زهرا رنجبر
محسن طارميان، مدير مراكز خريد و فروش خودروي شهرداري مراكز همگاني خريد و فروش خودرو چند سال است كه در تهران، اطمينان خاطري را براي خريداران و فروشندگان خودرو فراهم كرده است.  از سال ۱۳۸۱ تاكنون در اين سمت است كه از زير مجموعه هاي سازمان ميادين ميوه و تره باربه شمار مي رود . به بهانهِ خودرو، خريد و فروش خودرو و بحثهاي ديگري چون دلا لي با وي گفت وگويي انجام پذيرفته كه آنرا مي خوانيد.
يك فعاليت اقتصادي 
مي توانم بپرسم چه تعريفي از پول داريد؟
پول در واقع وسيله اي است تا انسان بتواند نيازمندي هاي روزمره اش را با آن تأمين كند. پول چيز بدي نيست اگر به طريق مشروع كسب و به طور مناسب هزينه و به صورت معقول سرمايه گذاري شود، پول در گردش جامعه نقش حياتي دارد. پول ضرورت زندگي است، بدون آن نمي توان زندگي كرد و كسي هم نمي تواند بگويد كه بدون پول زندگي مي كند.
مشاغل پول ساز چه جور مشاغلي هستند؟
شغل پول ساز تعريفي دارد، بساز و بفروش بودن شغل پول سازي ا ست؛ البته به شرايط جامعه بستگي دارد. خريد و فروش سكه و دلا ر هم پول ساز است، حال جداي از اين مشاغل كه كاذب است و مشكلي از جامعه حل نمي كند، شغل پول ساز شغلي است كه توليد در آن مستقر باشد و اگر دولت حمايت كند، پول سازترين شغل ها، شغل توليدي است، مثل كارخانجات توليدي، به غير از اين مابقي سوءاستفاده از شرايط اجتماعي است.
به نظر شما مازاد درآمد را بايد در چه مسيرهايي به كار گرفت؟
جوامعي كه رفاه نسبي عايدشان شده در جهت افزايش توليد و بهره وري حركت كرده اند و تا اين جوامع به آن سمت نرفتند به رفاه نسبي هم دست نيافتند. كشورهايي مثل مالزي و ژاپن را در آسياي جنوب شرقي مي بينيم و همچنين آلمان و ژاپن بعد از جنگ را هم مي بينيم، تا مازاد درآمدها را در جهت كارهاي زيربنايي و توليدي سرمايه گذاري نكنيم موفق نخواهيم شد، كارهاي روبنايي و ظاهري فقط اتلا ف هزينه به دنبال دارد.
تورم و قيمت هاي كاذب و خريد و فروش هاي غيرمتعارف چه لطماتي بر پيكر اقتصادي جامعه مي زند؟
وقتي وضعيت اقتصادي نابسامان باشد، قدرت خريد هم كم مي شود. مردم با ريسك زياد و عدم اطمينان و نگراني فعاليت اقتصادي دارند، در اين شرايط مردم سعي مي كنند پول هايشان را در كارهاي فعال سرمايه گذاري كنند و در محل ثابتي براي كسب درآمد ثابت بگذارند، كه اين به چرخه اقتصادي لطمه مي زند، اگر وضعيت اقتصادي مناسبي داشته باشيم مردم در كارهاي توليدي و اقتصادي سرمايه گذاري مي كنند،اما نابساماني اقتصادي مردم را دچار مشكل كرده و در مجموع جامعه را نيز با مشكل مواجه مي كند.
چرا خودرو مي خرند؟
چرا مردم به داشتن خودرو اهميت مي دهند؟
خودرو در جامعه ما دو نقش دارد. اول برآورده كردن نيازهاي شخصي و خانوادگي افراد اعم از مسافرت يا كارهاي روزمره و دوم اين كه نوعي سرمايه گذاري است. بنابراين وسيله اي كه بتواند هر دو كار را انجام دهد، مردم علا قه مندند روي آن سرمايه گذاري كنند.
آيا شما هم مثل خيلي ها فكر مي كنيد تملك خودرو يك نياز ضروري براي خانواده ها است؟
باتوجه به امكانات حمل و نقل عمومي و باتوجه به اين كه براي هر كاري ناچار هستيم سفر دورن شهري داشته باشيم، فكر مي كنم جنبه ضروري پيدا كرده؛ اما اگر امكاناتي فراهم شود نيازي به اين همه سفر درون شهري نباشد و در كنار آن شبكه مترو، اتوبوس و ساير سرويس ها به قدري گسترش يابد كه استفاده از خوردوي شخصي ديگر مقرون به صرفه نباشد، مي توان گفت استفاده از خودروي شخصي ضروري نيست.
چه تعداد خودرو در مراكز شما خريد و فروش مي شوند؟
در مراكز ما فقط بعد ازظهر پنجشنبه ها، جمعه ها و روزهاي تعطيل خودرو خريد و فروش مي شود كه اين تعدد برابر ۴ هزار تا ۴ هزار و ۲۰۰دستگاه از انواع خودرو در هفته است. البته در تمام دنيا نيز خريد و فروش خودرو در ايام تعطيل هفته كه مردم فرصت بيشتري دارند، صورت مي گيرد.
وجود دلالا ن خودرو چه لطمه اي از نظر اقتصادي به جامعه مي زند؟
در وهله اول بدانيم دلالا ن هموطن ما هستند، كسي كه در اين جامعه با مجوزهاي قانوني از مراجع قانوني فعاليت مي كند و به خودي خود و في نفسه فرد نامطلوبي نيست مگر اين كه رفتارش نامطلوب باشد، هستند بنگاه داراني كه دلا لي و واسطه گري مي كنند؛ اما افراد منصف و مو‡مني هستند كه كارشان را درست انجام مي دهند. ماشين نوعي سرمايه گذاري براي طبقه متوسط است. يعني جداي از نياز، سرمايه اي است كه در مواقعي كه خانواده به بحران مي رسد، مثلا  در زمان شوهر دادن دختر يا زن دادن پسر، اين سرمايه به كارش ميآيد. متأسفانه قيمت خودرو پايين نمي آيد و مرتباً بالا  مي رود. بنابراين نوعي سرمايه گذاري جذاب است. حال اگر دلالا ن و واسطه گرها بخواهند در هر بخش آن سوءاستفاده كنند به اقتصاد خانواده و جامعه لطمه مي زنند و مشكلا ت مالي براي خانواده ها دارند.
چرا مرد حاضرند حتي با فروش لوازم خود و يا گرفتن وام صاحب خودرو شوند؟
هدف از خريد خودرو در واقع نوعي سرمايه گذاري است براي قشري كه توانمندي سرمايه گذاري در بخشي مثل زمين و مسكن برايشان فراهم نيست. زماني هم كه جنسي مرتباً قيمتش افزايش مي يابد و در مقايسه با بهره وام افزايش قيمتش بالا تر است، براي سرمايه گذاري جذاب است. مثل تلفن همراه!
آيا در تهران واحدهايي نظير مراكز شما، و از نوع فعاليت شما وجود دارد؟
از نوع فعاليت ما خير. با اين وسعت و امكانات و با اين اهداف و نيروهاي به كار گرفته شده، در ارگان هاي دولتي و غيردولتي وجود ندارد.
اشكالا ت و نواقص اين نوع خريد و فروش را در چه مي بينيد؟
يكي از اهداف تأسيس اين مراكز كاهش سفرهاي درون شهري بوده؛ اما به دليل مشكل تأمين زمين، مراكز ما در مناطق حاشيه ا ي قرار گرفته اند و اين در حاشيه بودن سبب شده كه مردم در طول هفته نتوانند به راحتي مراجعه كنند. در حالي كه اگر بتوان اين مراكز را گسترش داد كه در طول هفته هم مردم بتوانند مراجعه كنند، اين مراكز تنها و صرفاً نقش محلي براي خريد و فروش خودرو را نخواهند داشت. به دنبال اين هستيم با همكاري مديريت جديد شهرداري، مكاني را تحت عنوان «شهر خودرو» ايجاد كنيم كه مردم بتوانند در آن تمام نياز خودرويي خود را اعم از تعميرگاه، خريد و فروش اقساطي، لوازم يدكي و ... را برطرف كنند.
محاسن خريد و فروش خودرو در مراكزي مثل مراكز شما چيست؟
نيروهايي كه در اينجا با ما همكاري مي كنند از كارشناسان خبره و تحصيل كرده راهنمايي و رانندگي و آگاهي هستند، حضور اين افراد باعث شده كه چند اتفاق مهم بيفتد، يكي اين كه ماشيني كه از درب ورودي وارد مي شود، مطمئن هستيم كه نه دزدي است و نه مشكل قضايي دارد، دوم اينكه در اين مراكز خريدار و فروشنده به يك قيمت نسبي دسترسي دارند. كارشناسان ما از قيمت روز اطلا ع دارند و به اين ترتيب خريدار و فروشنده به يك قيمت پايه دسترسي پيدا مي كنند. همچنين كنترل و نظارت بر اصالت خودرو نيز صورت مي گيرد. بايد گفت در سال گذشته ۲۰۰ هزار خودرو به مراكز ما مراجعه كردند و معامله اي معادل ۲۵ ميليارد تومان در مراكز ما صورت گرفته، امسال نيز در ۸ ماهه اول سال رقمي معادل ۱۷ميليارد تومان معامله انجام شده كه هيچ موردي و شكايتي با اين حجم نداشته ايم نكته مهم تر اين كه ما هيچ نفعي از اين معاملا ت نمي بريم، چون ما بنگاه دار نيستيم، درصد بگيريم.
قيمت يك خودرو را بر چه اساسي مي توان عادلا نه سنجيد؟
قيمت خودرو را عوامل پرشماري تعيين مي كند، اول اينكه نوع خودرويي كه عرضه مي شود، ايراني يا خارجي است و چه نوعي است، دوم نحوه نگهداري مصرف كننده است و مراحل بعدي كه در ارتباط با وضعيت بازار خودرو است. ممكن است خودروي خاصي با داشتن شرايط خوب، بازارپسند نباشد، اين در همه جاي دنيا هست، پيكان خودروي خوبي نيست اما بازارپسند است، البته خدمات پس از فروش و فراواني قطعات يدكي نيز موثر است.
شما براي خريد خودرو، خودروي داخلي انتخاب مي كنيد يا خارجي، چه نكات ديگري را رعايت مي كنيد؟
خودم با توجه به وضعيت كارخانجات خودروسازي ايران كه نسبت به سال هاي قبل پيشرفت زيادي داشته، اگر بخواهم خودرو بخرم مطمئنا خودروي ساخت داخل مي خرم كه امكان تامين لوازم يدكي و خدمات پس از فروش آن نيز به راحتي موجود باشد. همچنين سعي مي كنم خودرويي بخرم كه علا وه بر اين كه ساخت داخل است، از پس نگهداري آن نيز بربيايم ، چرا كه هزينه نگهداري خودرو كم نيست.
به نظر شما چه تفاوتي بين خودروي ساخت داخل و خارج وجود دارد؟
اين تفاوت را بازار ايجاد مي كند. اگر مردم از وسيله اي راضي باشند، هزينه اش را هم پرداخت مي كنند؛ اما در چند سال گذشته ثابت شده اگر خودروي مناسبي توليد شود، مردم استقبال مي كنند و سعي مي كنند بخرند، بنابراين شركتهاي خودروسازي فقط روي كميت نبايد كار كنند بلكه كيفيت، از آن هم مهم تر است.
معايب خودروهاي داخلي چيست؟ حتي خودروهاي نو!
معايب را در اين مي بينيم كه شركتهاي خودروسازي به منظور كاهش قيمت خودرو تلا ش مي كنند ولي اين تلا ششان را براي بهينه كردن سيستم هاي مديريتي به كار نمي برند. اين تلا ش براي خريد ارزان تر است و خريد ارزان تر مناسب تر نيست چرا كه قطعات به كار گرفته شده در خودرو، هزينه هاي چندين برابر را براي مصرف كننده ايجاد مي كند. علا وه بر هزينه، زمان زيادي هم بايد صرف شود كه اصلا ً مقرون به صرفه نيست. كاهش قيمت خودرو يك دانش است و چيزي نيست كه به راحتي بتوان به آن دست يافت.
با اين همه خودرو در تهران چه بايد كرد؟ آيا راه حلي داريد؟
كشورهاي ديگر با تعداد خودروي بيشتر مشكل ترافيك را حل كرده اند، ما نيز بايد با ايجاد فرهنگ داشتن خودرو در اين مسير گام برداريم؛ چرا كه داشتن خودرو فرهنگ نمي آورد، هر چه قدر هم ديرتر شروع كنيم، ديرتر به آن مي رسيم. اگر اين برنامه با سخت گيري راهنمايي و رانندگي همراه باشد، ده سال ديگر هم جواب دهد، خوب است. اگر هم دير اقدام كنيم عقب تر مي افتيم.
در خانواده
خيلي ها خودرو را به يك قلك تشبيه مي كنند كه بايد در آن دائما پول ريخت براي رفع اين مشكل چه بايد كرد؟
هر وسيله اي مجموعه هزينه هاي خاص خود را دارد، نمي توان ادعا كرد فقط خودروها خرج دارند، يك دوچرخه هم هراز گاهي پنچر مي شود و يا تعويض زنجير مي خواهد، اما متاسفانه برخي خودروهاي داخل به نحوي است كه خريدار را كلا فه مي كند، چرا كه براي ارزان تر شدن قيمت، قطعات مصرفي داراي كيفيت خوبي نيستند و خريدار پس از تحويل خودرو مجبور مي شود كه قطعات را تعويض و جايگزين كند.
مشكلا ت اقتصادي خانواده ها ناشي از چيست؟
از عدم تطابق درآمد ماهيانه شان با وضعيت نرخهاي موجود در جامعه .وقتي كارمندي در سال ۱۰ تا ۱۱ درصد افزايش حقوق دارد و تورم به ۱۵ درصد افزايش مي يابد، كارمند ۴ درصد عقب مي افتد؛ البته اگر ۱۵ درصد درست باشد، اگر ۴ سال بگذرد كارمند ۱۶ درصد نسبت به تورم عقب افتاده، حال بايد كسي بگويد كه اين كارمند به چه شكل بايد جبران كند. قشر حقوق بگير در ابتداي سال با افزايش قيمت ها مواجه مي شود و متوجه مي شود كه درآمدش با هزينه هايش تطبيق ندارد.
فكر مي كنيد چرا صحبت جامعه همه جا پول است؟ قيمت، گراني و اينجور چيزها؟
مسأله مالي و پولي در همه جاي دنيا هست، پول وسيله اي است براي گذراندن زندگي و براي رفاه جامعه، بنابراين اثر حياتي دارد. اقتصاد مسأله روزمره و حياتي مردم است، منتها در برخي كشورها نوسانات قيمت و تنش بازار به نوعي است كه بالا  نيست؛ اما در برخي كشورها نوسانات به نوعي است كه جامعه در تنش است. بنابراين مباحث مالي يكي از بحث هاي خانواده هاست.
چند پرسش خصوصي 
ديدگاه شما در مورد صرفه جويي چيست ؟
صرفه جويي و قناعت هم در مكتب و هم در سنت ما هست، صرفه جويي كردن اگر معنايش اين باشد كه از امكانات اساسي و حياتي زندگي صرفنظر شود، آسيب به خانواده مي زند؛ ولي اگر انسان از اسراف جلوگيري كند و بيش از حد نخواهد كه هزينه كند خوب است، اگر كسي انتظار دارد كه از حق حياتي صرفنظر كند در آن صرفه جويي ايرادي هست، حداقل معيشت كه بايد وجود داشته باشد.
آيا خودتان خودروي شخصي داريد؟
بله.
آيا به غير از شما افراد ديگري هم در منزلتان خودرو دارند؟
خير. فقط يك خودرو داريم.
ماهيانه چقدر براي خودرويتان صرف مي كنيد؟
دقيقاً حساب نكرده ام؛ ولي جداي از هزينه بنزين كه مصرف متعارف است، به طور متوسط در طول سال چيزي حدود ۴۰ الي ۵۰ هزار تومان هزينه دارد. يك ماه ، دو ماه ندارد؛ اما يكي دو ماه دو برابر آن هزينه دارد.
همسر شما چه نقشي در اقتصاد خانواده تان دارد؟
همسر من مثل هر بانويي حسابدار اعظم خانه است. اوست كه تعادل اقتصادي خانواده را حفظ مي كنم. من در جهت كسب درآمد كار مي كنم و طرف مشورت هستم. البته اظهارنظر و تصميم گيري هم مي كنم؛ اما اوست كه سكان اقتصادي خانواده را هدايت مي كند. البته فقط خانم هاي خانه دار اين نقش را ندارند؛ بلكه خانم هاي شاغل هم اين نقش را دارند، هم كار مضاعف مي كنند و هم اقتصاد خانواده را حفظ مي كنند. بهترين روش اقتصاد خانواده را زن خانواده مي داند؛ چرا كه زنان ذاتاً مقتصدتر از مردان هستند.
آيا نصيحتي براي جوانان جوياي نام كه بتازگي ثروت هم به آن اضافه شده، داريد؟
ثروت و نام هر دو خوب است، به شرط اين كه از طريق معقول كسب شود. برخي يك شبه ثروتمند مي شوند؛ اما اين عرف جامعه نيست، يك نمونه استثنايي است. جوانان بايد سعي و تلا ش كنند و صادقانه كار كنند تا به نام و مال دست يابند.