سعيده عليپور
همه اين فكر و خيال ها وقتي به ذهن خطور مي كند كه در روزنامه آگهي را مي بيني: «كنكوري ها... پودر نشاط آور در موقع فعاليت شديد فكري، مطالعات و يادگيري درسي.» با ديدن اين آگهي هر كسي امكان دارد هوس كند تا با خوردن يك قاشق از اين پودرها يا بالا انداختن يك قرص از اين دست، علامه دهر بر سر جلسه كنكور حاضر شود.
اما اندكي تامل كنيد چون استفاده از اين مواد نه تنها آنقدرها هم بي خطر نيست كه اينقدر خطرناك است! دسته اي از قرص ها و داروها كه به دليل عوارضي چون كم خوابيدن كه احتمالا بحث مورد علاقه پشت كنكورها هم هست شايد قدرت جذب اين دسته از مخاطبان را داشته باشند. دسته اي از اين داروها عنوان «اكستازي را دارند كه منجر به افزايش انرژي و كاهش خواب مي شود.»
دكتر محسن وزيريان، رئيس اداره پيشگيري و درمان سوءمصرف مواد مي گويد: «اكستازي دسته اي از داروهاي محرك است كه از خانواده آمفتامين ها هستند و كم خوابي و در نتيجه افزايش فشار خون و ضربان قلب را به همراه دارد، البته استفاده از اين داروها در بعضي از افراد حالت سرخوشي نيز به وجود مي آورد.» اكس شبه ماده غيرقانوني است كه در آزمايشگاه هاي غيرقانوني بيشتر در جنوب شرق آسيا مثل كشورهاي تايلند و تايوان توليد مي شود.
اين دسته از داروها نه تنها هوش و حواس را بالا نمي برد بلكه توهم زاست و در بعضي مواقع مخصوصا در صورتي كه سن فرد استفاده كننده بالا باشد باعث مرگ وي مي شود. جوان است، اما سابقه استفاده از اين قرص ها را داشته: «شب امتحان پايان ترم دانشگاه بود. يكي از بچه ها داد گفت بخور تا صبح بيداري، او مي گويد من هم خوردم و تا صبح هم بيدار ماندم اما چيزي كه دستگيرم نشد درس بود چون تا يك هفته بعد درگير توهم و كابوس بودم.»
قرص هاي اكستازي بيشتر درميان نوجوانان سوءمصرف مي شود در غرب اين قرص ها بيشتر براي مجالس رقص طولاني مدت مصرف مي شود.
متاسفانه عمده مصرف اين قرص ها در ايران نيز به همين شكل است، در مجالسي با عنوان خاص آنها مصرف مي شوند.
در بعضي از موارد استفاده از اين قرص ها عوارض شديد رواني نيز در پي دارد.احساس انرژي فراوان در كوتاه مدت و بعد از آن احساس ضعف، خستگي واضطراب در پي دارد. در بعضي از موارد نيز احساس افسردگي شديد بعد از استفاده از اين قرص ها به فرد دست مي دهد.
ايجاد توهم يكي ديگر از عوارض استفاده از قرص هاي از خانواده اكستازي است كه امكان دارد پس از توقف استفاده از اين قرص ها اين حالت همچنان در فرد باقي بماند و بدتر آنكه استفاده از اين قرص ها اعتيادآور است.
به هر حال فكر نكنم شما حاضر باشيد به خاطر يك شب زنده داري براي درس خواندن و يا رفتن به دانشگاه اين همه خطر را به جان بخريد، در حالي كه عملا نيز نتيجه اي در بر ندارد. البته قرص هاي اكستازي كه مصرف آنها غير قانوني هستند را در داروخانه  ها پيدا نمي كنيد. اما هيچ بعيد نيست كه قرص هاي مشابه در داروخانه اي پيدا شود. «جينگو تيدي». جوان داروخانه چي مي گويد: «اين قرص براي تقويت حافظه است و كاهش خواب. از داروهاي گياهي است» اما خودش آنقدر با اكراه معرفي مي كند كه به شك ام مي اندازد: « ضرر ندارد؟» مي گويد: « مگر مي شود ضرر نداشته باشد هر دارويي يك ضرري هم دارد» و بعد خودش توضيح مي دهد از اين قرص ها شب امتحان استفاده كرده و آن درس را افتاده است. بعد مي گويد: «اصولا با نسخه پزشك اين قرص را مي دهيم.» اما وقتي مي گويم اگر يك بسته از اين قرص ها بخواهم مي دهيد؟ سرش را به نشانه «بله» تكان مي دهد. از اين جور مواد كه حافظه را افزايش مي دهند يا منجر به تقويت آن مي شوند در داروخانه هاي گياهي هم وجود دارد «كندور».
خيلي ها هم از آنجايي كه فكر مي كنند داروهاي گياهي كمترين خطر را دارند به استفاده از داروهاي گياهي روي مي آورند.دكتر وزيريان مي گويد: دسته  اي از آمفتامين ها براي بيماري هاي خاص مصرف دارند اما براي افزايش حافظه اصلا تجويز نمي شوند چرا كه چنين چيزي باور غلطي است و هيچ دارويي براي افزايش حافظه تجويز نمي شود.وي مي افزايد: مصرف اين مواد، انرژي كاذب به بدن مي دهد و فرد را بعد از مدت كوتاهي دچار خستگي مفرط مي كند. و ضعف حافظه را نيز در پي خواهد داشت اما دسته ديگري از مواد هم مواد كالري زا از دسته كربوهيدرات ها هستند. گرچه مصرف آنها مثل آمفتامين ها خطرناك نيست اما شما مي  توانيد انتظار داشته باشيد كه با استفاده از آنها مثل ملوان زبل از پس هر فعاليت بدني بر بياييد. گرچه دانايي كسي را اضافه نكرده است.
رئيس اداره پيشگيري و درمان سوء مصرف مواد در اين مورد مي گويد:« مصرف مواد كربوهيدرات با نام اينكه حافظه را افزايش مي دهد غير قانوني است چرا كه اين دسته از مواد باداشتن كالري فراوان، انرژي فراواني به فرد مي دهد و مقدار كمي از آنها مي تواند به فرد توان فراواني براي فعاليت بدني دهد كه اين كالري ممكن است معادل مقدار فراواني غذا باشد. اين مواد ممكن است در مواردي با كافئين و يا امثال آن تركيب شود و سرحالي كاذبي به فرد دست دهد.اين در حالي است كه كافئين از دسته مواد اعتياد آور است و نبايد در مصرف اين مواد پافشاري كرد.
همه اينها يعني؛ توصيه نمي شود براي بالا بردن حافظه، كم خوابيدن، يادگيري بيشتر وخلاصه قبول شدن در كنكور از اين جور چيزها استفاده كنيد. با خواب كافي و تغذيه مواد مقوي به مرور زمان مي توان به اين حالت رسيد چرا كه به هيچ وجه نمي توانيد به شيوه هاي مصنوعي ميزان يادگيري خودتان را افزايش بدهيد.
به هر حال همه اينها را گفتيم تا مطمئن شويد ميدان كنكور ميدان كشتي نيست و مطمئن باشيد كه هيچ دوپينگي هم بالاتر از برنامه ريزي و تلاش و اميد خودتان نيست.

عليرضا كيواني نژاد
پارك لاله 
اينجا شش بلوار كشاورز است. هر رهگذري كه از كنارش مي گذرد احساس مي كند دريچه اي از اكسيژن باز مي شود به دنياي دودآلود تهران؛ خصوصاً اطراف ميدان انقلاب. بي خود نيست كه مي گويند اينجا رگ حياتي بلوار كشاورز و خيابان فاطمي است.
زمستان و تابستان ندارد. وقتي از جلويش رد مي شويد مي بينيد زن و مرد و پير و جواني را كه از دور مجسمه ابوريحان بيروني با آن كره بزرگ در دستش، ورزش مي كنند تا حوض اصلي پارك. پارك لاله - اين پارك قديمي تهران - مشتريان هميشگي خودش را دارد. نبض آن انگار با ورزشكارانش مي زند. سالهاي سال است كه معروفيت اين پارك به ورزشكاران صبحگاهيش است. آنجا كه مي توانيد - مي توانستيد - چهره هاي نام آشناي عرصه ورزش و هنر را پيدا كنيد. در كنار هم. اگر مي خواهيد با آنها حرف بزنيد، ديگر احتياجي به گرفتن وقت قبلي و هماهنگ كردن سردبير نيست.
از مدخل روبه روي خيابان ۱۶ آذر كه وارد مي شويد احساس راه رفتن روي يك آبنبات چوبي را پيدا مي كنيد. يك حوض جوي مانند بلند كه را‡س اش به حوض اصلي ختم مي شود. شكل يك آبنبات را تداعي مي كند.
صبح ها دور اين حوض جاي سوزن انداختن نيست. خانم ها در يك گروه جداگانه و آقايان نيز هم. البته اين انفكاك تنها در قسمت دويدن است و با شروع نرمش ها، خانم ها پشت سر آقايان به انجام نرمش هايي مي پردازند كه پايه و اساس قانوني يا مدوني ندارد. حسنش به همين بداهه بودنش است. درست مثل اشعاري كه موقع دويدن و نرمش كردن مي گويند.
اينجا همه سبزند و شاداب. يادتان باشد زندگي، گلداني است چهارفصلش همه سبز. عين جماعتي كه زندگي سبز را اينجا معني مي كنند، هجا به هجا.
از ورزشكارها گفتيم. از آنهايي كه در اوج تمرينات تيم ملي هم پارك لاله و نرمش هايش را ترك نكردند. هنوز هم يادمان هست چهره درخشان فريبرز عسگري با آن لباس سفيد تكواندو كه هيچ وقت - برخلاف عده اي از جوانان امروز اين پارك - كمربند مشكي اش را نمي بست.
فريبرز توي همين پارك شاگرد داشت. شاگرد كه نه، به قول خودش دوستاني كه براي يادگرفتن فنون رزمي حاضر بودند هر كاري بكنند. فريبرز توي همين پارك آنقدر تمرين كرد تا نقره جهاني گرفت و ثابت كرد تكواندو ايران حرفي براي گفتن دارد. اما همه چهره اين پارك ورزشي خشن نيست. اگر مشتري آن باشيد حتماً منوچهر آذري، گوينده باسابقه راديو و برنامه صبح جمعه با شما را هم مي بينيد. با همان لباس ورزشي سبزرنگ. درست مثل خيلي ها كه ساده ورزش مي كنند.
منوچهرخان آذري، اينجا، توي اين پارك دوستان زيادي دارد. دوستاني بدون محدوديت سني. اصولاً اين پارك مرزي براي سن و سال قايل نيست و ....
ورزش و تابستان 
با شروع رخ نمايي خورشيد و بالارفتن حرارت و همين طور طولاني ترشدن روزها، اين پارك پذيراي ورزش دوستان بيشتري است. از هر بازوي اين مهمانپذير طبيعي كه مي خواهيد وارد شويد، اشكالي ندارد. با آغوش باز پذيرايتان است. بازوي خيابان كارگر يا حجاب، شايد هم خيابان فاطمي يا بلوار كشاورز.
تابستان ها ورزش از ساعت ۳۰:۵ دقيقه صبح شروع مي شود. رضا فرماني سالهاست كه تابستان و زمستان در اين شش طبيعي، ورزش مي كند، سبكبال. مي گويد: «تابستان ها چون خورشيد زودتر طلوع مي كند، ما ورزش را سريع تر شروع مي كنيم. از آن طرف تا ساعت ۳۰:۷ وقت داريم.»
سه ماه تعطيلي 
قصه هاي مجيد را يادتان مي آيد. همان روايت ساده اما تاثيرگذار پسرك اصفهاني - مجيد - با مادربزرگش و باقي قضايا. اگر يادتان باشد مجيد در يكي از اين روايت ها آنقدر رفت توي نخ ورزش كردن كه يادش رفت درس و مشق دارد. وقتي سه ماه تعطيلي شروع مي شود، هزاران مجيد، صبح و عصر، توي پارك مي آيند. اصلاً از درس خواندن ديگري خبري نيست. طبيعي هم هست.
سه ماه تعطيلي فقط براي شادي و تفريح است. پارك لاله تقريباً هر نياز ورزشي را پاسخگوست.
ضلع شرقي اين پارك تقريباً در انحصار ياران «كاسپاروف» است. يعني شطرنج بازها. البته گاهي صدايشان به هوا مي رود با فرود يك توپ سفيد وسط ميز سيماني شطرنج.
واليباليست ها
آنها هم تقريباً پاي ثابت پارك هستند. همين طرف - يعني ضلع شرقي - جايي است براي بستن تور بدمينتون. بدمينتون بازها تقريباً در هر كجاي پارك مي توانند دو ميله براي بستن تورشان پيدا كنند. از همين بازو وارد پارك شويد. بياييد بالاتر. حالا به سمت چپ نگاه كنيد.
درختان تودرتوي كاج كه البته حالا زياد پرپشت نيستند، اينجا به «پارك ژاپني» معروف است. حميد ساداتي ۱۹ ساله - ساكن خيابان وصال - مي گويد: «چون اينجا نيمكت هاي چوبي دارد لاي درخت هاي سربه فلك كشيده، معروف شده به پارك ژاپني» اينجا به خودي خود چيز زيادي ندارد اما اگر اهل هنر و ديدن آثار هنري هستيد، حتماً به پشت سر پارك ژاپني هم سري بزنيد. موزه هنرهاي معاصر و اگر كمي به فكر خريد باشيد حتماً از بازارچه صنايع دستي اين پارك - پارك لاله - ديدن مي كنيد. حالا شما طرف غربي پارك هستيد.
از همين طرف پايين بياييد. اگر صبح زود براي ورزش كردن آمديد، نگران نمازتان نباشيد. نمازخانه در اين يال غربي هميشه باز است و كانكس نيروي انتظامي هم مجري قانون.
زمستان و ورزش 
وقتي هوا بس ناجوانمردانه سرد و سوزان مي شود و نفس از گرمگاه سينه كه بيرون مي آيد، ابري مي شود، پيش چشمانتان، اين پارك بازهم ورزش پذير است و فعال. تو سرماي زمستون يك گروه ۵۰ يا ۶۰ نفره دور حوض مي دوند و بخار دهانشان مثل دود يك قطار ديده مي شود. اينجا هر سلامي، عليكي دارد. يك نفر سلام مي كند و پنجاه و يك نفر پاسخش مي دهند، بي تكلف. همه ورزشكاران پارك لاله بي رنگند. نه از روم و نه از زنگ.
زمستان ها يك حسن ديگر هم دارد. وقتي ورزش تمام مي شود مي توانيد در گوشه و اكناف بساط صبحانه را هم ببينيد. البته نه آن صبحانه مفصل كه منظور چاي است و نهايتاً نان و پنير.
هيچ سفره اي انفرادي نيست. گرچه ورزشكار انفرادي توي پارك زياد ديده مي شود. وقتي از ورزشكار انفرادي حرف مي زنيد ياد آرجان - استاد بزرگ - محمد توحيدي مي افتيد كه سالها توي اين پارك تمرين مي كرد و كسي - بجز عده اي معدود - او را نمي شناخت.
و بازهم از ورزشكاران حرفه اي اين پارك بگوييم. مثل فريبرز دانش كه زماني، شماره يك تكواندو ايران بود.
ورزشتان كه تمام شد، با جمع، براي همه دعا مي كنيد. بعد با هم شعر مي خوانيد و با روحيه اي مضاعف مي رويد سر كار. درخت ها و هواي پارك گويي اين شعر سهراب را زمزمه مي كنند:
«جاي مردان سياست بنشانيد درخت، تا هوا تازه شود.»
تا دلتان بخواهد اين پارك درخت تبريزي دارد و از پشتشان غفلت هاي پاكي شما را صدا مي زنند. ياد مي گيريد كه با مرغ هوا دوست شويد و هر روز صبح براي ورزش كردن به اينجا بياييد.
تازگي ها، روزهاي جمعه، مسابقه دوي همگاني هم برگزار مي شود، آن هم در چند رده سني. مي توانيد خودتان را با اين سنگ، محك بزنيد.
راستي. وقتي پاي ورزش به ميان مي آيد، شما چند مرده حلاجيد؟!

يخ هاي قالبي از كنار جاده نخريد چون منابع آبي توليد اين يخ ها نامعلوم است.
اين توصيه اي به مسافران نوروزي است كه حتي الامكان از خريد و مصرف يخ هاي قالبي كه كنار جاده ها فروخته مي شود به علت عدم  آگاهي از منبع آب آن خودداري كنند. استفاده از آب غيرسالم يكي از بزرگ ترين خطراتي است كه سلامتي مسافران نوروزي را تهديد مي كند به همين دليل به همراه داشتن آب جوشيده در طول مسافرت از اهميت ويژه اي برخوردار است. آب هاي ناسالم كه منابع اصلي يخ هاي قالبي است كه به مسافران در طول جاده ها فروخته مي شود آلوده به انگل هايي است كه ممكن است اسهال به همراه داشته باشد و حتي ممكن است در كبد و ساير نقاط بدن نيز ايجاد آبسه كند.

مسافران تهران - كرج از اين به بعد به جاي نيم ساعت ۱۵ دقيقه منتظر قطار اين مسير خواهند بود. اين در حالي بود كه كسي اگر از قطار مسير كرج - تهران جا بماند مجبور است براي نيم ساعت در ايستگاه مترو منتظر قطار بعدي بماند كه خيلي از اين مسافران به علت انتظار زيادي از طي مسير با مترو پشيمان مي شدند.
در حال حاضر فاصله زماني حركت قطارهاي مسير تهران - كرج در ساعات اوج ترافيك هر ۱۵ دقيقه و در بقيه ساعات هر ۳۰ دقيقه يكبار است كه از سال آينده با تامين واگن هاي جديد، حركت قطارها به هر ۱۵ دقيقه درتمام ساعات روز كاهش خواهد يافت. در حال حاضر مشكل كمبود واگن و حجم انبوه مسافران به خصوص در ساعات اوج ترافيك صبحگاهي و شامگاهي موجب شده تا حركت قطارهاي مسير تهران - كرج در فاصله زماني ۳۰ دقيقه يكبار صورت بگيرد.

قرار است از سال آينده به جاي دفترچه هاي بيمه درماني كاغذي، دفترچه  هاي الكترونيكي صادر شود. در راستاي دولت الكترونيك كه پليس +۱۰ در صدد ارايه آن است بقيه سازمان ها و ادارات نيز به فكر اين افتاده اند تا با ارايه خدمات الكترونيكي از مراجعه حضوري افراد بكاهند. در سال آينده به منظور ارايه تسهيلات بيشتر به بيمه شدگان و جلوگيري از سوءاستفاده هاي احتمالي، اين دفترچه هاي الكترونيكي بيمه درماني صادر مي شوند. اين در حالي است كه بودجه سال آينده سازمان تامين اجتماعي به نسبت سال گذشته افزايش پيدا كرده است. شايد از طريق همين دفترچه هاي الكترونيكي بتوانيد بدون حضور در مطب دكتر خودتان را درمان كنيد البته اگر هم بتوانيد بدون حضور در مطب نسخه دريافت كنيد حتما داروي الكترونيكي نمي توانيد بخوريد.

گروه جراحي دوقلوهاي ايراني از اتهام مسووليت جنايي در قبال مرگ آن دو تبرئه شدند.لاله و لادن بيژني كه از بدو تولد از ناحيه جمجمه به هم چسبيده بودند در خردادماه امسال به منظور جداسازي آنان در بيمارستاني در سنگاپور مورد عمل جراحي قرار گرفتند كه پس از انجام عمل جراحي ۵۲ ساعته، اين دو خواهر به فاصله ۹۰ دقيقه از يكديگر به دليل خونريزي در بيمارستان جان دادند. اين در حالي بود كه پزشكان سنگاپوري قبل از عمل جراحي به احتمال مرگ آنها هشدار داده بودند اما آنها با وجود آگاهي به اين موضوع تن به اين عمل جراحي مرگ آفرين دادند. دادگاه پزشكي قانوني سنگاپور گفته است كه گروه پزشكي هر آنچه را كه در توان داشت براي موفقيت جراحي به كار گرفته و به جنبه هاي مذهبي اين عمل توجه لازم كرده بود. يكي از روزنامه هاي چاپ سنگاپور هم اعلام كرده بود كه مرگ لاله و لادن قضاي الهي بوده است.

بسيج سلامت نوروزي از اول اسفند ماه تا ۱۵فروردين وضع سلامت بهداشتي لازم در ايام نوروز را كنترل مي كند. اين در حالي بود كه هر ساله به دليل افزايش حجم مسافرت ها در ايام نوروز احتمال سودجويي هاي برخي از مراكز توزيع موادغذايي گزارش داده مي شد و حال قرار است با وجود چنين ناظران بهداشتي امكان سوء استفاده سلب شود. بسيج سلامت نوروزي با فعاليت ۵هزار كارشناس بهداشت نظارت مستمري بر مراكز تهيه و توزيع مواد غذايي و اماكن عمومي در رستوران هاي بين راهي و شدت عمل براي كنترل كيفيت مواد غذايي و نظارت بر سرويس هاي بهداشتي، دفع زباله و فاضلاب اين مراكز ازمهمترين اقدامات اين بسيج سلامت است. به هر حال اگر در غذايي كه در يكي از رستوران  هاي بين راهي مي خوريد سوسك يا مگس پيدا كرديد آن حشره موذي را نگه داريد تا ضميمه پرونده شود.

اشتباهات زنان در مقابل اشتباهات مردان بسيار كم و قابل اغماض است. اين گفته هاي يك فعال امور زنان است كه معتقد است زنان كارهاي مثبتي مثل تاسيسNGO هاي حمايت از كودكان، زنان و ... داشته اند. وي بيشتر مشكلات موجود در جامعه را به دليل سياستگذاري هاي نادرست دانست و گفت: بيشتر معضلات و مشكلات مثل افزايش اعتياد، بيكاري و طلاق، ناشي از سياستگذاري غلط است.
اين در حالي است كه فعاليت زنان در عرصه تحصيل و مديريت در سال هاي اخير بسيار چشمگير بوده است و روند موجود نشان مي دهد كه عرصه مديريت نيز از انحصار آقايان بيرون مي آيد. به هر حال مردان منتظر باشند تا كاركردن زير سايه مديريت زنان را از همين حالا تمرين كنند تا بعدها دچار مشكل نشوند.