اوپك و مديريت بازار نفت
تصميم اخير اوپك براي كاهش سقف توليد نفت در آستانه شروع فصل سرما حاكي از اصرار اعضاي اين سازمان به مديريت بازار نفت است .
اوپك اين تصميم را در حالي اتخاذ كرد كه بازار انتظار كاهش توليد نفت از سوي اين سازمان را نداشت و احتمال حفظ سقف فعلي توليد آن يعني ۴/۲۵ميليون بشكه در روز مي رفت . اظهارات وزراي نفت كشورهاي عضو اين سازمان به ويژه مهندس زنگنه وزيرنفت ايران بر احتمال ادامه سياست كاهش توليد نفت در تصميم گيريهاي آتي اين سازمان نشان از توافق نظر و همدلي بين اعضاي اين سازمان براي حفظ قيمتها در سطح مورد نظر اوپك و همچنين ايجاد درآمدهاي باثبات نفتي دارد.
وزراي نفت سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك ) در اجلاسي كه در آخرين روزهاي ماه سپتامبر امسال در وين برگزار كردند، تصميم گرفتند سقف توليدنفت اين سازمان را با كاهش ۹۰۰ هزار بشكه در روز به ۵/۲۴ ميليون بشكه درروز برسانند.
اوپك بااتخاذ اين تصميم كه ازاول ماه نوامبرامسال اجرا مي شود نگراني خود از آشكارشدن عوامل بنيادين حاكم بر بازار( عرضه و تقاضا) و بدنبال آن شروع روند كاهشي قيمتهاي نفت رااعلام كرد.
علت اصلي بالاماندن قيمتهاي نفت در ماههاي اخير به طور عمده رواني و متاثر از تنشهاي سياسي درمنطقه خليج فارس و كشورهاي توليدكننده نفت بوده است .
زنگنه در اين خصوص با اشاره به اينكه بدون تنش سياسي قيمتهاي نفت خيلي بالا نخواهد ماند، خاطر نشان كرد، در سه ماهه اول سال ۲۰۰۴ حدود ۵/۲ميليون بشكه مازاد عرضه نفت در بازار خواهد بود، لذا به حركت بيشتر نيازاست .
اوپك از زمان حمله آمريكا به عراق طبق وظيفه اي كه براي خود تعريف كرده با عرضه كافي نفت به بازار، امنيت عرضه انرژي براي كشورهاي مصرف كننده نفت را تامين نموده ، گرچه قيمتهاي نفت نيز در محدوده مورد نظر اوپك يعني ۲۲ تا ۲۸ دلار نوسان داشته است .
اما به نظر مي رسد با بهبود وضعيت توليد نفت عراق و افزايش توليد نفت برخي از كشورهاي توليدكننده غير عضو اوپك ، قيمتهاي نفت در آينده نزديك به خطر خواهد افتاد. پيش بيني همين امر، اعضاي اوپك را به كاهش ۹۰۰ هزاربشكه اي توليد ترغيب كرد. توليد و صادرات نفت عراق در طول حمله آمريكا به اين كشور و پس از آن مختل شد و با شروع موقتي نيز با اختلالاتي همراه است ، به طوريكه اين كشورهنوز نتوانسته توليد و صادرات نفت خام خود را به سطح قبل از حمله يعني حدود ۵/۲ ميليون بشكه در روز برساند.
با اظهارات تند مسئولان عراقي در هفته هاي اخير مبني براينكه نفت عراق بزودي به بازار خواهد آمد و سهم بالايي از اين بازار را كسب خواهد كرد، اعضاي اوپك با تصميم به كاهش توليد سعي دارند جا را براي ورود نفت خام عراق بازكنند تا حتي الامكان آسيبي به قيمتهاي نفت وارد نيايد.
به گفته وزير نفت عراق ، اين كشور درحال حاضر ۹۰۰ هزار بشكه نفت در روزصادر مي كند و اين رقم تا پايان سال جاري به ۵/۱ ميليون بشكه و تا پايان ماه مارس سال آينده به ۸/۱ ميليون بشكه در روز بالغ خواهد شد.
مهران اميرمعيني كارشناس ارشد اقتصاد انرژي درباره تصميم اخير اوپك اظهار داشت : روند توليد نفت كشورهاي عضو و غير عضو اوپك در ماههاي گذشته دلالت بر اضافه عرضه نفت به بازار را داشت ، اما وجود شرايط خاصي سبب شد كه قيمتهاي نفت پايين نيايد.
وي با اشاره به اين كه توليد نفت عراق رو به افزايش است و همچنان توليدكنندگان نفت غيرعضو اوپك بيش از يك ميليون بشكه در روز اضافه توليددارند، افزود: به نظر مي رسد اعضاي اوپك در اين مقطع تصميم درستي اتخاذكرده اند تا بتوانند قيمتهاي نفت را در سطح مورد نظرشان محدوده ۲۲ تا ۲۸دلار حفظ كنند.
وي فعاليت اوپك براي برگزاري نشستهاي فوق العاده به منظور كنترل بازارنفت را به جا توصيف كرد.
از سوي ديگر با ذخيره سازي خوبي كه كشورهاي مصرف كننده نفت در فصل تابستان انجام دادند، ديگر نگراني پايين بودن سطح ذخاير نفت اين كشورهاوجود ندارد.
دكترمحمد مزرعتي اقتصاددان ارشد انرژي درباره سطح ذخاير اين كشورهااظهار داشت : براساس پيش بيني هاي دبيرخانه اوپك چشم انداز تقاضاي نفت درماهها و سالهاي آتي چندان مثبت نيست و به شدت افت خواهد كرد.
به گفته وي ، براساس اين پيش بيني ها با توليد فعلي اوپك ممكن است مازادعرضه نفت به بازار به وجود آيد و بر حجم ذخاير راهبردي و تجاري افزوده شود.
لذا اوپك تصميم گرفت توليدنفت را كاهش دهد و از افزايش سطح قيمت هاحمايت كند.
وي با اشاره به اين كه همدلي خوبي بين اعضاي اوپك وجوددارد، گفت : در اين دوره حتي عربستان با وجود درخواستهايي كه از سوي آژانس بين المللي انرژي مطرح مي شود، تمايلي به افزايش توليد نفت ندارد و در يك دوره طولاني ترخواهان حفظ باند قيمتي ۲۲ تا ۲۸ دلار است .
مزرعتي تأكيد كرد، اعضاي اوپك با اين تصميم گيري به بازار نفت نشان دادند كه هنوز هم مي توانند كنترل بازار را در اختيار داشته باشند گرچه بخشي از سهمشان در اين بازار را از دست خواهند داد.
اعضاي اوپك همزمان با تصميم به كاهش توليد نفت از كشورهاي توليدكننده نفت غيرعضو اوپك همانند گذشته درخواست همكاري كردند.
اين كشورها دراولين واكنش بااين درخواست مخالفت كردند و اظهار داشتنددر صورتيكه قيمتهاي نفت به كمتر از ۲۰ دلار درهر بشكه برسد، اقدام به كاهش توليد خواهند كرد(مژگان توانا -ايرنا).
|