|
|
|
|
|
جدال همچنا ن ادامه دارد
خطر «نقش جهان» را تهديد مي كند
|
|
رضا محدث
برج جهان نماي اصفهان را كه حتما به خاطر داريد. همان برجي كه ۴۸ متر ارتفاع دارد و با ميدان تاريخي «نقش جهان» هم فاصله اي تقريبا هفتصد متري.
حتما هم خاطر مباركتان هست كه در آخرين شماره زيباشهر در سال ۱۳۸۲ گزارشي در اين رابطه و جدال هاي بي سرانجام سازمان ميراث فرهنگي استان اصفهان و شهرداري اين استان به چاپ رسيد. در اسفند گذشته، شهرداري اصفهان با وجود موافقت هاي گذشته در مورد خراب كردن ۴ طبقه بالايي برج و نيمه تمام گذاردن ۴ طبقه ديگر، در جلسه ياد شده معتقد بودند كه با كاهش ۲ طبقه، مشكل نقض حريم ميدان نقش جهان نيز حل خواهد شد و اين عقيده آقايان سبب شد تا عمر كميته فني بدون دستيابي به هيچ نتيجه مشخصي خاتمه يابد.
اين اوضاع و احوال وكشمكش ها در حالي پيش آمده كه سازمان ميراث فرهنگي كشور تا اول ارديبهشت سال جاري بايد گزارش وضعيت كاهش يا عدم كاهش ارتفاع برج جهان نما را به يونسكو ارايه دهد و يونسكو بر مبناي آن تصميم بگيرد كه ميدان نقش جهان در زمره ميراث جهاني در معرض خطر است يا اينكه خير.
ولي در اين شرايط سازمان هنوز هيچ گزارشي راجع به برج براي مسوولان يونسكو ارسال نكرده است... محمد حسن محبعلي، معاون حفظ و احياي سازمان ميراث فرهنگي در اينباره با ابراز تاسف گفته است، در واقع عدم همكاري شهرداري اصفهان در اين زمينه، وضعيت كنوني را ايجاد كرده است.
تقريبا دو ماه ديگر يعني در تيرماه، جلسه يونسكو در اين خصوص تشكيل خواهد شد و با اين اوضاع و عدم ارسال نامه اي به يونسكو از سوي سازمان ميراث فرهنگي، ميدان نقش جهان اصفهان در فهرست ميراث فرهنگي در حال خطر قرار خواهد گرفت.
|
|
|
معماري كويري
معماري كويري روستاي تاريخي رباب در چهار كيلومتري جنوب گناباد، مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد.
در اين طرح مطالعاتي، گچ بري ها، نقاشي و ازاره ها در كنار ارزش هاي معماري اين منطقه مورد بررسي كارشناسي قرار مي گيرد.
حضور خان و افراد متمول در اين منطقه باعث شده است تا منطقه گناباد با معماري و تزئينات منحصر به فردي مواجه باشد، معماري كويري خانه هاي بافت تاريخي رباب به سبك خانه هاي يزدي شباهت دارد.
بررسي اوليه ۱۰ خانه از حدود ۳۰ منزل مسكوني اين بافت، نمونه هاي متنوعي از گچ بري، نقاشي رنگ و روغن و ازاره هاي آجركاري شده را در مقابل چشم بيننده قرار مي دهد.
اين ويژگي ها و همخواني غيرقابل انكار معماري و اقليم، توجه مسوولان ميراث فرهنگي گناباد را براي بررسي ويژگي هاي معماري اين خانه ها و مستندنگاري آنها جلب كرده است.
حضور ابومنصور ريابي، از وزراي فهيم طغرل سلجوقي، نه تنها سابقه اين روستاي تاريخي را به حدود هزار سال پيش مي رساند، بلكه وجود خانه هاي ظاهرا ساده با تزئينات زيبا را در اين ناحيه توجيه مي كند.
|
|
|
در دنياي افسون زده اي زندگي مي كنيم...!
گفت و گو با ايمان رئيسي، پژوهشگر معماري و عضو هيات مديره جامعه مهندسان معمار ايران
فكر مي كنم هنوز در دوران پست مدرن زندگي مي كنيم؛ پست مدرن داراي گستردگي و وسعت بسيار زيادي است و بر چارچوب هايي كه سبك هاي قبل ازآن قرار مي گرفت، قرار ندارد
بهرام هوشيار يوسفي
ايمان رئيسي ۲۷ سال دارد! عضويت در هيات مديره جامعه مهندسان معمار ايران، عضويت در سازمان نظام مهندسي و ساختمان استان تهران، عضويت در هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد قزوين، استاد مدعو درس معماري معاصر دانشكده فني دكتر شريعتي- تهران، همكاري با دكتر رضا بهبهاني به عنوان دستيار(Assistant) در دانشكده هنر و معماري تهران و ... تنها بخشي از فعاليت هاي رئيسي در عرصه پژوهشي، حرفه اي و تحقيقاتي معماري است؛ اگر به موارد بالا نوشته هاي وي را در حوزه نقد معماري كه در نشريات مختلف همچون «فصلنامه معمار»، «آبادي»، «ساخت و ساز» و ... را نيز اضافه كنيم، به جرات مي توان وي را نمونه كامل يك «معمار جوان» موفق دانست. رئيسي در حال حاظر پژوهشگر دوره دكتري در دانشگاه آزاد اسلامي بوده، در زمينه حرفه اي نيز به طراحي معماري اشتغال دارد.
«نقد معماري» آنچنان كه خود او بدان اشاره دارد، دغدغه اصلي اوست؛ فرصتي دست داد تا گپي دوستانه داشته باشيم...
پيش از هر چيز اجازه دهيد در مورد «جامعه مهندسان معمار ايران» كه شما عضو هيات مديره آن هستيد، سوال كنم...
فكر مي كنم نياز باشد در اين مورد مقدمه اي بگويم؛ «جامعه مهندسان معمار ايران» به شكلي خود جوش به وسيله تعدادي معمار از حدود سال ۱۳۸۸ تاسيس شده است.
در ابتداي تاسيس، بخش هايي براي آن پيش بيني گرديد كه سه بخش اصلي مشتمل بر انجمن فرهنگي، انجمن اجتماعي و انجمن صنفي فعاليت هاي عمده را در آن هدايت مي كنند. به طور خلاصه، وظيفه اصلي بخش فرهنگي برگزاري همايش ها و ارتباط ساير جوامع حرفه اي معماري مانند «اتحاديه بين المللي معماري»(UIA) و در كل ارتباط گيري حرفه اي- فرهنگي است.
انجمن اجتماعي در جهت برقراري ارتباط بين اعضا و ايجاد تسهيلات براي كار هاي جمعي در راستاي توسعه فرهنگ همكاري بين فعالان عرصه معماري و نهايتا انجمن صنفي هماهنگي هاي لازم را به لحاظ بحث هاي مربوط به رابطه با سازمان نظام مهندسي و مراجع قانوني - حرفه اي فعاليت دارند.
تحليل شما در مورد فضاي كنوني جامعه چيست و چگونه مي توان در حوزه هاي مختلف آموزشي، پژوهشي و حرفه اي علي الخصوص معماري فعاليت كرد؟
فكر مي كنم يكي از ويژگيهاي مهم دوران پست مدرن، مساله ي پراكندگي(Fragmentation) است و اين مساله باعث شده است كه در حوزه هاي بسيار متفاوتي قرار بگيريم و به تعبير داريوش شايگان در دنياي افسون زده اي زندگي مي كنيم كه مدام با هويت هاي گوناگون فكري و فرهنگي مواجه ايم و يكي از ويژگيهاي انسان معاصر، چند بعدي شدن او است.
با اين وصف ديگر نمي توان انتظار داشت كه انسان معاصر انساني تك بعدي باشد و در يك حوزه فعاليت كند. اما در مورد من يك اتفاق ديگر هم افتاده كه نقش مهمي در شكل گيري فضاي ذهني ام داشته است و آن مساله بي مكاني و عدم احساس تعلق خاطر به يك فضا است (كه اين هم از محصولات دوران پست مدرن است).
براي كسي كه در اقليم هاي متفاوت فرهنگي زندگي كرده است، بسيار سخت خواهد بود كه به يك اقليم دل ببندد و از آنجا من در فضاهاي متفاوتي مانند: ايذه، برازجان، اهواز، همدان، تهران و رشت زندگي كرده و مدام با مسائل تازه و گاهي متضاد برخورد كرده ام، شايد راحت تر باشد كه بتوانم در فعاليت هاي روزانه هم در حوزه هاي متفاوتي شركت داشته باشم. البته همواره اين خطر و جود دارد كه نتوان در هيچ حوزه اي به عمق نفوذ كرد.
به نكته خوبي اشاره كرديد، «عدم قابليت نفوذ به عمق»؛ به عبارت ديگر سطحي شدن در كليت امور، در عين حال به دوران پست مدرن هم گريزي زديد، اجازه بدهيد سوال كنم كه آيا فكر نمي كني كه در آغاز قرن ۲۱ صحبت از دوران پست مدرن كمي كهنه و نخ نما باشد. در مورد پارادوكس بين آگاهي حاصل از آنچه به «عدم تعلق» تعبير كرديد و اين «سطحي بودن» هم بيشتر توضيح بدهيد.
من فكر مي كنم هنوز در دوران پست مدرن زندگي مي كنيم؛ پست مدرن داراي گستردگي و وسعت بسيار زيادي است و بر چارچوب هايي كه سبك هاي قبل ازآن قرار مي گرفت، قرار ندارد. اما در مورد پارادوكسي كه فرموديد، به نظر من يكي از ويژگي هاي دوران پست مدرن سطحي شدن همه امور است؛ يعني عمقي كه در گذشته از آن تعبير مي شد، در اين دنياي «افسون زده» جديد قابل دسترس نيست.
گمان من اين بود كه نظرياتي همچون رئاليسم انتقادي، آوان- پاپ و ... كه با تاكيد بر فرهنگ مدياتيك و تغييرات آن در راستاي تكنولوژي اطلاعات و فرهنگ تعاملي حادث از آن، بيشتر در قرن ۲۱ كه در آستانه آن هستيم، مطرح باشند؛ ضمن آنكه من اصولا با اين نظر كه پست مدرنيسم را فرزندي «ناخلف» از مدرنيسم مي داند موافقم و نه بدون توجه به پايه هاي تشكيل دهنده نهضت هاي انديشمندانه پيش از خود آنچنانكه شما بدان اشاره كرديد.
نه، من با فرزند ناخلف بودن پست مدرن نسبت به مدرن موافق نيستم؛ اتفاقا همين مطلب كه شما در مورد تكنولوژي اطلاعات و تلعقات آن - حال به هر تعبير - اشاره كرديد، خود داراي پايه هاي غير قابل انكار در دوران پست مدرن هستند.
به عنوان مثال مي توانيم به بحث ابهام در انديشه پست مدرن اشاره كنيم، بدين معني پديده هايي كه همواره در زندگي اتفاق مي افتد داراي شفافيت قطعي و كامل نيستندو مدام معني آنها به تاخير مي افتند و هر لحظه در پرده اي از ابهام فرو مي روند يعني ما نمي توانيم برداشتي قطعي از يك پديده داشته باشيم .
شايد بهتر باشد اينگونه سئوال كرد كه مهمترين دغدغه هاي كاري شما در حال حاضر چيست؟
بطور كلي در حال انجام هر كاري كه باشم، آن كار مهمترين است، اما از آنجا كه دوره آموزشي من در گروه دكتري به پايان رسيده است و در ترم آينده پس از امتحان جامع بايد عنوان تحقيق رساله دكترايم را به تصويب برسانم، هم اكنون مهمترين دغدغه من دقيق كردن عنوان و چار چوب اين تحقيق است. حوزه كلي موضوع تحقيق من پيرامون نقد معماري است.
نقد معماري يكي از وجوه مهم در حوزه ادبيات معماري است كه به شرح، تفسير و سنجش انديشه ها و آثار معماري مي پردازد و بخش پر اهميتي از مباني نظري معماري محسوب مي شود، به طوري كه هرگونه تحقيق و نظريه در حوزه هاي مختلف معماري به نقد معماري به معناي عام آن متكي است. بنابراين پژوهش من در رساله دكتراي معماري متمركز بر نقد معماري، رويكردها و روش هاي مطرح شده پيرامون آن خواهد بود تا بتوانم در اين مسير به معيارهايي براي نقد معماري معاصر ايران دست يابم.
|
|
|
اهالي شمال شهر منتظر باشند
مدرن اما در آفريقا
انتظار مي رود با ساخت چنين مجتمع سينمايي بزرگي تدبيري هم براي مشكل ترافيك سنگين خيابان آفريقاانديشيده شود
مهرداد مشايخي
چندي است كه جواز ساخت چندين مجتمع سينمايي - تفريحي صادر شده است و با وجود مشكلات موجود و كندي روند پيشرفت، طرح ها را با وسواس و دقت خاصي دنبال مي شود. يكي از اين سينماها در حاشيه خيابان آفريقا (جردن) ساخته خواهد شد.
قطعا قرار گرفتن ساخت چنين مجموعه اي در ميان ديگر طرح هاي شهر مي تواند گامي در جهت رونق سينماها و ايجاد مكان هاي تفريحي براي پر كردن اوقات فراغت باشد اما در اين ميان اين را نمي توان فراموش كرد، مشكل ترافيكي تهران در خيابان آفريقا نيز نمود دارد و اهالي اين خيابان انتظار خواهند داشت كه در صورت احداث مجتمع بزرگي چون نمونه پيش رو، فكري هم براي مسايل ترافيكي متعاقب آن و حجم سنگين اتومبيل هاي در تردد، كه قطعا بيشتر خواهد شد، بكنند.
مسابقه براي طراحي نقشه
بعد از خريد زمين، كه باعث شد تا به خاطر آن وزارت مسكن و زارت ارشاد مكاتباتي با هم داشته باشند، كار براي طراحي نقشه ها شروع شده نقشه هاي مجتمع بين شركت هاي مختلف به مسابقه گذاشته شد.
كارهاي مطالعاتي كه شروع شد ، شركتCCL طرح هاي مطالعاتي جالبي را به مجريان طرح ارايه كرد. شركتCCL كه مجري طرح است با شركت كندوان يك مجموعه هستند و طرح هاي آرشيتكتي و معماري و سازه اي را با هزينه هاي ريالي ارايه داده اند و شركت كيفور انگليس هم مشاور در سازه است.
اما يكي از ويژگي هاي اين طرح ايمني بالاي آن است. نمونه اين ايمني را در عمق زمين و خاكبرداري جهت ساخت و ساز مي بينيم. بدين شكل مجري ناچار است به دليل عمق خاكبرداري از ديواره هاي جانبي حفاظت كند و به آنها استقامت دهد. اما در عمق زياد تنها سيستم حفاظت ميلينگ است كه مي تواند با فاصله ۳ متر به ۳ متر در ديواره هاي جانبي، راه مناسبي براي حفاظت از ديوار باشد. به اين شكل كه با اين فاصله ها، حفره هايي به عمق۱۵ متر ايجاد مي كنند و كابل هايي كه انتهاي آنها به صورت پنجه باز مي شود را به داخل اين حفره ها مي فرستند. با كشيدن اين كابل ها خاك ديواره ها فشرده مي شود و با قرار دادن پليت هايي در پشت اين فضاي ايجاد شده ديواره ها مقاوم مي شود.
گرچه براي مقاوم سازي مساحتي در حدود ۲۰ در ۱۵۰ متر با اين طرح هزينه زيادي خواهد شد، اما مزيت آن در جلوگيري از نشست ديواره هاي اطراف و مقاوم سازي و جلوگيري از تنه زدن خاك به ساختمان در زلزله بيش از اين ارزش خواهد داشت.
سيستم ايمني
گروه سازنده اين طرح اميدوار است بتواند روزانه حدود سي هزار نفر را به اين مجتمع بكشاند، اما چنين حجم وسيعي از آمد و شد نياز به ايمني بالا در ساختمان دارد. طراحان اين مجموعه مي گويند: بناي مجموعه دست كم ۴ ساعت در برابر آتش مقاومت دارد و در برابر زلزله اي با درجه ۵/۸ ريشتر صد درصد مقاوم و بعد از آن با هر نيم درجه بيشتر احتمال ۵ درصد تخريب وجود دارد.
سيستم آتش نشاني مجموعه يكي از حساس ترين سيستم هايي است كه قرارداد نصب آن از طريق واسطه با شركت هابيل آمريكا بسته شده است. اين سيستم در هنگام حادثه با پاشيدن آب به كف نقاطي كه حساسيت بيشتري دارند ايجاد امنيت مي كند.
فارغ از سيستم ايمني، يك طبقه امن در ۲۹ متري ايجاد خواهد شد كه تمام وسايل داخل آن ضد حريق خواهند بود. اين ارتفاع و طبقه به اين خاطر در نظر گرفته شده كه پله نردبان آتش نشاني تا اين ارتفاع مي رسد و ضمنا مكيدن هوا در اين طبقه كم است و احتمال كشيده شدن آتش به آن اندك. سيستم آب پاش و كف پاش آتش نشاني ساختمان به اين شكل عمل مي كند كه در هنگام وقوع حادثه به طور اتوماتيك وارد عمل مي شود. ضمنا پيام هايي هم از اتاق كنترل براي حاضران در ساختمان فرستاده مي شود كه از چه طريقي مي توانند خارج شوند، چه امكاناتي براي محافظت دارند و... . سه پله فرار هم در ساختمان در نظر گفته شده است كه درهاي آن فقط در مواقع اضطراري باز مي شود. آخرين مرحله از تكميل مسايل ايمني هم در نظر گرفتن يك باند فرود هلي كوپتر روي پشت بام است كه براي مواقع ضروري مثل انتقال مريض يا ديگر مواقع اضطراري در نظرگرفته شده است.
سالن هاي سينما و امكانات صوتي تصويري
اين سينما يك سالن ۱۲۰۰ نفره «سينه را »خواهد داشت كه قادر خواهد بود فيلم هاي عريض ۷۰ميلي متري را نمايش دهد. شش سالن ديگر سينما به ترتيب ۴۵۰ نفره، ۳۵۰ نفره، ۳۲۰ نفره و سه سالن ۱۲۰ نفره خواهد بود كه البته بنا به چيدمان، ظرفيت آنها ۱۰ تا ۱۵ درصد تغيير خواهد كرد.
براي طراحي و ساخت سيستم هاي صوتي و تصويري سالن ها، شركت هاي ناكاماچي، سوني و بز وارد مذاكره شدند. شركت« بز »كه قرار است سيستم صوتي و تصويري سالن ها و كل مجتمع را راه اندازي كند، همان شركتي است كه اين سيستم ها را در سازمان ملل هم راه اندازي كرده است. يكي از مشخصات بلندگوي هايي كه در سالن هاي اجتماع نصب مي شود اين است كه با افزايش يا كاهش دما و با كم شدن يا زياد شدن همهمه جمعيت صداي بلندگو بيشتر يا كمتر مي شود. در ضمن اين سيستم ها در سالن ها به شكلي نصب مي شود كه اين سالن ها قابليت تبديل شدن به سالن اجتماعات، كنفرانس، كنسرت موسيقي، سينما و سالن هاي چند منظوره ديگر را دارا باشند.
سيستم گرمايشي و سرمايشي
سيستم گرمايشي و سرمايشي اين ساختمان بايد زيربنايي در حدود ۲۶ هزار متر را گرم يا سرد نگه دارد، بنابراين سرمايه گذار مجتمع، تقاضاي نصب دستگاه هايي را داشت كه براي هر قسمت به طور مستقل توليد گرما و سرما كند. مجري طرح با شركت هاي كرير آمريكا و اوجنرال و هيتاچي ژاپن وارد مذاكره شده و از آنها خواست تا طرحي را ارايه كنند كه براي هر قسمت، از واحدهاي تجاري گرفته تا سالن ويديو پروژكشن سيستم گرمايشي و سرمايشي مجري را ارايه دهند، سيستمي كه بشود از اتاق كنترل وضعيت آن را در تمام ساختمان كنترل كرد.
قطعا چنين سيستمي علاوه بر صرفه جويي در انرژي، رفاه بيشتر حاضران و ساكنان ساختمان را در پي خواهد داشت.
پس از مطالعات طرح هاي ارسالي، اوجنرال و هيتاچي اين سيستم ها را نصب خواهند كرد.
امكانات رفاهي و تفريحي
پيشتر نوشته بوديم كه جبر زمانه و دست تقدير و البته همت صنف لوازم الكتريك باعث شد تا سينماداران لاله زار با نااميدي و از ته دل آه بكشند كه اينجا ديگر جاي ما نيست.
واقعا هم لاله زار ديگر جايي براي تفريح و قدم زدن و بهره مند شدن از هنر بازيگران تاتر و تماشاي فيلم نيست. حتي جمهوري هم چنين سرنوشتي دارد. حتي اگر كافه نادري و چند سينما هنوز در آن باقي مانده باشند. اما بايد بپذيريم كه تهران فضاها و محلات تفريحي جديدي مي طلبد. مجتمع سينماي جديدي كه در جردن احداث خواهد شد فاصله چنداني با پارك ملت و مراكز خريد ولي عصر نخواهد داشت. با اين ترتيب مي توان نتيجه گرفت تمركز فضاي تفريحي در آينده چنين محلات و مناطقي خواهد بود. علاوه بر آن مكان هاي تفريحي جديد به صورت مجموعه فرهنگي - تفريحي احداث مي شود تا كاربري بيشتري در فضاي كمتري داشته باشد. امكانات تفريحي اين مجتمع:
داخل اين ساختمان حدود ۱۸ پله برقي راه اندازي مي شود كه ارتفاع آنها بين ۴ تا ۹ متر خواهد بود و هفت آسانسور كه شركت فنلاندي كن آنها را راه اندازي مي كند، بخشي از عمليات جابه جايي را به عهده خواهد داشت.
نزديك به ۳۰۰ پاركينگ براي مراجعان در ۵/۵ طبقه زيرساختمان در نظر گرفته شده است كه طراحان اميدوارند با گرفتن جواز، يك طبقه ديگر اين تعداد را افزايش دهند.
نماي بيرون ساختمان از شيشه هاي دوجواره ساخته خواهدشد كه قابليت ارتجاع تا ۸ ميلي متر را خواهد داشت. حدود ۳۰۰ خط تلفن، سايت اينترنتي، ساتالايت و كافي نت، مجموعه ارتباطي را تشكيل مي دهند و مسوولان با امكانات ماهواره اي قادر خواهند بود مراسم سينمايي جهان را مستقيما روي پرده سينما به نمايش بگذارند. كافي شاپ، سالن بيليارد ۴۵۰ متري و سالن بزرگ بولينگ كه ۱۰ خط بولينگ استاندارد آن را شركت فونيك راه اندازي مي كند، از ديگر امكانات رفاهي مجموعه است .
رستوران، فست فود و رستوران بزرگ ۱۱۰۰ متري طبقه آخر كه ظرفيت پذيرايي ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر را دارد، سالن ويديو پروژكشن براي فيلم هاي انيميشن، فروشگاه هاي لوازم ورزشي، پوشاك و سالن ها و گالري هاي برپايي نمايشگاه هاي مختلف و سالن هاي نمايشگاه دايمي آثار سفال و موسيقي صدساله و سينما و اجراي برنامه هايي مثل شاهنامه خواني و نقالي قسمتي از برنامه ها و امكانات تفريحي و فرهنگي خواهد بود. راه اندازي اين مجموعه براي حدود ۱۴۰نفر اشتغال ايجاد خواهد كرد.
|
|
|