Hamshahri Newspaper

وكيلي برگزاري اين جشن را عامل اصلي كاهش سن متوسط ازدواج از ۲۷ سال به ۲۳ سال مي داند و تاكيد مي كند: «ضريب پايداري ازدواج دانشجويي بيشتر از انواع ديگر است.»
سهيلا بيگلر خاني
۵۰۰ زوج دانشجو قرار است، امشب با اين برنامه چند ساعته، پيوند ازدواج خود را جشن بگيرند. تالار اجتماعات وزارت كشور از ازدحام جمعيت پر است. زوج هاي دعوت شده يكي يكي (ببخشيد دوتا، دوتا) از راه مي رسند و برخي از آنان با سر و وضعي مرتب وارد محوطه تالار مي شوند.
اما براي عده ديگري كه با لباس هر روزه از كلاس درس يا محل كار به جشن آمده اند، محوطه باز سالن سه طبقه وزارت كشور جاي مناسبي است تا درهاي سامسونت هايشان را باز كنند و كت هاي دامادي خود را بر تن كنند. عروس خانم ها هم چادرهاي سفيد را از كيسه ها بيرون مي كشند ولحظه اي بعد گويي فرم واحدي به همه زوج ها توصيه شده باشد، دامادها با كت و شلوار سورمه اي يا كرم رنگ و عروس ها چادر سفيد برسر در طبقات، پراكنده مي شوند تا زماني كه مجري، آنان را به تالار و جايگاهي كه برايشان تعبيه شده فراخواند.
گوشه اي از محوطه سالن به سبك چادرهاي عشاير لر آراسته شده و گروهي از هنرمندان عشاير در آن در حال تمرين موسيقي اند. اين تمرين، تعدادي از زوج هاي جوان و ميهمانانشان را به دور خود جمع كرده. گوشه اي ديگر كيسه هاي ساندويچ و نوشابه توزيع مي شود. طبقه بالاي سالن غذاخوري كه براي خوردن همان ساندويچ ها در نظر گرفته شده وطبقه بالاتر سفره هاي عقد. سفره هاي عقد بيش از هرچيز ديگري توجه زوج هاي جوان را به خود مشغول كرده است. چندين سفره عقد كه با سبك ها و رنگ هاي متفاوت و متنوع آراسته شده و بر سر بعضي از آنها سارا و دارا براي خوش يمني پيمان ازدواج جا خوش كرده اند. سازندگان عروسك هاي دارا و سارا شايد خود نيز نمي دانستند كه اين عروسك ها چقدر به درد همين مراسم خواهند خورد. دارا و سارا نوستالژي پدران ومادران كودكان امروزي اند. در ذهن كودكان جديد به سختي مي توان ردي به جز باربي و ساندي جست. هر زوجي به تناسب سليقه با يكي از سفره ها عكس مي گيرد. برخي نيز دم را غنيمت شمرده و بر سر چندين سفره مي نشينند. زوجي اولين سفره عقد را خالي گير آورده اند، عروس بر صندلي جابجا مي شود وداماد عاجزانه دنبال كسي مي گردد تا يك عكس يادگاري از آنان بگيرد. سر و صداي عروس و دامادي باهمراهانشان طبقه سوم تالار را پر كرده است عروس لباسي سبزآبي به سبك لباس هاي محلي زير چادر سفيدش به تن دارد. مي گويد: «من هم با مانتو آمده بودم، اما چون لباس همراهم بود و فضا مناسب ، لباسم راعوض كردم.»
خانمي دوربينVHS بر دوش از مراسم جشن ازدواج اين زوج تصوير مي گيرد. «ما دو كارت از يكي از دوستانمان گرفتيم و توانستيم ۶ همراه با خود به جشن بياوريم.» اين را عروس مي گويد، داماد دانشجو است و عروس خانم دوره پيش دانشگاهي را مي گذراند. اين مراسم تنها جشن عروسي آنان است و سفري به عنوان ماه عسل. عروس و داماد ديگري كه هر دو دانشجوي شهرستاني ساكن تهران هستند، با سه همراه به جشن آمده اند. وقتي عروس مقابل اين سوال قرار مي گيرد كه اكتفا به اين جشن او را راضي خواهد كرد يا نه؟ داماد به سرعت جواب مي دهد: «نه قرار است جشن مفصل بگيريم. فعلا عقديم، جشن عروسي خود را در شهرمان برگزار مي كنيم.»
صندلي هاي تالار يكي يكي پر مي شود. تعداد مدعوين سرپاي كيسه به دست نشان مي دهد، بسيار بيشتر از گنجايش سالن ميهمان به جشن دعوت شده است. برخي روي پله ها نشسته اند و زوج پيري عطاي جشن را به لقايش مي بخشند، راهي خانه شان مي شوند.
مجري ده زوج را به قيد قرعه براي گرفتن جايزه به سن فرا مي خواند و زوج آخري آنقدر نگران گرفته شدن عكس هايشان كنار مجري و روي سن هستند كه به كلي صداي ديگري جز صداي همراهشان را نمي شنوند و بالاخره مجري هم با آنان همراه شده و از همراه مي خواهد زودتر عكس زوج خوشبخت را بگيرند. يك گروه موسيقي با برنامه اي نه چندان شاد و دلچسب، سخنراني وكيلي -رئيس ستاد ازدواج دانشجويي- و گزارشي از عملكرد ستاد، نمايشي طنز، موسيقي محلي، مسابقه و... جشن ازدواج اين ۵۰۰ زوج جوان را تشكيل مي دهد. مجري ها سعي مي كنند با به هيجان آوردن مردم حاضر در سالن و تشويق آنان به كف زدن و سوت كشيدن، شادي در خور جشن عروسي را به سالن تزريق كنند. اما تركيب تكراري اين «جشن - برنامه» آن اندك شادي سالن را نيز مي بلعد. زوجي كرد كه با لباس محلي از در تالار وارد مي شوند، نگاه ميهمانان را تا جايگاه عروس و دامادها با خود مي كشند. وكيلي از ترويج ازدواج ساده به عنوان دليل برگزاري ازدواج هاي دانشجويي مي گويد. عروس و دامادي كه به نظر مازندراني مي رسند، تاكيد مي كنند: «فعلا اين جشن بعد از عقدمان بوده، صد در صد مراسم عروسي مي گيريم.»
به گفته وكيلي، دانشجويان شركت كننده در اين جشن از دانشگاه هاي تربيت معلم، الزهرا، خواجه نصيرطوسي، امام حسين، دانشكده امور اقتصادي، دانشكده صنعت نفت، دانشكده كميته امداد، دانشكده بهداشت كار و دانشكده علوم قضايي به تالار وزارت كشور دعوت شده اند.
اين جشن ها به مدت ۵ شب برگزار شده و هر شب پذيراي ۵۰۰ زوج و چهار همراه و تعدادي ميهمان ويژه بوده است.
وكيلي درباره آمار دانشجويان متقاضي شركت در مراسم ازدواج دانشجويي در هفتمين سال برگزاري اين جشن ها، مي گويد: «امسال ميزبان ۲۵ هزار زوج دانشجو هستيم.»
به اعتقاد او جامعه دانشجويي در اين سنت از مسوولان جلو افتاده و مسوولان ستاد برگزاري جشن ازدواج دانشجويي نتوانسته اند به همه متقاضيان پاسخ مثبت بدهند. از سوي ديگر او برگزاري اين جشن را عامل اصلي كاهش سن متوسط ازدواج از ۲۷ سال به ۲۳ سال مي داند و تاكيد مي كند: «ضريب پايداري ازدواج دانشجويي بيشتر از انواع ديگر است.» اطلاعاتي كه براي آن هيچ آمار و مستنداتي ارايه نمي شود.
با اين حال او هم اذعان مي دارد كه تسهيلات و امكانات ارايه شده از سوي دولت براي زوج هاي جوان، به هيچ وجه تناسبي با احتياجات آنان ندارد. ما به دولت پيشنهاد مي دهيم، هديه اي به عنوان هديه ازدواج براي همه جوانان درنظر بگيرد كه علاوه بر ترغيب آنان، بخشي از مشكلاتشان را حل كند. به گفته وكيلي تجربه جشن ازدواج هاي دسته جمعي تنها مربوط به ايران نيست.
شما هم شايد يادتان بيايد، چند سال قبل صحنه هايي از جشن ازدواج ۲ هزار جوان كره اي را كه از تلويزيون پخش شد. اما آن مراسم با لباس هاي يكدست سفيد و سياه كجا و اين مراسم كجا. شايد تنها انگيزه اي كه جوانان دانشجو را ترغيب مي كند، براي شركت در اين مراسم داوطلب شوند، هدايا و سكه هايي باشد كه تحت اسامي متنوع از سوي نهادها و ارگان هاي متفاوت در اختيار اين زوج ها قرار مي گيرد.
با اين حال هنوز هم اين عروس و دامادهاي جوان براي يافتن مسكن مناسب مشكل دارند و شايد عبارت خوابگاه دانشجويان متاهل در سال هاي آتي بازهم غريب تر شود. عبارتي كه وكيلي را وادار مي كند، براي رفع مشكلات آن دست به دامان خيرين شود. هفت سال است كه ابتكار راه ا ندازي جشن هاي دسته جمعي دانشجويان نيز به جشن هاي دسته جمعي مددجويان كميته امداد افزوده شده است. ابتكاري كه به اعتقاد جامعه شناسان بار منفي نمونه سابق خود را ندارد، اگر بتواند جايگزين مناسبي براي جشن هاي مرسوم شود و اگر بتواند رسم ازدواج و ازدواج ساده را تسهيل كند. اما آنچه كه از پيوندهاي بيشتر اين زوج ها برمي آيد، اضافه شدن مراسمي به جشن هاي خانوادگي آنهاست.
علاوه بر اينكه شايد دغدغه جوانان تنها برپايي مراسم جشن نباشد، همسريابي، دغدغه هاي به تفاهم رسيدن، فايق آمدن به مشكلات مالي و... فقط چند مشكل از هزاران مشكلي است كه جوانان را نسبت به ازدواج بي ميل مي كند. شايد به همين دليل يكي از ميهمانان به كنار دستي خود به طعنه مي گويد: «كاش در كنار آمار ازدواج و متوسط سن آن، آمار طلاق هم بيان مي شد؟!»
جشن دسته جمعي شايد نشاطي عمومي را به جوانان تزريق كند، ولي آيا عاملي در كم رنگ شدن مشكلات ازدواج نيز مي تواند باشد؟