وقتي پاي بازي هاي رايانه اي به ميان ميآيدخيلي ها از بزرگ و كوچك  همه چيز را كنار مي گذارند و مبهوت آن مي شوند. ساعت ها برابر مونيتورها مي نشينند وبه تصاوير نقاشي شده متحرك روبه رويشان خيره مي شوند.
اگر به آن ها خوب نگاه كنيد جزئيات تصوير آدم هاي مات را مي يابيد.
كساني كه گاهي به مرز مسخ شدن نزديك شده اند. پديده بازي هاي رايانه اي طي سالهاي اخير تبديل به پديده  اي شده كه براي عده اي بسيار سودآور بوده و براي خانواده ها پرهزينه است، پرهزينه تر از ساير اقلا م مربوط به اوقات فراغت فرزندانشان.
بيش ازدو دهه است بازي هاي كامپيوتري بازارها را مورد هجوم قرار داده اند. اين بازي ها در ابتدا تنها توسط برنامه نويساني اجرا مي شد كه مي خواستند، پس از ساعتها كار با رايانه و نوشتن برنامه هاي مختلف كمي تفريح كنند.
بنابراين در ابتدا عمدتا براي وقت گذراني تهيه مي شدند؛ ولي از اوايل دهه ۱۹۸۰ ژاپني ها در زمينه طراحي بازي هاي كامپيوتري به طور قابل توجهي پيشرفت كردند. اين فرآيند در اواخر دهه نود با بيشتر شدن تعداد شركت هاي بازي سازي شكل ديگري به خود گرفت. مخاطب هاي آنها ديگر كودكان ژاپني نبودند بلكه با پيشرفت اين صنعت، بازي هايي براي سنين بالا تر از بيست سال نيز طراحي شد، كه اكنون در تمام دنيا از اين بازي ها استفاده مي شود. به اين ترتيب صنعت بازي هاي رايانه اي بعد از سينما دومين صنعت سرگرمي در دنيا به حساب مي رود. هزينه هاي جاري در اين زمينه سرمايه گذاري و گردش پول بسيار زيادي را شكل داده است.
به گوشه و كنار تهران نگاه كنيد تا دريابيد بازي هاي كامپيوتري چگونه ما را محاصره كرده اند.
انواع بازي قيمت ها
شايد بتوان از نينتندو و آتاري به عنوان پدر كمپاني هاي بازي سازي در جهان ياد كرد. اين دو عنوان سال ها است از رونق افتاده اند و بازي هاي سگا و ميكرو بازار را در دست گرفته اند.
سگا قيمت ها و مدلهاي مختلفي دارد. قيمت انواع سگا حافظه دار از ۱۳ تا ۲۲ هزار تومان است و ميكرورايانك ها نيز ۸ تا ۱۰ هزار تومان به فروش مي سند.
در اواسط دهه نود كمپاني سوني، پلي استيشن ها را روانه بازار كردند كه موجب تحول بسياري از بازار  بازي هاي رايانه اي شد.
پلي استيشن هاي ۱PS از ۶۶ تا ۷۵ هزار تومان و پلي استيشن هاي ۲ PSتا ۱۸۵ هزار تومان قيمت دارند. كنسول هاي جديدي به نامX-Bom ساخت ژاپن نيز به بازار آمده  كه به قيمت ۲۰۰۰ تا ۲۱۰ هزار تومان به فروش مي رسند.
فيلمها وCD ها:
ميكرو و سگا فيلمهاي ويژه اي تهيه كرده اند كه هر كدام تنوع ظاهري ويژه اي دارند. قيمت فيلم هاي ميكرو بين ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان است و فيلم هاي سگا از ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان به فروش مي رسند.
بازي هاي پلي استيشن نيز بر رويCD هاي فشرده قابل اجراست. قيمت اينCD ها بين ۵۰۰ تا ۸۰۰ تومان است.
CDها كپي هاي شركتي هستند و قيمت اصل آنها (اورجينال) تا ۳۰۰۰ تومان است.
CD هايي نيز قابل اجرا در رايانه ها هستند كه قيمت كپي  آنها ۴۰۰ تا ۸۰۰ تومان است. برنامهCD  هاي پلي استيشن بر روي كامپيوتر قابل اجرا نيستند تا شما دستگاه مربوطه را جداگانه بخريد.
CDهايي كه به فارسي دوبله شده اند بين ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان قيمت دارند. و طي دو سال اخير بازارگرمي يافته اند.
سليقه ها، تلقي ها
مريم نواري، يازده ساله كه به سراغ بازي هاي رايانه  اي مي رود، مي گويدCD : هاي بازي را بيشتر برادرم تهيه مي كند. البته هميشه بازي ها را نمي خريم چون گران هستند، بنابراين گاهي از كلوپ هاي بازي آنها را كرايه و گاهي از بعضي از دوستانمان امانت مي گيريم.
نويد ۱۶ ساله است و مي گويد: گاهي بعد از كار با كامپيوتر ترجيح مي دهم كمي بازي كنم. براي خريد بازي هاي رايانه اي ماهيانه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ تومان هزينه مي كنم؛ بقيه را از كلوپ ها هم كرايه مي كنم .براي كرايه هرCD از كلوپ نيز بين ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان مي پردازم.
نويد مي گويد: در فصل تابستان و تعطيلا ت تعدادCD هايي كه مي خرم يا كرايه مي كنم، بيشتر است و بنابراين پول بيشتري صرف مي شود. رقم پرداخت شده در تابستان حداقل سه برابر ساير فصول است.
داوود صبا، ۱۴ ساله كه به تازگي يك دستگاه بازي رايانه اي خريده مي گويد: طبعا در فصل تابستان بيشتر بازي مي كنم و براي خريد هر بازي  كه دوست دارم حداقل۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان مي پردازم و بقيه را نيز از دوستانم مي گيرم. فروشندگان اين بازي ها مي گويند فروش آن ها در فصل تابستان سه تا شش برابر افزايش مي يابد و خانواده ها در اين دوران بيش از هميشه براي چنين مواردي خرج مي كنند.
دستگاه هاي جانبي
يكي از عناصر كليدي انجام بازي هاي كامپيوتري «دسته يا>Jos Stick است.
دسته بازي هاي رايانه اي پس از مدتي بر اثر استفاده زياد دچا رمشكلا تي مي شوند و ديگر قابل استفاده نخواهند بود. و بايد براي تهيه دسته اي جديد اقدام كرد. هزينه هاي مربوط به تعويض اين دسته ها اندك نيست. به اين ارقام دقت كنيد: دسته بازي ها نيز متفاوت و قيمت هاي مختلفي دارد.
قيمت دسته پلي استيشن از ۱۵۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان است و براي تهيه دسته اصلي دستگاه ها بايد مبلغي حدود ۷۰۰۰ تومان پرداخت كرد. قيمت دسته ميكرو از ۱۲۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان و دسته سگا ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان است.
اشرفي كه براي خريد دسته پلي استيشن به فروشگاه آمده است، مي گويد: چند ماه پيش براي پسر ۱۰ ساله ام يك دستگاه پلي استيشن خريدم و نزديك به۷۰ هزار تومان پرداختم ، بله ۷۰ هزار تومان. از آن به بعد حدود ۵ هزار تومان پول خريد انواع بازي داده ام و حالا  هم بايد ۳ تا ۴ هزار تومان براي خريد دسته بپردازم. البته اگر بخواهم دسته اصلي دستگاه را بخرم بايد مبلغ بيشتري هزينه كنم.
قطعات ديگري هم به بازي هاي رايانه اي متصل مي شوند كه هر كدام عملكرد خاصي را انجام مي دهند. يكي از اين قطعات به پلي استيشن متصل مي شود و مي توان به وسيله آن موزيك نواخت. هزينه خريد اين قطعه حدود ۷ تا ۸ هزار تومان است. قيمت تفنگ هايي كه به جاي دسته پلي استيشن ها وصل مي شوند ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ هزار تومان هستند.
خانمي كه به همراه فرزندش به فروشگاه صوتي و تصويري آمده،  مي گويد: نزديك ۲ ماه است كه برايش پلي استيشن خريدم. هزينه خريد اين دستگاه حدود ۶۵ هزار تومان شد.
ولي پس از آن مشكلا ت مالي ما آغاز شد. وقتي بازي جديدي ميآيد فرزندم خود را ملزم به خريد اين بازي مي كند و اكنون او مي خواهد يك تفنگ بخرد تا بعضي از بازي ها را به وسيله آن انجام دهد وقيمت آن نزديك ۲ هزار تومان است.
گاهي فكر مي كنم اگر بار اول در مورد بازي هاي كامپيوتري به او «نه» مي گفتم، در زمينه مالي آرامش بيشتري داشتم. وقتي فرزند شما درگير اين امر مي شود هزينه ها تمامي ندارند.
كلوپ هايي براي اقشار كم درآمد
چند سال پيش كه تعداد بازي هاي كامپيوتري در بازار تا اين حد افزايش نيافته بودند، كلوپ هايي داير شدند كه كودكان، جوانان و خلا صه از هر گروه سني كه توانايي خريد بازي هاي رايانه اي را نداشتند به آنجا رجوع كرده و ساعت هايي را در آنجا سپري مي كردند.
تعداد اين كلوپ ها طي سه سال اخير افزايش يافته و در برخي محلا ت رونق بيشتري را دارند.
هزينه حضور در اين كلوپ ها ساعتي ۷۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان است. اين كلوپ ها گاهي فيلم وCD هاي بازي را هم كرايه مي دهند. هزينه كرايه فيلم ها وCD هاي بازي شبي ۶۰۰ تا ۷۰۰ تومان است. گاهي نيز دستگاه هاي بازي را كرايه مي دهند كه هزينه آن براي هر شب ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان مي شود.
معصومي كه يكي از كلوپ هاي بازي را اداره مي كند، مي گويد: اينجا در فصل تابستان و روزهاي تعطيل نسبتاً شلوغ است؛ ولي با بازگشايي مدارس خيلي خلوت مي شود مگر اين كه عصرها جوانان براي تفريح به اين اماكن بيايند. اما ما تلا ش مي كنيم مشتريان خود را به هر سياق در طول سال حفظ كنيم.
مشتري اصلي اين كلوپ ها نوجوانان وابسته به اقشار كم درآمد هستند. كساني كه توانايي تهيه كامپيوتر يا دستگاه هاي بازي را نمي يابند. خانوارهاي پردرآمد معمولا  امكانات مناسب را در منازل خويش براي فرزندان خود مهيا مي كنند. بنابراين بايد قيمتها را چنان تعيين كنيم كه اقشار كم درآمد توانايي پرداختي را بيابند.
ابراهيمي نيز مي گويد: فرزندم پنج ساله است و هنوز به مدرسه نمي رود. به همين دليل تقريباً هر روز به كلوپ بازي مي رود و ساعتهاي متمادي را در آنجا سپري مي كند. هزينه اي كه او هر هفته صرف اين مي كند نزديك ۴ يا ۵ هزار تومان شده. همين امر موجب شده تا در فكر تهيه يك پلي استيشن براي او باشم؛ چرا كه شايد در مجموعه هزينه هاي ما را كاهش  مي دهد. اما پس از آن هزينه تهيه بازي ها مطرح مي شود.
فرشيد، جوان ۱۸ ساله اي كه به كلوپ بازي آمده است، مي گويد: تازه ديپلم گرفته ام و هنوز به سربازي نرفته ام. بنابراين بيكارم و بايد اوقات فراغت خود را به گونه اي صرف كنم. در صدد هستم به هر صورتي دستگاه مربوطه را تهيه كنم تا در خانه به بازي بپردازم.
فرشيد مي گويد: خب براي گذراندن اوقات فراغت به هر طريقي ملزم به صرف هزينه هايي خواهي بود. براي حضور در كلوپ هاي بازي نيز بايد ساعتي ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان بپردازيم. خوب اين مبلغ در مقابل خيلي از مبالغ مناسب تر است. ضمن اين كه تفريح سالمي هم به حساب مي رود.
توليدكنندگان بازي هاي رايانه اي اقدام به ساخت انواع بازي ها نيز كرده اند اين نوع اسباب بازي ها نيز ميان جوانان و كودكان طرفداران بسياري دارند. قيمت اين بازي ها حدود ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان است. الهام. د. يكي از طرفداران اين بازي  مي گويد: يك سال پيش براي خريد يك گيم دستي ۱۵۰۰ تومان پرداختم و از آن به بعد تقريباً هر هفته دو عدد باتري مي خرم. در ماه نزديك ۸۰۰ تومان پول باتري مي دهم. بازي هاي رايانه اي سرگرمي مناسبي هستند ولي مي شود گفت اعتيادآورندو از آن مهم تر بايد سبد ويژه اي براي هزينه هاي آن در نظر بگيريد.
يك پديده جهاني
بازي هاي رايانه اي پرطرفدارترين و سرگرم كننده ترين بازي ها در دنيا به شمار مي روند. به طوري كه آمار فروش اين بازي ها را در سال ۱۹۹۹ حدود ۲/۲ ميليارد دلا ر در آمريكا اعلا م كرده اند. اين رقم در سال ۲۰۰۰ به ۶ ميليارد دلا ر رسيد.
امير مرادي، فروشنده فروشگاه صوتي و تصويري كه خود مشغول بازي با پلي استيشن است، مي گويد: علا قه به بازي  رايانه اي در ميان كودك و جوان به يك ميزان است. من خودم مواقع بيكاري در مغازه مشغول بازي مي شوم. شما نمي توانيد بازي هاي كامپيوتري را انكار كنيد. هم جذاب هستند، هم تفريحي، هم علمي و هم كنجكاوي برانگيز.
بله نمي توان كامپيوتر را در اين عصر انكار كرد. اما كساني كه همه چيز را در بازي هاي كامپيوتري خلا صه مي كنند، نه تنها هزينه هاي بيشتري در مقايسه با ديگران را متحمل مي شوند، بلكه در بسياري از نمونه ها شور و جذابيت ساير بازي ها واساسا روابط انساني را هم از كف مي دهند.