رامين رهبر يعقوبي 
توكيو آميزه اي از سنت و مدرنيسم ژاپني آسياي توسعه يافته است. شهري كه مردمان آن در كنار اتوبان هاي چند طبقه و آسمانخراش ها، قطار هاي شهري و كارخانه هاي بزرگ جهاني و پيشرفت لحظه به لحظه تكنولوژي، با سنت هاي خود زندگي مي كنند.
مركز بودائيست ها
ادبيات، هنر و موسيقي ژاپن تا حد زيادي تحت تاثير هنر چين باستان است.در توكيو دين بودائيسم نقش مهمي را در زندگي مردم ايفا مي كند. اما بايد گفت كه توكيو تنها شهري است كه بيش از ديگر شهرهاي ژاپن متاثر از فرهنگ غربي نوين آمريكا و اروپا است.
باوجود ناملايمات تاريخي كه شهر توكيو بر خود ديده است، اولين انواع پيچيده هنر ژاپني طي قرن هاي ۷ و ۸ بعد از ميلاد مسيح در اين كشور ظهور پيدا كرد.
از بين انواع هنر، مردم توكيو همچون بسياري از مردم كشورشان علاقه زيادي به نقاشي دارند. آنان هنوز علاقه دارند تا به جاي قلم هاي مدرني كه در بسياري از لوازم التحريرفروشي هاي توكيو به فروش مي رسد با قلم مو بنويسند. اكثر مجسمه هايي كه در شهر توكيو مشاهده مي شود اغلب مربوط به موضوعات مذهبي هستند.
موسيقي امروز مردم ژاپن تركيبي از موسيقي سنتي ژاپن و موسيقي غربي است. شومايو كه نوعي آواز مذهبي مربوط به بودائيسم است در ميان مردم رونق زيادي دارد. اين نوع موسيقي اولين بار از كره و چين به ژاپن آورده شد. آوازهاي مذهبي آيين بودا به قرن هشتم باز مي گردد. اين موسيقي رقص مخصوص خود را دارد كه با ژست ها و حركات شكسته دست ها همراه است. در ژاپن بين موسيقي و ديگر هنرها رابطه اي جدايي ناپذير برقرار است. در نمايش هاي محلي ژاپن انواع موسيقي نواخته مي شود.
توكيو بيشترين تعداد كتابخانه هاي ژاپن را در خود جاي داده است. كتابخانه ملي رژيم غذايي از مهمترين اين كتابخانه ها است. از ميان كتابخانه هاي دانشگاهي نيز، كتابخانه دانشگاه توكيو با مجموعه اي شامل ۳/۶ ميليون كتاب و رشد سالانه ۲۰۰ هزار نسخه، كتابخانه دانشگاه محاجي و كتابخانه دانشگاه نيهون از اهميت بسياري برخوردارند.
موزه هاي ژاپن اكثراً در معابد اين كشور قرار دارند و ازجمله مهمترين آنها مي توان از موزه ملي توكيو نام برد.
رستوران ها و كافي شاپ ها
از  آنجا كه مردم عادي ژاپن علاقه دارند تا در تمام طول روز تنقلات و يا غذاهاي كوچك بخورند، در توكيو مي توان رستوران هاي كوچك و ارزان زيادي را پيدا كرد. حتي رستوران هاي كوچكي وجود دارند كه غذاهاي كاري با برنج را در ظرف هاي كوچك مي فروشند. ژاپني ها حتي غذا فروختن شان نيز با دستگاه انجام مي شود در اغلب رستوران ها، مي توان براي تهيه فيش غذا پول را به دستگاه پرداخت كرد. به محض آنكه مشتري فيش را در داخل مغازه به كمك آشپزها تحويل مي دهد غذاي خود را تحويل مي گيرد.
كافه هاي زيادي نيز در شهر توكيو وجود دارند كه به آن، بار سوشي گفته مي شود. در اين بارها غذا را همراه با نوشيدني به قيمت ارزان به مشتريان عرضه مي كنند. از آنجا كه آمريكايي ها توانسته اند ذائقه بسياري از مردم جهان ازجمله ژاپني ها را متوجه غذاهاي خود سازند، رستوران هاي مك دونالد در سرتاسر توكيو روز به روز گسترش بيشتري مي يابد. اگر هوس كرديد تا در طول روز غذاي ارزان قيمت ميل كنيد مي توانيد به رستوران هاي يوشينو يا وتنيا برويد. در اين رستوران به محض ورود به شما كاسه اي پر شده از برنج و تكه اي گوشت مي دهند و يا ظرفي پر از خوراك ماهي و سبزيجات.
كساني كه مي توانند پول بيشتري براي غذا بدهند عموماً به رستوران هاي بزرگتر و مجلل تر مي روند. در اين رستوران ها براي يك پرس غذا مي بايستي چيزي حدود هزار ين خرج كرد. به خاطر همين هم در توكيو رستوران هاي زيادي را مي توان يافت كه غذاي «بخوري پاته نخوري پاته» مي دهند يعني از شما هزار ين مي گيرند و به شما مي گويند هرچقدر دلتان خواست مي توانيد غذا ميل كنيد. رستوران هندي هاي توكيو ازجمله رستوران هاي بخوري پاته نخوري پاته هستند. البته براي جهانگرداني كه تازه به ژاپن مي آيند و هنوز نمي دانند كه غذاي ژاپني چه طعمي دارد، بهتر است قبل از آنكه پول خود را دور بريزند وغذايي را سفارش دهند كه اصلاً نمي توانند از عهده خوردن آن برآيند، غذا را از پشت ويترين به پيشخدمت رستوران ها نشان دهند و عيناً همان نمونه غذا را دريافت كنند.
كافي شاپ ها و كافه هاي توكيو اغلب نام هاي ايتاليايي دارند و قهوه و نسكافه را به قيمتي ارزان در اختيار مشتري ها قرار مي دهند، اما نبايد انتظار داشته باشيد كه يك فنجان پر قهوه جلو شما بگذارند. صاحبان كافي شاپ هاي توكيو مي گويند كه به دلايل زيبايي شناسي بهتر است كه فنجان هاي قهوه تا نيمه پر شوند. البته طبق سنت باستان مردم توكيو چاي سبز نيز در فنجاني كه تا نيمه پرشده است سرو مي شود.
البته بايد گفت كه صاحبان اين كافي شاپ ها بهانه خوبي براي كم كردن مخارج خود پيدا كرده اند.
تئاتر كابوكي 
سالن اين تئاتر در قرن هفدهم ساخته شد و مي توان معماري به سبك ژاپني را به خوبي در جاي جاي آن مشاهده كرد. در اين تئاتر تمام نقش هاي نمايشنامه را هنرپيشگان مرد بازي مي كنند، اگرچه نمايش هاي اجرا شده در اين تئاتر زيبا هستند، ولي اغلب تئاترها، چهار الي پنج ساعت به طول مي انجامند. بليت يك بار نمايش تئاتر چيزي حدود هزار ين است. در اغلب تئاترها و به خصوص تئاتر كابوكي، راهنماي انگليسي زبان و گوشي نيز موجود است تا بتوان از ترجمه نمايشنامه نيز لذت برد.
مراسم چاي ژاپني عموما طبق نظم خاصي انجام مي گيرد. اين مراسم شامل توجه به ديگران، توجه به ترتيب قرارگيري اشيا و تقدير از مناسبات اجتماعي نظير شكيبايي است. اگر جهانگردان يا افرادي غير از مردم ژاپن بخواهند در اين مراسم شركت كنند، مي توانند به چايخانه شين جوكوجيوان بروند.
مهم ترين سرگرمي مورد علاقه مردم توكيو اطاقك هاي كارايوكي است. مردم توكيو خيلي دوست دارند به هنگام گوش دادن به موسيقي خودشان نيز با نواي آن آواز بخوانند، براي همين هم آنان با تفكيك اصوات موسيقي موجود در نوار كاست و يا سي دي ها، صداي خواننده را حذف مي كنند تا خودشان به خوانندگي بپردازند. اتاقك هاي كارايوكي را مي توان به مدت يك ساعت و فقط با پرداختن صد ين كرايه كرد. در هر گوشه خيابان مي توان افراد عابر را ديد كه جذب دستگاه هاي سگا و يا آتاري مي شوند.
خيلي چيزها مجاني است
براي آن دسته از افرادي كه دوست دارند تا به طور مجاني از همه تسهيلات شهري استفاده كنند، در توكيو امكانات بسياري وجود دارد كه اين امكانات و تسهيلات را حتي مي توان در ساختما ن هاي دولتي مهم توكيو نيز دريافت كرد. مثلا در ساختمان دولتي توكيو در شين جوكو و در طبقه چهل و پنجم آن مي توان گالري هاي زيبايي را مشاهده كرد. اين در حالي است كه از طبقه چهل و پنجم اين ساختمان دولتي منظره زيبايي از توكيو نيز پيداست.
تقريبا همه معابد توكيو را مي توان بطور رايگان مشاهده كرد. مشهورترين آرامگاه هاي موجود در توكيو آرامگاه مي جي جينگو و ياسوكوني است و مشهورترين معبد اين شهر، معبد سن سوجي و زوجوجي است.
باغ هاي شهر توكيو را نيز مي توان به طور رايگان مشاهده كرد مثلا در باغ هيگاشي جي يو ان مي توان نه تنها خانه و وسايل امپراطور «شووا» را ديد، بلكه در آنجا مجموعه اي از آثار هنري نفيس نيز قرار دارد. پارك اوئنو در توكيو شهرت بسياري دارد زيرا در اين پارك درختان گيلاس به شكوفه مي نشينند و گل هاي نيلوفرزيبايي پرورش مي يابند. شكوفه گل هاي نيلوفر را مي توان در تابستان و شكوفه درختان گيلاس را در بهار مشاهده كرد.
در توكيو موزه هاي بسياري نيز وجود دارد كه بازديد از آنها رايگان است. موزه كشتي سومو از جمله موزه هاي رايگان توكيو است. اين موزه پر است از تصوير قهرمانان كشتي سومو.
ساخت و ساز نامتعارف
از آنجا كه در سال هاي اخير ساخت و سازهاي شهر در توكيو طبق معيارهاي درستي صورت نگرفته، ظاهر اين شهر كاملا دگرگون شده است. در توكيو بسياري از خانه هاي كوچك و بزرگ كه كوچه هايي پيچ در پيچ آنها را از هم جدا مي كرد با آسمانخراش هاي غول پيكر جايگزين شده  اند؛ آسمانخراش هايي كه بلندترين آنها ۷۰ طبقه است. آسمانخراش هاي توكيو كه به سبك پست مدرن و در محوطه اي به وسعت ۶۲۴ هزار متر ساخته شده اند، شامل ادارات، مجتمع هاي مسكوني و مراكز فرهنگي هستند. ژاپني هاي توكيو اين قبيل ساختمان ها را نماد قرن ۲۱ مي دانند. از آنجا كه طبق قوانين ژاپن تنها مي توان بناهايي را كه به عنوان گنجينه  ملي و يا ميراث فرهنگي شناخته مي شود حفظ كرد در نتيجه تنها مي توان انتظار داشت كه تعدادي اندك و انگشت شمار از بناهاي شهر توكيو دوام آورند و دچار تخريب نشوند.
برج يوكوهاما
اين برج تا ارتفاع ۲۹۶ متر بالا رفته است و بلندترين آسمانخراش ژاپن محسوب مي شود. اين برج داراي ۷۰ طبقه است البته سه طبقه بزرگ ديگر نيز در زير زمين دارد. در اين برج بسياري از دفاتر اداري، فروشگاه ها، باشگاه هاي ورزشي، سالن هاي چند منظوره و رستوران ها قرار دارند. رستوران هاي اين برج انواع و اقسام غذاهاي ژاپني و بين المللي را سرو مي كنند. از طبقات ۴۹ تا۷۰ به عنوان هتل استفاده مي شود. دو طبقه در زيرزمين و پنج طبقه اول اين برج اختصاص به فروشگاه ها دارد و مي توان گفت كه اين هفت طبقه فروشگاه يكي از بزرگ فروشگاه هاي شهر توكيو را تشكيل مي دهند. آسانسورهاي برج يوكوهاما با سرعت زيادي حركت مي كنند و در يك چشم بر هم زدن مي توانند شما را به طبقه ۵۹ برسانند. در اين طبقه باغ زيبايي وجود دارد كه منظره شهر توكيو از پشت پنجره هاي اطراف باغ، هر بيننده اي را دچار شگفتي مي كند.

در كنار ايستگاه شيبويا و در امتداد خيابان ۱۰۹ بستني فروشي رابين قرار دارد. كمي جلوتر و درست سر كوچه اي باريك، صف فالگيران تا ميانه كوچه امتداد مي يابد. پيرزني كه در گوشه خيابان ايستاده حدود ۲۶ سال است كه در كنار همين كوچه مشغول فالگيري است. از طرف نشريه هاي مختلف توكيو با او مصاحبه شده است. همه اين فالگيران بدون استثنا كار خود را از كف بيني آغاز مي كنند. در ميانه صف مردي كه درحال فالگيري است حدود ۱۰ سال به عنوان كارمند بانك به كار اشتغال داشته و تقريباً از ۸ سال پيش به جمع فالگيران پيوسته است. او نه تنها نام شما را حدس مي زند بلكه روز تولد شما را نيز به شما مي گويد و با نگاهي به كف دست شما مي گويد كه چه آينده اي را در پيش رو داريد. خانم مسني به نام داب خيلي سرش شلوغ است. او شهرت زيادي دارد و مي تواند توصيه هاي خوبي را در رابطه با حفظ سلامتي و اندام روابط عاشقانه و مسافرت به مشتريان خود ارايه كند.
كمي آن طرف تر در زير علامت كريستين ديور راهب پيشگويي نشسته است. او كه در مراسم راه رفتن از روي آتش نيز شركت مي كند، بوديستي است كه فال نيز مي گيرد.
او با استفاده از كارت هاي درست شده از استخوان، ظاهر اشخاص، فرم دست ها و رنگ پوست مي تواند آينده افراد را حدس بزند و عجيب تر اين كه خيلي خوب انگليسي صحبت مي كند.
هنگامي كه قصد داشتم به توكيو بروم يكي از دوستانم به من گفت اگر به توكيو مي روي براي آنكه به اوضاع زندگي مردم آن بهتر آشنا شوي بايد به ديدن جاهايي كه مسوولان راهنماي جهانگردي توصيه مي كنند اكتفا نكني، بلكه بهتر است براي بهترشناختن توكيو خودت دست به كار شوي و نزد مردم ژاپن بروي.
براي همين هم هنگامي كه در توكيو بودم يك روز صبح از هتل بيرون آمدم و فقط دوربين و كيف پولم را همراه بردم. حدود پانصد متر از هتل دور شده بودم كه ناگهان با صحنه عجيبي روبه رو شدم. ديدم دو پيرمرد و يك پيرزن چهارزانو در كنار خيابان و روي تكه اي ماهوت نشسته اند. با ديدن اين صحنه افكار زيادي از ذهن من گذشت. اول فكر كردم كه اينها بايد ازجمله افراد فقير شهر توكيو باشند كه درحال گدايي هستند. لحظه اي بعد هنگامي كه يكي از عابران در جلو يكي از آنها توقف كرد،فهميدم كه اشتباه مي كردم.
عابر پايش را بالا برد و بر چهارپايه كوتاهي كه در جلو پيرزن قرار داشت، گذاشت.
دست هاي پيرزن به حركت درآمدند و از جعبه كوچكي برس و واكس را بيرون كشيدند و به تميزكردن و واكس زدن كفش مشغول شدند. تمامي اين فعاليت كفاشي چيزي حدود ۵ دقيقه طول كشيد. سپس عابر دست هايش را به هم چسباند، تعظيم كرد و از آنجا رفت. پيرزن پيش از آنكه همچون دختربچه ها زير خنده بزند به من كه در كنار پياده رو ايستاده بودم سلام كرد. سپس به من گفت كه ۷۶ ساله است و حدود ۴۹ سال از عمرش را در همين پياده رو مشغول به كفاشي بوده است. روسري بزرگي برسر كرده بود، دستكش هاي پلاستكي آشپزخانه بر دست داشت و پيشبندي كهنه را به دور كمر خود بسته بود.
پس از جنگ جهاني دوم پس از آنكه تعداد كودكان يتيم و بي سرپرست در توكيو زياد شد مي شد افراد زيادي را ديد كه در ايستگاه ها و كنار خيابان ها مشغول به كفاشي هستند. قديمي ترها مي گفتند كه در روزگار گذشته زماني بود كه در هر گوشه كوچه ها و خيابان ها مي شد چند واكسي حرفه اي را ديد اما شهرداري توكيو پس از اجراي طرح پاكسازي معابر بساط همه اين واكسي ها را جمع كرد و امروزه فقط كساني حق واكس زدن كفش را دارند كه از پيش براي خود مجوزي تهيه كرده اند.
تقريبا۱۰ سال است كه شهرداري توكيو ديگر به كسي مجوز واكس زدن نمي دهد.

در توكيو علاقه بسيار به مديريت، كاملا مشهود است. ساخت و ساز شهري طبق نظام خاصي از طرف شهرداري اين شهر كنترل مي شود تا هر ساختمان جديد بر پايه معيارهاي مدرن استاندارد بنا شود. اين امر بعضا به دليل آن صورت گرفته است تا از بروز خسارت ها و تلفات ناشي از زلزله جلوگيري شود. شهر توكيو در يكي از زلزله خيزترين مناطق جهان قرار دارد و براي همين منظور اتخاذ تدابيري پيشگيرانه براي جلوگيري از اينگونه صدمات ضروري است.
از جنگ جهاني دوم وحتي پيش از آن، مردم ژاپن و به خصوص توكيو به هر چه بيشتر صنعتي كردن كشور خود روي آوردند اين جنبش كه از ديد بسياري از متفكران غربي به انقلابي صنعتي در سده اخير نامگذاري شده است باعث شده تا چهره شهر توكيو دچار دگرگوني بنيادين شود.
در يك قرن اخير تئوري هاي مدرن مديريتي پيشرفته اي در همين شهر پي ريزي شده است. صاحبان مشاغل و صاحبان سرمايه علاقه بسياري دارند تا امور خود را به دست كساني بسپارند كه در زمينه هاي مديريتي دانش و تجربه كافي دارند، به همين منظور كلاس هاي مديريت پيشرفته اي در توكيو ايجاد شده است و مديران علاقه مند به تئوري هاي مديريت از سرتاسر جهان به اين شهر دعوت مي شوند تا نه تنها آموزش ببينند، بلكه از اطلاعات ايشان نيز براي بهبود سيستم هاي مديريتي كل كشور ژاپن استفاده شود. تئوري هاي مديريتي كه به اين مديران آموزش داده مي شود عبارتند از: تئوري هاي مربوط به استانداردها، افزايش بهره وري، كنترل كيفيت و كاهش هزينه. اين قبيل تئوري ها، مورد توجه تمام مديران سرتاسر جهان است.
همين عوامل باعث شده اند تا ژاپني ها براي كاهش هزينه توليد محصولات خود، به كشورهاي ديگري نظير چين، اندونزي و مالزي روي بياورند. از آنجايي كه هزينه برپايي ساختمان كارخانه، تهيه مواد اوليه و دستمزد كارگر در كشورهايي مثل چين، اندونزي و مالزي ارزان است بسياري از كارخانه هاي ژاپن به اين كشورها انتقال يافته اند.
ژاپني ها براي كنترل كيفيت محصولاتي كه در اين كشورها توليد مي كنند بازرسان خود را به آنجا اعزام كرده اند. طبيعي است كه محصولات ژاپني توليد شده در اين قبيل كشورها قيمتي ارزان دارد و در صورت برخورداري از كيفيت مطلوب بازار خوبي نيز مي تواند داشته باشد.

ورزش سنتي و مهم ژاپني ها سومو است، اين ورزشي كه به آن كشتي مي گوييم در ابتدا نوعي عبادت مذهبي محسوب مي شد و با رقص ها و آوازهاي خاصي همراه بود.
قدمت اين ورزش بازمي گردد به قرن پانصد ميلادي. امروزه در هر سال فقط سه مسابقه مهم سومو در شهر توكيو برگزار مي شود. اين مسابقات مهم در ماه  هاي ژانويه ، مي و سپتامبر برگزار مي شوند.
ژاپني هايي كه به تماشاي اين مسابقات كشتي مي روند عموما تا هنگامي كه مسابقه يكي از قهرمانان بزرگ و مورد علاقه خود را نبينند از ورزشگاه خارج نمي شوند.

توكيو يكي از شهرهايي است كه تسهيلات مناسبي براي معلولان ندارد.
حمل ونقل شهري و نقل و انتقالات اغلب توسط ترن شهري صورت مي گيرد كه بسياري از ايستگاه هاي آن هيچ گونه تجهيزاتي براي معلولان ارايه نمي كنند.
معابر بليت فروشي ها عموما باريك هستند و عبور معلولان از ميان آن به سختي صورت مي گيرد.
ژاپني هاي توكيو عموما مردمي هستند كه با عجله در شهر حركت مي كنند و حضور معلولان را ناديده مي گيرند.

اگر كسي در توكيو بخواهد به اندازه پولي كه مي دهد لذت ببرد معمولا از ديسني لند توكيو سردر مي آورد.
اينجاهمان جايي است كه بهشت كودكان ناميده مي شود. بردن كودكان به ديسني لند و يا ديگر شهر بازي ها براي والدين تجربه اي ملال آور و بسيار پرهزينه است.
اما آنها كه پول زيادي براي خرج كردن دارند از اين شهر بازي ها لذت زيادي مي برند.
بليت ورودي براي بزرگسالان ۵هزار و ۵۰۰ين و براي نوجوانان ۱۲ تا۱۷ سال ۴ هزار و ۸۰۰ ين است.

بسياري از فروشگاه هاي زنجيره اي توكيو در سالن هاي زيرين ساختمان خود رستوران هايي دارند .
اين رستوران ها براي آنكه مشتري بيشتري جلب كنند و درعين حال به مشتريان اعلام كرده باشند كه چه نوع محصولات غذايي براي عرضه به ايشان دارند، ترفند جالبي بكار مي برند.
اين رستوران ها مقداري خوراك را به صورت نمونه (اشانتيون) به مشتريان خود عرضه مي كنند.
افرادي كه گرسنه هستند مي توانند سري به ا ين رستوران هاي مجاني بزنند.

باوجود تمام تلاش هايي كه از نظر اقتصادي در شهر توكيو انجام شده است اما بر اساس اعلام نشريه اكونوميست لندن، شهر توكيو همچنان گرانترين شهر جهان محسوب مي شود.
براساس بررسي همه جانبه اي كه سازمانEI U در مورد ۱۳۴ شهر جهان انجام داد، هزينه سرانه زندگي در توكيو حدود ۳۷ درصد بيش از شهر نيويورك است.
در رده بندي گرانترين شهرهاي جهان، توكيود در مكان اول، پاريس در مكان دوم و شهر هاي لندن و نيويورك به ترتيب مقام هاي سوم و چهارم را دارا هستند.

در پارك اوئنو ژاپن مي توان چيزهاي عجيبي را در كنار يكديگر ديد.
در اين پارك، باغ وحش جالبي وجوددارد و در عين حال موزه  ملي توكيو رانيز در همان جا بناكرده اند.
اين موزه پر است از نقاط ديدني فرهنگي و تاريخي. اما آنچه كه حيرت همگان را برمي انگيزد اين است كه جمعيت بي خانمان هاي توكيو نيز در همين پارك به سر مي برند.
كساني كه به اين پارك بزرگ قدم مي گذارند مي توانند همه جور حيواني را ببينند: از پنگوئن گرفته تا پاندا!