني و هدف آنها زندگي به برمي‌آيندكه
هم و پيشرفته كشورهاي در هم جهان سراسر در اكنون كه است
شده‌اندكه معتقد مردم از كثيري تعداد توسعه درحال جهان
سازگار ديني جنبش‌هاي درگروه‌هايا عضويت با مي‌توانند
دنبال را خود هدف‌هاي موثرتري به‌طور آنها اعتقاد با
.كنند
اينترنت نسل
-پرورشي مسايل با كه كساني نظر از نمي‌تواند كه مساله‌اي
مساله دورباشد ، ارتباطاند در -اجتماعي فعاليت‌هاي يا
.نسل‌هاست ميان گسستگي
و فرهنگي تفاوت‌هاي يا نسل‌ها ميان كشمكش از گفتن سخن
در حتي سخن اين و نيست جديدي صحبت آنها ، ميان رواني
بررسي و پژوهش موضوع نيز سياست و فلسفه و انديشه عرصه
و جديد نسل ميان تفاوت‌هاي از امروزه آنچه اما.بود
(خود از پيش نسل با خصوص به و)دارد وجود پيشين نسل‌هاي
سابق نسل‌هاي ميان ((معمول))تفاوت‌هاي با كه است مساله‌اي
ميان پيوند مانع تفاوت‌ها آن.دارد اساسي اختلافات
دانش‌هايشان و تجربه‌ها ميان خلاق واكنش و وكنش نسل‌ها
.نبود
شكل -رفتار و آگاهي عرصه در -امروزه كه نويني نسل
و ابزارها همان با نمي‌توان كه است متفاوتي نسل مي‌گيرد ،
در آميز ابداع و جدي طور به بايد و گفت سخن او با مفاهيم
نسل اين روانشناسي با همساز كه باشيم جديدي وسايل جستجوي
-ملموسش جريان و خون و گوشت و -زندگي با اورا تا باشد
اين تعامل از ناشي اساس در تفاوت‌ها اين منشادهد پيوند
نوين ارتباطات وسايل و الكترونيك ابزارهاي با نسل
زمينه اين در پيشين نسل كه است خاصي خبرگي و بامهارت
.نيست او با هماوردي به قادر
در است ، اينترنت كودكان حتي و اينترنت نسل از سخن اكنون
نمي‌توانند عربي ، كشورهاي در امور اولياي اكثريت كه حالي
كساني جزو -البته -ما كنند ، استفاده كامپيوتر خود از
اغراق اينترنت كاربرد منفي پيامدهاي درباره كه نيستيم
اينترنت مثبت جنبه‌هاي با را امر اين اگر ويژه به ;كنيم
جهان به نسبت مردم دانش و اطلاعات و آگاهي بر آن وبازتاب
مفاهيم ترويج اينترنت‌در نقش آن ، بر افزونكنيم مقايسه
شكستن و اطلاعات آزادانه تبادل عرصه در و دموكراسي
جلوگيري براي توتاليتر رژيم‌هاي كه است مستحكمي ديوارهاي
.مي‌گرفتند كار به بيان و انديشه جريان از
موجود و واقعي خطرهاي اينها ;نيست خطر ، توهم از سخن اما
نهادهاي و خانواده و مدرسه كوشش و تلاش به نياز و است
ونوجوانان كودكان راهنماي تا دارد ذينفع اجتماعي
.باشند اينترنت دركاربرد
اين درباره تحقيق هنگام به فرهنگي و تربيتي بررسي‌هاي
كودكان كه دارد تاكيد اباحي‌گرانه سايت‌هاي بر خطرها
طبق.يابند دست آن به مي‌توانند سادگي به ونوجوانان
همكاري شوراي كشورهاي از يكي در شده انجام كه پژوهشي
اينترنت از كه كودكان از بسياري گرديد مشخص فارس خليج
مستهجن سايت‌هاي سوي به قبلي قصد بدون مي‌كنند استفاده
حفظ براي كوشش‌هايي به نياز امر اينميشوند داده سوق
.دارد نوجوانان بهداشت
نمي‌شود ، بحث كافي اندازه به آن درباره كه آنچه اما
هنگام به نوجوانان كه است معرفتي يا ((فرهنگ))ماهيت
اين به دستيابي وسيله تنها عنوان به اينترنت از استفاده
عرصه‌هاي اگر ويژه به ;دارند را آن به دسترسي قصد معرفت ،
با كه افرادي.باشد فرهنگ و ادبيات و تاريخ چون حساسي
از بسياري كه باورند اين بر دارند سروكار اينترنت شبكه
و غيرعميق يا ناكافي شبكه ، اين در شده عرضه مواد و متون
آثار مي‌توان.است حاشيه‌اي حتي و سطحي يا گزينشي اغلب
اين.ديد جديد نسل انديشه در را اطلاعاتي چنين از برداشت
واز است دورتر عينيت از و نزديك‌تر ذهنيت به اطلاعات
مشاهده و تحليل و نقد ملكه كه است آن شده ياد ذهنيت عيوب
كساني بلكه نمي‌دهد ، رشد را اجتماعي پديده‌هاي عيني
به پديده‌اي خطر از و مي‌كنند نگاه بدبينانه كه هستند
كه معناست بدان اين.مي‌كنند صحبت ((مدني سوادي بي)) نام
اطلاعات اين ماهيت و حجم اطلاعات ، ارايه تحول رغم به
هر بهكند تربيت نقادي يا انتقادي باحس نسلي نمي‌تواند
كه مي‌ماند ذهني دغدغه‌هاي همانند ديدگاه‌ها اين حال
نيست ، غيرواقعي يا احساسي اما بنمايد مبالغه‌آميز شايد
-كيفي نظر از -اينترنت نسل مي‌گويدكه و مي‌دهد هشدار زيرا
پيشتر كه است برخوردار خاصي حساسيت از كه است نويني نسل
و آموزش مسئولان امر اين.است بوده نامانوس ما براي
تا مي‌سازد وادار مشابه‌را عرصه‌هاي وديگر فرهنگ و پرورش
تا بكوشند نسل اين با جديدي بياني زبان تبلور براي
.دهند پيوند آينده و زندگي دغدغه‌هاي با را او بتوانند
.كند درك را وابعادش بفهمد نسلي چنين بايد را زبان اين
مدن حسن دكتر
بني‌طرف عزيزي يوسف:ترجمه
|
