گونهCapreolus capreolus:
خانواده:گوزن هاCERVIDAE
راسته: زوج سمان سم شكافتهARTIODACTYLA
ردهMammalia:
شوكا كوچكترين گوزن ايران است و كم و بيش مثل مرال در جنگل هاي خزر به سر مي برد، البته در ارتفاعات پايين تر. وجود آن به تعداد كم در جنگل هاي شمال آذربايجان و كردستان نيز تا اواسط دهه ۱۳۵۰ حكايت مي شده و طبق بررسي هاي اخير هنوز تعداد كمي شوكا در جنگل هاي اورامانات وجود دارد. در گذشته در جنگل هاي ارسباران واقع در آذربايجان شرقي پراكندگي داشته است.
تقريبا به اندازه آهو است و به خاطر بلند بودن پاها از دست ها، كمي قوزدار به نظر مي رسد. مثل مرال در فصل پاييز شاخ اندازي مي كند. در نرهاي يك ساله شاخ ها شاخك ندارد (بعضا يك شاخك دارد) بيشترين رشد شاخ در سنين بين ۴ تا ۷ سالگي است.
طول سر و تنه ۹۵ تا ۱۳۵ سانتي متر و وزن از ۱۵ تا ۳۰ كيلوگرم است.
اغلب از علوفه، برگ ها و سر شاخه هاي درختان و نيز قارچ تغذيه مي كند. در موقع نوشيدن آب برخلاف ساير سمداران كه لبها را روي آب قرار مي دهند، شوكا آب را مانند سگ، به وسيله زبان مي نوشد. در موقع احساس خطر نيز شوكاها صدايي شبيه واق واق سگ مي دهند.
برخلاف ديگر گوزن ها حرمسرا ندارد و به نظر مي رسد فقط با يك ماده جفت گيري مي كند.
دشمن طبيعي مهم آن پلنگ، گرگ، شغال، گربه جنگلي و پرندگان شكاري است به علت جثه كوچكشان در مناطق برفگير آسيب پذيرند. شكارچيان از طريق تقليد صداي بچه شوكاها، (صدايي شبيه سوت كه باعث آمدن شوكاها به طرف صدا مي شود)، ايجاد كومه در محل آبشخورها، و طرق ديگر، آن را شكار مي كنند. با توجه به قطع بي رويه درختان جنگلي و تخريب زيستگاه احتمال دارد در آينده نه چندان دور نسل آن در معرض خطر انقراض قرار گيرد.