فريد قادري
بخش اعظم كساني كه با دريا و صنايع مرتبط با آن درگير هستند، در دوازدهمين همايش ارگان هاي دريايي كشور گردهم آمدند تا به روال همايش هاي پيشين از ناهماهنگي ها بكاهند و بر سياست هاي مشترك تأكيد كنند. اگرچه در سال هاي ابتدايي دهه ۱۳۶۰ و به تأييد حاضران در همايش، اتفاق نظر خاصي پيرامون بسياري از مسائل در حوزه دريا، دريانوردي و بهره برداري از دريا وجود نداشته است اما با گذر زمان و برپايي همايش هايي از اين دست، نظرات به هم نزديك شده و عزم پيشبرد كار نيز همه گير شده است.
وزارت حمل و نقل
احمد خرم، وزير راه و ترابري اگرچه آخرين سخنران بود اما با ترسيم آينده اي روشن براي روزهاي آتي، از ركوردشكني هاي ۷۰-۶۰ ساله خبر داد و با صراحت از حاضران خواست كه مديراني را حفظ كنند كه خطرجو هستند، ريسك مي كنند و بر منابع در دست تكيه ندارند.
خرم در بخش پاياني همايش، نوك تيز انتقاد را به سوي خود برگرداند تا به راحتي بتواند ديگران را نيز نقد كند و به چالش بكشاند.
خرم گفت: هنر همه ما در اين ۲۴ سال گذشته اين بوده كه ميانگين اجراي طرح ها را از ۵/۲ سال به ۸/۱۲ سال افزايش دهيم.
وي ادامه داد: همكاري  اي صميمانه را در از دست دادن زمان، محكم و با غيرت ادامه مي دهيم، به گونه اي كه هيچ كشوري در زمينه ازدست دادن فرصت به اندازه ما موفق نبوده است. مردم مي پرسند شما چه مديراني هستيد، چرا طراحي و برنامه ريزي نداريد، مگر نمي دانيد دنيا همه اين مسائل را حل كرده است.
خرم كه در قسمت هايي از سخنانش به جملاتي از «لستر تارو» نويسنده معروف كتاب هاي مديريتي استناد مي كرد در نقل و قولي گفت: همه عافيت طلب شده ايم. الگوهاي كهنه و صاحبان منافع مستقر قدرتمند بايد در هم بشكنند تا الگوهاي نو سر برآورند؛ اما صاحبان منافع مستقر مقاومت مي كنند. آنها به ميل خود و بي سروصدا ميدان را ترك نمي كنند. آدم هاي با تجربه بايد مشاور شوند.
وزير راه و ترابري كه ساعتي بعد و در جمع اختصاصي خبرنگاران عنوان وزارتخانه اش را نيز مورد انتقاد قرار داد، بحث را در مورد وضعيت حمل و نقل دريايي پيگيري كرد و گفت: در تأمين منابع مالي،  توسعه بنادر، تجهيز و هماهنگي كاملاً عقب هستيم.
او در پاسخ به اين پرسش كه روند فعلي در صنعت حمل و نقل دريايي را با توجه به پراكندگي سازمان هاي مرتبط در وزارتخانه هاي مختلف كارآمد مي دانيد يا خير، گفت: در دنيا تلاش كردند كه حمل و نقل را از مسائل زيربنايي و مقوله حمل و نقل را از نگهداري و بهره برداري جدا كنند، اما در ايران بايد به سوي ايجاد وزارت حمل و نقل حركت كنيم. در ساختار فعلي، اولويت با زيرساخت هاست نه حمل و نقل. در شرايط فعلي هيچ تشكيلاتي كه وظيفه اش كار ستادي حمل و نقل دريايي باشد نداريم.
وي تأكيد كرد: ساختار گذشته كارآمد نيست و بايد ساختار جديد پياده شود. ساخت، حمل و نقل و نگهداري بايد از هم جدا شوند و وزارت حمل و نقل جايگاه محوري داشته باشد.
او با اشاره به عامل زمان به عنوان يكي از كلمات كليدي مندرج در پوستر همايش گفت: ديگر زماني براي از دست دادن نداريم و نبايد بگذاريم كه زمان بيش از اين از دست برود.
موفقيت هاي حمل و نقل دريايي
مديران عامل دو شركت بزرگ حمل و نقل دريايي كشور نيز چه در جمع حاضران همايش و چه در مصاحبه مطبوعاتي به تشريح فعاليت هاي خود پرداختند.
سوري، مديرعامل شركت ملي نفتكش خطاب به وزير و خبرنگاران گفت: از ۱۸ سال قبل نتيجه گرفتيم كه نبايد بر منابع موجود تكيه كنيم و با حركت در اين مسير ضمن افزايش ظرفيت ناوگان از يك ميليون تن به ۶ ميليون تن سن ناوگان نيز به ۳ سال و ۱۰ ماه رسيده است كه در حال حاضر جوان ترين ناوگان دنيا محسوب مي شود.
به لحاظ استفاده از منابع خارجي نيز در ۷ سال گذشته، ۸/۱ ميليارد دلار از منابع خارجي وام درازمدت اخذ كرده ايم و ناوگان را توسعه داده ايم.
سوري ادامه داد: در سال ۸۰، ۸۳ درصد درآمد شركت ملي نفتكش از منابع خارجي بوده است كه اين رقم در سال گذشته به ۶/۸۶ درصد رسيد. پيش بيني مي كنيم در سال جاري ۹۰ درصد درآمد شركت از منابع خارج كشور باشد.
علي اشرف افخمي، مديرعامل شركت كشتيراني جمهوري اسلامي نيز در اين نشست گفت: در سه سال آينده ظرفيت حمل بار اين شركت به حدود ۸/۴ ميليون تن خواهد رسيد.
وي با اشاره به سفارش ۱۲ فروند كشتي كانتينري به شركت هاي ايراني ايزوايكو و يك شركت آلماني افزود: سفارش ساخت ۱۰ فروند كشتي فله بر ۳۵ هزار تني را با شركت صدرا در دست اقدام داريم.
پارك دريايي
پخش تصاوير تلويزيوني آكواريوم هاي بزرگي كه جهانگردان را در حال تماشاي گونه هاي مختلف آبزيان نشان مي دهد، جرقه اي در ذهن ايجاد مي كند كه اي كاش ايران نيز داراي چنين امكاناتي بود تا در كنار سواحل طولاني و پربركت خود، جهانيان را به اين سمت و سو مي كشاند. اگرچه آرزوهاي دور و درازي از اين دست در ساير موارد نيز ممكن است وجود داشته باشد، اما در دوازدهمين همايش، سيف اللهي، مديرعامل كشتيراني بنياد و ميزبان مراسم، در حالي كه بر اشاعه فرهنگ دريايي تأكيد مي كرد از خالي بودن كتب درسي، برنامه هاي آموزشي و تفريحي، صداوسيما و نشريات از مطالب مرتبط با دريا انتقاد كرد و گفت: چند سال است كه از ايجاد يك پارك دريايي در محدوده فعلي پارك ارم تهران صحبت مي شود اما وقت آن رسيده كه به طور جدي در خصوص آن تصميم گيري كنيم.
سيف اللهي وجود درياچه مصنوعي، چند رستوران از جمله يك رستوران به شكل كشتي و يك رستوران در درياچه، سالن بسيار بزرگ براي برگزاري همايش هاي مختلف و فضاي سبز وسيع را از مزيت هاي اين مكان دانست.
او خواستار آن شد كه ارگان هاي دريايي با محوريت سازمان بنادر و كشتيراني و يا شركتي مشاركتي اين مجموعه را براي پذيرايي از بازديدكنندگان فراهم كنند.
اگرچه در قطعنامه پاياني همايش بر تسريع كار احداث پارك آبي تصريح شد اما تسلط تمام و كمال بخش دولتي بر مجموعه پارك آبي ممكن است از كارآيي هاي آن- مانند موارد مشابه- بكاهد.
انتظار مي رود تأكيد حاضران در همايش بر كاهش تصدي گري و پرداختن به امور حاكميتي در مورد اين پارك نيز تسري پيدا كند و بخش دولتي تنها زيرساخت را فراهم كرده و حتي امتياز احداث و بهره برداري را به بخش خصوصي واگذار كند. شايد ايجاد يك بوروكراسي جديد دولتي براي بهره برداري از اين مجموعه نيز كه قادر خواهد بود ساعات تفريح شهروندان و گردشگران را به خود اختصاص دهد، به سرنوشت عدم توجه كتب درسي، صداوسيما و... به اين مقوله منجر شود.
نكته هايي در يك همايش دو روزه
محمدرضا ملك پور از انجمن دريانوردان خبره كه خود از سخنرانان بود و مقاله رقابت بين بنادر منطقه، چالش ها و راهكارها را ارائه كرد،  در يك آمارگيري اعلام كرد كه سخنرانان همايش به طور متوسط ۵ بار از حكم انشاءالله استفاده كرده اند. به اين معني كه كاري نكرده اند و قرار است انجام دهند.
وي با انتقادي همه جانبه مديريت بخش خصوصي درحمل و نقل دريايي را داراي سيماي حجره داري خواند و با انتقاد از كشتي سازي ها گفت:  وقتي كه تعميرات به طور كامل انجام نمي شود چطور مي توان كشتي ساز شد.
وي ادامه داد: كشتيراني ها نيز به دليل آن كه مشتري هميشه حاضر است، به دنبال باريابي نمي روند. در بحث بنادر هم رقابت بايد در عرض سازمان بنادر باشد نه در طول آن. بايد عيب هاي هم را بگوييم.
كاپيتان رزمجو، از كانون دريانوردان خبره در زمان ارائه مقاله نقدي بر ناهماهنگي بين ارگان هاي دريايي كشور گفت: چرا هنوز نارسايي ها وجود دارد؟ چرا قانون دريايي كشور مصوب سال ۴۳ كه در قوانين تجارت بلژيك مصوب ۱۸۹۵ و فرانسه مصوب ۱۹۰۷ اخذ شده است، هنوز به عنوان ميثاق ارگان هاي دريايي كشور در نظر گرفته مي شود.
چابهار، مقصد بعدي
سيزدهمين همايش در چابهار برگزار خواهد شد. صرف نظر از اين كه چه سازمان يا ارگاني ميزبان درياييان كشور باشد، فراهم آوردن بستر مناسب براي رفع مشكلات موجود صنايع دريايي كشور اولويت اول خواهد بود. زمان، عنصر مهمي كه به راحتي از دست مي رود با دو علامت سؤال بر پوستر اصلي همايش و بر فراز لنگر زمان قرار گرفته بود. شكي نيست كه توسعه حمل و نقل دريايي،  رقابت، منابع و تضمين منافع پرسش هاي بنيادين همايش سيزدهم نيز خواهد بود. آيا دست اندركاران صنعت حمل و نقل و صنايع دريايي بيش از گذشته به زمان بها خواهند داد؟