سعيده عليپور
از روزنه كوچك طياره كه نگاه مي كنيد تكه زميني سر از آب درآورده و ميان آبهايي كه زير نور خورشيد برق مي زند، خودنمايي مي كند. اينجا نه جزيره مهجور افتاده رابينسون كرزوئه است نه جزيره اسرارآميز كونا و سرنديپيتي. همان جايي است كه مرواريد خليج فارسش مي نامند و به گمان عده اي تفرج گاه افرادي است كه دستشان راحت تر به دهنشان مي رسد. اين موضوع را زماني بهتر درك مي كنيد كه سر چانه زدن براي خريد يك جنس، فروشنده و خريداران هاج و واج نگاهتان مي كنند.
جزيره كيش البته قبل از آنكه به سواحل مرجاني در كشور مشهور باشد يا با درخت هاي لوربش معروف شود وصف پاساژها و جنس هاي لوكسش بيشتر از هر چيزي پيچيده است.
جزيره گرچه از منظر جغرافيايي يكي از جنوبي ترين نقاط كشور محسوب مي شود اما بعد از آنكه از قيد و بند آزاد شد و نام منطقه آزاد به خود گرفت تبديل به يكي از قطب هاي اقتصادي كشور شد.
جزيره ۹۰ كيلومتر مربعي كيش با ۱۷ كيلومتر طول و ۷ كيلومتر عرض در ميان آب هاي شور خليج فارس درست ۱۲ كيلومتر پايين تر از كرانه ايران واقع شده است. گرچه كيش يكي از جزايري است كه از هزاران سال پيش نيز محل عبور و مرور بازرگانان محسوب مي شد و خاصيت مرجاني آن نيز در رشد آن موثر بوده است، با اين حال بايد گفت بخت با جزيره كيش يار بود چراكه درعين مهجوربودن ديگر جزاير خليج فارس توانست رشد مناسبي داشته باشد. به طوري كه سالانه حدود يك ميليون توريست به جزيره كيش سفر مي كنند.
حسن يعقوبي راننده يكي از فراوان تاكسي هاي است كه در خيابان هاي تميز جزيره منتظر شكار مسافر هستند. توضيح مي دهد ۲ سالي است كه از اراك به جزيره آمده و اتومبيل تاكسي اش را هم با سرمايه خودش و برادرش به طور شريكي خريده است. ماشينش تميز و زيباست و احتمالاً هم گران قيمت. از من مي خواهد كمربند ايمني ام را ببندم، زن و دو دخترش اراك پيش پدر و مادرش زندگي مي كنند، مي گويد: «اينجا درآمد الحمدالله خوب است ولي خب به همان نسبت هم هزينه ها بالاست. كرايه خانه زياد است، خورد و خوراك هم گران تمام مي شود.»
جمعيت جزيره كيش در سال ۱۳۳۵ ؛۸۱۶ نفر، در سال ۱۳۴۵؛۸۸۵ نفر، در سال ۱۳۵۵ ؛ ۴هزار و ۳۱۱ نفر، در سال۱۳۶۵؛ ۲هزار و ۸۵۸ نفر، در سال ۷۵ ۱۳؛۸هزار و ۴۵ نفر و هم اكنون جمعيت جزيره كيش به۲۰ هزار نفر مي رسد كه بيش از ۸۰ درصد آنها غيربومي هستند و در سال اخير درپي رشد اقتصادي كيش از ديار خود مهاجرت كاري كرده اند.
جالب اينجاست كه اكثريت ساكنان جزيره را مردان تشكيل مي دهند.
«اينجا هفت ماه هوا معتدل و خنك است، مسافر هم زياد است، انتظار نداشته باشيد كه جنس ارزان  گيرتان بيايد.» اين را يكي از فروشندگان گفت. راست هم گفت چراكه اگر به خيال گيرآوردن جنس ارزان به جزيره سفر مي كنيد زهي خيال باطل چراكه اينجا اگر گران تر از تهران خودمان نباشد ارزان تر چه عرض كنم. مردادماه كه گرمترين فصل سال است تقريباً جنس ها ارزان مي شوند. «خريداران حرفه اي هم بيشتر همان موقع سروكله شان پيدا مي شود.» اين را همان فروشنده گفت و توصيه كرد براي خريد وسايل برقي قشم مناسب تر از كيش است.
تازه تازه انگار جزاير مجاور هم يا راز سعادت را پيدا كرده اند يا يكي از بزرگان به يادش افتاده تا جزاير ديگر را هم مانند كيش محل تجارت كنند.
چهارنخل هاي بلند بالاي وسط پاساژ چهارطبقه كه آخرش هم سردرنياوردم مصنوعي بود يا طبيعي و آن اتومبيل زيبا كه قرار است به يك خريدار خوش شانس در سال اهدا شود به نظر كپي برداري جذابي از بازارهاي دبي باشد. به هرحال ۱۰ برگه خريد كه به ازاي حدود ۵۰ هزار تومان جنس از پاساژ موردنظر داده مي شود يك احتمال برد ماشين را نصيب شما مي كند.
عدنان مي گويد: «سه سال پيش يك نفر كه با اين گروه هاي فله اي براي خريد مي آيند، مجاني آمده بود كيش، خلاصه ماشين هم به اسمش درآمد، اما پول گمرك ماشين خيلي بالاست مخصوصا اين ماشين ها كه گران قيمت هم هستند، بعد هم يك چرخي با ماشينش داخل جزيره زد و فروختش.»
عدنان ۲۵ ساله كارگر پاساژ است. از صبح ساعت ۸ صبح تا شب ساعت ۱۲، كار مي كند، از بومي هاي جزيره است پدرش ماهيگير بوده اما خودش ترجيح مي دهد دنياي سنتي پدر را رها كند و به دنياي مدرن مهاجران ساكن كيش بپيوندد.
با همه گراني باز هم مشتاقند كه خريد كنند جنس هاي لوكس و فضاي زيبا براي خريد چيزهايي است كه شايد در خيلي از شهرهاي كشور وجود نداشته باشد.
از پاساژهاي كيش و هتل هاي زيبا و خيابان هاي مسطح و بدون چاله و چوله اي كه دو طرفش نخل كاشته شده است مي گذريم. از هر طرف كه برويد به ساحل مي رسيد جايي كه تازه ساعت ۱۱ شب به بعد مسافران فارغ شده از خريد كنار آب مي نشينند و ماهي هاي كف آب را كه با لامپ هايي كه دور و بر ساحل كار گذاشته اند نمايان مي كند، مي شمرند. پر از ماهي...
آنسوتر هم جواني هنرنمايي مي كند. انگار كه رسم باشد آنها كه از حجم سازي سررشته اي داشته باشند يا استعداد نهفته اي دارند صورتكي رو به آسمان با شن ها و ماسه هاي ساحل مي سازند. صورتك زني يا مردي و آنها هم كه هنري ندارند بي خيال از روي صورتك ها عبور مي كنند، به آني ويرانش مي كنند و يا اگر خيلي خوش شانس باشند تا چند ساعت ديگر كه آب دريا به دليل جزر و مد جلو مي آيد و از بينشان مي برد، دوام مي آورند.
ولي آفتاب غروب خورشيد را در ساحل غربي كيش در كنار كشتي يوناني كه از ۴ مرداد سال ۴۵ در ساحل غربي درست روبه روي محل غروب خورشيد به گل نشسته را از دست ندهيد. براي ديدن كشتي يوناني احتياج به هيچ چيز نيست نه بليت نه پول... برخلاف اكثريت باقيمانده مثل آكواريوم آبي يا قنات آب شيرين كيش كه مربوط به هزاران سال پيش است.
درختان لور هم با آن شكل و شمايل عجيبشان آن تنه اي كه مجموعه اي از شاخه هاي باريك در هم پيچيده شده است تقريبا به درختي كه خانواده دكتر ارنست روي آن زندگي مي كردند شباهت زيادي دارد روي شاخه هاي كهنسال ترين درخت لور يا انجير معابد كه در دره پرتغالي ها واقع شده تكه پارچه هايي كه به حرم ها بسته مي شود ديده مي شود. گرچه بوميان منطقه اعتقادي به حاجت دادن اين درخت ندارند اما به نظر مي رسد هيبت عجيب درخت اين توهم را براي مسافران ايجاد كرده باشد كه «شايد درخت جادويي است.»
گرچه مي گويند جزيره كيش از آن جهت كه يك جزيره مرجاني است هر صد سال يك سانتي متر رشد مي كند اما به گمانم هيچ كس به اين دليل كه صد هزار سال ديگر بر متراژ ملكش ۱۰ متر افزوده شود در كيش سرمايه گذاري نمي كند اما اينجا سرمايه تان خيلي كمتر از اينها رشد مي كند. جايي كه قرار است تكه اي از آنچه در كشور يافت نمي شود از پشت ويترين به مردم هم نشان داده شود؛ خيابان هاي تميز، قانون، آرامش و ...
پس براي ديدن همه اين عجايب داخل خطوط مرز خودمان عجله كنيد.

در صورت مديريت صحيح مناطق و بهره مندي جوامع پيراموني از درآمدهاي حاصل از اكوتوريسم، افراد محلي به محيط باناني جدي تبديل خواهند شد. سازمان حفاظت محيط زيست با سپردن حفاظت مناطق به بخش خصوصي و به عهده گرفتن وظيفه نظارت به چه فرآيندهايي دست مي يابد؟
تا چند سال پيش به عضويت در يكي - دو سازمان غير دولتي(NGO) سبز افتخار مي كردم. هنوز هم دلبستگي زيادي به اين سازمان ها دارم و براي نيت هاي پاكشان احترام زيادي قايلم. اما راستي واقعا كليد متوقف كردن روند تخريب منابع طبيعي كشورمان دست چه كسي است؟ اكنون يافته هايم را با شما قسمت مي كنم:
اگر به نقشه مناطق حفاظت شده ايران توجه كرده و مساحت اين مناطق را با هم جمع كنيد به عددي در حد چهار ميليون هكتار مي رسيد. اخيرا نيز صحبت از ايجاد چند منطقه حفاظت شده ديگر با وسعتي حدود دو ميليون هكتار به ميان آمده. اما راستي آيا واقعا سازمان حفاظت محيط زيست قادر است به تنهايي از اين گستره شش ميليون هكتاري حفاظت كند؟ آيا سازمان حفاظت محيط زيست حفاظت از مناطق را جدي نگرفته يا به تنهايي از عهده حفاظت از اين گستره وسيع برنمي آيد؟ چگونه است كه ما در گذشته در «خوش ييلاق» در حدود سه هزار راس آهو داشتيم و امروز جمعيت آهوي «خوش ييلاق» به صد راس هم نمي رسد! تغييرات صورت گرفته در بستر زماني بيست و چند ساله اخير مهمترين دليل اين ناتواني است. افزايش تعداد سلاح هاي در دست شكارچيان داخلي و وسايل موتوري و حتي افزايش جمعيت، همگي دست در دست يكديگر داده و موجب شده اند كه ديگر نتوان با آن ديدگاه شكارباني سابق اقدام به حفاظت از اين مناطق كرد و اين حقيقتي است كه بايد آن را پذيرفت. بزرگي حرف خوبي مي زد. او مي گفت: «سازمان حفاظت محيط زيست، امروز مانند خانواده اي است كه فرزندان بسيار دارد و خود از نگهداري ايشان ناتوان است. در اين شرايط بهتر است بخشي از اين فرزندان كه قادر به نگهداري شايسته از ايشان هستند سپرده شوند و والدين اين خانواده نقش كنترل كننده اين فرآيند را ايفا كنند.» اين كاري است كه در بسياري از كشورهاي ديگر جهان نيز صورت گرفته. در واقع در اين كشورها، سازمان حفاظت محيط زيست بيش از آنكه نقش مجري را در امر حفاظت ايفا كند، به عنوان ناظر بر درستي روند حفاظت عمل مي كند.
انجام چنين كاري امكان پذير است و سازمان حفاظت محيط زيست در بخشنامه سال ۱۳۷۶ سازمان مديريت و برنامه ريزي به واگذاري حفاظت مناطق آزاد به متقاضيان بخش خصوصي و نظارت بر بهره برداري پايدار از اين مناطق ترغيب شده است.
در شرايط كنوني تنها راه حفاظت از اين ميراث ملي رو به نابودي، واگذاري حفاظت از بسياري از بخش هاي مناطق چهارگانه به بخش خصوصي در مقابل بهره برداري پايدار اقتصادي از مازاد توليد طبيعي اين مناطق است. در چنين شرايطي سازمان حفاظت محيط زيست مي تواند با تمركز نيروهاي تحت اختيار خود، حفاظت از مناطقي كه از حساسيت اكولوژيكي بالاتري برخوردارند را به عهده گيرد. فقط در چنين شرايطي است كه امكان حفاظت بسيار دقيق و اجراي قوانين و مقررات محيط زيست به تمام و كمال فراهم مي شود. در صورت اجراي درست اين طرح مي توان با دادن منابع درآمدي جايگزين به افراد بومي از بهره برداري افراطي ايشان به دليل نيازمندي هاي غيرقابل انكار از طبيعت جلوگيري كرد. انجام چنين كاري دشوار، اما امكان پذير است. اين يك واقعيت است كه بهترين محيط بانان هم با شرايط كنوني قادر به جلوگيري از ورود افراد متخلف محلي به مناطق حفاظت شده و غارت اين مناطق با ارزش توسط ايشان نيستند. از طرف ديگر اگر عادلانه قضاوت كنيم، جوامع بومي ميزبان مناطق با ارزش طبيعي حق دارند از ميراث طبيعي پيرامون خود بهره برداري كنند. در واقع هيچ كس نمي تواند و نبايد ايشان را از اين حق طبيعي محروم كند. منتهي مهم اين است كه با مديريت صحيح به اين بهره برداري جهت داده شود. در اين صورت همان شكارچي متخلف محلي، تبديل به بهترين حافظ منطقه مي شود. چنانكه در گذشته نيز هر جا مديريت صحيحي بر مناطق صورت گرفته، شاهد حفاظت منطقه توسط زبده ترين شكارچيان محلي بوده ايم.
و اما چگونه مي توان به اين هدف ايده آل دست يافت؟
در اينجا با چهار بخش تاثيرگذار مواجهيم: ۱- سازمان حفاظت محيط زيست -۲ سرمايه گذاران بخش خصوصي -۳ جوامع ميزبان -۴ گردشگران كه به نوعي نماينده افكار عمومي جامعه هستند. طرح اصلي مشخص است. سازمان حفاظت محيط زيست حفاظت از منطقه اي را به بخش خصوصي واگذار مي كند. بخش خصوصي با استفاده از نيروهاي بومي از آن حفاظت مي كند و مازاد توليد طبيعي منطقه را به گردشگران مي فروشد.
در اين مسير، البته چالش هاي بسياري وجود دارد. شايد يكي از حساس ترين اين چالش ها مربوط به بهره برداري غيراصولي ميزبانان از مناطق تحت حفاظت باشد. اينجاست كه نقش گردشگران و سازمان هاي غيردولتي طرفدار محيط زيست به عنوان نمايندگان افكار عمومي حساسيت پيدا مي كند. اين گروه ها بايد كاري كنند كه تنها در سايه رعايت اصولي ضوابط زيست محيطي و بهره برداري پايدار از منطقه، مسافران به سفر به چنين مناطقي ترغيب شوند. در واقع اگر شهروندان ايراني و گردشگران خارجي بپذيرند كه ميراث طبيعي موجود در اين مناطق در درجه اول متعلق به تمامي انسان ها و از جمله خود ايشان است، تنها زماني به سفر به اين مناطق و صرف هزينه در مقابل خدمات توليد شده در محل راغب خواهند شد كه بهره برداري از اين مناطق حالت اصولي و پايدار داشته باشد. به عبارتي تنها در صورتي مي توان به حفاظت و بهره برداري پايدار از منابع طبيعي اميدوار بود كه هر چهار بخش مذكور دست در دست هم داده و به اهميت فعاليت خود معترف باشند. اين امر البته تحقق يافتني است و ضرورتي است كه تن دادن به آن براي حفاظت از ميراث طبيعي و حتي فرهنگي ايران زمين، اجتناب ناپذير است.
دامدار «ميانكاله»، شكارچي «خوش ييلاق» و جنگل نشين «گلستان» فقط زماني به بهره برداري غيراصولي خود از اين مناطق با ارزش پايان مي دهد كه به منبع درآمد بهتري و سهل الوضول تر دسترسي پيدا كنند. بخش دولتي بايد ناظر بر بهره برداري اصولي بخش خصوصي از اين مناطق باشد و نمايندگان افكار عمومي و اكوتوريست ها نيز بايد در مقياس بالاتر بر اين دو نظارت كنند و تنها زماني براي بازديد از منطقه اي پول خرج كنند كه بدانند طرح هاي اكوتوريستي در آن منطقه به درستي اجرا مي شوند.
پورنگ پورحسيني

دكتر ريموند ديتمارس 
قسمت بيست و دوم 
به اصطبل رفتم، تكه اي پارچه تنظيف برداشتم و سراغ يك پيكاري دست آموز رفتم. (پيكاري: نوعي خوك وحشي مكزيكي-م.) اين جانور يك غده روغني در پشت خود دارد كه داراي بوي اشتهاانگيزي است.
غده را فشار دادم و دستمال را به مايع آغشتم و آن را به سرتاپاي خوك كشته شده - غذاي پيتون ها و سوسمارها- ماليدم. فكر من درست بود.
ماري با شنيدن بوي اشتهاآور پيكاري از لاشه خوك، ناگهان سر بلند كرد و لاشه را با ولع تمام بلعيد. جالب اينكه از آن پس به حال عادي برگشت و به هنگام گرسنگي، همچون ديگر مارها، بدون نياز به استفاده از ماده اشتهاآور يا محرك ديگر، خودش اقدام به خوردن مي كرد.
اولين سفر ماجراجويانه من براي آوردن مجموعه متنوعي از حيوانات به پارك، داستان مفصلي است. اگرچه اين يك سفر عادي براي خريد حيوانات بود و قرار نبود شخصا اقدام به گرفتن حيوانات كنم.
مقصد اروپا بود و من يكي از كشتي هاي راحت و آهسته شركت حمل و نقل دريايي آتلانتيك را براي بازگشت انتخاب كردم. در آن زمان كشتي هاي اين خط دريايي داراي يك طبقه مخصوص حمل اسب بود. بدين ترتيب من به آساني توانستم اجازه مخصوص حمل حيوان هايم را بگيرم و جاي كافي براي گذاشتن ۴۰ قفس حاوي گونه هاي مختلف را در اختيار داشته باشم.
محموله كاملي از پستانداران، پرندگان و خزندگان جالب گرد آورده بودم. دو نفر از مهترهاي كشتي را براي كمك در نگهداري حيوانات و تميز كردن قفس ها كه بايد هر روز صبح انجام مي شد، استخدام كردم. مهترها غذاي حيوانات را عصر هنگام از يخچال مي آوردند و من خودم در برنامه تغذيه حيوانات شركت مي كردم. تميز كردن سه ساعت و غذا دادن دو ساعت طول مي كشيد. بين عوض كردن لباس و حمام كردن، وقت كمي داشتم كه روي عرشه بروم و به ديگر مسافران كشتي كه عبارت بودند از بيست و چند نفر آدم متظاهر، يك بانوي ثروتمند كه كشتي كم سرعت را دوست مي داشت و چند نفر ديگر، بپيوندم.

گونهella subgutturosa:zGa
خانواده:گاوسانانBOVIDAE
راسته: زوج سمان سم شكافتهARTIODACTYLA
ردهMammalia:
جثه متوسطي دارد. نرها شاخ هاي بربطي شكل نسبتا بلندي دارند كه طول آن گاهي از ۴۵ سانتي متر تجاوز مي كند. شاخ ها در قاعده نزديك به هم اند، سپس به طرف خارج و بالا انحنا پيدا مي كنند. (نوك شاخ ها قدري به سمت داخل پيچيده اند، شكل آنها از پهلوS مانند و از جلو شبيه چنگ است). ماده ها فاقد شاخ اند، ولي گاهي شاخ هاي كوچكي دارند. موهاي بدن شني متمايل به قهوه اي است.
رنگ آهوهاي مسن، به خصوص نرها روشن تر، و گاهي كرم رنگ است. در زير گلوي آهوها، به خصوص نرها برآمدگي گواتر مانندي ديده مي شود. طول سر و تنه ۹۰ تا ۱۳۰ سانتي متر، وزن ۲۰ تا ۴۵ كيلوگرم است.
در مناطق استپي و بياباني زندگي مي كند و در اغلب دشت هاي كشور ديده مي شود. دشمن طبيعي مهم آن يوز، گرگ و كاراكال است.
تا اواخر دهه سال ۱۳۵۰ تعداد زيادي آهو در اغلب دشت هاي كشور مشاهده مي شد. (براي مثال در سال ۱۳۵۶ متجاوز از ۱۰ هزار راس آهو در منطقه موته اصفهان، ۷هزار راس اطراف دامغان، ۵ هزار راس اطراف سمنان وجود داشته است.)
به علت شكار بي رويه اي كه اغلب به وسيله موتورسيكلت و اتومبيل در روز و شب صورت مي گيرد، نسل آن تقريبا در كليه مناطق غيرحفاظت شده كشور نابود شده است.
در حال حاضر بيشترين جمعيت در مناطق موته اصفهان، پارك بمو در فارس، دشت سهرين در زنجان، پارك ملي گلستان، منطقه ممنوعه بيدو در كرمان، منطقه كالمند در يزد و جزيره خارك وجود دارد.
در سال ۱۳۶۳ تعداد ۳۰ راس آهو توسط نگارنده و با همكاري محيط بانان از جزيره خارك زنده گيري و در جزيره كيش رها شدند.
طبق سرشماري انجام شده در سال ۱۳۷۳، تعداد آنها به ۲۵۰ راس بالغ شده است.

در واپسين روزهاي سال گذشته بيش از ۲ هزار اصله درخت در منطقه جنگلي جوربند شهرستان نور قطع شد.
با افزايش قيمت زمين در اين منطقه، چپاولگران منابع طبيعي با حمله به حاشيه جنگل شروع به قطع درختان كرده اند كه با اطلاع يافتن ماموران سازمان جنگل ها و مراتع و كمك نيروهاي انتظامي اين تجاوز متوقف شد. اما متاسفانه بخشي از جنگل هاي ارزشمند شمال كشور به طمع سودجويان به نابودي كشيده شد. به گفته برخي از كارشناسان درحالي كه با تصويب طرح صيانت از جنگل هاي كشور اميد به كاهش بهره برداري از جنگل ها مي رفت اما هنوز هم عدم نظارت دقيق بر عرصه هاي طبيعي كشور را شاهد هستيم. اين كارشناسان معتقدند كه راه اندازي و احداث جاده تهران - شمال كه از اين مناطق مي گذرد موجب افزايش بي سابقه قيمت اراضي منطقه شده كه به طبع آن دلالان زمين با پيشنهادهاي بالا، زمين هاي زراعي كشاورزان را خريده و آنها را به شهرك ها و مراكز مسكوني و خدماتي تبديل مي كنند و كرده اند. همين امر موجب افزايش طمع افراد سودجوي محلي شده كه به حاشيه جنگل ها هجوم آورده و شروع به آبادكردن (!) آن كرده اند و بدين ترتيب كار ماموران اندك سازمان جنگل ها و مراتع كشور در ايجاد و پيشگيري از وقوع چنين حوادثي دشوارتر مي شود.

يك تمساح پوزه كوتاه ايراني در شهرستان چابهار زنده گيري شد. اين تمساح كه ۸۴/۱ سانتيمتر طول و ۲/۲۳ كيلوگرم وزن دارد با خشك شدن سد شيرگوار تقريبا از مرگ نجات يافت و به منطقه «وت گت» منتقل شد.
مهندس حسيني رئيس اداره محيط زيست شهرستان چاربهار ضمن اعلام اين خبر گفت: «در حال حاضر حدود ۳۰۰ تمساح پوزه كوتاه در زيستگاه هاي رودخانه سرباز راسك، باهوكلات، سدپيشين و رودخانه كاجو در پير سهراب زندگي مي كنند.»
تمساح پوزه كوتاه نادرترين نوع تمساح است كه در زيستگاه هاي چابهار زندگي كرده، طول اين حيوان به طور متوسط ۵/۳ متر است.

فعاليت هاي گسترده سازمان حفاظت محيط زيست درجهت جلوگيري و كاهش آلودگي هواي شهر تهران چندسالي است كه به طور جدي با همكاري شركت هاي خارجي ازجمله ژاپني ها پيگيري مي شود. برهمين اساس در چارچوب طرح جامع كاهش آلودگي هوا، سازمان حفاظت محيط زيست با همكاري شركت نيرومحركه درنظر دارد موتورسيكلت هاي دوزمانه دنده اي را كه به دليل عدم احتراق كامل و خروجي اگزوز زيان آور و مضر براي محيط زيست هيچگونه تطابقي با استانداردهاي جهاني ندارند از رده خارج كرده و موتورسيكلت هاي چهارزمانه استاندارد را جايگزين سازند.
شما هم مي توانيد با مراجعه به نمايشگاه مركزي شركت نيرومحركه با ارايه مدارك از تسهيلات طرح «موتورسيكلت سبز » برخوردار شويد.

به منظور جاانداختن فرهنگ سفر و گردشگري در بين مردم و همچنين تشويق واحدهاي اقامتي و پذيرايي براي ارايه خدمات بهتر، در سال جاري براي اولين بار بهترين هاي اين صنعت معرفي و به آنها جوايز اهدا مي شود. رحيم زيوري رضاپور دبير ستاد اجرايي جايزه سالانه گردشگري در گفت وگو با خبرگزاري مهر گفت: «بر اساس اين طرح، هر سال بهترين موسسات، شركت ها و سازمان هاي فعال در صنعت گردشگري به انتخاب هيات داوران برگزيده مي شوند و همزمان در روز جهاني جهانگردي نشان گردشگري و لوح تقدير به برگزيدگان اهدا خواهد شد.» وي انتخاب بهترين واحدهاي اقامتي، آژانس ها و شركت هاي مسافرتي، راهنمايان تور، رسانه هاي اطلاع رساني، موسسات تبليغاتي و حاميان صنعت گردشگري را از برنامه هاي اصلي اين طرح برشمرد و گفت: «برگزاري جشنواره هاي سفر به منظور فرهنگسازي براي ايرانگردي، از اهداف ديگر طرح است.»

همانطور كه ساختمان هاي باشكوه اهرام مصر و تخت جمشيد و آسمانخراش هاي امروزي نشانه بزرگي از تمدن بشر محسوب مي شوند. ساختمان باشكوه شهر موريانه ها نيز علامت بارزي از تمدن آنهاست. در شهر موريانه ها ماموران رفت و روب با كيسه هايي كه به زير شكم دارند زباله ها را جمع آوري كرده و در محفظه هاي مخصوص بزرگي مي ريزند كه بعداز آن موريانه هاي متخصص، آنها را به غذاي مطبوع و مفيد تبديل مي كنند، موريانه ها بيشتر از چوب تغذيه مي كنند و در دماي كمتر از ۲۶ درجه نمي توانند زندگي كنند به همين خاطر براي تعديل حرارت لانه، تكه هاي ريز چوب و علف هاي مرطوب را جمع آوري كرده به داخل لانه آورده تا با تبخير، هواي متعادلي به وجودآيد. لانه هاي متعدد با ترتيب هندسي در فواصل معيني از هم قرار مي گيرند و هر لانه مانند يك شهر كامل به تمام تجهيزات لازم زندگي مجهز است و داراي خيابان ها و معابر منظم و متعددي است كه به مركز شهر كه مقر خاندان سلطنتي (شاه و ملكه) است متصل مي شود و همچنين داراي طبقات و حجرات متعدديست كه هريك از آنها براي منظور خاصي ساخته شده است. حتي اگر تعجب نكنيد يك طبقه مخصوص گورستان نيز در اينجا وجود دارد.

در گزارش چندوقت پيش با عنوان «پزشكان ناموفق انگليسي» كه داستان زندگي اوخ و پيتاچوك، دو گراز دريايي دلفيناريوم كيش، را به تصوير كشيده بوديم، دكتر ملوك پور متخصص جراحي عنوان شده بود، ايشان حراج دامپزشك هستند.