سهيلا قاسمي
جام كنفدراسيون ها، هشت تيم از پنج قاره جهان از جمله برزيل، تركيه، كامرون و فرانسه را دورهم جمع كرده است. اين رقابت ها از روز هيجدهم ماه ژوئن آغاز شده و تا بيست و نهم ادامه خواهد داشت. اين جام جهاني كوچك كه قاعدتاً بايد با استقبال زيادي مواجه مي شد، در زماني برگزار شد كه بسياري از تيم ها آمادگي لازم را نداشتند. بسياري از ستاره ها غايب بودند و تيم هاي بزرگي مثل برزيل يا تركيه در برابر تيمي مثل كامرون غافلگير شدند. هر چند در دنياي فوتبال هيچ چيز قابل پيش بيني نيست، اما حقيقت اين است كه اگر شرايط و زمان برگزاري ديدارهاي بين المللي مناسب بود هرگز شاهد حذف زودهنگام آرژانتين و فرانسه در مراحل ابتدايي جام جهاني نمي شديم و برزيل، تيمي پرستاره كه به راحتي مي تواند چهار تيم ملي دسته اول داشته باشد در اولين ديدار خود در برابر كامرون تسليم نمي شد. به هر حال برنامه ريزي هاي مربوط به ديدارهاي بين المللي مقوله اي است كه هنوز با بحث ها و اختلافات بسياري روبه رو است. در اين ميان به دست آوردن ميزباني اين مسابقات هم براي فدراسيون فوتبال فرانسه كار چندان ساده اي نبود.
•••
سرانجام كلود سيمونه توانست نفسي تازه كند. رئيس فدراسيون فوتبال فرانسه پس از مدت ها مبارزه بالاخره لبخند را بر لبان خود بازيافت، چرا كه توانسته بود ديدارهاي جام كنفدراسيون ها را به شهرهاي پاريس، ليون و سنت اتين بياورد. اين ميزباني نه تنها آنها را به لبه پرتگاه بحران مالي نمي كشاند، بلكه سود حاصله مي تواند از بودجه در نظر گرفته شده ۱۶ ميليون يورويي هم بالاتر رود.
كلود سيمونه مي گويد: «در آغاز بي نهايت نگران بودم. اما همه چيز رو به راه شد. پس از فروش بليت ها تا حدود ۵۶ درصد از هزينه هايي كه براي آماده سازي صرف كرده بوديم، جبران شد و به اين ترتيب به تعادل مالي نسبي رسيديم. زماني كه نامزدي فرانسه براي ميزباني مسابقات را مطرح كرديم هنوز جام جهاني آسيايي ادامه داشت. هرگز فكر نمي كردم كه بحران خاورميانه و جنگ عراق پيش بيايد و فرانسه را هم تحت تاثير قرار دهد. مشكلات اجتماعي پيش آمده در فرانسه و بيماري عفوني سارز نيز مسائل پيش بيني نشده اي بودند كه سازماندهي هاي ما را با مشكل مواجه كردند. ما حالا مطمئن هستيم كه با ضرر مالي مواجه نخواهيم شد. اگر هم چنين وضعيتي پيش بيايد مذاكره با فيفا نتيجه بخش خواهد بود.

مشكلات دست وپاگير
پيش از هر چيز بايد در نظر داشت كه جام كنفدراسيون ها با مشكلات بسياري توام است. تاريخ برگزاري اين ديدارها بسيار نامناسب است. در ماه ژوئن هنوز صدها رقابت ملي در حال انجام است و ليگ هاي ملي هنوز به پايان نرسيده اند. به عنوان مثال در اسپانيا همه بازيكنان به فكر پايان بازي ها و استراحت و تعطيلات هستند. آنها اصلاً به حضور احتمالي در رقابت هايي كه در برابر تعداد معدودي تماشاگر بي شور و شوق و در برابر تيم هاي ضعيفي مثل زلاندنو يا ايالات متحده آمريكا برگزار مي شود فكر نمي كنند.
البته تيم هاي مطرح و قدرتمندي مثل برزيل به همراه رونالدينيو نيز در اين جام حضور دارند. تركيه تيم سوم جام جهاني ،۲۰۰۲ كلمبيا و كامرون هم هستند. اما از رونالدو، زين الدين زيدان، پاتريك ويه را، ريوالدو، روبرتو كارلوس يا ديويد ترزگه هيچ خبري نيست. كلود سيمونه مرد خيلي خوش بيني است كه توقع دارد بتواند از اين چنين رقابت هايي درآمد خوبي عايد كشورش كند. رئيس فدراسيون فوتبال فرانسه مي گويد: «مادربزرگم مي گفت از بين دو چيز بد، بايد آنكه كمي بهتر است را انتخاب كرد. در مورد اين رقابت ها هم بايد بگويم كه انتخاب بدي نكرده ام. از زماني كه نامزدي براي ميزباني را مطرح كردم و تصميم گرفتم اين سازماندهي پرهزينه را بر عهده بگيرم، مهم ترين هدفم جلوگيري از سفرهاي دور و دراز به جاهاي ناخوشايند بود. وظيفه خود مي ديدم كه با فراهم كردن فضايي مناسب براي بازي ها اعتبار اين جام را بيشتر كنم. »
اما مسئله ديگري كه باقي مي ماند اين است كه جام كنفدراسيون ها وجهه و اعتبار چندان زيادي ندارد. مفسرين و گويندگان بسياري دعوت شده اند تا خود را درگير اين بازي كنند و همانند مسئولين فوتبال فرانسه در راستاي اعتبار بخشيدن به اين جام از هيچ تلاشي فروگذار نكنند. سوال حائز اهميت ديگري كه فرانسوي ها مدام آن را مطرح مي كنند اين است كه چگونه سيمونه حاضر شده اعتبار كشورشان را بفروشد. آن هم در شرايطي كه ميشل پلاتيني آن قدر به فدراسيون بين المللي فوتبال و فدراسيون فوتبال فرانسه نزديك است و به خوبي از وضعيت اين جام و عدم جذابيت و سودآوري آن خبر دارد. يك آژانس تبليغاتي كه مسئول بودجه ارتباطات ليگ فوتبال حرفه اي است به شدت معترض است و نبرد سختي را با مسئولان آغاز كرده تا ديگر چنين وضعيت هاي ناخوشايندي پيش نيايد.
فرانك تاپيرو، رئيس اين آژانس تبليغاتي مي گويد: «اين جام در همه جاي دنيا ناشناخته و بدون جذابيت است. ما مدام مي گفتيم كه نبايد خودمان را درگيرش كنيم. فوتبال هم مانند همه مسائل ديگر جنبه تبليغاتي گسترده اي دارد. مسئله اصلاً انتقام گرفتن از سئول نبود. ما به راحتي مي توانستيم در زماني ديگر به راحتي انتقام خود را بگيريم. اين جام فقط به يك تورنمنت معمولي شبيه است. آن قدر جام پيش پا افتاده اي است كه به ياد قرون وسطي، فيلم هاي مونتي پيتون و بازي هاي ويدئويي مي افتيم. اين جام در جذب جوانان بي اندازه ناموفق است.»
براي شناساندن جام به تبليغاتي مداوم نياز است. اين رقابت بايد تغييرنام دهد و به تورنمنتي تقديس شده تشبيه شود. بايد پرچم جام كنفدراسيون ها بر فراز برج هاي كوتاه و بلند و قصرهاي مستحكم نصب شود. كلود سيمونه مي گويد: «تبليغات گسترده و دامنه دار واقعاً مورد نياز است. حتي اگر هيچ كس به اين واقعيت اعتراف نكند، من معتقدم كه بايد با اين تبليغات وضعيت را عوض كرد. حداقل با اين تبليغات مردم شناخت بيشتري از اين رقابت ها به دست مي آورند. »
فرانك تاپيرو از اينكه فيفا به او اعتماد كرده بسيار به خود مي بالد: «آنها آن قدر به اين رقابت ها علاقه مند هستند كه از من خواسته اند فكري براي اين تصور عمومي بكنم. »
براي جذاب كردن ديدارها قرار شد كه تدابير خاصي در نظر گرفته شود. قرار شد بليت ها به شكلي متفاوت و مشابه كتاب هاي جادوي قديمي چاپ شوند. استاديوم ها هم بايد نام ديگري مي گرفتند. به عنوان مثال در ليون ژرلان به كونكران (فاتح) و در سنت اتين استاديوم ژئوفرو ـ گيشار به گايار (با نشاط) تغييرنام دادند.
در ابتدا ژاك سانتيني عملاً بدبين بود. سرمربي تيم ملي علاقه اي به شركت در اين جام كنفدراسيون ها نداشت و آن را حضوري اجباري مي دانست. بعد هم مشكل تشكيل تيم و تطبيق بازيكنان با هم مطرح شد، چرا كه زين الدين زيدان اميد اصلي آنها در اختيار رئال مادريد بود و نمي توانست تيم را همراهي كند. با همه اين حرف ها صعود آبي پوشان چندان دشوار به نظر نمي رسيد. صعود از گروهي كه رقباي ضعيفي مثل كلمبيا، ژاپن و زلاندنو در آن حضور داشتند، حتي بدون حضور زيدان هم كار دور از دسترسي نبود. هر چند اين تيم ملي فرانسه از تيم جام جهاني ۱۹۹۸ فاصله زيادي گرفته و بازي هايش هم بسيار ضعيف تر از هميشه بود، اما آنها به سادگي از گروه خود بالا رفتند.
كلود سيمونه پيش از افتتاحيه بازي ها اعلام كرد: «تيم ملي فرانسه بايد مرحله اول را با موفقيت پشت سر بگذارد. اگر اين طور نشود واقعاً اندوهگين خواهم شد. مرحله نيمه نهايي شروع و آغازي مجدد براي اوج گرفتن تيم فرانسه است. همچنين به بازي شطرنج تحسين آميزي مي ماند كه موجب مي شود عملكرد ژاك سانتيني زير سوال نرود. »
اين رقابت ها موجب مي شود گروه بازيكنان هماهنگ شوند و در برابر رقبايشان با نظم و آمادگي بيشتري حضور يابند. در واقع چنين جامي براي شكل بخشيدن دوباره به تيم هاي ملي بسيار لازم و ضروري به نظر مي رسد. ژاك سانتيني مي گويد: «اين جام روز به روز بيشتر به يك آزمايشگاه صرف تبديل مي شود. مسلماً روزي فرا خواهد رسيد كه در سه ديدار اول شاهد حضور بازيكنان درجه دوم و در اصل تيم B خواهيم بود. »
البته اين جام با اين شرايط، فرصت خوبي براي برخي بازيكنان فراهم خواهد كرد تا هر طور شده خود را مطرح كنند و بتوانند به تيم ملي اصلي راه يابند. به عنوان مثال سيدني گووي فرانسوي هم چنين وضعيتي دارد. او نهايت تلاش خود را مي كند تا سرمربي تيم را متقاعد كند. اين مهاجم تيم ليون معتقد است: «جام كنفدراسيون ها براي اينكه نشان دهم به سطح بين المللي رسيده ام، فضاي بسيار مناسبي است. » البته بايد اذعان داشت كه زومانا كامارا، فردريك نه يا لوران روبركه در جام كنفدراسيون هاي سال ۲۰۰۱ در آسيا حضور داشتند، نتوانستند چنين چيزي را ثابت كنند. آنها ديگر هرگز در عرصه هاي بين المللي حضور پيدا نكردند و ناچار شدند كه براي هميشه تيم ملي را به فراموشي بسپارند.

جام جهاني كوچك
يكي از استدلالات اصلي سپ بلاتر اين است كه جام كنفدراسيون ها «يك جام جهاني كوچك است كه بر پايه انسجام و همبستگي بنا شده است. » و به تيم هاي متعلق به فدراسيون هاي كوچكي كه از جنوب آمريكا يا اروپا نيستند و امكان حضور در جام جهاني را ندارند امكان مي دهد كه در رقابتي سطح بالا شركت كنند. در اصل بلاتر منظورش كشور زلاندنو بود.

ليگ اسپانيا و مشكل ستاره ها
اعتبار نداشتن اين جام بيشتر به علت عدم حضور ستاره هاي فرانسه و برزيل بود: ماكلله، روبرتو كارلوس، ريوالدو، پاتريك ويه را و ترزگه نام هايي هستند كه مي توانند تماشاگران بسياري را به استاديوم ها بكشانند. پايان نگرفتن بازي هاي ليگ اسپانيا، اعتبار جام را گرفت. ستاره هاي بين المللي اين تيم ها همگي در اسپانيا توپ مي زنند و عدم حضورشان سپ بلاتر را خشمگين كرده است: «تقويم بين المللي كه كنگره فيفا در سال ۲۰۰۰ به تصويب رسانده پيش بيني كرده است كه از ۱۵ ژوئن تا پايان ژوئيه ۲۰۰۳ بايد در اختيار تيم هاي ملي قرار بگيرد. اسپانيا از اين قانون تخطي كرده است. » باشگاه هاي بزرگ اروپايي براي آنكه به بازيكنان اجازه دهند تا در اين رقابت ها شركت كنند ترديد دارند. چرا كه اين بازي ها درست در زماني كه آنها نياز به استراحت دارند برگزار مي شود و به آنها امكان رفع خستگي نمي دهد. تيم هاي ملي بايد ديپلماسي ديگري اتخاذ كنند. در تيم ملي فرانسه حاضر در جام كنفدراسيون ها از ۲۳ نفر فقط ۱۰ نفر در جام جهاني ۲۰۰۲ حضور داشتند. اين تعداد براي برزيل فقط ۶ نفر بود.
لوموند، ليبراسيون

واگذاري اماكن ورزشي ويژه بانوان به بخش خصوصي، فقر حركتي و عوارض منفي ناشي از آن در دختران و زنان جامعه را افزايش داده و نسل آينده را با خطر جدي ضعف هاي جسمي و روحي روبه رو مي كند.
بحث خصوصي سازي اماكن ورزشي كه از چندي پيش نقل محافل خبري شده، امروز با جديت بيشتري از سوي مسئولان دنبال مي شود تا جايي كه قرار شده در هر استان تنها يك مجموعه ورزشي ويژه بانوان باشد و ساير مجموعه ها به بخش خصوصي واگذار شود.
اين تصميمات در حالي اتخاذ مي شود كه اكثر استان هاي ما فاقد مجموعه ورزشي خاص بانوان هستند و همين امر باعث شده كه آنها نتوانند نيازهاي حركتي خود را برآورده سازند. به اعتقاد اكثر كارشناسان، خصوصي سازي در بخش ورزش، باعث دوري اقشار كم درآمد از ورزش شده و ركود تمايل ورزشكاران بر ادامه فعاليت هاي ورزشي را به همراه دارد.
گرچه مسئولان در حال حاضر به اين بحث اهميت زيادي مي دهند و خواستار واگذاري فعاليت هاي ورزشي مختلف به باشگاه، سازمان ها و شركت ها اعم از دولتي و خصوصي هستند، اما ورزشكاران و علاقه مندان به ورزش ترجيح مي دهند اين اماكن همچنان در دست دولت باشد تا همگان بتوانند از آن استفاده كنند.
مسئولان معتقدند، خصوصي سازي اماكن ورزشي، آثار و نتايج مثبت بسياري براي ورزش كشور به همراه دارد و اجراي آن ارائه خدمات مطلوب و بهينه ورزشي به عموم افراد جامعه و تامين نيازهاي ورزشي علاقه مندان را در پي خواهد داشت.
آنها كمبود اعتبارات تخصيصي دولت به بخش ورزش را مانع گسترش ورزش دانسته و پيش بيني مي كنند كه با وارد ساختن بخش خصوصي در اين قضيه، اكثر مشكلات حل خواهد شد.
آنچه در اين ميان نياز به تعقل و تفكر بيشتر دارد اين است كه آيا اجراي اين طرح زمينه استفاده عموم مردم از امكانات ورزشي را افزايش مي دهد يا مانع انجام فعاليت هاي ورزشي مي شود.
در اين ميان واگذاري اماكن ورزشي ويژه بانوان به بخش خصوصي براي اين قشر آسيب پذير كه همواره از كمبودهاي موجود رنج برده و با حداقل امكانات بيشترين فعاليت هاي ورزشي را انجام داده اند، ضررهاي بيشتري به همراه خواهد داشت.
متاسفانه فقر فرهنگي كه هنوز برخي از مناطق و استان ها درگير آن هستند و با مراجعه زنان به اماكن ورزشي مخالفت مي كنند، در كنار درآمدهاي پايين قشر حقوق بگير كه در هزينه هاي جاري خانواده، مبلغي براي ورزش بانوان در نظر گرفته نشده است، مانع از فعاليت گسترده ورزشي اكثر بانوان مي شود.
اگر به اين معضلات، حذف امكانات دولتي هم افزوده شود، به يقين وضع از وضعيت موجود نيز وخيم تر خواهد شد. در اين ميان استان تهران با توجه به كثرت جمعيت و پراكندگي آن، علي رغم داشتن چند مجموعه ورزشي خاص بانوان، هنوز نمي تواند تمام علاقه مندان و نيازمندان به ورزش را تحت پوشش داشته باشد.
شايعه واگذاري مجموعه ورزشي حجاب، عمده ترين و اصلي ترين مجموعه ورزشي ويژه بانوان در تهران كه علاوه بر مركزيت آن، در تمامي رشته ها فعال است، لطمه شديدي به ورزش بانوان وارد خواهد كرد. با توجه به استفاده روزانه هزاران نفر از اين مجموعه، واگذاري آن به بخش خصوصي، اين لطمه نه تنها در بعد همگاني بلكه در بعد قهرماني ورزش بانوان نيز خواهد بود.
در حال حاضر به رغم شهريه به نسبت كم اماكن ورزشي دولتي، برخي از خانواده هاي كم درآمد هنوز نمي توانند از اين امكانات استفاده كنند، به اين جهت واگذاري سالن هاي ورزشي به بخش خصوصي با توجه به افزايش هزينه ها به هيچ وجه منطقي نيست.
اجراي اين كار، افزايش ميزان اجاره هاي اماكن ورزشي را به دنبال دارد و با توجه به اينكه همه مردم توان پرداخت اين هزينه را ندارند، استقبال از ورزش همگاني نيز كاهش مي يابد و سلامت جامعه تهديد مي شود.
اين مسائل در حالي رخ مي دهد كه پيش از اين مسئولان ورزش كشور بارها از مشكلات جسمي دختران امروز و مادران آينده سخن رانده اند. به نظر مي آيد بحث خصوصي سازي در امكانات ورزشي اگرچه در بسياري از كشورهاي دنيا نتايج مثبتي در بر داشته، اما به دليل نوپا بودن ورزش بانوان در ايران و موقعيت خاص فعلي، دولت همچنان بايد بر حمايت خود از ورزش بانوان ادامه بدهد.
ورزش بانوان در ايران در وضعيت انتقالي به سر مي برد. كسب چند مدال در رشته هاي مختلف در طول يكي دو سال اخير باعث شده تا بانوان با رويكرد مثبت به مقوله ورزش نگاه كنند. ترديدي وجود ندارد كه اين مدال ها در جلب علاقه مندان به ورزش در طبقه بانوان نيز موثر بوده است.
بنابراين با افزايش نسبي پتانسيل در كميت ورزشكاران مي توان اميدوار بود كه بنيه ورزش قهرماني بانوان نيز به زودي تقويت شود و مسئولان ورزش بانوان نيز بيش از همه مي دانند كه كسب مدال هاي افزون تر سبب تغيير نگرش در سطح مديران ورزشي خواهد بود. اين آرزويي است كه مدت هاست مديران ورزش بانوان در سر مي پرورانند.

• چانه زني از مجلس
با سقوط دو تيم ملوان بندر انزلي و صنعت نفت آبادان به دسته اول جام آزادگان به نظر مي آيد تلاش هاي گسترده اي از سوي اهالي اين استان ها براي بازگرداندن اين دو تيم پرطرفدار آغاز شده است. صرف نظر از واكنش هاي احساسي هواداران اين دو تيم، نامه نمايندگان استان هاي گيلان، خوزستان، فارس و خراسان نيز از جالب ترين اقدام ها به شمار مي رود. در نامه عده اي از نمايندگان مجلس كه از سوي رئيس كميته تربيت بدني (علي نظري نماينده اراك) منتشر شده درخواست افزايش تيم هاي ليگ از ۱۴ تيم به ۱۶ تيم مطرح شده است. در اين نامه صراحتاً ذكر شده كه افزايش تيم هاي ليگ موجب جلوگيري از تهاجم فرهنگي و توجه به مسئله بيكاري خواهد شد. به نظر مي آيد اين چانه زني كه مستقيماً اهداف دولت را براي توسعه مطرح كرده تأثير زيادي بر تصميم سازمان تربيت بدني و فدراسيون فوتبال داشته باشد. شايد در فصل آينده باز هم شاهد پيروزي ملوان بر استقلال و پرسپوليس باشيم.

• فعلاً هستم
علي دايي در مصاحبه اي غافلگيركننده با روزنامه آسيا ساختار دولتي را مهم ترين معضل بر سر راه اقتصاد كلان ورزش در ايران توصيف كرده است. در اين مطلب دايي ادعا كرده كه مديران موفقي در عرصه ورزش ايران وجود دارند كه به دليل نامطلوب بودن ساختار ورزش قادر به ابتكار عمل نيستند. با اين ترتيب دايي برخلاف بسياري كه معتقدند مديران فعلي ورزش در ايران ناكارآمد هستند فكر مي كنند. البته مهم ترين نكته مصاحبه او در مورد باقي ماندنش در عرصه ورزش است، «فعلاً هستم. »

• تجديد ديدار خونين
اگرچه ديدار پربرخورد و خونين ويتالي كليچكو و لنوكس لوئيز در رينگ ورزشگاه استيپلز سنتر به سود لنوكس اعلام شد اما به نظر مي رسد كه با پيگيري كليچكو ممكن است اين ديدار براي بار دوم تكرار شود. كليچكو پس از زخم برداشتن در آن مسابقه و خونريزي شديد بازنده اعلام شد اما پس از توقف مسابقه به شدت به رأي داوران اعتراض كرد. كليچكو پس از آن روز بارها اعلام كرده كه براي ديدار مجدد آمادگي كاملي دارد. از سوي ديگر لوئيس آنچنان كه تظاهر مي كند با تجديد مسابقه فوق موافق نيست. او در سن ۳۸ سالگي كمتر موافق برگزاري چنين مسابقات سنگين و سختي است.