صبر و حوصله بايد...
اشاره: به دنبال چاپ گزارش تصويري درباره تخت جمشيد و يادداشت كوتاهي درباره عكس هاي اين گزارش تصويري، روابط عمومي بنياد پژوهشي پارسه- پاسارگاد توضيحي را براي روزنامه همشهري فرستاده است كه علي رغم طولاني بودن آن، به طور كامل چاپ مي شود. در توضيحات بنياد پژوهشي پارسه- پاسارگاد، تقريبا بسياري از نكات مندرج در همشهري تأييد شده است. اما در بخشي از اين پاسخ آمده است كه عكس ها متعلق به ۱۰ سال قبل است كه اين مطلب صحيح نيست و عكاس روزنامه همشهري اين عكس را در اواخر سال ۸۰ تهيه كرده است.
به دنبال انتشار گزارش تصويري در مورد محوطه باستاني تخت جمشيد به تاريخ ۳۰/۴/۸۲ روزنامه همشهري، شماره ۳۱۱۳ مطالب درج شده در اين خبر مورد بررسي و نظرخواهي پژوهشگران بنياد پژوهشي پارسه- پاسارگاد قرار گرفت.
احساس مسئوليت، دلسوزي و ديد هنرمندانه عكاس قابل تحسين است، تعدادي از انتقادها بر حق و بسياري هم نابه جا است. بنياد پژوهشي پارسه- پاسارگاد، لازم مي داند در اين مورد توضيحاتي ايراد نمايد.
* در ابتدا بايد اين نكته را متذكر شد كه همه چيز غير از ذات حق فناپذير است و جلوي از بين رفتن هيچ اثري را نمي توان به طور كامل گرفت، وظيفه اين بنياد اين است كه تخريب اين آثار با شكوه را به تأخير بيندازد و آ نها را براي سال هاي آينده و نسل هاي آتي حفظ كند.
همان گونه كه در خبر ذكر شده است تخت جمشيد در سال هاي طولاني و با صبر و حوصله احداث شده است و اكنون هم نيازمند همان صبر و حوصله و حتي دقت بيشتر در مرمت و حفاظت است.
انجام پروژه هاي مرمتي مستلزم صرف وقت بسياري است و اين ناشي از حساسيت كار است، گاهي ممكن است آزمايشات مقدماتي نوع تخريب سنگ و علل آن، ماه ها و حتي سال هاي طول بكشد و در انجام مراحل كار طبيعتا ممكن است از زيبايي تنديسهاي سنگي كاسته شود ، اما در شرايط كنوني حفظ اين يادگاري هاي سنگي، خيلي مهم تر و با ارزش تر از توجه به زيبايي آنهاست.
چنانچه تصوير سرستون مراحل مقدماتي مرمت سنگ را نشان مي دهد. جالب است بدانيد اين عكس حداقل متعلق به ۱۰ سال گذشته است و مراحل مرمت اين سرستون در سال ۱۳۷۲ انجام و پايان پذيرفته است.
بهتر بود براي مستندبودن گزارش، از عكس هاي جديدتري استفاده مي شد. ضمنا اين سرستون، يك گاو است نه اسب، و اينها همه دلالت بر كارشناسانه نبودن انتقادات مي كند.
لمس كردن نقش برجسته ها، بالارفتن از سنگ ها و نشستن روي آنها، ساليان متمادي است كه سازمان ميراث فرهنگي و تخت جمشيد را با مشكل مواجه كرده و اين دقيقا از نبود فرهنگ صحيح برخورد با ميراث فرهنگي و عدم آگاهي بازديدكنندگان حكايت مي كند، كما اينكه نه تنها محوطه تخت جمشيد بلكه هيچ محوطه باستاني ديگري نمي تواند تك تك بازديدكنندگان را زير نظر بگيرد و به آن ها تذكر دهد، لذا آموزش و آگاهي دادن به مردم وظيفه مهمي است كه بر عهده مسئولان فرهنگي و رسانه هاي گروهي، به خصوص روزنامه هاست كه در اين امر نقش بسيار پرثمري مي توانند داشته باشند.
* به علت وجود اين مشكلات و موارد مشابه ديگر ناچاريم، سرستون شير را كه بي نظيرترين سرستون در تخت جمشيد است، براي مصون نگه داشتن از آسيب و تماس دست هاي كنجكاو در زندان محبوس كنيم و از زيبايي كه همه هنرمندان آن را مي بينند و احساس مي كنند، بكاهيم.
* وسيع بودن محوطه، تعدد بناها جهت بازديد و خسته شدن بازديد كنندگان به خصوص در ماههاي مرداد و شهريور و بعضي ماههاي سال كه گرما دوچندان مي شود، عواملي است كه موجب مي شود بازديدكننده بعد از پيمودن مسافتي خسته شده و روي سنگ ها بنشيند.
همچنين شرايط آب و هوايي شهرستان مرودشت و اختلاف حرارت زياد در شب و روز، همگي نياز به يك طراحي مبلمان كامل، فكر شده و همه جانبه را نشان مي دهد. طراحي كه شرايط خاص خود را مي طلبد و مخصوص يك مكان تاريخي است و خود نوعي حفاظت را به وجود مي آورد. كه اين نياز مهم، در بخش معماري بنياد پژوهشي پارسه- پاسارگاد در حال بررسي است.
* وجود تجهيزات نور و صدا از مشكلاتي است كه خود ما از اولين منتقدان به وجود آمدن آن ها از سال هاي پيش از انقلاب تاكنون هستيم و آنها كماكان به زيبايي هنري اين مجموعه آسيب جدي وارد مي كنند.
* وجود كابل هاي برق و نورافكن متعدد در محوطه ، همگي حاكي از نبودن طرحي جامع براي مبلمان تخت جمشيد است.
برنامه هاي نور و صدا مدت مديدي است كه در اين مكان اجرا مي شود و متأسفانه متوقف كردن و جايگزين كردن راه حل مناسب براي آن مستلزم صرف زمان و هزينه بسيار است، چنانچه در گفتگوي انجام شده با مسئول پروژه ايشان عنوان كردند به محض تأمين اعتبار مورد نياز، از فناوري نوين براي برنامه نور و صدا استفاده خواهد شد.
* اساسا بنياد پژوهشي پارسه- پاسارگاد به دليل وجود مشكلات بسيار در محوطه تخت جمشيد تشكيل شد و اكنون بعد از گذشت تقريبا ۲ سال، برنامه ريزي هايي در جهت رفع نقايص و ساماندهي تخت جمشيد در حالت تهيه و اجراست.
* قطعا مشكلات متعددي وجود دارد و انتقاد سالم جايز است، همكاري و همفكري مسئولان مي تواند به پيشبرد اهداف پروژه كمك كند.
شايد بهتر بود تخت جمشيد نه تنها از ديد هنرمندانه و زيباشناسانه، بلكه با نگاهي همه جانبه ديده مي شد و سپس مورد انتقاد قرار مي گرفت.
در پايان از همه كساني كه قلبشان براي ايران و حفظ ميراث فرهنگي كشور و زنده نگه داشتن آثار به جاي مانده از پيشينيان مي تپد، صميمانه مي خواهيم كه براي مطرح كردن نظريات، انتقادات و پيشنهاداتشان در مورد محوطه، ابتدا نظر كارشناسان فعال در اين پروژه را بشنوند، تفكر كنند و همه جوانب كار را بسنجند يا اينگونه يكطرفه به قاضي نروند و تلاش گروه هاي متخصص را اينگونه ضايع نكنند.
ما از تلاشي كه مي كنيم و به آن اعتقاد داريم، دفاع مي كنيم و از ديگران انتظار نداريم كه فعاليت هاي نديده و نشناخته ما را به باد انتقاد بگيرند.
