آلودگي هوا را مي توان يكي از بزرگترين مصائب تكنولوژي در چند دهه گذشته دانست. روند فزاينده شهرنشيني خصوصاً در كشورهاي در حال توسعه، ايجاد كارخانه هاي بسيار در شهرها و اطراف آنها و وجود آلوده كننده هاي فراوان نظير اتومبيلها باعث شده اند غباري از ذرات معلق بسيار مضر، آسمان شهرهاي زيادي - كه بيشتر آنان در كشورهاي جهان سوم واقع شده اند - را بپوشاند.
اين مواد مشكلا ت فراواني را نيز با خود به همراه ميآورند. تحقيقات نشان مي دهد آلودگي هوا احتمال بروز سكته را افزايش مي دهد. پژوهشگران دانشگاه پزشكي كائوشيونگ تايوان با بررسي هواي شهر دريافته اند كه ذرات معلق در هوا و دي اكسيد نيتروژن در اين ميان نقش پررنگي را ايفا مي كنند و اين مشكل در روزهايي كه دماي هوا به بيش از بيست درجه سانتيگراد برسد، حادتر مي شود.
دانشمندان با بررسي بيش از بيست و سه هزار مورد در خلا ل سالهاي ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ در كائوشيونگ (دومين شهر بزرگ تايوان كه صنايع سنگين بسياري در آن وجود دارد) دريافتند به هنگام افزايش آلودگي هوا، تعداد افرادي كه بر اثر سكته - خصوصاً بر ا ثر قطع شريان حياتي مغز يا لخته شدن خون در آن - راهي بيمارستان مي شوند افزايش چشمگيري داشته است.
پيش تر تحقيقات ارتباط آلودگي هوا و مرگ بر اثر بيماري تنفسي يا بيماريهاي قلبي را نيز به اثبات رسانده بود. پروفسور يانگ، رئيس گروه تحقيقات با بيان اين مطلب مي افزايد: هنوز براي نتيجه گيري قطعي كمي زود است. «اين مطالعات نشان مي دهد افزايش كثيفي هوا خصوصاً در روزهاي گرم احتمال بروز سكته را زياد مي كند. توصيه مي كنيم در هواي گرم درون خانه يا محل كار باقي بمانيد و در صورت لزوم از تهويه كننده ها استفاده كنيد. البته در روزهاي سرد اين دي اكسيدكربن است كه براي سلا متي مشكل ساز مي شود.»
به هر روي، بسياري از كارشناسان گمان مي كنند آلودگي هوا باعث غليظ تر شدن خون بدن مي شود و در نتيجه قلب عمل تلمبه خون به سراسر بدن را با دشواري انجام مي دهد. بدين ترتيب امكان آسيب رسيدن رگهاي بدن يا لخته شدن خون نيز زياد مي شود. البته گروهي از محققان بر اين باورند كه هوا تنها عامل بروز اين دردسرها نيست بلكه هنگامي كه فرد از لحاظ جسمي در شرايط نامناسب به سر مي برد، آلودگي هوا نيز در كنار ساير عوامل، براي او مشكل ساز مي شود.
چربي خون، ديگر عامل مهم
دانشمندان معتقدند ميزان سكته، در صورتي كه پزشكان به طور مستمر چربي خون بيماران خود را كنترل كنند، كاهش خواهد يافت.طبق تحقيقات منتشر شده در مجله «>American Heart Association پزشكان بيشتر به فشار خون و ميزان كلسترول مريضها مي پردازند در حالي كه چربي خون نيز مي تواند در سكته نقش مؤثري ايفا كند. هم اكنون سالا نه حدود شصت هزار نفر در انگليس و ولز بر اثر سكته جان خود را از دست مي دهند و حدود صد هزار نفر نيز براي اولين بار سكته مي كنند. در حقيقت دو سوم سكته ها در ميان كساني رخ مي دهد كه از بيماري فشار خون رنج نمي برند.
از ديگر سو دانشمندان دانشگاه هاروارد با بررسي رژيم روزانه حدود ۴۴ هزار مرد در طول ۱۴ سال متوجه شده اند غذاهاي چرب هيچ اثري بر افزايش احتمال سكته ندارند. در خلا ل تحقيقات ۷۲۵ نفر سكته كردند اما پژوهشگران هيچ ارتباطي ميان ناراحتي آنها و رژيم غذايي شان نيافتند.
بنا بر اظهارات آنان ميان سكته و غذاهاي چرب و پركلسترول نظير گوشت قرمز و تخم مرغ هيچ ارتباطي وجود ندارد. دكتر هي، رئيس گروه پژوهشي گفت: تحقيقات ما نشان مي دهد رژيم پرچرب عامل مهمي در ايجاد سكته در مردان به شمار نمي رود، البته هنوز براي رسيدن به نتيجه قطعي نيازمند تحقيقات بيشتري هستيم. به هر روي دسته اي از كارشناسان معتقدند خوردن چنين غذاهايي دست كم باعث بروز بيماريهاي قلبي خواهد شد.
پيشگيري از سكته
فراگير شدن سكته هزينه هاي درمان، از كار افتادگي ناشي از آن و... صرف ارقام هنگفتي را مي طلبد كه به طور مستقيم اقتصاد جامعه را تحت تأثير قرار مي دهد، بنابراين پيشگيري از آن يا كاهش آمار افرادي كه سالا نه در اثر اين عارضه جان خود را از دست مي دهند مي تواند بسيار ضروري باشد.
دانشمندان عنوان مي كنند زندگي ساده و بدون دغدغه تنها در بريتانيا سالا نه جان بيست هزار نفر را كه در معرض سكته قلبي قرار دارند، نجات مي دهد. آنها عقيده دارند در صورتي كه افراد نظارت دقيقي بر فشار خون خود داشته باشند و برخي مسائل را رعايت نمايند چهل درصد از ميزان سكته در بريتانيا (برابر ۵۰ هزار نفر) كاسته خواهد شد. رژيم غذايي مناسب، تمرين روزانه و در صورت لزوم مصرف دارو مي تواند افراد را به سوي زندگي طولا ني تري سوق دهد.
هم اكنون تنها در بريتانيا ۱۰ ميليون نفر از فشار خون رنج مي برند كه بسياري از آنان در ميان يكصد و سي هزار نفري كه سالا نه براي اولين بار سكته مي كنند، ديده مي شوند. اين در حالي است كه بسياري از افراد حتي ميزان فشارخون خود را نمي دانند و خيلي ها هم از نشانه هاي سكته مطلع نيستند. در مقابل برآورد مي شود سالا نه بالغ بر ۳/۲ ميليارد پوند - تنها در جزيره - براي چنين بيماراني هزينه صرف مي شود، در حالي كه ا فزايش آگاهي افراد دست كم ميزان قابل توجهي از اين ارقام مي كاهد. سكته مهمترين عامل معلوليت در بريتانيا است و تنها يك سوم افراد سكته كرده، بهبودي كامل مي يابند. در نتيجه رهايي از بند چنين خطري مي تواند براي يك جامعه و بالطبع خانواده، چه از لحاظ رواني و چه از ديد اقتصادي بسيار پرمنفعت باشد.