|
خطري بزرگ در كمين جوانان
|
|
|
ليلا خاكسار
مواد مخدر صنعتي خطري است كه نسل جديد را تهديد مي كند. چندي است كارشناسان در مورد خطر اين مواد هشدار مي دهند و جوانان و مسئولين را به آگاهي فرامي خوانند، اما عليرغم همه اينها سوداگران به كار خود مشغولند و تلاش و تبليغات وسيعي براي جذب جوانان به كار گرفته اند.
اگرچه خطر مواد مخدر اعم از سنتي و صنعتي همه كشورها را تهديد مي كند، اما كشور ما به دليل شرايط خاص جغرافيايي و هم مرزي با بزرگترين توليد كننده مواد مخدر در جهان (افغانستان) از مشكلات بيشتري برخوردار است. قرص هاي اكستازي يا به عبارتي قرص هاي شادي آور نوع جديدي از مواد مخدر است كه مسأله شيوع آن در بين جوانان مدتي است موضوع بحث داغ اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي شده است. مسئولين نيروي انتظامي معتقدند: آنچه از اين قرص ها كشف شده رقم بالايي نيست و به نظر مي رسد كه در قضيه قرص هاي اكستازي بزرگنمايي مي شود. مسئولين مبارزه با مواد مخدر پنهان كاري مصرف كنندگان قرص هاي اكستازي را علت اصلي نبود آمار دقيق مي دانند. اما واقعيت چيست و چگونه مي توان به خانواده نگران در اين مورد اطمينان خاطر داد، آيا شيوع قرص هاي جديد روانگردان هياهوي مطبوعات و محافل خبري است يا در عمق جامعه مشكلي سر به گشودن آغاز كرده است كه اگر دير بجنبيم بخش قابل توجهي از بهترين نيروهاي جوان كشور را از بين خواهد برد؟
دبير كل ستاد مبارزه با مواد مخدر، در زمينه اعتياد به مواد مخدر صنعتي، نبود آمار دقيق را خاطرنشان مي كند و مي گويد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، در سال ۸۰-۸۱ تنها در حد مراجعات به اورژانس ها، تعداد مصرف كنندگان مواد مخدر صنعتي را ۵۰ هزار نفر اعلام كرده است.
مشاور رئيس جمهوري همچنين در زمينه آمار اعتياد دانش آموزان و دانشجويان كشور مي گويد: ستاد مبارزه با مواد مخدر براي تعيين دقيق اين آمار، شاخص مهم «افراد دستگير شده و زندان رفته از سال ۷۶ تا نيمه دوم سال ۸۲» را در نظر گرفته كه براساس آن كل سهم مجموعه دانش آموزي و دانشجويي از كل يك ميليون و ۴۰۰ هزار نفر دستگيري، تنها ۱/۱ درصد بوده است. بر اين اساس آمار اعتياد در بين دانشجويان و دانش آموزان به ترتيب ۳ درصد و ۸ درصد بوده است.
به گفته وي، اين آمار نشان مي دهد كه آمارهاي اخير اعلام شده در زمينه اعتياد دانش آموزان و دانشجويان بر مبناي نمونه گيري هاي مقطعي و ناقص در محيطي خاص بوده و اين را نمي توان به كل كشور تعميم داد.
به اعتقاد مشاور رئيس جمهوري، اساساً شيوه دقيق جمع آوري اطلاعات در كشور وجود ندارد و از آن جا كه عليرغم اصلاحات صورت گرفته، هنوز نگاه به معتاد در كشور، مجرمانه است، لذا معتادان، مخفي مانده و نمي توان آمار دقيقي از آنها به دست آورد.
مدير كل امور درمان و بازتواني ستاد مبارزه با مواد مخدر نيز معتقد است: دستگاههاي امنيتي خارج از كشور مي خواهند ايران را خط ترانزيت مواد مخدر صنعتي معرفي كنند. به گزارش اينترپل از سال ۹۸ به بعد كشفيات اكستازي سير صعودي داشته است. مسير ترانزيت اين مواد از غرب به شرق و از محور ايران است. به اعتقاد كارشناسان جوان بودن جمعيت ايران، رشد شهرنشيني و سهل بودن دسترسي و مصرف مواد مخدر صناعي و... از عوامل مهم شيوع مصرف اين مواد در كشور است. ستاد مبارزه با مواد مخدر از شناسايي ۴۰ هزار مصرف كننده مواد مخدر صنعتي در كشور خبر مي دهد. از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۰۰ ميزان مصرف اكستازي و آمفتامين ها به ترتيب ۷۰ و ۴۰ درصد رشد داشته است. به عقيده دكتر هاشمي اين وضعيت براي نسل آينده بسيار خطرناك است. او مي گويد: دستگاهها نسبت به ورود و مصرف مواد مخدر صنعتي حساسيت زيادي نداشته اند و البته شكل و تنوع اين مواد هم در شناسايي آنها دشواري ايجاد مي كند.
سايت هاي خبري اينترنتي چندي پيش خبر دادند كه قرص هاي اكستازي در رقابت با ديگر مواد مخدر به رتبه دوم رسيده اند. اين خبر در وهله اول تعجب كساني را برانگيخت كه تاكنون مي پنداشتند اكستازي ماده مخدر نيست و بر اثر تبليغات دروغ، اين ماده را نشاط آور مي دانستند.
اكستازي براي مدت هاي مديدي جهت رفع افسردگي هاي شديد تجويز مي شد اما عوارض منفي آن و از جمله تشديد افسردگي باعث شد تا كمتر به آن توجه شود. در سال ۱۹۸۸ پزشكان هلندي اكستازي را ماده مخدر تشخيص دادند. اين ماده اگر چه اعتياد جسماني ايجاد نمي كند اما موجب نابودي سلول هاي مغزي شده و سيستم عصبي مغز را تحت تأثير قرار مي دهد.
در اواخر دهه ۸۰ با اوجگيري گرايش جوانان انگليسي به موسيقي تكنو، مصرف اين قرص ها در ميان آنان گسترش يافت. اكنون آمارها حاكي از آن هستند كه نوجوانان انگليسي در دوره سني ۱۲ تا ۱۵ سال بيشترين مصرف كنندگان اكستازي هستند. در اسكاتلند اجساد جواناني كشف شده كه بر اثر مصرف اكستازي مرده اند. در بسياري موارد قرص هاي مصرفي توسط اين افراد ناخالصي هاي زيادي داشتند. برخي قرص هاي اكستازي از ال.اس.دي و يا حتي مواد مخدر ديگري مثل آمفتامين تايلتامين، هروئين يا كوكائين تشكيل شده اند و برخي قرص هاي مكشوفه حتي درصد كمي از اكستازي هم نداشتند ولي به اين اسم فروخته مي شدند. در ايرلند مصرف اين قرص ها معضلي شده بود اما با فشار پليس اكنون كاملاً مهار شده است. در فرانسه اكستازي طرفداران زيادي دارد. در آلمان و اتريش هم رشد مصرف اكستازي بالاست. در ايتاليا مصرف اكستازي نوسان دارد و گاهي افزايش مي يابد.
در ايران هم اكنون به راحتي مي توان اين قرص ها را با قيمت هايي نه چندان بالا تهيه كرد اما بزرگترين مشكل تقلبي بودن آنهاست.
اكستازي از خانواده آمفتامين هاست كه آثار تحريك كنندگي دارد. اين ماده اولين بار توسط كارخانه داروسازي مرك آلمان ساخته شد تا چاقي را درمان كند. مدتي نيز به عنوان داروي اعتراف گيري و شست وشوي مغزي در ارتش آمريكا مورد استفاده قرار گرفت.
قرص اكستازي در ميهماني هاي ريو استفاده مي شود و موجب انرژي زيادي در مصرف كنندگان كه اغلب نوجوانان هستند، مي گردد. اين گونه ميهماني ها معمولاً در فضاي باز برگزار مي شوند.
اكستازي ميل خوردن و خوابيدن را كم مي كند. فروشندگان اين قرص ها مي گويند: مصرف آنها خطري ندارد و باعث آرامش و افزايش ادراكات مصرف كننده مي شود. اما اين حالات بسيار گذراست و پس از گذشت چند روز بدترين لحظات زندگي براي فرد آغاز مي شود.
در فاصله سالهاي ۱۹۹۸ تا ۱۹۹۹ مرگ و مير بر اثر مصرف اكستازي ۴۰۰ درصد افزايش پيدا كرد و اكثر قربانيان كمتر از ۲۵ سال سن داشتند. از جمله علل افزايش مصرف اكستازي تبليغات نادرست در مورد آن است زيرا مبلغان آن مي گويند: مضرات آن از الكل كمتر است. حال آنكه شروع مصرف آن حتي به عنوان يك تجربه هم ممكن است مرگ آور باشد. بنابر آمار سازمان غذا و داروي آمريكا احتمالاً در سال جاري شمار مصرف كنندگان اين قرص در آمريكا به ۵/۶ ميليون نفر خواهد رسيد.
آنچه مسلم است جامعه ايران، جامعه جواني است و جوانان با همه شور و نشاط، توان و خلاقيت هايي كه دارند، هميشه به دنبال تجربه هاي نو هستند كه گاهي اوقات اين تجربه ها، خطرناك خواهد بود. بخشي زيادي از اين جوانان در مقاطع مختلف دانشگاهي مشغول به تحصيل هستند و با توجه به دلمشغولي اصلي آنها كه تحصيل است از مواجه با چنين خطراتي در امان نيستند.
محسني مدير كل حراست وزارت علوم مي گويد: كميته اي براي بررسي تخلفات دانشجويان وجود دارد كه برخي مواقع در مورد اعتياد دانشجويان نيز بررسي هاي انجام مي دهد. اما نكته واضح اين است كه اين موضوعات در ميان دانشجويان از درصد بسياري پاييني برخوردار است و اگر هم باشد به اندازه اي نيست كه بتوان آن را مطرح كرد. فرد معتاد قبل از هر چيزي چهره اش بيانگر گرفتاري او است و ما خوشبختانه با اين گونه چهره ها كمتر مواجه هستيم.
وي در مورد مصرف قرص هاي اكستازي در ميان دانشجويان گفت: در مورد اين قرص ها بررسي خاصي صورت نگرفته و آنچه كه در آمار و اطلاعات وجود دارد در مورد دانش آموزان و دانشجويان رقم بسيار پاييني است كه بهتر است رسانه ها از بزرگنمايي آن جلوگيري كنند.
|
