دكتر لاله ميراسكندري 
هر گاه اسمي از ليزر مي شنويم، تصور عامه يك اشعه قرمزرنگ مخوف است كه همه چيز را مي شكافد يا منفجر و ويران مي كند. يا وقتي حرف از درمان توسط ليزر به ميان مي آيد، فكر مي كنيم كه اگر نور ليزر به بيمار تابانده شود، زخم التيام مي يابد، عفونت ها غيب مي شوند و درد ناپديد مي شود!
البته همه اين خواصي كه به ليزر نسبت داده مي شوند افسانه نيست، ليزر در حقيقت نور است و برخلاف تصور عامه فقط قرمزرنگ نيست بلكه به رنگ هاي سبز، آبي، كبود و سفيد هم وجود دارد. رنگ اين اشعه به نوع ماده استفاده شده براي توليد نور، بستگي دارد.
روش هاي متعددي براي توليد ليزر وجود دارد كه نقطه اشتراك همه آنها، توليد نور از طريق تحريك مولكول هاي يك ماده حد واسط (جامد، مايع يا گاز) توسط يك جريان الكتريكي است. هر ماده خاص، طول موج خاصي از نور ليزر توليد مي كند و هر كدام از اين طول موج هاي نوري، مي توانند قدرت ها يا توان هاي متفاوتي بسته به انرژي توليدكننده آن داشته باشند. نور ليزر بر اساس ميزان توان، به دو دسته ليزر پرتوان و ليزر كم توان تقسيم مي شود. ليزرهاي پرتوان خاصيت حرارتي دارند (با تبخير آب داخل سلول و در نتيجه انهدام آن عمل مي كنند) در حالي كه ليزرهاي كم توان به جاي خاصيت حرارتي، خاصيت فوتوشيميايي دارند (با تاثير بر سلول باعث توليد يكسري واسطه هاي شيميايي مي شوند).
در سرتاسر دنيا تحقيقات زيادي در زمينه كاربردها و فوايد هر كدام از انواع ليزر انجام شده است و گرچه اين تكنولوژي در ايران هنوز نوپاست ولي به سرعت در حال پيشرفت است.
هسته اوليه مركز ليزر پزشكي جهاد دانشگاهي در اواسط سال ۱۳۷۹ توسط يك گروه دانشجويي تشكيل شد. اين هسته از اوايل سال ۱۳۸۰ به صورت يك گروه مستقل شروع به كار كرد. هدف اين مجموعه توسعه دانش ليزر پزشكي و ايجاد فرهنگ صحيح استفاده از ليزر در جهت ارتقاي سطح سلامت مردم است.
دكتر فاتح عضو گروه پژوهش مركز ليزرپزشكي جهاد دانشگاهي مي گويد: متاسفانه در اين كشور اول تكنولوژي مي آيد و بعد فرهنگ استفاده از آن. تكنولوژي ليزر سال هاست كه وارد ايران شده است، ولي متاسفانه فرهنگ استفاده از آن هنوز كامل نيست.
در تهران ده ها مركز ليزر براي انواع درمان ها در زمينه هاي مختلف پزشكي اعم از زيبايي و غيره وجود دارد و روز به روز هم به تعداد آنها افزوده مي شود. ولي متاسفانه به غير از انجمن متخصصان پوست كه معدودي دوره هاي آموزشي ليزر درماني برگزار كرده، در بقيه موارد پزشكان تنها به صورت جسته و گريخته با مطالعات شخصي و يا از طريق دوره هاي آموزشي كه توسط شركت هاي واردكننده دستگاه هاي ليزر برگزار مي شوند، نسبت به اصول ليزر درماني اطلاعات كسب مي كنند.
در مركز ليزر پزشكي جهاد دانشگاهي برنامه هاي درماني بر اساس يكسري طرح هاي پژوهشي تعيين و برنامه ريزي مي شوند. اين مركز از اواسط سال ۱۳۸۰ تا به حال، ۲۴ طرح پژوهشي مختلف را اجرا كرده كه از اين تعداد، ۱۲ طرح در كنگره هاي ليزر پزشكي داخل و خارج كشور مطرح و تاييد شده اند. به عنوان مثال طرح كاربرد فوتوديناميك تراپيPDT در درمان سرطان سلول هاي پايه(BCC) است كه در كنگره ليزرپزشكي «اسلو»نروژ مطرح شده است.
به علت تنوع زياد دستگاه ها، طول موج ها و انرژي هاي مختلف، نمي توان نتيجه تحقيقات انجام شده در ساير نقاط جهان را عينا به عنوان يك برنامه درماني انتخاب كرد و به همين علت تعيين يك روش و برنامه درماني صحيح بر اساس دستگاه ها و شرايط خاص هر كشور لازم و ضروري است.
دكتر فاتح در اين زمينه مي گويد: حتي رنگ و قوام پوست در برنامه درماني دخيل است. ليزر، نور است و اثراتي كه بر بافت مي گذارد به ميزان انتقال نور از داخل پوست بستگي دارد.
فعاليت هاي اين مجموعه در ۳ زمينه تعريف شده است:
۱-فعاليت ها در زمينه ليزر پرتوان 
۲ - فعاليت ها در زمينه ليزر كم توان 
۳ -فعاليت ها در قالب فوتوديناميك تراپي(PDT) كه خود زيرگروهي از ليزر كم توان است.
اين فعاليت ها در كلينيك ليزر، مجاور اين مركز پژوهش مي شوند.
ليزر پرتوان خاصيت سوزانندگي دارد و براي انجام برش در انواع بيوپسي ها و يا اعمال جراحي ظريف زيبايي از قبيل برداشتن خال، زگيل و ميخچه، لايه برداري پوست و برداشتن خالكوبي استفاده مي شود. تمام اين اعمال جراحي زير نظر جراح متخصص و يا متخصص پوست انجام مي گيرد. مزيت اصلي استفاده از ليزر، خونريزي بسيار اندك است.
خانم سلامي كارشناس پرستاري كه جهت كار با دستگاه هاي ليزر پرتوان و كم توان آموزش ديده است مي گويد: «در مورد برداشت ضايعه هموروئيد، اگر عمل با تيغ بيستوري انجام گيرد، مريض بايد حداقل ۲۴ ساعت قبل و بعد از عمل بستري شود، در صورتي كه در صورت عمل با ليزر، بيمار صبح مراجعه كرده، عمل شده و بعد ازظهر مرخص مي شود. علاوه بر اين، ميزان خونريزي در برش توسط ليزر حداكثر ۵ سي سي است در صورتي كه برش توسط تيغ بيستوري چندين برابر خونريزي مي دهد و التيام زخم طولاني تر است.»
ليزر پرتوان، آب داخل سلول را تبخير كرده و سلول را از بين مي برد و در نهايت يك لايه سياهرنگ كربن بر سطح باقي مي ماند كه با يك گاز آغشته به نرمال سالين (سرم فيزيولوژي) پاك مي شود.
- اعمال درماني توسط ليزر كم توان تحت طرحهاي پژوهشي انجام مي گيرد ولي در مواردي كه طرح ها تاييد شده و به مرحله بهره برداري در سطح وسيع رسيده باشند، براي عموم هم انجام مي شوند.
از جمله طرح هايي كه در اين مركز در زمينه ليزر كم توان پياده مي شوند مي توان به موارد زير اشاره كرد: درمان دردهاي ناشي از استئوآرتريت و آرتريت روماتوئيد، درمان سردردهاي ميگرني، درمان زخمهاي ديابتي (كه اكثرا روي انگشتان پا به وجود مي آيند) و درمان كمردردهاي خفيف. درمان با ليزر كم توان در يك دوره ۱۲ جلسه اي انجام مي شود. ۳ روز در هفته و هر بار به مدت چند دقيقه، اشعه تابانده مي شود. درصد پاسخگويي به اين نوع درمان از ۱۰۰ درصد تا صفر درصد متغير است! يعني از تاثير كامل تا عدم تاثير به طور كلي. ولي اكثر افراد به اين نوع درمان پاسخ قابل قبول داده اند. اگر پس از اتمام ۱۲ جلسه، ادامه درمان لازم باشد بعد از ۳ هفته استراحت مجددا يك دوره جديد توسط پزشك متخصص تجويز مي شود.
خانم سلامي در اين زمينه مي گويد: درمان با ليزر كم توان هيچ عوارضي ندارد و بيمار هيچ احساسي در محل تابش نداشته ، فقط در مواردي احساس مورمور يا گزگز وجود دارد كه البته در مورد كساني كه اين احساس را هم ندارند، اثرات درماني مناسبي مشاهده شده است. اين روش بسيار تميز است و نسبت به درمانهايي مثل فيزيوتراپي ساده تر و كوتاه مدت تر است.
هنگام ليزردرماني بايد مصرف داروهاي مسكن قطع و يا محدود شود تا در صورت كاهش درد، عامل تسكين درد مشخص شود. در جلسات دوم يا سوم درمان، امكان افزايش درد وجود دارد كه نشانه تحريك مناسب سلول ها است و از جلسات چهارم به بعد درد به طور مشخص كاهش مي يابد. در مورد آرتريت، ليزر كم توان از سه طريق عمل مي كند: با آزادسازي اندروفينها باعث كاهش درد مي شود.
از طريق فعال كردن سلولهاي خاصي به نام ماست سل باعث كاهش التهاب مي شود و در نهايت با ضخيم كردن كانالهاي استخواني، باعث تاخير تخريب مفصل مي شوند.
هنگام درمان زخم هاي ديابتي زخمهاي ديابتي نبايد به هيچ عنوان عفوني باشند. چون ليزر كم توان باعث افزايش گردش خون مي شوند و به اين ترتيب اگر عفونتي وجود داشته باشد به اين وسيله منتشر مي شود.
- يكي از مهمترين فعاليت هاي اين مركز فوتوديناميك تراپي است كه براي درمان بعضي انواع سرطان مثل سرطان سلولهاي پايه پوست كاربرد دارد. در اين روش يك دارو از طريق وريد به بدن تزريق مي شود. اين دارو ۲ خاصيت اختصاصي دارد: -۱ تجمع در سلولهاي بدخيم -۲ حساسيت بسيار بالا نسبت به نور.
ابتدا دارو تزريق مي شود بعد از ۲۴ ساعت دارو كاملا در سلول هاي بدخيم تجمع مي يابد در اين مدت بيمار به هيچ وجه نبايد در معرض نور باشد يعني دستكشهاي بلند پوشيده و بر روي صورت هم پارچه اي ضخيم مي كشند. بعد از ۲۴ ساعت بيمار مراجعه مي كند، نور ليزر كم توان در شرايط كاملا تاريك به ناحيه پوست مبتلا به سرطان سلول هاي پايه تابانده مي شود. دارو بر اثر نور تجزيه شده و باعث متلاشي شدن سلول بدخيم مي شود. بيمار تا دو هفته بعد نبايد نور ببيند. از اين روش درماني مي توان در مورد سرطان هايBCC نواحي گوارشي (مثل مري)، راههاي تنفسي و راههاي تناسلي، هم استفاده كرد .به اين طريق از مولدهاي باريك براي رساندن ساطع كننده نور به محل عارضه استفاده مي شود. طرحهاي تحقيقاتي اين مركز با پشتيباني مالي جهاد دانشگاهي، مركز ملي تحقيقات علوم پزشكي كشور و معاونت پژوهشي علوم پزشكي تهران انجام مي گيرد. در غير اين صورت هزينه درمان با ليزر كم توان بسيار زياد است. چون تكنولوژي ليزر بسيار گران است و متاسفانه به علت دقت و حساسيت بسيار زياد اين دستگاهها در امر پزشكي تا به حال هيچ يك از دستگاههاي ساخته شده در ايران مورد تاييد سازمان هاي معتبر جهاني مثلFDA قرار نگرفته اند. از طرفي در ايران استفاده از ليزر هنوز يك امر لوكس و تشريفاتي است و تصور مي شود براي اعمال زيبايي پوست مناسب است و هنوز به عنوان يك روش درماني موثر شناخته نشده و به همين علت هنوز تحت حمايت هيچ يك از بيمه ها قرار نگرفته است.
به طور كلي كار با ليزر همانقدر كه جذاب است، در صورت عدم آشنايي صحيح مي تواند هم براي بيمار و هم براي پزشك بسيار مضر و خطرناك باشد. متاسفانه در ايران هيچ متولي خاصي براي اين امر وجود ندارد و حتي قانون خاصي در جهت تعيين شرايط يا نحوه درمان وجود ندارد. دكتر فاتح در اين مورد مي گويد: «اگر پزشكان محترم مي دانستند كه حتي دود حاصل از بافت آلوده در عمل با ليزر پرتوان حاوي ويروس است و مي تواند در راههاي تنفسي پزشك جايگزين شود، آنگاه براي استفاده بي ضابطه از ليزر اينقدر شتاب نمي كردند.»

بوتوليسم، بيماري نادري است اما جدي و خطرناك هم هست. اين بيماري به وسيله «سم» باكتري «كلستريديوم بوتولينوم» ايجاد مي شود. روش عملكرد آن از طريق «زخم تماس يافته با اين باكتري» و يا مصرف «غذاي آلوده به سم» اين باكتري است.
باكتري «كلستريديوم بوتولينوم» در «خاك»، «آب آلوده» و مواد غذايي «كنسروشده» اي كه فرآيند حرارتي مناسب نديده باشند وجود دارد. اين باكتري علاوه بر اين، در ماهي دودي، ماهي، مرغ و گوشتي كه خوب پخته نشده باشد، عسل و سيروپ غلات (شربت غلات) نيز ممكن است وجود داشته باشد. اما علت اصلي اين مسموميت مصرف كنسروهاي آلوده به سم اين باكتري است. اطفال و حتي نوزادان نيز مانند بالغين در معرض ابتلا قرار دارند. شايع ترين راه ابتلا در اطفال از طريق مصرف عسل و شربت غلات است.
علل بروز بيماري 
از علل اين مسموميت وجود «اسپور» كلستريديوم بوتولينوم در غذا (اسپور: حالت غيرفعال يك باكتري است كه با مساعد شدن شرايط، فعال مي شود) قابل ذكر است و زنده ماندن «اسپور» اين باكتري پس از فرآيندهاي حرارتي. حرارت دهي نامناسب و ناكافي در حين توليد غذاهاي كنسروي، باعث زنده ماندن اسپور كلستريديوم بوتولينوم مي شود.
رعايت نكردن قانون «حرارت دهي» قبل از مصرف محصولات كنسروي در منزل هم، جزو دلايل ابتلا به اين بيماري محسوب مي شود.
هضم غذا و ورود سم به بدن و وجود «سم» كلستريديوم بوتولينوم در غذاهاي كنسروي، آخرين دلايل بروز اين بيماري محسوب مي شوند.
علايم 
علايم بيماري در بالغين و اطفال كمي متفاوت است.
از علايم بوتوليسم در بالغين مي توان به اشكال و اختلال در بلع و تكلم، ضعف و سپس فلج عضلات، حالت تهوع و استفراغ، دل پيچه شديد، خستگي شديد دهان،  دوبيني، اشكال تنفسي و در مراحل حاد، قطع تنفس براي چند ثانيه (اين حالت متناوب اتفاق مي افتد)، نبود تب (چون مسموميت غذايي است، تب نداريم)، كاهش حرارت بدن (ضعف)، ايست قلبي و حتي مرگ، اشاره كرد.
علايم در اطفال و نوزادان 
يبوست (اسهال اصلا ديده نشده)،  ضعف و از دست دادن تعادل عضلات (با پيشرفت بيماري، فلج عضلات)،  پريشاني و حالت هيجان و بي قراري، به هم خوردن تعادل تغذيه اي، ضعف و ناتواني در مكيدن پستان مادر در نوزادان، كاهش سطح هوشياري و گريه ناله مانند، علايم اين مسموميت در كودكان شمرده مي شوند.
علايم يادشده ۸تا۳۶ساعت پس از مصرف غذاي آلوده بروز مي كنند. بروز علايم و شدت و ضعف آنها بستگي به مقدار سم، نوع سم و مقاومت فرد نسبت به سم دارد. سم مترشحه از اين باكتري يك «نوروتوكسين» (سم موثر بر اعصاب) است كه بيشترين اثر اين سم روي «سيستم عصبي» است. اگر «اسپور» اين باكتري وارد بدن بالغين شود در اغلب موارد بيماري ايجاد نمي شود اما در كودكان زير يك سال حتما بيماري بروز مي كند. به اين نوع «بوتوليسم»، بوتوليسم كودكان(Infant Botulism) مي گويند. بنابراين به جهت كمبود مقاومت اطفال و نوزادان نسبت به اين بيماري، كنترل سلامت غذاهاي مصرفي آنها ضروري است.
توصيه هايي براي پيشگيري از حادثه كنسروي 
۱-از دادن عسل و شربت غلات به كودكان زير يك سال جدا خودداري كنيد.
۲ -قبل از مصرف كليه غذاهاي كنسروي، آنها را بجوشانيد. زمان مناسب ۳۰دقيقه و حرارت مناسب ۸۰درجه سانتيگراد است. (قبل از مصرف، دستور روي قوطي را مطالعه كنيد)
۳-به هيچ وجه قبل از «پختن كامل» مواد غذايي مثل گوشت، مرغ و ماهي، آب آنها را نچشيد (تست نكنيد).
۴ -تمام غذاهاي پخته شده را در ظرف مناسب يا نايلون تميز بسته بندي كرده و سپس در يخچال بگذاريد.
۵ -تغذيه با شير مادر براي پيشگيري از بيماري نوزادان بسيار مناسب است. حتما فراموش نكنيد، شير مادر اسلحه نوزاد در برابر بيماري ها است. بنابراين او را خلع سلاح نكنيد!
۶ -كنسروها را پس از باز كردن مصرف كنيد و باقيمانده آن را دوباره به يخچال برنگردانيد.
۷ -قبل از مصرف هر نوع ماده خوراكي، خصوصا سبزي ها،گوشت، مرغ و ماهي از سلامت كامل و پخت كامل آنها مطمئن شويد. در صورت مشاهده كوچكترين نكته مشكوك، از خوردن آن ماده خوراكي امتناع كنيد.
۸ -در صورت ابتلا به بيماري،با بروز اولين علايم، به اورژانس مراجعه كنيد.
اما فراموش نكنيد كه به رغم بسيار مهلك و مرگبار بودن اين بيماري، با حفظ آرامش و مراجعه سريع به پزشك، خطر برطرف خواهد شد. سلامت باشيد...
مهتاب صفرزاده خسروشاهي - كارشناس علوم و صنايع غذايي 
منبعmerck source.com :

نحوه رويش مو در سمت تاج سر در جهت حركت عقربه هاي ساعت يا عكس آن بر چگونگي فعاليت مغز تاثير دارد.
دانشمندان علوم اعصاب دانشگاه بن، با بررسي موي مردان دريافتند كه موي سر بخش تاج سر در تعداد كمي از افراد بر خلاف حركت عقربه هاي ساعت است.
براساس فرضيه هاي مطرح شده پيشين، احتمال چپ دستي در اين افراد بيشتر است، به طور طبيعي نيمكره چپ مغز، با پردازش زبان در ارتباط است، اما در افراد چپ دست نيمكره راست در پردازش زبان، نقش اصلي را بر عهده دارد.

ضايعات مفصلي در كوهنوردان بيش از افراد عادي است. به طور كلي مفصل زانو از آسيب پذيرترين مفاصل بدن است كه سطوح مفصلي آن غالبا در اكثر ورزشكاران به ويژه كوهنوردان با حمل بار تحت فشار است.
نتايج پژوهش ها نشان مي دهد كه هرچه مدت كوهنوردي بيشتر باشد و حركات غير اصولي در حين كوهنوردي و ورزش ها، صحيح انجام نشود، عوارض ناشي از ترومانيز افزايش مي يابد.
افزايش سن در ايجاد اين عوارض نقش زيادي دارد و در افرادي كه سابقه كوهنوردي بيشتري دارند شديدتر است.

باتوجه به بازار نابسامان تعرفه هاي پزشكي، در حال حاضر مردم پول زيادي بابت هزينه هاي درماني مي پردازند.
به گفته دكتر محمد حسن ابوالحسن- كارشناس شوراي عالي بيمه خدمات درماني - در نظام بهداشت و درمان كشور ما، سهم مردم از هزينه  بهداشت و درمان بين ۵۰ تا۶۰ درصد بوده و چنين وضعيتي در هيچ جاي دنيا به اين شكل نيست.
تنها زماني مي توان حرف از تعرفه هاي پزشكي واقعي به ميان آورد كه به موجب اجراي آن، پرداخت مردم بيش از اين نشود.