مي گويند گل هديه اي است از سوي خداوند به انسانها. نعمتي است كه مي تواند در هر شرايطي مورد استفاده قرار بگيرد. در عزاداري ها براي تسلي دل بازماندگان و در جشن ها و مهماني ها براي بروز عشق و شادي. بله گل واسطه ابراز همه احساسات دروني است. گل ها به عنوان بهترين هديه، مناسبترين وسيله براي عيادت از بيماران و تجديد خاطره ها هستند. گل علا وه بر زيبايي موجب معطر شدن محيط مي شود. گل نشانه اي از زندگي است. اما ، همين گل هاي زيبا متعلق به اكثر مردم ما نيستند و قيمت آنها به حدي افزايش يافته كه اكثر خانوارها توانايي خريد آنها را ندارند.
قيمت ها: به سوي شمال شهر
گلها انواع گوناگون دارند و قيمت هر كدام در هر منطقه اي متفاوت است. معمولا گلهاي شاخه اي را به صورت دسته يا سبد گل تزئين مي كنند و گلهاي گلداني يا درختچه هاي آپارتماني را با توجه به سن و اندازه شان قيمت گذاري مي كنند.
قيمت گلها با تغيير فصل متغير هستند. در حال حاضر قيمت متوسط هر شاخه گل رز ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومان است كه بر اساس درجه بندي گلها قيمت گذاري شده، اما با شروع فصل گرما يعني از اواخر بهار تا اوايل پاييز اين قيمت ها كمي كاهش مي يابد.
قيمتها در نقاط مختلف شهر متفاوت هستند. براي مثال قيمت هر شاخه گل مريم در شمال شهر ۴۰۰ تا ۶۰۰ تومان است و همين گل در غرب تهران ۳۵۰ تا ۵۵۰ تومان به فروش مي رسد.
قميت اين گل در شرق و جنوب تهران به ترتيب ۳۰۰ تا ۵۰۰ و۲۵۰ تا۴۵۰ تومان است.
به اين ترتيب قيمت متوسط هر شاخه گل در تهران بين ۲۵۰ تا ۶۰۰ تومان متغير است.
برخي از گلها گران تر هستند. گلهايي كه در جنوب شهر فروش چنداني ندارند.
قيمت هر شاخه لي لي يوم در جنوب شهر شاخه اي ۳۵۰۰ تومان و در شمال شهر حتي به بالا ي ۵ هزار تومان مي رسد. از اين گل اغلب در تزئين دسته گلهاي عروس استفاده مي شود.
كي و كجا؟
به گفته صاحبان گل فروشي ها زمان معمول فروش گلها اواخر هفته و يا اعياد و تعطيلي هاي مختلف است. صبوري صاحب يكي از گل فروشي هاي تهران در مورد استقبال از گل ها و قيمت آن ها مي گويد: گلها در تابستان ارزان تر مي شوند، چرا كه در زمستان به دليل سرما شرايط نگهداري دشوارتري دارند، در گلخانه ها پرورش مي يابند و يا از شهرهاي گرمسير و جنوبي مي آيند.
او مي گويد: مردم ديگر تمايل زيادي به خريد گل در شرايط عادي ندارند و تنها براي مراسم عروسي يا عزاداري سفارش گل مي دهند.
عاملي يكي ديگر از گل فروشان مي گويد: در فصل زمستان اغلب گلها از جنوب مي آيند به همين دليل گران تر از فصل تابستان هستند. گلهاي گلداني در زمستان زودتر خراب مي شوند براي همين ارزانتر هستند. قيمت گلها با توجه به كيفيت آنها محاسبه مي شود. بنابراين قيمت گلهاي درجه يك گران تر و درجه سه ارزان تر هستند.
او مي افزايد: طبعاً خريد گل در دوران محرم و صفر كاهش يافته و پيش از آن به دليل رونق عروسي ها و نامزدي ها افزايش مي يابد.
محمدي صاحب يكي از گل فروشيهاي تهران مي گويد: قيمت گلها به فصل فروش بستگي دارد. معمولا درفصل بهار و تابستان قيمت گلها ارزانتر مي شود. شايد در روز نزديك به ۷۰ هزار تومان درآمد داشته باشيم كه نيمي از اين درآمد صرف خريد روزانه گل مي شود. فروش گل در آخر هفته و عيدها بيشتر است. ولي در مجموع گل ها نسبت به اقلا م ديگر ارزانتر هستند به همين دليل بعضي از مردم خريد گل را به خريد اجناس ديگر ترجيح مي دهند.
تزئينات گل
براي استفاده از گلها آنها را با توجه به مراسم و موقعيت مورد استفاده تزئين مي كنند. قيمت هر دسته يا سبد گل و به كلي تزئينات مختلف به تعداد گل هاي موجود بستگي دارد. نگاهي به ماشين هاي عروسي در شهرستان ها نشان مي دهد فاصله ها چقدر است، درست مثل خود اتومبيل ها.
ماشين و دسته گل عروس: قيمت تزئين ماشين عروس از ۱۵ تا ۱۰۰ هزار تومان است. اين قيمت به تعداد گل، مدل تزئين و همچنين منطقه شهر بستگي دارد. قيمت تزئين ماشين عروس در غرب تهران ۱۵ تا ۵۰ هزار تومان و در جنوب شهر بين ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان است. قيمت تزئين دسته گل عروس هم به نوع و تعداد گلهاي موجود بستگي دارد. قيمت دسته گلهاي عروس در نقاط مختلف شهر از ۱۰ تا ۶۰ هزار تومان است. البته نمونه هاي صد تا دويست هزار تومان هم با توجه به عقده توانگري بسياري از شمال شهري ها به چشم مي خورد.
تاج گل: از تاج گل در مراسم عزاداري يا همايش ها و كنفرانس ها استفاده مي كنند. قيمت اين تاج گلها نيز از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب شهر متفاوت است. قيمت تاج گلها هم با توجه به تعداد گلهاي به كاربرده شده در تزئين، محاسبه مي شود. قيمت تاج گلها حدود ۱۰ تا ۵۰ هزار تومان است.
دسته و سبد گلها: سبد و دسته گل انواع گوناگوني دارد. هر چه گلها مرغوب تر باشد و تعداد گل بيشتري در سبد و يا دسته گل كار شده باشد قيمت بيش تر مي شود. قيمت سبدها از ۲ هزار تومان كه نوع ساده و عمومي آن است تا ۳۰ هزار تومان افزايش مي يابد.گذري به بهشت زهرا و سالن ها و هتل هاي برگزار كننده مراسم عروسي و عزا روشنگر توانايي اقتصادي خانواده ها است.
گلها و درختچه هاي آپارتماني
ساخت و ساز بي رويه در شهرها و زندگي در آپارتمانها موجب از بين رفتن و كوچك شدن فضاهاي سبز پيرامون انسانها شده كه اين امر گرايش برخي شهروندان به سوي گياهان آپارتماني را تشديد كرده. بسياري از شهروندان عمدتاً سالمند كه بيشتر زنها و مردهاي در خانه هاي حياط دار كنار باغچه هاي بزرگ و كوچك زندگي مي كردند، اكنون دوستداران گياهان آپارتماني شده اند.
گياهان آپارتماني، گياهان سبزي هستند كه نياز به مراقبت و نگهداري خاصي دارند. اين گياهان نيز انواع گوناگون دارند كه به قيمتهاي مختلفي ارائه مي شوند. قيمت اين گلها با توجه به اندازه، سن و نوع آنها متفاوت است. قيمت گياهي مثل ليندا در اندازه متوسط ۸ تا ۱۰ هزار تومان است. اين گياه در اندازه بزرگ ۱۲ تا ۱۴ هزار تومان به فروش مي رسد.
يعقوبي كه در يكي از گلخانه هاي تهران كار مي كند مي گويد: بيش از ۷۰۰ نوع گياه آپارتماني وجود دارند كه قيمت آنها با توجه و سن گياهان متفاوت است. بعضي از گياهان آپارتماني بايد در موقعيت خاصي نگهداري شوند و از آنجا كه برخي خانواده ها به آن توجه نمي كنند، اين امر موجب از بين رفتن گياه مي شود.
يكي ديگر از گلكاران در مورد استفاده از گلهاي آپارتماني مي گويد: گياهان آپارتماني قيمتهاي گراني دارند. تا پيش از اين مردم تمايل زيادي به خريد اين گلها داشتند اما به دليل نامناسب بودن وضعيت اقتصادي و گران بودن گلها ديگر كمتر كسي اقدام به خريد گلها و درختچه هاي آپارتماني مي كند مگر برخي خانواده هاي شمال شهري. او مي گويد: گياهان آپارتماني از ۸ تا ۳۰ هزار تومان به فروش مي رسند و افرادي نحوه نگهداري آن را به خوبي نمي دانند. بنابراين پس از مدتي گياه از بين مي رود. به اين ترتيب با اين فكر كه با خريد گياهان آپارتماني پولشان را دور ريخته اند از خريد آن صرفنظر مي كنند.
چقدر گل مي خريد؟
طي سالهاي اخير به دليل گران شدن همه اجناس و محصولا ت و به همان نسبت قيمت گلها، مردم تمايل چنداني به خريد گل نشان نمي دهند. عقيده دارند كه پولي را كه براي خريد گل مي دهند مي توانند هديه مناسبتري كه ماندگارتر باشد تهيه كنند. گل در حال حاضر يك عنصر بسيار لوكس محسوب مي شود. چيزي متعلق به طبقه جوان براي هديه دادن به نامزد خود، يا خانوارهاي نوكيسه كه محدوديتي در باب خرج كردن در هيچ زمينه، من جمله گل ندارند.
صادق پور در مورد خريد گل مي گويد: گل مناسب ترين هديه اي است كه مي تواند احساسات دروني را به ديگران منتقل كند. او مي گويد: براي گرفتن هديه وسواس زيادي دارم و سعي مي كنم جنسي را انتخاب كنم كه مناسب با مراسم و يا شخص مورد نظر باشد و گاهي در كنار آن هديه گل هم مي گيرم ولي براي خريد گل بيشتر از۲ هزار تومان هزينه نمي كنم.
زهره . ف مي گويد: سعي مي كنم هديه اي كه مي خرم ماندگار باشد. گل خيلي زود از بين رفته و نابود مي شود. به نظر من مي توان آن مبلغي را كه براي خريد گل صرف مي شود براي خريد جنسي كه مورد استفاده قرار مي گيرد، صرف كرد. هميشه به اندازه وسعم براي خريد هديه هزينه مي كنم كه اين مبلغ حدود ۷ تا ۸ هزار تومان است. چندي پيش براي ديدار از مسافر، يك دسته گل شامل ۳ شاخه گل رز و دو شاخه زنبق خريدم كه حدود ۲ هزار تومان شد كه البته چندان چشم نواز هم نبود.گل هديه اي نيست كه مناسب هر مراسمي باشد و به چشم هم نمي آيد.
يكي ديگر از همشهريان مي گويد: قيمت يك دسته يا يك سبد گل قابل قبول برابر است با قيمت يك ظرف كريستال! بنابراين خيلي ها ترجيح مي دهند جاي گل هديه مناسب تري تهيه كنند. مثلا ً خريد چند شاخه گل خوب حدود ۲۰ هزار تومان مي شود ولي براي خريد يك هديه زير اين قيمت هم مي توان پرداخت كرد.
واردات گلها و توليد داخلي
واردات گلهاي خارجي موجب مي شود بسياري از اين گلها به قيمت گراني به دست مشتري و مصرف كنندگان برسند. از چند سال پيش عده اي از توليد كنندگان گل و گياه اقدام به تكثير و كاشت نمونه اي از اين گلها كرده اند.
آنتوريوم يكي از گياهان زينتي است كه هم به صورت گلداني و هم به صورت شاخه بريده مورد استفاده قرار مي گيرد. در ايستگاه ملي تحقيقات گل و گياهان زينتي محلا ت طرح ازدياد از طريق كشت بافت اين گياه را مورد بررسي قرار داده اند. به گزارش بخش بيوتكنولوژي ايستگاه ملي تحقيقات گل و گياه محلا ت، اين تحقيقات به صورت آزمايشي انجام گرفته. هزينه اي حدود ۱۵ ميليون تومان صرف شده كه انجام اين كار در مقياس تجاري حدود ۵۰ ميليون تومان صرف جويي و عدم وابستگي در توليد و عرضه ارقام جديد آنتوريوم را به همراه دارد.
يكي از تكثير كنندگان اين گياه مي گويد: در گذشته با تكثير گياهان آلوده گياه آنتوريوم را پرورش مي داديم كه بعد از گذشت ۵ سال از بين مي رفت. در طي چند سال اخير توليدكنندگان اقدام به كاشت اين گياه كردند. اين امر موجب وابستگي خارجي و صرفه جويي در هزينه هاي توليد شد. او ادامه مي دهد: گلهاي ديگري هم بودند كه توليد كنندگان خودشان اقدام به تكثير آن كردند مانند تررورا، لي لي يوم و ... البته براي نگهداري از اين گياهان شرايط خاصي لا زم است. بنابراين هر كسي نمي تواند اين كار را انجام دهد.
با ساخت و ساز بي رويه در شهرها و تبديل خانه ها با حياط هاي بزرگ به آپارتمانهاي چند طبقه و نيز حاشيه نشيني در شهرها فضاهاي سبز تدريجاً از بين رفته اند. قديمي ترها اميدشان به گلها و گياهاني بود كه در آپارتمانهاي كوچكشان طبيعت و اين نعمتهاي خدا را فراموش نكنند و حال با گراني گلها بايد به فكر جايگزين مناسبتري باشند. شايد پديده توليد گلها و درختچه هاي آپارتماني كه در سالهاي اخير افزايش چشمگيري داشته اند به همين دليل بوده!
ضربه نهايي
در نهايت آنچه جلب نظر مي كند محدود بودن بازار گل براي خانوارهايي با امكانات مالي خوب يا بالا است. در حقيقت خانوارهاي كم درآمد با دورماندن از گل و گياه، از تماشاي زيبايي هم محروم مانده اند و فكر نمي كردم روزگاري با اين شاخه هاي گل به فقر جاري در خانواده ها برسيم.
