گفت وگو با شاهين شايان آراني
چالش هاي نظام كارگزاري در بورس تهران
|
|
شرايط كنوني بورس ايجاب مي كند مسؤولان راهكارهاي بلندمدت در سياست هاي خود اتخاذ كنند، زيرا راهكارهاي كوتاه مدت بورس را به تنگنا مي كشد.
به گزارش خبرنگار ما دكتر شاهين شايان آراني با بيان اين مطلب گفت: بهترين راه براي اين كه بورس حالت اوليه خود را بازيابد، استفاده از راهكارهاي بلندمدت و عرضه سهام توسط سازمان هاي دولتي است.
اين كارشناس بازار سرمايه روان كردن عرضه سهام دولتي توسط سازمان خصوصي سازي را تنها راه علاج افزايش قيمت سهام دانست و تصريح كرد: جذابيت هاي بازار سرمايه به ويژه پس از جنگ آمريكا و عراق باعث شد حجم بزرگي از نقدينگي از مراكز سرمايه پذيري چون مسكن، خودرو، تلفن همراه و طلا و سكه به سوي بورس روان شود. بنابراين در شرايط فعلي عرضه نشدن سهامي كه در اختيار دولت يا سازمان هاي دولتي است بورس را با مشكل روبه رو مي كند.
دكتر شايان گفت: كاهش ريسك سرمايه گذاري در بازار تهران يكي از مهمترين عوامل جذابيت بورس براي سرمايه گذاران خارجي است.
وي افزود: كاهش درجه ريسك سرمايه گذاري در ايران توجه سرمايه گذاران خارجي را به بورس پربازده تهران جذب كرده است.
اين كارشناس بازار سرمايه در تحليل خلا‡هاي موجود در بورس تهران گفت: مشكل ديگر بورس تهران در شرايط كنوني نبود تعادل بين سهامداران حقيقي در مقايسه با تعداد كارگزاران فعال در بازار است. مشكل مردم با كارگزاران از آنجا نشأت مي گيرد كه تعداد سهامداران حقيقي كه به دادوستد سهام روي آورده اند بسيار بيشتر از تعداد كارگزاران است.
وي افزود: اين درحالي است كه در بورس هاي ديگر دنيا كارگزاران ارتباط مستقيمي با سهامداران ندارند و از طريق شركت هاي سرمايه گذاري و خريد و فروش سهام آنها در بورس فعاليت مي كنند.
اين كارشناس بازار سرمايه در مورد نحوه دادوستد سهام از طريق كارگزاران بورس تهران گفت: اگر در ايران هم فرهنگ سهامداري افراد از طريق شركت هاي سرمايه گذاري توسعه يابد، قاعدتاً تعداد كارگزاران براي معاملات سهام كافي خواهد بود، اما در حال حاضر اين تعداد كارگزار جوابگوي حجم معاملات نيست.
وي افزود: در بورس هاي معتبر دنيا كارمزدي كه كارگزاران براي انجام معاملات مي گيرند بسيار بالاست و شايد اين يكي از اصلي ترين دلايلي باشد كه خريداران سهام را به سمت خريد سهام شركت هاي سرمايه گذاري و سبدهاي سهام مي كشاند.
دكتر شايان با اشاره به شيوه دادوستد سهام در ساير بورس هاي دنيا توضيح داد: به عنوان مثال در بورس مالزي ۸۰۰ تا ۹۰۰ شركت فعاليت دارند و ارزش بازار سرمايه آن چندين برابر بازار سرمايه ايران است. اين درحالي است كه اين كشور فقط ۲۰ ميليون نفر جمعيت دارد. اما در بورس مالزي ۱۶۰ كارگزار فعاليت دارند.
همچنين دركشور ياد شده تعداد زيادي بورس منطقه اي وجود دارد، به اين ترتيب حجم معاملات در بورس مالزي بسيار بالاست.
وي با اشاره به اين كه شرايط ايجاد رقابت در بورس تهران وجود ندارد، گفت: با اين حساب كه در حال حاضر ۱۳ كارگزار وظيفه انجام ۶۵ درصد معاملات را برعهده دارند مي توان نتيجه گرفت كه هيچ رقابتي در فعاليت كارگزاران بورس تهران وجود ندارد.
اين كارشناس بازار سرمايه افزود: اگر شوراي بورس قانوني تدوين كند كه به موجب آن حداقل فعاليت يك كارگزار مشخص شود و در صورتي كه حجم فعاليت آن كارگزار به حد نصاب نرسيد، به نوعي آن شركت كارگزاري را جريمه كند، انگيزه رقابت بين تمام كارگزاران شكل خواهد گرفت.
وي تقسيم بندي نوع فعاليت كارگزاران را از ديگر راهكارهاي اصلاح نظام كارگزاري در بورس تهران دانست و گفت: در آمريكا مجوزهاي صادر شده براي فعاليت كارگزاران متفاوت است به طوري كه يك نوع مجوز سازماني وجود دارد كه كارگزاران با اين مجوز به دادوستد سهام در سطح بالا و براي شركت هاي سرمايه گذاري و اشخاص حقوقي مي پردازند.
وي ادامه داد: يك نوع مجوز هم براي دادوستد سهام در سطح پايين صادر مي شود كه به معاملات سهامداران خرد اختصاص دارد.
وي در پايان تأكيد كرد: تفكيك فعاليت شركت هاي كارگزاري مي تواند در نهايت به اصلاح نظام معاملات سهام در بورس تهران منجر شود.
|