عكس: مهدي عاقلي
بدون هيچ دليلي مطمئن بودم هنگام خداحافظي با دليل مطمئن شدم كه قهرماني سپاهان در ليگ برتر فوتبال ايران اتفاق خيلي مهم نبود. گرچه مهدي تاج اصفهاني خوشحال است كه حالا ده ها كارت تبريك قهرماني را دفترش در مباركه اصفهان چيده است. اما قهرماني زماني برايش مهم مي بود كه سهام فولاد مباركه رشد كند و قيمت فولاد بالا رود. سال هاي پيش تيم هاي دولتي استقلال و پرسپوليس، امسال فولاد مباركه سپاهان. چندين سال تربيت بدني برد حالا يكسال هم وزارت صنايع و معادن. در دفتر شركت فولاد متيل تاج را سرما خورده ملاقات كرديم. در شرايطي كه به علت زكام از سفر فردا شب به مسكو امتناع مي ورزيد.
اميرحسين مهدوي ـ شروين طاهري
• امسال سپاهان قهرمان ليگ شد. گرچه نوعي خرق عادت بود و سنت قهرماني استقلال و پرسپوليس را نقض كرد. اما باشگاه شما هم دولتي است و شما هم همچون مدير اين دو باشگاه منصوب مافوق هستيد.
به نظر مي رسد تا زماني كه يك باشگاه خصوصي كه گردش اقتصادي سودآوري دارد به قهرماني نرسد نمي توان قهرماني شما يا هر تيم ديگري را اتفاق تلقي كرد. باشگاه اساساً يك جريان اقتصادي است و بدون اقتصاد معني نمي دهد. باشگاه بدون پول مثل سيستم لوله كشي بدون آب است. بايد روابط منطقي بين منابع درآمدي و هزينه هاي باشگاه برقرار باشد. اما چيزي كه براي ما نگران كننده است اين است كه پول اصل قضيه بشود. اين مسيري كه در ورزش ايران طي مي شود فقط به باشگاهداري دولتي مي انجامد. هزينه ها آنقدر سنگين است كه فقط دولتي ها از عهده اش برمي آيند. حتي شركت هاي كوچك هم از اين مسئله فرار مي كنند.
• سرمايه گذاري زيادي مي خواهد يا پول برنمي گردد.
بازگشت ندارد كه هيچ، هزينه اش هم وحشتناك است. يك روز سيمان سپاهان، پلي اكريل و ده ها شركت ديگر شروع به تيم داري كردند ولي خب طاقت نياوردند. وقتي صحبت از سالي يك تا دو ميليارد تومان است بخش خصوصي طاقت نمي آورد. اين خيلي بد است علي الخصوص اينكه بخش اعظم آن كاذب است. الان كار به جايي رسيده كه خود مهندس مهرعليزاده از افزايش هزينه ها اظهار نگراني مي كند. اصل معضل هم در فوتبال است وگرنه در ديگر رشته ها مسئله اين قدر حاد نيست. همين كه معاون رئيس جمهور به اين مسئله اشاره كرد باعث خوشحالي است. اما انگشت اصلي به سوي سازمان تحت اداره ايشان است چرا كه دو تيم بزرگ ليگ برتر عملاً توسط تربيت بدني اداره مي شوند. اگر بناست اصلاحاتي روي دهد بايد از استقلال و پرسپوليس شروع شود.
• اين هزينه را ريزتر كنيد. چون هزينه هاي ستادي و حمل و نقل و خوراك و. . . در تيم هاي همه باشگاه ها مشترك است. به نظر مي رسد مشكل اصلي دستمزد فوتباليست ها باشد. . .
بله بقيه هزينه ها تقريباً مشترك است. ولي دستمزد بخش اصلي هزينه هاست. ما سال هاست باشگاه اداره مي كنيم. ليگ ۶۳ ـ ۱۳۶۲ همين سپاهان سوم شد با ۴۰ ميليون تومان هزينه.
• يعني قبل از اينكه تحت پوشش سيمان برود؟
بله بعداً شد سيمان سپاهان آن زمان آقاي اسلاميان (مديرعامل فعلي فولاد مباركه) مدير كل بازرگاني استان بود.
حالا هزينه ها چند برابر شده است. تقصير اصلي هم متوجه خود باشگاه داران است. زماني كه پول هاي كلان پرداختيم بدون اينكه به فكر عواقب بعدي اش باشيم، وقتي رسول خطيبي بدون هيچ دليلي ۲۰۰ تا ۳۰۰ ميليون تومان نرخ مي خورد، محرم نويدكيا هم لابد دو برابر اين رقم طلب خواهد كرد. ديگر با او نمي شود صحبت از ۱۶ ـ ۱۶ ميليون تومان كرد. متأسفانه منشاء تمام اين افزايش قيمت هاي بي منطق از تهران و تيم هاي تحت نظر سازمان تربيت بدني است.
• ولي اقتصاد منطق خود را دارد و بر اساس تقاضاي بازار عمل مي كند يا بازيكن براي شما به اين قيمت ارزش دارد يا جذب جايي مي شود كه بهاي او را بپردازند. مهدي تاج به عنوان رئيس هيأت مديره باشگاه اول مملكت بايد به اين سوال پاسخ دهد كه چگونه عليرغم اينكه باشگاه ها زيان ده هستند اما از عهده اين ارقام برمي آيند و تقاضا براي بازيكنان با اين ارقام وجود دارد؟
چون سيستم باشگاه اقتصادي عمل نمي كند. يكي درآمد را مي دهد و ديگري خرج مي كند.
• يعني دخل و خرج از هم منفك هستند؟
بله كسي كه خرج مي كند به فكر توليد درآمد نيست.
•  پس اصلاً قرار نيست سرمايه بازگشت داشته باشد.
ممكن نيست. چون كل عايدي بليت فروشي كمتر از ۲۰ ميليون تومان در هر ليگ است. ارقام درآمد خيلي كوچك تر از هزينه هاست.
• تبليغات هم دردي را دوا نمي كند؟
نخير. خصوصاً در مورد صنعتي ها كه عموماً محصول كارخانه حامي تيم را تبليغ مي كنند. ما چاره اي نداريم جز اينكه در يك برنامه ۵ ـ ۴ ساله به سمت جلوگيري از افزايش دستمزدها برويم.
• چه كار مي شود كرد؟ چرا عليرغم اينكه تيم داري به صرفه نيست ادامه مي دهيد؟
تا وقتي كه ما نداريم قيمت بازيكني را بپردازيم و ديگري مي پردازد يعني تقاضا وجود دارد ولي مي شود تدابيري اتخاذ كرد كه از پيشنهادهاي نامعقول جلوگيري شود. ما اين كار را در تيم هاي صنعتي آغاز كرده ايم. قرار بر اين شده تا تيم هاي صنعتي حداكثر دستمزدها را در يك سقفي ببندند. آقاي موذن زاده (رئيس سازمان توسعه معادن و معاون وزير صنايع) طي بخشنامه اي آيين نامه سقف و كف دستمزد مربيان، نقل و انتقالات، كميسيون ترانسفر بازيكن و. . . را ابلاغ كنند.
• واقعاً فكر مي كنيد اين چنين طرح هايي عملي است قطعاً اگر خود شما هم نتوانيد در چارچوب اين قيمت ها بازيكنان خود را حفظ كنيد از آن تخطي خواهيد كرد.
اين يكي از نگراني هاي ما هم هست. براي همين بايد از اظهار نگراني رئيس سازمان تربيت بدني استقبال كنيم و اين كار را به كل باشگاه ها تعميم دهيم. يعني اول صنعتي ها پيش قدم شوند بعد با تيم هاي نظامي توافق كنيم. در مرحله آخر هم تربيت بدني و آقاي مهرعليزاده با اين جريان همراه شوند. توافق مي بايد بين اين سه گروه صورت گيرد چون تمام تيم ها دولتي هستند.
• يعني در چارچوب اتحاديه باشگاه ها اين بحث را پيش مي بريد؟
بله اصلاً يكي از كارهاي اتحاديه باشگاه ها اين بود كه انجام نداد يا نتوانست.
• پس از لحاظ اقتصادي هم مي خواهيد به اين اتحاديه هويت سنديكايي بدهيد.
البته اتحاديه ها از وزارت كشور مجوز مي گيرند و با سنديكا تفاوت مي كنند. اما اتحاديه باشگاه ها بايد تبديل شود به اتحاديه صنفي ـ اقتصادي مثل اتحاديه در و پنجره سازان يا اتحاديه واردكنندگان شمش. من اميدم به توافقنامه تعيين سقف دستمزد خيلي زياد است چرا كه عليرغم آنكه امكان پرداخت اضافه تر وجود دارد ولي ديگر نامش «تخلف» خواهد بود. چون اكثر باشگاه ها دولتي اند و سازمان بازرسي و ديوان محاسبات بر آنها نظارت دارند.
• در واقع يك عدد مشخصي را براي هر سال تعريف خواهيد كرد؟
تقريباً مانند همين كاري كه الان در تيم هاي صنعتي در حال انجام است.
• سقف چه رقمي خواهد بود؟
از اينكه علني اين عدد را اعلام كنم معذورم. چون گرفتاري درست مي كند و اگر بازيكنان تيم هاي صنعتي بفهمند شايد تصميم ديگري بگيرند.
• قاعدتاً تيم هاي صنعتي دست بالا را خواهند گرفت؟
نه چيزي كه همه تيم ها بپذيرند ما هم تبعيت مي كنيم. حسن ديگر كار اين است كه اگر كسي خلاف كرد ديوان محاسبات به راحتي افشا خواهد كرد. الان ما خيلي از چيزها را نمي گوييم و فكر مي كنيم عيان كردن آنها بد است. اما در آن صورت همه چيز شفاف مي شود.
•  آقاي مهندس يكي ديگر از دغدغه هاي مهم بحث بي ثباتي درخشش تيم هاي دولتي است. همين تيم شما وقتي زيرمجموعه سيمان اصفهان بود وضعيت خيلي خوبي نداشت. در حال حاضر اراده اي در مديريت صنايع معدني و وزارت صنايع شكل گرفته كه روي فوتبال سرمايه گذاري شود. مانند زماني كه آقاي عيسي كلانتري وزير كشاورزي بود و تيم كشاورز را به رده هاي بالاي ليگ رساند. حالا هم آقاي اسحاق جهانگيري و مصطفي موذن زاده به فوتبال علاقه دارند ولي ممكن است فردا با يك حكم هر دو نفرشان بركنار شوند و اين حمايت هم از بين برود.
درست است. الان وزير حامي فوتبال است. آقاي موذن زاده هم دائم در مورد مسائل باشگاه از ما پيگيري مي كند. آقاي اسلاميان جزو هيأت رئيسه فدراسيون فوتبال است. طبيعي است كه ما هم دلگرم شديم و علاقه نشان داديم. البته مربي هم فهيم بود و بازيكنان هم با تعصب بازي كردند ولي مسئله اي كه اشاره كرديد درست است. اگر نيروي انتظامي فردا بگويد كار من امنيت مردم است و پاس و ابومسلم را نمي خواهم اين تيم ها از بين خواهند رفت. وزير ما هم اگر عوض شود يك آدم غيرورزشي سر كار بيايد همين اتفاق رخ خواهد داد. ليگ فوتبال صدمه خواهد ديد. اما ديگر ورزش ها از بين خواهند رفت. درليگ فوتبال ۶ ـ ۵ تيم صنعتي داريم اما در واليبال و بسكتبال همه صنعتي هستند. اگر فردا وزير بگويد نه، ۹۰ درصد ورزش حرفه اي از بين مي رود.
• مي شود از زاويه مقابل هم به مسئله نگاه كرد. ممكن است به خاطر پيوند زياد ورزش و صنعت ورزش به يكي از معيارهاي انتخاب وزير بدل شود.
طبيعي است. در كشوري كه ۵۰ درصد جمعيتش زير ۲۰ سال است طبيعتاً از رهبر انقلاب تا مديران جزء، به ورزش فكر مي كنند. من فكر مي كنم تأسيس يك باشگاه يعني تخريب يك زندان.
•  و يعني تأسيس يك بنگاه اقتصادي. . .
نه من روي اين مسئله حرف دارم. معتقدم حداقل فايده حمايت از باشگاه تخريب زندان و كم شدن مزاحمت هاي خياباني است.
• اين نگاه خيلي كليشه اي است.
البته. هر چيزي كه بخواهد بماند و تعطيل نشود بايد با اقتصاد نسبتي برقرار كند. نگاه اقتصاد كشور به ورزش هم اكنون يك نوع حمايت قيم مآبانه است. بخشي از بودجه سازمان ها و كارخانه ها تعيين مي شود كه بايد صرف ورزش شود. حالا بعضي ها به صورت حرفه اي تيم داري مي كنند برخي هم تسهيلات ورزشي براي كارگران و خانواده هايشان مهيا مي كنند.
• اما براي شما امتياز هم دارد. به هر حال مخارج ورزش هزينه قابل قبول مالياتي است و از رقم مشمول ماليات فولاد مباركه كم مي شود.
نه سر جمعش ضرر است. فولاد ما را پيش خريد مي كنند و ما مشكل اقتصادي نداريم. تيم حتي در بعضي موارد كارخانه را دچار اشكالاتي مي كند. مثلاً كارگران ما در كنار دماي ۱۵۰۰ درجه ذوب كار مي كنند با دستمزدي حداقل. بعد ارقام قراردادهاي بازيكنان سپاهان را در روزنامه ها مي خوانند و معترض مي شوند.
• پس تمام اين هزينه ها به خاطر علاقه يك وزير يا معاون وزير به فوتبال است و هيچ منطق اقتصادي ندارد؟
فعلاً اين جوري است. ولي مي شود اقتصادي اش كرد. اقتصادي كردن هم يعني كاهش هزينه و افزايش درآمد. اگر رقم قراردادها سقف داشته باشد و ملزم باشيم كه آن را در فدراسيون ثبت كنيم هزينه ها به شدت كاسته مي شود. بعد از اينكه اين كار را بكنيم ديگر مثلاً پيكان بازيكن ما را با قيمت بالاتر جذب نخواهد كرد.
• البته اين طرح يك پاشنه آشيل هم دارد. قطعاً تيم هاي حاشيه خليج فارس با قيمت هاي بالاتر شمار زيادي از بازيكنان ليگ برتر را جذب خواهند كرد.
اين هم ممكن است. حتماً ما عاقل ترين نيستيم و اين طرح بهترين نيست. البته صادرات بازيكن هم سقفي دارد علاوه بر اينكه الان هم معيار بازيكنان ما شده قيمت هاي آن طرف آب. گرفتاري هايش مال ماست، تربيت بازيكن مال ماست و بهره برداري اش مال آنها. حتي در مورد مربيان هم اين مسئله صدق مي كند.
• حالا اگر امروز نويدكيا با قيمت بالاتر برود آن طرف آب شما ممانعت مي كنيد؟
اگر او بخواهد و منطق اقتصادي هم داشته باشد ما خوشحال مي شويم. ترانفسرهم يك درآمد است. منطق حكم مي كند خود من نويدكيا را به چند جا معرفي كنم و از نفوذم استفاده كنم براي گران تر فروختن نويدكيا.
• يعني همان سياستي كه در فروش فولاد داريد؟
بله بايد اين كار انجام شود براي كل بازيكنان. اگر روزي بازيكني را خواستند ما بايد بدهيم و لحظه اي هم درنگ نكنيم. چون اينها سرمايه هايي هستند كه مي روند و با تجربه برمي گردند به تيم ملي. همين نويدكيا جواني بود كه وقتي به نوجوانان ما آمد براي تامين مايحتاج اوليه مشكل داشت. حالا هم ما از فروش او استقبال مي كنيم.
• شما مي توانيد الان طرحي بدهيد كه باشگاه از فولاد مباركه مستقل شود؟
بله اگر بسترهاي لازم براي درآمدزايي فراهم باشد امكانش هست. ما خودمان سپاهان را سال ۶۴ با خريد و فروش سيمان اداره مي كرديم. هيچ امتيازي هم كارخانه براي ما قائل نبود. بعد از چندي به اين نتيجه رسيديم كه باشگاه وابسته باشد خيلي بهتر است. چون سيستم درآمدزايي و كار اقتصادي در كنار باشگاه تعريف نشده بود و آفت اين مسئله بيش از نفعش بود. اگر يك كميته يا معاونت اقتصادي در كنار هر باشگاه تعريف شود به راحتي امكان تامين منابع هزينه ها وجود دارد. معاونت فرهنگي و اجتماعي و. . . خوب است اما بالاخره يك نفر بايد در بياورد كه اينها خرج كنند. اصلاً انگار كسي تا به حال به پول در آوردن براي ورزش فكر نكرده است.
• يعني چون فوتبال درآمدزا نيست بايد با تجارت سيمان دخل و خرج باشگاه را برقرار كرد؟
نه. منظورم فقط خريد و فروش سيمان نبود، يكي از راه ها اين است.
• پس خود فوتبال هم راه هايي دارد.
بله. حق پخش تلويزيوني و تبليغات از راه هاي درآمدزايي هستند. متاسفانه كار اقتصادي در اين كشور از بس بدون شيرازه و بي كنترل بوده همه نسبت به آن بدبين هستند. كسي هم تا به حال يك منبع اقتصادي سالم براي ورزش تعريف نكرده است.
• باشگاه بايد اول خصوصي شود، بعد سهامي؟
بايد خصوصي شود. الان ما بدجوري چسبيديم به دولت براي همين نمي توانيم تصور كنيم كه باشگاه خودكفا شود. اگر باشگاه ما مجبور باشد خودش تامين هزينه كند مي تواند پيمانكاري اداره فضاي سبز يا آشپزخانه را به آن بسپاريم تا دخل و خرج كند. تا باشگاه از محل درآمدش اداره شود بعد هم آن را تبديل به سهامي كنند.
ادامه دارد

درگير و دار بحران كنوني شهرهاي مختلف هلند مشتركاً تلاش مي كنند تا سرمايه گذاران خارجي را به سوي كشور بكشانند.
•••
هلندي ها براي حفظ شهرت خوب خود مبارزه مي كنند. سال ها دولت پادشاهي هلند در ميان اقتصادهاي ملي نقش يك الگو را ايفا مي كرد. بازار كار انعطاف پذير، سياست هاي اقتصادي ليبرالي و سيستم اجتماعي كارآمد كاملاً نمود داشت. اما اكنون اقتصادي كه در گذشته الگو بود حالا در حاشيه بحران قرار دارد. با تنها ۳/۰ درصد رشد فعلاً اقتصاد اين كشور عملاً در جا مي زند. توليدات صنعتي در ماه مارس ۵/۶ درصد كاهش يافت كه در اتحاديه اروپا بالاترين رقم است. به عبارت ديگر هيچ كشوري در اتحاديه اروپا طي ماه مارس اين قدر با كاهش توليدات صنعتي مواجه نشد. همچنين براي اولين بار در طول حدود ده سال گذشته نرخ بيكاري در هلند افزايش يافت و به ۶/۲ درصد رسيد.
رانندگان تاكسي ركود كشورشان را هر روز كاملاً احساس مي كنند. آنها حتي در مناطق اقتصادي هم با كاهش درآمد خود روبه رو هستند. تعداد زيادي از آنها در نواحي صنعتي بين لايدن و دلفت در حال رفت و آمدند. اينجا كه در غرب هلند واقع است ۵۵ هزار نفر در حركتند. هلندي ها خودشان به آنجا «قلب صنايع بيوتكنولوژي» مي گويند. روزانه انبوه نيروي متخصص براي كار در مراكز علمي و آزمايشگاه هاي تحقيقاتي روانه اين منطقه مي شوند. رانندگان تاكسي به شوخي مي گويند: «بايد دو قطار روي هم حركت كنند تا دوباره وضعيت ترافيك در هلند مناسب شود. »
نمايندگان شهرهاي دلفت، لايدن، لاهه و زوترمر مي گويند: «ما موتور هلند هستيم. » آنها به امكانات رشد در آنجا اشاره مي كنند و آمارهايي را كه موسسه مشاوره اي ارنست انديونگ، يك موسسه مشهور با وظيفه ارزيابي بستر رشد مناطق، منتشر كرده، مطرح مي كنند. بنا بر آمارهاي موجود در طول ده سال گذشته دوسوم از مجموع ۶۰ شركت فعال در زمينه بيوتكنولوژي در غرب هلند به شهرهاي فوق نقل مكان كرده اند. تنها در سال گذشته ۳۳ شركت جديد در آنجا تاسيس شده و ۹۲۵ موقعيت شغلي پديد آمده است. توليد ناخالص داخلي در اين منطقه از ۲۲ هزار دلار در سال ۲۰۰۱ به حدود ۳۰ هزار دلار در سال ۲۰۰۲ رسيده است.
در سرزمين لاله ها صنعت بيوتكنولوژي در حال شكوفايي است. تنها در غرب هلند بيش از ۶۵۰۰ نفر در اين صنعت كار مي كنند. به خصوص پارك هاي صنعتي در لايدن و دلفت با ارتباطات نزديكي كه با دانشگاه هاي محلي برقرار كرده اند توانسته اند سرمايه گذاران را به سوي خويش بكشانند. حدود ۱۶۰۰ كارشناس ژنتيك و داروساز تنها در پارك علم بيوتكنولوژي لايدن فعاليت دارند.
چهار شهر مهم در غرب هلند در دوره ركود كنوني به دنبال جذب سرمايه گذاري هاي خارجي هستند. اين چهار شهر با همكاري اتاق بازرگاني محلي و مسئولان منطقه در سال ۱۹۹۹ در غرب هلند آژانس سرمايه گذاري خارجي را تاسيس كردند تا جذب شركت هاي خارجي را تسهيل نمايند. از آن زمان به بعد شهرهاي واقع در غرب هلند هماهنگ و يكصدا هستند. آنها مزاياي خويش را تبليغ مي كنند: زيرساخت هاي گسترش يافته، قيمت هاي پايين زمين و مسكن، سيستم مالياتي ساده و عوارض پايين دستمزدها.
مضاف بر اين قوانين ليبرالي در زمينه بيوتكنولوژي و داروسازي موجب ايجاد فضاي آزاد براي تحقيقات و توسعه مي شود.
به خصوص مناطقي در كشور آلمان كه مجاور مرز هلند قرار دارند تحت تاثير بازاريابي غرب هلند قرار گرفته اند. در حال حاضر بنا بر اعلام بانك سرمايه گذاري هاي مستقيم هلند حدود ۶/۶ ميليارد يورو سرمايه از آلمان راهي هلند شده اند. قرار است سهم آلماني ها در سرمايه گذاري هاي هلند افزايش هم پيدا كند. در حال حاضر بالاترين رقم سرمايه گذاري خارجي در هلند به كشور آمريكا تعلق دارد و پس از آن آلمان در رده دوم قرار گرفته است. در محل كارخانه سابق شركت هواپيماسازي فوكر در يپن بورگ نمونه كوچكي از اثربخش بودن حضور خارجي ها را مي توان ديد. دولت محلي پس از ورشكستگي فوكر تلاش زيادي به عمل آورد تا از كارخانه استفاده شود و شركت هاي نوپا در آنجا فعاليت نمايند. ابتدا كومپوزيت پارتنرز، زيرمجموعه يك شركت قطعه سازي آمريكايي، بخشي از سالن كارخانه را در اختيار گرفت و حتي تعدادي از پرسنل سابق فوكر را هم استخدام كرد.
اين شركت شروع به ساختن قطعات هواپيما كرد. به زودي چندين شركت در آنجا جمع شدند و به همراه كومپوزيت پارتنرز يك شبكه توليد را ايجاد كردند. مقامات هلند اميدوارند اين مجموعه در شرايطي كه ركود اقتصادي ادامه دارد، به نوعي الگو بدل شود.
منبع: زوددويچه سايتونگ

• نيمي از مردم تأمين اجتماعي ندارند
دفتر بين المللي كار روز چهارشنبه در اطلاعيه اي اعلام كرد: در حالي كه تقريباً صددرصد از مردم كشورهاي صنعتي از تأمين اجتماعي استفاده مي كنند، بيش از نيمي از جمعيت جهان فاقد هرگونه پوششي در زمينه تأمين اجتماعي هستند. دفتر بين المللي كار بر اساس اين اطلاعيه كه روز چهارشنبه درمقر سازمان ملل در نيويورك منتشر شد، افزود: ميانگين پوشش تأمين اجتماعي در جهان فقط ۲۰ درصد است و در كشورهاي عقب نگه داشته شده، كمتر از ۱۰ درصد جمعيت بالغ از تأمين اجتماعي استفاده مي كنند. براساس اين اطلاعيه «در كشورهاي با درآمد متوسط، پوشش تأمين اجتماعي معمولاً بين ۲۰ تا ۶۰ درصد جمعيت را در بر مي گيرد و در كشورهاي در حال توسعه، افراد بدون پوشش تأمين اجتماعي گرايش به كار در اقتصاد غيررسمي تا اشتغال در بخش رسمي را دارند. »
«حتي در كشورهاي داراي رشد بالاي اقتصادي، افزايش شمار كارگران ـ كه عمدتاً زن هستند ـ اشتغال ناامن تري نظير كارهاي موردي، كار در خانه و خوداشتغالي را تشكيل مي دهد كه از كمبود پوشش تأمين اجتماعي ناشي مي شود. » «خوان سوماويا» دبير كل دفتر بين المللي كار در اين اطلاعيه تصريح كرده است: «فقط يك نفر از هر پنج نفر مردم دنيا از تأمين اجتماعي مناسبي بهره مند است. از آن گذشته، نيمي از مردم جهان هيچ گونه پوشش تأمين اجتماعي به هيچ شكلي ندارند. » براساس اين گزارش ۴۰ كشور جهان در حال توسعه پوشش تأمين اجتماعي تلاش هاي زيادي را انجام داده اند و براي مثال كره جنوبي ميزان پوشش بهداشتي را در فواصل سال هاي ۱۹۶۶ تا ۱۹۸۹ از ۲۰ درصد به ۱۰۰ درصد رسانده است و اين در حالي است كه تونس ميزان پوشش بهداشتي و نيز پوشش مستمري را از ۶۰ درصد در سال ۱۹۸۹ به ۸۴ درصد در سال ۱۹۹۹ افزايش داده است.

• تحريم سه شركت هواپيمايي اروپايي
دولت سوريه هرگونه رابطه و همكاري با سه شركت هواپيمايي اروپايي را به دليل داشتن گرايش هاي صهيونيستي، تحريم كرد. به گزارش ديروز روزنامه سوري «الثوره»، شركت هاي هواپيمايي اوكرايني «ايروسفيت ايركمپاني» و «دوچيرلي انترپرس اوكرانين اينديپندنت كمپاني» و شركت هواپيمايي بلغارستان «بالكان» شامل اين تحريم هستند. برپايه اطلاعيه وزارت اقتصاد و بازرگاني خارجي سوريه، تحريم شركت هاي ياد شده تا زماني كه داراي گرايش هاي صهيونيستي باشند، ادامه خواهد داشت. سوريه تيرماه سال گذشته نيز دو شركت «سيگماكميكال» و «سيگما دياگ نستيكس» آمريكا و شركت «بوتميكيراي مدلرسان وتيك» تركيه را به دليل همكاري با رژيم صهيونيستي تحريم كرد. سوريه همچنين ورود دو كشتي مالتي به نام هاي «ويستا» و «كانديا ـ م» به آب هاي اين كشور را به علت انتقال كالاهاي رژيم صهيونيستي، ممنوع اعلام كرده است. شركت صنعتي آمريكايي «گاردين» نيز به دليل گرايش هاي صهيونيستي از دي ماه سال ۱۳۸۰ توسط سوريه تحريم شده است.