نيست جادو چراغ درسي كتاب
و تست كتاب همان به كتابها نيستندمعمولا همراه تغييرات با نظام عوامل بقيه وقتي
مي‌شوند تبديل حل‌المسائل
ما جامعه فرهنگ متاسفانه ولي كنند تغيير بايد يعني نيستند روز به درسي كتابهاي
مي‌كند مقاومت تغييري هر برابر در كه است گونه‌اي به
ساير به توجه از و مي‌برد بي‌راهه به را ما كه ساخته‌ايم درسي كتاب نام به تابويي
درشت تيتر با مطبوعاتاست كرده غافل كنند ايفا موثري نقش مي‌توانند كه عواملي
بنويسيم بايد كه حالي در "مي‌كند تغيير درسي كتابهاي هم باز" كه مي‌نويسند
"مي‌كند؟ تغيير كي درسي كتابهاي"
تعيين را كشور درسي برنامه اهداف و اجزا كه است توليد دست در ملي درسي برنامه يك
يكي عنوان به ما ، كشور در دانش‌آموزان گزينش نحوه و درسي كتابهاي محتواي.مي‌كند
انتشار با گاهي چند هراز است ، مطرح پيش سال‌ها از كه پرورش و آموزش نظام مشكلات از
روزمره ، مطالب ميان از امتحاني ، سوالات بودن مشكل به دانش‌آموزان اعتراض مانند خبري
.مي‌شود برجسته‌تر و مي‌كشد بيرون را خود
و آموزش وزارت درسي كتابهاي تاليف و برنامه‌ريزي دفتر كل مدير زرافشان ، علي با
به تنها آموزشي ، برنامه كه است معتقد او.نشستيم گفت‌وگو به زمينه اين در پرورش ،
درسي كتاب را تربيت و تعليم بار همه داشت انتظار نبايد و نمي‌شود محدود درسي كتاب
به نيز را دانشجو و دانش‌آموز گزينش نظام پرورش ، و آموزش مسئول اين.بگيرد دوش به
و درسي كتابهاي اصلاح براي پرورش و آموزش وزارت برنامه‌هاي از و مي‌كشد چالش
.مي‌گويد است ، مطرح زمينه اين در كه پيشنهاداتي
پاپي مريم
و علم سرعت و جامعه روز شرايط به توجه با پرورش و آموزش كنوني درسي كتابهاي*
عنوان به كرده خود متوجه را زيادي انتقادهاي انساني ، علوم مفاهيم ديگر و تكنولوژي
را اينترنت و كامپيوتر با كار دانش‌آموزان از زيادي درصد كه شرايطي در مثال
محتوا اين چرا.مي‌شوند عرضه قبل دهه چند محتواي همان با درسي كتابهاي مي‌دانند
نمي‌شود؟ اصلاح
شايد كه فرايند اين اجزاي از يكي درسي كتاب و است فرايند يك پرورش و آموزش
كتاب را پرورش و آموزش كه ما فرهنگ خاطر به وليباشند داشته هم محدودي تاثيرگذاري
درسي كتاب كه حالي در هستند درسي كتاب مشكلات حل دنبال به همه امروز مي‌داند ، محور
.كند حل را جامعه معضلات همه بتواند آن محتواي كه نيست جادويي چراغ آن
منابع.كنيم تكيه آن به پرورش و آموزش نظام در كه نداريم ديگري منبع ما ولي
كتابهاي نشر ، صنعتندارند جايي ما يادگيري فرايند در ولي داريم هم ديگر آموزشي
دارند وجود ما كشور در...و مجازي فضاهاي در موجود منابع اينترنت ، آموزشي ، كمك
و توانايي بچه‌ها ، يادگيري به بخشيدن وسعت و عمق براي امكانات اين از استفاده اما
.ندارد هم‌بستگي درسي كتاب به چندان كه مي‌خواهد خاصي مهارت‌هاي
پرورش و آموزش فرايند مجموع به اگر ;كرد جست‌وجو ديگري جاي در بايد را مشكل ريشه
آموزش شيوه‌هاي قبيل از عواملي.بود خواهد تاثيرگذار هم ديگري عوامل شود ، توجه
آموزش آموزشي امكانات و فضا معلمان ، حرفه‌اي مهارت‌هاي ارزشيابي ، شيوه‌هاي معلمان ،
محدود كتاب به ميزان چه تا مي‌كنند تعيين كه..و آموزشگاهي مديريت پرورش ، و
وجود نيز پرورش و آموزش حوزه از خارج عواملي هستند دروني عوامل تازه اينها.شويم
.باشد آموزش‌ها همه محور درسي كتاب نام به چيزي شده موجب كه دارد
مي‌كند ، تحميل كشور پرورش و آموزش جامعه بر را درسي كتاب انحصار كه بيروني عامل
ريزي و جزيي نكات دنبال به.ندارد كار دانش‌آموز فهم به كنكور.است كنكور مسئله
خواهد تست به تبديل‌تر قابل باشد ، جزيي‌تر نكات چه هر و آمده درسي كتاب در كه است
.بود
طرح‌هاي كشور در اكنون كرديم ، ياد آن از دروني عامل عنوان به كه مشكلي حل براي
و كتابها همين از استفاده با و طرح‌ها اين اجراي با كه اجراست دست در مختلفي
يادگيري فعال روش‌هاي كارگيري به و آموزش رويكرد تغيير با ولي آموزشي ، وسايل
را درسي كتاب چند هر.داد كاهش را دانش‌آموزان روي موجود فشار و استرس مي‌توان
براي و كرده تغيير آموزش روش يافته ، افزايش معلمان مهارت‌هاي ولي نداديم تغيير
بتواند موجود درسي كتاب كه شد موجب اينها همه كرده‌ايم مجدد تعريف يادگيري محيط
.باشد جامعه و خانواده دانش‌آموزان ، نيازهاي پاسخگوي
كه كرده تعريف را مهارت تعدادي مدرسه ، مدير مدارس ، از يكي در مثال عنوان به
ممكن اينكه دليل به مثلا.نيازمندند آنها به شدن فارغ‌التحصيل از پس دانش‌آموزان
باشند ، بلد هم آشپزي بايد شوند ، قبول شهرستان دانشگاه‌هاي در دانش‌آموزان اين است
در تغيير اين مواردي در حتي.است كرده فراهم مهارت‌ها اين آموزش براي را مقدماتي
داده‌اند تغيير را راهروها و كلاس‌ها نور مدرسه مسئولان ;شده ايجاد هم فيزيكي محيط
تغيير درسي كتاب اينجا.كرده‌اند مطالعه يادگيري شرايط تغيير در را آن تاثير و
.است كليدي و اساسي تغيير تغيير ، همين و شده عوض نگرش و بينش بلكه نكرده ،
همه براي مهارت آموزش و برخورد نوع اين كه شود انتقاد شيوه اين به است ممكن
مدارس از يكي در چنانچه امكانات ، نه است تدبير مهم اما ندارد فراگيري دانش‌آموزان
متفاوتي محيط كردن ، موكت وسيله به كلاس‌ها فضاي تغيير با مدرسه مدير هم شهر جنوب
ماموران تا كرده هماهنگ رانندگي و راهنمايي اداره آورده‌با وجود به بچه‌ها براي
و رانندگي و راهنمايي مقررات و بيايند مدرسه حياط داخل به آژيركشان خودروهايشان با
.دهند توضيح بچه‌ها براي را تصادفات بحث
.مي‌برد بي‌راهه به را ما درسي كتاب به حد از بيش توجه مي‌رسد نظر به حال هر در
كه عواملي ساير به توجه از را ما كه ساخته‌ايم نام اين به تابويي متاسفانه
.است كرده غافل كنند ، ايفا موثري نقش مي‌توانند
آن درسي كتابهاي محتواي كه اينجاست واقعيت ولي هستند خوب الگوها و روش‌ها اين*
به هم تا نمي‌گذارد باقي معلم و دانش‌آموز براي وقتي هيچ كه است زياد قدر
دانش‌آموزان وقتياست شده تدوين كه درسي برنامه به هم و كنند توجه ديگر آموزش‌هاي
چطور شما حالا مي‌دانند ضروري را شيوه اين معلمان و است امتحان درگير وقتشان همه
شوند؟ خارج درسي كتابهاي چارچوب از ما مدارس داريد انتظار
براي دانش‌آموز كه است عرصه‌اي امتحان ;است محور امتحان ما پرورش و آموزش نظام
باشد گونه‌اي به بايد ارزشيابي شيوه كه حالي در كند آماده را خود بايد آن به ورود
.را دانش‌آموز هم و بسنجد را معلم هم كه
بچه‌ها كه شده متوجه گرفته امتحان اينكه از بعد معلم يك ما ، پرورش و آموزش كجاي
به امتحانات شدن نوبتي دو و امتحانات آيين‌نامه تحول.نگرفته‌اند ياد را درس يك
ذكر عوامل دليل به هم شيوه اين خود ولي گرفت صورت دانش‌آموز روي فشار شدن كم خاطر
امتحان دوره قبلي ، 9 نوبت سه جاي به بچه‌ها اكنون.شد تبديل جديدي مشكل به شده
البته.ندارد ربطي امتحانات آيين‌نامه يا درسي كتابهاي به ديگر اينها و مي‌دهند
دانش‌آموزان روي رواني فشار همه اين براي وي از و مي‌كني مراجعه هم مدير به وقتي
فشار طالب ما ، جامعه عمومي فرهنگميخواهند خانواده‌ها چون مي‌گويد مي‌كني انتقاد
.شود تضمين آنها موفقيت اينكه براي بچه‌هاست بر بيشتر
بر امتحانات عهده از مي‌تواند دانش‌آموز نباشد فشارها اين اگر مي‌كنيد فكر*
بيايد؟
شيوه و آيين‌نامه.است غلط نگرش اين.نمي‌گيرد صورت امتحانات توسط فقط يادگيري
يك امتحان جلسه سه در را دانش‌آموز سرنوشت اينكه جاي به مي‌گويد جديد ارزشيابي
همه به و كنند ارزيابي هميشه تحصيلي ، سال طول در را دانش‌آموز كنند ، تعيين ساعته
فقط ما مدارس ولي.يادگيري فرايند به بيشتر توجه يعني.دهند بها گرفته ياد كه آنچه
عنوان نهايي امتحانات براي دانش‌آموزان كردن آماده را آن دليل و مي‌گيرند امتحان
مي‌شود مواجه والدين برخورد با نكند پيروي شيوه اين از مدرسه‌اي مدير اگر.مي‌كنند
.ندارد درسي كتب به ربطي هيچ برخورد شيوه اين و
درسي كتاب اساس بر فقط ما گزينش ;نباشد مربوط درسي كتاب به مي‌تواند طور چه*
هم مبحثي هيچ آمده ، وجود به كتابها در كه هم تغييراتي طي طرفي از.مي‌گيرد صورت
معلم حالاشدهاند مطرح پراكنده‌تر و خلاصه طور به قبلي مباحث همان و نشده كم
.بدهد ياد بچه‌ها به و بشكافد را مبحث همه بايد خلاصه ، مطالب اين آموزش براي
زياد فروش و انتشار دليل را درسي كتابهاي نقص اين هم آموزشي كمك كتابهاي ناشران
كردن فكر فرصت و آورده بار متكي را دانش‌آموز كه مي‌دانند درسي كتب حل‌المسائل‌هاي
.مي‌گيرد او از هم را
طراحي گونه‌اي به كتابها اتفاقا.نيست درست درسي كتابهاي همه مورد در مسئله اين
دهد انجام بايد كه فعاليت‌هايي حجم و كاهش دانش‌آموزان يادگيري مطالب تراكم كه شده
معمولا نيستند ، همراه تغييرات با نظام عوامل بقيه چون وليميكند پيدا افزايش
دوره‌هاي كتابهاي در.مي‌شوند تبديل حل‌المسائل و تست كتاب همان به كتابها
هم مدارس از بخشي در جديد كتابهاي شده ايجاد عمده‌اي تغييرات راهنمايي و دبستان
همه استفاده مورد زودي به است قرار و شده‌اند توزيع محدود و آزمايشي صورت به
افزايش جهت در تغييراتي نيز دبيرستان دوره كتابهاي در.گيرد قرار دانش‌آموزان
زيست‌شناسي و شيمي كتابهاي مثال عنوان به.است شده ايجاد دانش‌آموزان مهارت‌هاي
را بچه‌ها كه شده طراحي گونه‌اي به دبيرستان اول سال اجتماعي كتاب كرده‌اند ، تغيير
عنوان با هم كتابي و مي‌كند هدايت اجتماعي معضلات درباره كردن فكر و تحقيق سمت به
و تجزيه درگير را بچه‌ها كه شده گرفته نظر در مختلف رشته‌هاي براي مدلسازي و آمار
.مي‌كند نمودار و آمار فهم و اجتماع مسائل تحليل
پرورش و آموزش پوشش تحت هستند ، دبيرستان سن در كه افرادي درصد به 70 نزديك امروز
نمي‌تواند و است عمومي دوره يك به شدن تبديل حال در دوره اين.دارند قرار
منظور به كنوني متوسطه دوره.كند دنبال درسي برنامه‌هاي در را خاصي هدف‌گذاري
است شده تعريف كار بازار در جذب و دانشگاه به رفتن براي دانش‌آموزان كردن آماده
رسيدن براي.مي‌كنند پيدا را دانشگاه به ما دانش‌آموزان درصد تنها 10 واقع در ولي
فعاليت‌هاي زندگي ، براي را بچه‌ها بايد متوسطه دوره آموزشي برنامه كه تعريف اين به
در است لازم كند ، آماده دانشگاه براي هم را تعدادي و شغلي مهارت‌هاي كسب شهروندي ،
.كند تغيير نيز درسي برنامه تا شود ايجاد تغيير هدف‌گذاري‌ها
دارد؟ همراه به هزينه‌اي چه بار هر درسي كتابهاي تغيير*
در.مي‌شوند مجدد چاپ سال هر و هستند مصرف بار يك آنها چونندارد زيادي هزينه
تغييرات و آماده‌سازي تاليف ، به مربوط بخش‌هاي فقط يابد ، تغيير كتاب كه صورتي
روز به درسي كتابهاي مي‌گوييد شما وقتي.داشت خواهد بر در هزينه چاپ براي مقدماتي
در كه است گونه‌اي به ما جامعه فرهنگ متاسفانه ولي كنند تغيير بايد يعني نيستند ،
باز" كه مي‌نويسند درشت تيتر با بلافاصله مطبوعات ;مي‌كند مقاومت تغييري هر برابر
تغيير كي درسي كتابهاي" بنويسيم بايد كه حالي در "مي‌كند تغيير درسي كتابهاي هم
هستند موجود چالش‌هاي و سوالات پاسخ تغييرات ، اين چون "مي‌كند؟
شما كرده ، "محور كتاب" را ما پرورش و آموزش نظام كه دروني عوامل اين بر علاوه *
داوطلبان سنجش نحوه.است كنكور آنها از يكي كه كرديد اشاره هم بيروني عوامل به
مي‌كنيد عنوان پرورش و آموزش هدف عنوان به شما آنچه با كه است محور كتاب كنكور ،
بر علوم وزارت و پرورش و آموزش وزارت ناهماهنگي به مسئله اين دارد ، مغايرت
نمي‌گردد؟
اين دنبال به بايد پرورش و آموزش در.دارد وجود روش‌ها در هماهنگي عدم هم اينجا
برده ، بالا را تحليل و تجزيه قدرت داده ، افزايش را دانش‌آموز فهم كه باشيم
يك عنوان به جامعه در كردن زندگي براي را او و كرده تقويت را زندگي مهارت‌هاي
كه ريز آن‌قدر ;دارد ريز بسيار دانه‌هاي با غربالي كنكور ، اما.سازيم آماده شهروند
است طبيعي.كند انتخاب را نفر هزار نفر ، 150 هزار و 500 ميليون يك ميان از بتواند
و تجزيه قدرت و بچه‌ها فهم نمي‌تواند ديگر برگزيده ، كنكور كه وسيله‌اي اين كه
تعليمات مثل درس‌ها بعضي حتي و مي‌كند تكيه محفوظات روي لذابسنجد را آنها تحليل
قبولي براي تست كتاب يك به مي‌آموزند ، بچه‌ها به را كردن زندگي روش و راه كه ديني
.مي‌شوند تبديل دانشگاه در
بيش تقاضاي با كه زماني تا و است اين‌گونه كشور در دانشجو گزينش شيوه كه مادامي
مدارس در را خودش تاثير گزينش شيوه اين هستيم ، مواجه دانشگاه به ورود براي حد از
شيوه اين انتخاب براي دلايلي هم سنجش سازمان مسئولان البته.گذاشت خواهد جا به هم
آموزش اگرنيست دانشگاه به ورود راه تنها دنيا در روش اين اما دارند دانشجو گزينش
زمينه اين در هم ديگري شيوه‌هاي از مي‌توان باشد ، داشته اولويت كشور در پرورش و
.كرد استفاده
...و شهروندي زندگي ، مهارت‌هاي آموزش جمله از وظايفي پرورش و آموزش براي شما*
است؟ موفق وظايف اين انجام در حد چه تا ما پرورش و آموزش نظام.شمرديد بر
درسي برنامه تغيير در و هست پرورش و آموزش كنوني برنامه‌هاي در مباحث اين از بخشي
در را نگرشي تغيير وظايف ، اين همه به عمل اما است حاكم نگاه همين نيز كشور
پايه هم موضوعات ، نوع اين اهميت بايدميكند طلب پرورش و آموزش وزارت برنامه‌ريزي
بايد جامعه و مي‌شود پرداخته آنها به درسي كتابهاي در كه باشد مختلفي علوم اهميت
و ظاهري شدن كم‌رنگ يا خروج موجب درسي ، برنامه‌هاي به وظايف اين ورود كه كند قبول
.مي‌شود ديگر درسي موضوعات از بعضي فيزيكي
با كشور از منطقه هر در درسي كتابهاي تفاوت درسي ، برنامه‌هاي جديد تغييرات در*
است؟ شده لحاظ منطقه آن خاص فرهنگ و نيازها به توجه
صورت به درسي كتابهاي تاليف و برنامه‌ريزي ما كشور در كه است طولاني سال‌هاي
سازمان و پرورش و آموزش وزارت توسط كه جديدي برنامه در اما.مي‌شود انجام متمركز
البته.دارد تاكيد توليد در تمركز عدم و برنامه‌ريزي در تمركز بر شده ، مطرح پژوهش
پژوهشي ، سازمان اينكه جمله از.است داشته تجربياتي زمينه اين در پرورش و آموزش
آموزشي مواد توليد و كرده توليد را درسي برنامه راهنماي فقط پيش‌دبستاني دوره براي
محتواي كشور ، استان‌هاي تعداد به ما حاضر حال در و سپرده معلمان و استان‌ها به را
استان هر در متوسطه ، دوره استان جغرافياي كتاب همچنين.داريم آموزشي مواد و آموزش
.مي‌شود توليد جداگانه طور به
كه است پژوهش سازمان برنامه‌هاي جزو آموزشي مواد توليد در مشاركت بحث هم الان
.باشند داشته مشاركت مي‌توانند معلمان و مولفان ناشران ،
ناشران به درسي كتابهاي توليد كردن واگذار آمادگي از پرورش و آموزش پيش چندي *
كرد؟ خواهيد واگذار ناشران اين به را كارهايتان محدوده‌اي چه در شما.داد خبر خصوصي
معلم ، كتاب كار ، كتاب درسي ، كتاب مي‌توانند ناشران ما ، برنامه‌ريزي چارچوب در
دي ، سي نوار فيلم ، ) رسانه‌اي چندسازه‌اي محيطهاي و شنيداري و ديداري برنامه‌هاي
.دهند انجام را (..و "Web" وب محيط در درسي برنامه‌هاي توليد
حرفه‌اي ، فني حوزه در مثلا است ، گرفته صورت ناشران توسط هم اقدامات برخي تاكنون
هم ما دفتر.شد منتشر و تاليف پژوهشي علمي مراكز توسط كتاب تعدادي گذشته سال
در كه شده مطرح ميان اين در پيشنهاداتي و داده انجام ناشران از تعدادي با مذاكراتي
.است شدن نهايي حال
را اقتضائاتي برنامه ، اين اهداف به دستيابي حال هر به كه ، است اين مهم نكته ولي
طرح‌هاي توسط دروني ، محيط.مي‌كند طلب پرورش و آموزش نظام بيرون و درون در
ناشران.شود آماده بايد نيز بيروني محيط و شده فراهم مشاركت‌جويي و مشاركت‌پذيري
داشته مالي و حرفه‌اي توانايي بايد درسي ، كتابهاي توليد بحث به ورود براي خصوصي
و جشنواره‌ها برگزاري قبيل از اقداماتي توانايي‌ها اين ايجاد براي كه باشند
.است شده گرفته نظر در مختلف كارگاه‌هاي
اگر است خصوصي ناشران سرمايه‌گذاري امنيت است ، مهم ميان اين در كه ديگري بحث
تا كتاب محتواي كه شوند مطمئن بايد كنند ، مشاركت درسي كتب تاليف در بخواهند ناشران
تعيين را زمان اين مي‌زنيم ، كتاب بر كه مهري با ما و نمي‌كند تغيير هيچ سال چند
.مي‌كنيم
كشورمان براي "ملي درسي برنامه" توليد است ، شدن برداشته حال در كه بزرگ‌تري قدم
خواهد مولفان و ناشران مدارس ، معلمان ، پشتوانه تدوين ، صورت در برنامه اين كه.است
تعيين را كشور درسي برنامه اهداف و اجزا كه است چارچوبه‌اي ملي ، درسي برنامهبود
ويژگي‌هاي ولي مي‌شود استفاده كشورها ساير تجربيات از برنامه ، اين تدوين در مي‌كند
مطرح جهاني اقتصاد موضوع كشور در وقتي مثلا.مي‌گيرد قرار نظر مورد خودمان كشور
خودشان بايد مسائل اين مي‌كند ، تغيير دولت برنامه‌هاي و اقتصادي نگاه يا مي‌شود ،
سازماندهي مرحله در ملي درسي برنامه تدوين كار.دهند نشان درسي برنامه‌هاي در را
.است انجام حال در كار كارشناسي مراحل و شده مشخص مربوطه تيم.است
در اقدام اين آيا.مي‌شود واگذار خصوصي ناشران به دليل چه به درسي كتب توليد كار *
است؟ دولت خصوصي‌سازي سياست راستاي
پرورش و آموزش برنامه‌هاي به دستيابي بلكه نيست ، مطرح ميان اين در خصوصي‌سازي بحث
.است اجتماعي و فردي نيازهاي به پاسخ درسي ، برنامه‌هاي اهداف از يكياست نظر مورد
اجتماعي لحاظ به گستردگي ، و تنوع اين به پاسخ كه داريم متنوع و گسترده جامعه يك ما
توليد در تنوع اين وليدارد درسي برنامه‌هاي توليد در تنوع به نياز فرهنگي و
لذا.نيست سازگار داريم درسي برنامه‌هاي توليد كار در ما كه تمركزي با برنامه‌ها
.گيرد عهده به جامعه را توليد دهيم اجازه و بدهيم را برنامه كه برويم سمتي به بايد
مختلف مناطق غني فرهنگ كه حالي در دارند واحدي ادبيات ما ، كنوني درسي كتابهاي
هم روستاييان نيازهاي به بايد كتابها باشد ، نمايان درسي كتابهاي در بايد كشورمان
شهري زندگي نيازهاي بر علاوه منطقه هر نيازهاي به توجه با همچنين و باشد جوابگو
.شود تاليف
|
