بيماري سل به سادگي قابل تشخيص و به نحوي قابل درمان است . تعهد جدي دولت در تامين نيروي انساني و تخصيص هاي مالي مناسب، اقدام اساسي و بنيادي براي كنترل بيماري سل در كشور است 
دكتر محمدرضا مسجدي 
زماني نه چندان دور را به خاطر داريم كه بيماري سل در رده كشنده ترين بيماري ها بود. بيماري خورنده اي كه مبتلايان خود را تدريجا سر مي بريد، آرام، آرام!
فقر و نبود بهداشت عمومي عوامل تغذيه كننده اين بيماري است كه در چند دهه اخير با بالا رفتن سطح بهداشت عمومي و امكانات درماني موثر، شيوع اين بيماري بسيار كاهش يافته است، ولي هنوز در برخي مناطق پرجمعيت و فقير جهان و در دهه اخير بر اثر بروز جنگ هاي منطقه اي فرسوده كننده در مناطقي مثل افغانستان، مبتلايان به اين بيماري به وفور يافت مي شوند. به طوري كه در حال حاضر سالانه ۸/۸ ميليون مورد جديد بيماري سل در سطح جهاني عارض مي شود كه دو ميليون نفر در اثر اين بيماري فوت مي شوند. بيماري سل ابعاد غيرقابل قبولي يافته و لذا اقدامات عملي و فوري براي كنترل آن لازم است.
در همين راستا امسال به مناسبت روز جهاني مبارزه با سل مصادف با ۲۴ مارس ۲۰۰۴ (۵ فروردين ۱۳۸۳) نشست جهاني كنترل بيماري سل در شهر دهلي نو برگزار شد. انتخاب شهر دهلي و كشور هندوستان بيشتر به اين علت بوده است كه تقريبا ۲۲ درصد موارد سل جهاني يعني نزديك به يك ميليون و ۸۰۰ هزار موارد سل در هند بروز مي كند و با توجه به اينكه بيماري سل در اغلب كشورهاي در حال توسعه در بهترين سنين عمر(بين ۲۰ تا ۴۰ سالگي) حادث مي شود بار مالي آن فقط در منطقه جنوب شرقي آسيا بيش از ۴ ميليارد دلار در سال است.
در اين همايش كه با سخنان آقاي واجپايي نخست وزير هندوستان افتتاح شد، وزراي بهداشت برخي از كشورها (هندوستان، پاكستان، فيليپين، تانزانيا، ميانمار، كنيا و...) دكتر لي رئيس سازمان بهداشت جهاني(WHO) ، مديران بعضي مناطق سازمان بهداشت جهاني، معاون بانك جهاني، روساي واحد سل سازمان بهداشت جهاني در ژنو، مسوولان سازمان هاي همياري در مبارزه با بيماري سل، نمايندگان بيش از ۲۰۰ موسسه و دولت ها و جمعيت هاي غيردولتي حمايتي(NGO) مبارزه با سل از كشورهاي مختلف جهان شركت كردند و از اين ميان دكتر محمدرضا مسجدي مديرعامل جمعيت حمايت از مسلولين و بيماران ريوي ايران كه در عين حال دبير كل منطقه خاورميانه اتحاديه جهاني مبارزه با سل و بيماري هاي ريوي نيز هست، به عنوان نماينده ايران در اين نشست شركت داشت.مطلبي كه در ادامه مي خوانيد ،گزارش دكتر مسجدي از مسايل بحث شده و نتايج بدست آمده از اين نشست است.گروه درمانگاه ا ز ايشان به خاطر همكاري بي شائبه و اشتياق در اطلا ع رساني به عموم مردم تشكر مي كند.
گام اساسي براي كنترل بيماري سل عبارت از امكان دسترسي بيماران مبتلا به سل تحت هر شرايط به مراكز بهداشتي درماني است.
براي اين منظور توصيه مي شود كه در كشور تشكيلات حمايتي غيردولتيNGO براي همياري جهت كنترل بيماري سل در قالب برنامه هاي تدوين شده در سطح منطقه اي و جهاني تهيه و مسووليت نظارت و تسريع اجراي برنامه هاي ملي سل را در كشورهاي مربوطه عهده دار شوند.
پس از اينكه سازمان بهداشت جهاني در سال ۱۹۹۳ بيماري سل را به عنوان اورژانس جهاني مطرح كرد، استراتژي اساسي براي كنترل آن را نيز تحت عنوان برنامهDOTs يا درمان با نظارت مستقيم عنوان كرد. در حقيقت برنامهDOTs صرف نظر از مسايل باليني يك راهبرد مديريتي در نظام بهداشت عمومي جامعه در جهت كنترل بيماري سل است كه شامل پنج بند اساسي زير است: ۱-باور و تعهد دولت به مبارزه جدي با بيماري سل به ويژه از نظر حمايت هاي مالي و اجرايي ۲-بيماريابي صحيح و تشخيص با آزمايش ميكروسكوپي خلط ۳-درمان كوتاه مدت شش ماهه با حداقل نظارت مستقيم در دو ماه اول ۴-تامين به موقع و كافي داروهاي اساسي درمان سل ۵-ثبت و گزارش دهي منظم بيماري سل.
طي ۱۲ سال گذشته اغلب كشورهاي جهان برنامه هاي ملي سل خود را بر اساس استراتژي DOTs تعريف كرده اند و اهداف اوليه تعيين شده سطح جهاني براي همه كشورها علاج قطعي و موفقيت آميز حداقل ۸۵ درصد بيماران مبتلا به سل و يافتن حداقل ۷۰ درصد بيماران مبتلا تا سال ۲۰۰۰ بوده است.
اغلب كشورهاي توسعه يافته كه از سال ۱۹۸۰ با برگشت مجدد بيماري سل مواجه شده بودند با به كار بستن صحيح و همه جانبه برنامهDOTs ، موفق به دستيابي به موقع به اين ارقام شدند اما متاسفانه وضعيت بيماريابي كه اقدام اساسي براي شكستن زنجيره انتقال بيماري سل است در كشورهاي در حال توسعه همچنان نامطلوب است. در واقع بر اساس آخرين آمارهاي سازمان جهاني بهداشت اگر چه ميزان موفقيت درمان بر اساس برنامهDOTs بيش از ۸۲ درصد است اما ميزان بيماريابي نزديك به ۳۲ درصد است كه حتي از نصف رقم مورد نظر نيز كمتر است. بدين منوال اگر شرايط اجرايDOTs و بيماريابي در كشورهاي در حال توسعه به همين ترتيب باقي بماند امكان دستيابي به عدد ۷۰ درصد تا سال ۲۰۱۳ ممكن خواهد شد و لذا لازم است كه برنامه هاي بيماريابي شامل بخش هاي دولتي و خصوصي و دربرگيرنده همه مناطق كشورها باشد.
بر اساس ارزيابي هاي انجام گرفته طي ۸ سال اخير توسط سازمان جهاني بهداشت، شش عامل اصلي براي عدم موفقيت در اجرايDOTs جاده در كشورهاي مختلف تعريف شده است: ۱-كمبود نيروي انساني توانمند ۲-سيستم نظارتي و مراقبتي ضعيف ۳-زيرساخت بهداشتي - درماني نامناسب ۴-شبكه آزمايشگاهي ضعيف ۵-عدم توانايي برنامه مليDOTs در جذب بخش خصوصي ۶-تمركززدايي مديريتي ناموفق. آقاي واجپايي نخست وزير هندوستان در مراسم افتتاحيه اعلام كرد كه طي چند سال اخير دولت هندوستان همه همت ها و تلا ش هاي خود را به طور متعهدانه و مجدانه به كار بسته است تا همه امكانات ملي را بسيج و كمك هاي خارجي به نحو مطلوب هدايت كند تا وضعيت كنترل بيماري سل حالت بهتري را پيدا كند. ايشان با ذكر ارقام نشان داد كه اقدامات اخير موجب شده تا ميزان بيماريابي در هندوستان در سال ۲۰۰۳-۲۰۰۲، ۲۸ درصد بيشتر شود. آقاي واجپايي همچنين اعلام كرد كه مطالعات انجام شده در هندوستان نشان داده است كه ميزان مرگ و مير ناشي از بيماري سل نزد افراد سيگاري بسيار بيشتر است و لذا دولت هندوستان اقدامات جدي براي مبارزه با هر دو گرفتاري عمومي جامعه هند يعني سل و سيگار را به مرحله اجرا گذارده است.
بر اساس آخرين آمار روزانه نزديك به ۱۰۰۰ نفر و تقريبا هر دقيقه يك نفر به دليل بيماري سل در هندوستان فوت مي شوند. براي دستيابي به اهداف تعيين شده تا سال ۲۰۰۵، نشست كارشناسان برنامه هاي ملي مبارزه با سل پيشنهاد مي كند تا در هر كشور گروه هميار هر چه سريع تر ايجاد و با استفاده از همه امكانات و اهرم هاي تاثيرگذار برنامه سل را در كشورهاي خويش هدايت و نظارت كنند و لذا پيشنهادات زير به عنوان گام هاي اساسي و ضروري براي تحقيق اين هدف ارايه شد. ۱-بايد كوشش و كيفيت برنامهDOTs را در سطح عمومي گسترش داد كه خود شامل بندهاي زير است:
الف) دخالت دادن جامعه و مردم در امر مبارزه با سل 
ب) درگير ساختن كليه مجموعه هاي درماني دولتي و خصوصي 
ج) آموزش كارشناسان در حد ملي و بين المللي 
د)تقويت شبكه آزمايشگاهي سل كشور
۲-مقابله با اثرات عفونت HIV (ايدز) در بيماري سل ۳-كنترل جدي سل مقاوم به درمان 
ايجاد تشكيلات هميار كه بايد شامل بخش هاي دولتي، خصوصي وNGO ها براي عمل شدن اهداف فوق در قالب يك برنامه ۵ ساله بسيار اساسي است. در واقع با به كارگيري پيشنهادات فوق، انتظار مي رود تا:
۱-تعهد سياسي دولت براي كنترل بيماري سل با اجراي برنامه موثر روز به روز قوي تر شود. ۲-دسترسي بيماران به برنامهDOTs در سطح ملي افزايش يابد. ۳-وضعيت تشخيص بيماري سل به لحاظ كمي و كيفي ارتقا يابد. ۴-بهبودي بيماران و نتايج نهايي درمان به طور چشمگير افزايش يابد. ۵-نيروي انساني كامل تعريف، تامين و آموزش مناسب پيدا كنند. ۶-برنامه هاي نظارتي و مراقبتي قوي تر شود. جمعيت هاي حمايتي و خيريه ضمن حمايت از درمان بيماران مبتلا به سل نقش اساسي در كمك به انجام تحقيقات مختلف بيماري سل به ويژه پژوهش هاي عملياتي و ميداني و همچنين تشويق و تحريك دولت به توجه خاص به بيماري سل به خصوص تربيت نيروي انساني و تقويت نظارت و مراقبت در ابعاد ملي و بسيج عمومي جامعه دارند.

منبعBBC news :
ترجمه: لاله ميراسكندري 
كودكاني كه مشكلات شنوايي دارند مي توانند به زودي با استفاده از بازي هاي كامپيوتري درمان شوند.
انگليسي ها يك برنامه تحقيقاتي ۱۲ ميليون پوندي براي بهبود توانايي شنوايي در اطفال و بزرگسالان اجرا كرده اند و طي همين برنامه بود كه نقش كامپيوترها كشف شد.
پروژه انجمن تحقيقات پزشكي بيشتر بر جواناني كه مشكلات شنوايي دارند ولي آزمايشات، اشكالي در گوش آنها نشان نمي دهد متمركز است. البته در كنار آن به بزرگسالاني كه ناشنوايي بر اثر افزايش سن داشته اند هم توجه شده است.
تحقيقات نشان داده است كه بعضي افراد جوان در كلاس درس و يا بعضي نقاط پرسروصدا كاهش شنوايي دارند ولي وقتي اودويومتري (شنوايي سنجي) براي آنها انجام مي شود هيچ نقصي مشاهده نمي شود.
متخصصان اين مشكل را اصطلاحا ناهنجاري «شنوايي مغزي» مي نامند. به اين معني كه صداها را درست مي شنوند ولي مغز آنها در تشخيص معني دقيق صداها مشكل دارد.
پرفسور ديويد مور از انجمن تحقيقات پزشكي مي گويد:ما به دنبال دستيابي به يك روش غيردارويي هستيم.
ناهنجاري شنوايي مغزي معمولا به كاهش تمركز و توجه مربوط مي شود و كودكاني كه اين مشكل را دارند معمولا دچار افت تحصيلي هم مي شوند.
جنبه هاي مختلف اين بيماري ناشناخته است ولي كودكاني كه ناتواني خواندن دارند هم به اين ناهنجاري مبتلا مي شوند.
تيم انستيتوي تحقيقات شنوايي ناتينگهام زمينه جديدي با استفاده از بازي هاي كامپيوتري گشوده است. اعضاي اين تيم اعتقاد دارند كه تكرار، تنها راه حل براي ارتقاي سطح مهارت هاي مغز است و به همين علت از بازي هاي كامپيوتري بهره گرفتند.
پرفسور ديويد مور مي گويد: در حال حاضر درماني براي اين بيماري وجود ندارد، گرچه در بعضي كشورها از داروي ريتالين استفاده مي شود. ما سعي داريم به شكل علمي به اين مساله نزديك شويم و به دنبال درمان غيردارويي هستيم.
هدف درازمدت من به وجود آوردن نوعي از درمان است كه بتواند مشكلات شنوايي مغز را تسكين داده و كيفيت زندگي جوانان و مسن تر ها را بهبود بخشد.
انستيتوي ملي ناشنوايان سلطنتي انگلستان(RNID) اعتقاد دارد:اين پروژه مي تواند راه حلي اساسي براي درمان اين ناهنجاري باشد.
آنجلا كينگ متخصص شنواييRNID مي گويدRNID : از اينكه انجمن تحقيقات پزشكي براي دستيابي به اطلاعات و تجهيزات بيشتر در زمينه اين بيماري برنامه ريزي منظم و دقيق كرده است بسيار استقبال مي كند.
اگر كودك شما مشكل شنوايي دارد و به شما گفته شده كه گوش وي هيچ مشكلي ندارد، در حقيقت خبر نداريد كه براي كمك به وي چه كارهايي مي توان انجام داد و بايد هميشه در مورد مسايل درسي وي نگران باشيد. بازي هاي كامپيوتري كه توسط تحقيقات شنوايي مغز طراحي شده اند در ارتقاي سطح شنوايي بزرگسالاني كه جراحي شده اند يا حلزون گوش مصنوعي دارند بسيار مفيد است.
تمركز اصلي اين روش بر آموزش مهارت لب خواني و تشخيص و تفاوت گذاري انوع صداهاست. دانشمندان در حال حاضر انواعي از بازي هاي كامپيوتري براي اين منظور تهيه كرده اند ولي به دنبال متخصصان صنعتي هستند تا بتوانند اين برنامه ها را به انواعي مهيج تر و جالب تر تبديل كنند.

انسان هاي عصبي در معرض ابتلا به گرفتگي رگ هاي قلب و ناراحتي هاي قلبي هستند
انسان هاي خشمگين البته داراي قلب هستند؛ اما قلب آنها ممكن است ناسالم باشد.
خشم و عصبانيت سبب تپش نامنظم قلب مي شود كه پژوهشگران اين وضعيت را با عنوان گرفتگي رگ هاي قلب مي شناسند. اين نخستين بار است كه در يك مطالعه طولاني عواطف بشر در رابطه با گرفتگي رگ هاي قلب مورد بررسي قرار مي گيرد.
آگاهي هاي به دست آمده در اين ده سال بر مبناي يافته هايي است كه به وسيله مطالعه بر روي چهار هزار زن و مرد انجام شده. همچنين ميانگين سني افراد مورد مطالعه بين ۱۸ تا ۷۷ سال بود.
انسان هاي عصبي ۳۰ درصد بيش از سايرين مستعد گسترش عارضه قلبي هستند.
در طول اين مطالعه، عصبي ترين انسان ها ۱۰ درصد مستعد داشتن تپش قلب غيرعادي و ۲۰ درصد مستعد مرگ بودند.
در ميان مرداني كه علايم عصبانيت را تجربه كرده اند (لرزيدن، انواع سردردها يا تنش هاي عضلاني) ۲۰ درصد مستعد عارضه قلبي هستند. اين پژوهش ها توسط الين دي ايكر رئيس موسسه اپيدميولوژي در شيلي انجام شده است.
ايكر به سايت پزشكي مي گويد: «عارضه قلبي معمولا در افراد سالخورده ديده شده است و اين طور نيست كه اشخاص عصبي داراي عارضه قلبي مشخص هستند. نكته در اينجا است كه ما همواره به عصبانيت به عنوان يك مشكل اجتماعي مي نگريم؛ نه يك مشكل فيزيكي. اما پژوهش ها حاكي از آن است كه اين يك خطر فيزيكي است.»
اين يافته ها در مورد زنان درست نبود؛ اما مي توانست وجود داشته باشد. چرا كه مردان در سنين جواني بيشتر به علايم بيماري هاي قلبي دچار مي شوند تا زنان. اين شايد به اين دليل است كه مطالعات در زمينه عوارض خشم و عصبانيت در زنان به اندازه كافي صورت نگرفته است.
خشم و عصبانيت، ويژگي شخصيت نوعA نيست 
فكر كردن درباره اينكه افراد با شخصيت نوعA بيشتر در معرض ابتلا به بيماري قلبي هستند، به مساله پيش پا افتاده اي تبديل شده است؛ اما ايكر مي گويد: «اين درست نيست كه همه ويژگي هاي شخصيت نوعA را از روي ناچاري تحمل كنيم.» در مطالعه وي برخي از ويژگي هاي نوع A (احساس اينكه زمان مطلق است و قابل رقابت) هيچ تجانسي با عارضه قلبي ندارد.
ايكر مي گويد: «بگذاريد زياد بر شخصيت نوعA براي عامل خطر عارضه قلبي تاكيد نكنيم. اين راه بهتري است براي اينكه به خشم و عصبانيت بنگريم.»
مردان خشمگين مورد مطالعه روحيه اي پرهيجان داشته و به سرعت دلخور و عصباني مي شوند. آنها ادعاهايي مانند من سريع از كوره درمي روم، وقتي عصباني مي شوم چيزهاي ناخوشايندي مي گويم و بسيار خشمگين مي شوم وقتي كه در حضور ديگران مورد انتقاد قرار مي گيرم، دارند.
ايكر ادامه مي دهد: «ما همه به دفعات عصباني مي شويم؛ اما نه به اين صورت! اين در واقع يك حالت روحي و نوعي پرخاشگري است. افراد خشمگين عموما نسبت به ديگران احساس تنفر و تحقير كرده كه در مقابل آن بايد از خود دفاع كنند.
ادعاهايي مانند من عموما با مردمي ملاقات كرده ام كه گمان مي رفت بسيار باتجربه باشند؛ كساني كه چندان هم بهتر از من نبودند. من به كرات بر روي افرادي كار كرده ام كه به چيزهايي نظم مي دهند تا براي خود اعتبار بيشتري كسب كنند. برخي از اعضاي خانواده من عادت داشتند كه مرا بسيار آزار داده و دلخور كنند؛ معمولا از سوي اين افراد مطرح مي شود.»
اگرچه يادداشت هاي ايكر در اين مطالعه آمارها را تاييد مي كند؛ اما آنها نياز به قطعيت و بهبود بخشيدن به اين يافته ها در طول مطالعات آينده دارند.
وي پيشنهاد مي كند كه پزشكان خانواده مراقب خشم و عصبانيت در بيمارانشان باشند. همچنين توصيه او براي فرستادن اين افراد جهت انجام كارهاي مشاوره اي مانند مديريت خشم يا فيزيوتراپي مي تواند ايده بسيار خوبي باشد.
ترجمه: مانا لقماني 
منبع: اينترنت

بيست و دومين نمايشگاه بين المللي تجهيزات، مواد و لوازم دندانپزشكي ۲۵ تا ۲۸ فروردين ماه امسال در محل دائمي نمايشگاه هاي بين المللي تهران (سالن ۶ و۷) برگزار مي شود. در اين نمايشگاه آخرين دستاوردهاي اين رشته به دندانپزشكان ارايه خواهد شد. عرضه مواد و محصولات توليد شده در كشور و آشنايي دندانپزشكان با اين فرآورده ها از جمله اهداف برپايي اين نمايشگاه است.
گفتني است كه بيست و دومين نمايشگاه تجهيزات، مواد و لوازم دندانپزشكي با حضور شركت هاي ايراني و خارجي در فضاي نمايشگاه بين المللي برپاست.

وب سايت كميسيون حقوق معنوي نوآوري و سلامت عمومي وابسته به سازمان بهداشت جهاني به منظور ايجاد مكانيسم هايي براي ارايه شيوه هاي نوين درماني راه  اندازي مي شود. به گزارش سايت اينترنتي سازمان جهاني بهداشت، اين كميسيون از سوي مجمع بهداشت جهاني در سال ۲۰۰۳ تشكيل شد. حقوق مالكيت معنوي كه از مهمترين عوامل در بحث جامعه اطلاعاتي و ديجيتالي است براي ايجاد هرگونه نوآوري در زمينه بهداشت و سلامت عمومي بسيار حايز اهميت بوده و عاملي در تشخيص نحوه دسترسي به داروهاست. در واقع هدف اصلي از طراحي و راه اندازي اين وب سايت به اشتراك گذاشتن اطلاعات و دانش ارگان هايي است كه در زمينه بهداشت عمومي، نوآوري ها و حقوق معنوي آن فعاليت مي كنند.

بيش از ۹۰ درصد مردم كشور، از طرز درست مسواك زدن آگاهي ندارند كه متاسفانه اين ناآگاهي در ميان اقشار تحصيلكرده نيز به چشم مي خورد. به گفته دكتر علي يزداني، بيشتر افراد از زمان و چگونگي مسواك زدن آگاهي نداشته و مهمترين طرح ملي كه ضرورت دارد، توسط وزارت بهداشت اجرا شود، آموزش مسايل بهداشت دهان و دندان به اقشار گوناگون جامعه به ويژه در سطوح پيش دبستاني و دبستاني است. باتوجه با افزايش نوشابه هاي قنددار، انواع آب نبات ها، آدامس ها، شكلات ها و به طور كلي مواد قندي چسبنده در جامعه، آمار پوسيدگي دندان در افراد به ويژه كودكان رو به افزايش است. بسياري از بيماري هاي دريچه اي قلبي از دهان و دندان سرچشمه مي گيرد و ناراحتي  هاي گوارشي و روماتيسم قلبي همگي ناشي از دندان عفوني در دهان افراد است.

در صورتي كه نتيجه پژوهش ها درآمريكا مثبت اعلام شود، قانون منع مصرف سيگار در مجامع عمومي و رستوران ها در ايرلند به ليست عوامل سودرسان سلامت انسان افزوده مي شود. به گزارش خبرگزاري رويتر، تقريبا دو سال پيش از اينكه ايرلند به عنوان نخستين كشور، قانون منع مصرف سيگار در مجامع عمومي را اجرا كند، شهر هلنا در ايالات مونتاناي آمريكا قانون مشابهي را تصويب كرد كه در جريان اجراي آن شاهد ركود چشمگير حملات قلبي شد و طي اجراي شش ماهه اش، تعداد مراجعه كنندگان مبتلا به حملات قلبي، ۴۰ درصد كاهش يافت. پژوهش ها نشان مي دهد كه اين قانون نه تنها مردم را از خطر هميشگي دودسيگار مصرف شده از سوي افراد ديگر نجات مي دهد، بلكه كاهش سريع حملات قلبي را نيز سبب مي شود.

سرطان تخمدان به عنوان مرگبارترين سرطان دستگاه تناسلي از هر ۵۸ زن يك نفر قرباني مي گيرد. به گفته دكتر فاطمه قائم مقامي، ديرازدواج كردن يا نازايي به مدت طولاني از عوامل خطر براي سرطان تخمدان محسوب مي شود. مصرف قرص هاي ضدبارداري كه سبب توقف تخمك گذاري مي  شود، اثر چشمگيري در كاهش بروز سرطان دارد.
از آنجا كه اين بيماري دير تشخيص داده مي شود و عموما با علايم گوارشي و ادراري در مراحل پيشرفته در زنان بالاي ۵۰ سال بروز مي كند، براي همين، انجام معاينات لگني زنان هر ۶ ماه يك بار براي تشخيص زودرس اين بيماري توصيه مي شود.

بر اساس دستاوردهاي يك پژوهش، تنها نزديك به ده درصد مردم بيماري پوكي استخوان را كاملا مي شناسند. بنابر مطالعه اي كه توسط دكتر زينت حتمي و دكتر سوسن تحويلداري انجام شده، ميزان آگاهي در مورد اين بيماري مهم حتي در ميان دانشجويان در سطح مطلوبي نيست و بايد در سطح كلان براي افزايش آگاهي ها برنامه ريزي كرد. استئو بروز شايع ترين بيماري متابوليك استخوان است. با توجه به شيوع بالاي اين بيماري و درگير بودن درصد بالايي از زنان با عوارض اين بيماري و به طور كلي بالا بودن بار بيماري از نظر اپيدميولوژيك در اين پژوهش، با تعيين ميزان آگاهي دانشجويان دختر غيرعلوم پزشكي ملاكي براي ارزيابي وضعيت آگاهي در ميان افراد جامعه به دست آمده است.