سه شنبه ۹ تير ۱۳۸۳ - شماره ۳۴۲۲
اقتصاد
Front Page

نگاهي به ششمين نمايشگاه خودرو
ادغام، رقابت...
009822.jpg

اگر چه نمايشگاه خودرو ششمين سال برگزاري خود را پشت سر گذاشت اما تغيير چشمگيري نسبت به سالهاي گذشته نداشت. مهمترين ويژگي نمايشگاه امسال حضور پررنگ و گسترده دو خودروساز عمده داخلي يعني ايران خودرو و سايپا بود كه بخش وسيعي از فضاي نمايشگاه را به خود و شركت هاي تحت پوشش اختصاص داده بودند
محمد علي خسروي : برگزاري نمايشگاه هاي بين المللي شيوه رايجي در تعامل اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي در همه نقاط جهان است و همه روزه شاهد افتتاح نمايشگاههايي با موضوع ويژه و يا عمومي در يكي از كشورهاي جهان هستيم.
برگزاري اين نمايشگاه به خودي خود مفيد است و به تعامل دروني اقتصاد منجر مي شود و گروه هاي مختلفي از مردم با ديدار از اين نمايشگاه ها سرگرم مي شوند.
در سطح كلان برگزاري نمايشگاه هاي بزرگ بين المللي به تعامل كشورها با يكديگر در زمينه هاي گوناگون كمك مي كند.
علاوه بر اين كه شركت ها و نمادهاي داخلي با عملكرد همتايان خود در خارج آشنا مي شوند و به تبادل اطلاعات مي پردازند. عموم مردم نيز با ديدار از اين نمايشگاه ها آگاهي بيشتري در مورد روند جاري در جهان به دست مي آورند و در مجموع سطح عمومي جامعه در مورد موضوع خاصي كه نمايشگاه براي آن برگزار شده است افزايش مي يابد. در ايران برگزاري نمايشگاههاي بزرگ بين المللي يك ويژگي خاص نيز دارد و آن راه بندان هاي سنگين و ناگوار در اطراف محل برگزاري نمايشگاه است كه سالها است ادامه دارد و موجب شده مردم تهران بويژه ساكنان اطراف محل برگزاري نمايشگاههاي بين المللي مخالف برگزاري هرگونه نمايشگاه شوند.
اما در هر حال و عليرغم برخي تلاش ها به دليل نبود محل مناسب برگزاري، اين نمايشگاه ها در محل فعلي در حاشيه خيابان سئول و بزرگراه چمران ادامه دارد. در هفته گذشته و در جريان برگزاري ششمين نمايشگاه بين المللي خودرو كه از جمله نمايشگاه هاي پرطرفدار در تهران است، سؤلات مختلفي از شهرداري تهران و راهنمايي و رانندگي در مورد ضرورت برگزاري نمايشگاهها در محل ديگر صورت گرفت. در اين زمينه معاون خدمات شهري شهرداري تهران گفت: قرار بوده است كه به تشخيص راهنمايي و رانندگي نمايشگاه هاي پرازدحام در محل فعلي نمايشگاه هاي بين المللي برگزار نشود. وي افزود: نمايشگاه خودرو نبايد در اين محل برگزار مي شد و مسئولان نمايشگاه اعلام كرده بودند كه با تمهيدات انديشيده شده و همكاري با راهنمايي و رانندگي در رفت و آمد اطراف نمايشگاه اخلالي ايجاد نمي شود.
در همين حال معاون راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي نيز اعلام كرد كه به گفته مسئولان شهرداري در سال گذشته قرار بود سه نمايشگاه پوشاك، كتاب و خودرو در مكان فعلي نمايشگاههاي بين المللي برپا نشود.
وي تأكيد كرد، با توجه به استقبال زيادي كه از نمايشگاه خودرو مي شود برخلاف وعده مسئولان اين نمايشگاه در محل ياد شده برگزار شد و مشكلاتي براي شهروندان ايجاد كرد.
۶۵۰ هزار نفر
عليرغم مشكلات ناشي از برگزاري نمايشگاه و راه بندان، اما علاقه مندان به نمايشگاه خودرو همه روزه و در مدت برگزاري آن از ۳۱ ارديبهشت تا ۴ خرداد ماه به طور متوسط شاهد ديدار يك صد و ۵۰ هزار نفر بود كه تعداد بي شمار و اكثريت آنان را جوانان و نوجوانان تشكيل مي دادند، كه به طور طبيعي و به تبع جواني، مانند ديگر همتايان خود در ديگر نقاط جهان به خودرو و سرعت علاقه مندند.
بازديدكنندگان با مشاهده خودروهاي عرضه شده داخلي و خارجي در مورد آنان اطلاعات كسب مي كردند و اكثر آنان علاقه مند به خريد آن و آگاهي از احتمال عرضه خودروهاي به نمايش گذاشته شده در بازار كشور بودند.
سال ششم
اگر چه نمايشگاه خودرو ششمين سال برگزاري خود را پشت سر گذاشت اما تغيير چشمگيري نسبت به سالهاي گذشته نداشت.
مهمترين ويژگي نمايشگاه امسال حضور پررنگ و گسترده دو خودروساز عمده داخلي يعني ايران خودرو و سايپا بود كه بخش وسيعي از فضاي نمايشگاه را به خود و شركت هاي تحت پوشش اختصاص داده بودند.
در بخش شركت هاي خارجي به طور كلي تحول چشمگير و قابل توجهي رخ نداده بود. بيشتر شركت كنندگان ، توليد كنندگان خدمات و محصولات جانبي خودرو بودند و در ميان عرضه كنندگان خودرو شركت هاي بزرگ و معظم توليد خودرو جهان حضور نداشتند. شركت هاي خارجي حاضر در نمايشگاه به طور عمده آناني بودند كه پيش از اين خبر عقد قرارداد براي توليد آن ها در يكي از شهرهاي كشور منتشر شده بود. اين شركت ها محصولات خود را كه قرار بود در ايران توليد و عرضه شود به نمايش گذاشته بودند.
مرد اول خودرو
009828.jpg
009831.jpg

يكي از مهمترين رويدادها اعلام توليد خودرو ۵/۳ ميليون توماني در ايران و عرضه آن در نمايشگاه بين المللي خودرو بود. پيش از برگزاري نمايشگاه بين المللي خودرو، تهرانچي يكي از دست اندركاران خودرو در ايران در مصاحبه اي كه به شكل وسيعي منتشر شد اعلام كرد كه نوعي خودرو چيني را با قيمت ۵/۳ ميليون تومان مي تواند توليد و عرضه كند. با انتشار اين خبر و پس از يك سكوت يك روزه وزارت صنايع چنين مسئله اي را تكذيب كرد و اعلام كرد كه مجوز توليد چنين خودرويي را صادر نكرده است. برخي دست اندركاران اين صنعت نيز امكان توليد چنين خودرو با قيمت ياد شده را غيرعملي اعلام و تأكيد كردند كه يك توليد كننده معمولي كه تنها اتاق آمبولانس توليد مي كند، نمي تواند خودرو توليد كند.
اما اين خودرو در نمايشگاه بين المللي تهران به همراه محصولات ديگر توليد كننده چيني عرضه شد و بسياري از بازديد كنندگان به دنبال قيمت و عرضه آن بودند.
اما ظاهراً اين خودرو قرار است با تعرفه هاي جاري وارد كشور شود و بعدها توليد گردد. به گفته تهرانچي اين خودرو بسيار ارزان است ولي ظاهر آن با ديگر خودروها كه در داخل كشور و با قيمت هاي دو تا سه برابر عرضه مي شود تفاوتي ندارد. برخي بازديد كنندگان شايد آرزو مي كردند كه امكان قاچاق خودرو نيز بود تا چين بازار خودرو ايران را نيز قبضه مي كرد و همانطور كه با عرضه انواع محصولات به قيمت هاي باور نكردني توليد كنندگان داخلي را به تلاش و تفكر و چاره جويي واداشته، بازار خودرو كشور را نيز با محصولات خود دگرگون مي كرد. طبق يك نظرسنجي كه در محل نمايشگاه و از سوي جهاد دانشگاهي برگزار شد اكثريت بازديد كنندگان از قيمت خودرو در كشور ناراضي بوده اند. واكنش شخص اول صنعت كشور در اولين روز نمايشگاه به ساخت و عرضه اين خودرو جالب بود. اسحاق جهانگيري اعلام كرد هنوز هيچ تقاضايي براي توليد اين خودرو به وزارت صنايع داده نشده و بين حرف تا عمل فاصله زيادي است .
براساس اين نظرسنجي ۳/۸۴ درصد پاسخگويان قيمت خودرو در بازار ايران را نامناسب دانسته اند.
با اين نظرسنجي دليل استقبال از چين و خودرو هاي چيني كه مطابق نظر مصرف كنندگان ايران توليد مي كنند روشن مي شود.
به نظر مي رسد كه مراكز تحقيق و توسعه در صنايع چين با دقت و كيفيت بالايي كار مي كنند و اشراف كامل بر بازار ايران دارند؛ چرا كه بيش از توليد كنندگان داخلي از نيازها و خواسته هاي مصرف كنندگان ايران آگاهي دارند. جالب اين است كه ۸/۸۲ درصد پاسخگويان نيز با واردات خودرو موافق بوده اند. علاوه بر اين ۸۵ درصد نيز با توقف توليد پيكان موافق بوده اند.
توقف توليد پيكان
يكي از حوادث مهم و خبرساز در جريان برگزاري نمايشگاه خودرو امضاي قراردادي ميان وزارت صنايع و وزارت نفت براي تعطيل خط توليد پيكان بود.
اين خبر به سادگي منتشر شد و بسياري تنها به خبر تعطيلي توليد پيكان توجه كردند اما به اين امر توجه نكردند كه براساس اين قرارداد شركت ايران خودرو براي تعطيل كردن خط توليد پيكان ۳۱۰ ميليون دلار از وزارت نفت رانت دريافت كرد. علت پرداخت اين پول براساس قرارداد امضا شده توقف توليد خودروهاي پرمصرف اعلام شد و قرار است توليد ديگر خودروهاي پرمصرف نيز متوقف شود . وزارت نفت از مجموع يك ميليارد دلاري كه به اين منظور اختصاص داده بقيه را كه حدود ۶۹۰ ميليون دلار مي شود به شركت هاي داخلي وخارجي پرداخت مي كند.
اين اقدام وزارت نفت به ظاهر عجيب مي نمايد ولي اگر بدانيم كه در حال حاضر خودروهايي در جهان توليد مي شود كه در ۱۰۰ كيلومتر ۵ ليتر بنزين مصرف مي كنند كه خودرو چيني ۵/۳ ميليون توماني از جمله آنها است، دليل ولخرجي وزارت نفت را متوجه مي شويم. پيكان كه حدود ۱۰ سال است هر سال ۱۰۰ تا ۱۳۰ هزار دستگاه توليد مي شود به گفته خود توليد كننده آن در بهترين شرايط در ۱۰۰ كيلومتر در ۱۰۰ كيلومتر ۱۱ ليتر مصرف مي كند كه برخي از جمله سازمان بهينه سازي مصرف آن را ۱۴ ليتر اعلام كرده اند. يعني حداقل دو برابر مصرف خودروهاي روز جهان.
اگر تنها يك ميليون خودرو پيكان در كشور وجود داشته باشد و اين تعداد تنها روزانه يك ليتر مصرف اضافه داشته باشند كل مصرف آنان يك ميليون ليتر و به قيمت صادراتي حدود ۲ ميليون دلار در روز قابل محاسبه است. وزارت نفت با پرداخت جايزه تعطيلي خط توليد پيكان در مدت كوتاهي بيش از يك ميليارد دلار از طريق صادرات بنزين مي تواند درآمد كسب كند. البته مردم تهران در شهرهاي بزرگ نيز مي توانند در هواي كمتر آلوده نفس راحت تري بكشند.
انحصار
در حالي كه ۱۶۹ شركت خارجي در نمايشگاه ششم خودرو شركت كرده بودند اما ۵۰ درصد نمايشگاه به عرضه دو توليد كننده داخلي تعلق داشت.
با توجه به اينكه خيابان هاي تهران و ديگر شهرهاي كشور نمايشگاه عرضه محصولات اين دو توليد كننده است طبيعي است كه در نمايشگاه تهران نيز تناسب رعايت شود و عمده فضاي نمايشگاه به اين دو خودروساز اختصاص يابد. البته بايد توجه كرد كه عمده محصولات خارجي نيز كه در نمايشگاه عرضه شده بود خودروهايي بود كه براساس قراردادهاي از پيش امضا شده قرار است تا در كشور توليد شود.
بنابراين عمده فضاي نمايشگاه همان گونه كه اعلام شد به توليد كنندگان داخل تعلق داشت. در نخستين اطلاعيه خبري نمايشگاه اعلام شده بود كه كل فضاي نمايشگاه ۶۰ هزار متر مربع است كه ۵۰ هزار متر مربع آن به دو توليد كننده داخلي تعلق دارد. بنابراين براساس اين اطلاعيه تنها ۱۰ هزار متر مربع براي ديگر حاضران در نمايشگاه اختصاص يافته بود كه البته اين امر اصلاح شد و اعلام شد كه تنها ۵۰ درصد فضاي نمايشگاه به اين دو شركت با مجموع ۳۷۵ غرفه تعلق دارد.
009825.jpg

شعار نمايشگاه امسال اما چيز ديگري بود: جهاني شدن، ادغام و رقابتي بودن، شعاري كه به طور عملي در نمايشگاه نشانه هاي آن ديده نمي شد.
در مقابل شعار جهاني شدن، تنها توليد كنندگان داخلي در نمايشگاه حاضر بودند، خارجي هايي نيز كه شركت داشتند پيش از اين مجوز داخلي شدن گرفته بودند. طبيعي است كه تنها شركت هايي شركت  كرده بودند كه از حضور در بازار ايران اطمينان داشتند. در مورد شعار ادغام نيز نشانه اي وجود نداشت و ادغام شركت هاي داخلي به دليل دولتي بودن دو شركت عمده داخلي قابل بحث نيست. اگر بحث ادغام شركت هاي داخلي و خارجي نيز مطرح باشد مسئله ادغام رنو نيسان با توليد كنندگان داخلي مطرح است كه در نمايشگاه محصولي از آن عرضه نشده بود. بحث قرارداد بنز و يا «پلت فورم» مشترك كه اين روزها به ترجيع بند سخنان دست اندركاران صنعت خودرو تبديل شده نيز عليرغم حضور چند مدل خودرو بنز از سوي دايملر كرايسلر تكذيب شد. اين در حالي بود كه وزير صنايع و رئيس سازمان گسترش پيش از نمايشگاه و در روز افتتاح نمايشگاه از امضاي قرارداد و قطعي بودن توليد آن خبر داده بودند. رقابت و رقابتي بودن نيز كه از عناصر اصلي يك بازار واقعي و متكي بر عوامل اقتصادي است با توجه به حمايتي بودن بازار خودرو و اعمال تعرفه هاي بالا براي واردات نيز چندان به چشم نيامد. توليد كنندگان داخلي نيز تحت سايه سنگين و وسيع دو توليد كننده اصلي و توليد  اندك خود به رقابت نمي انديشند و تنها در فكر بقا هستند.
در مجموع نمايشگاه امسال نيز به لحاظ كيفي تفاوت چنداني با نمايشگاه هاي گذشته نداشت.اميد است نمايشگاه هاي آينده علاوه برجذب علاقه مندان خودرو وبرخي خريداران،صحنه اي براي بروز تعامل ورقابت ميان توليدكنندگان داخلي وخارجي باشد.

سايه روشن اقتصاد
هزينه زندگي

اكونوميست
در دو دهه گذشته، رؤساي بانك مركزي در اغلب كشورهاي جهان به دليل مهار تورم مورد تعريف و تمجيد قرار گرفته اند. به عنوان مثال در آمريكا، صرف نظر از زمان وقوع جنگ اول خليج فارس، شاخص قيمت كالا و خدمات به تدريج كاهش يافته اما در عوض قيمت املاك با افزايش قابل توجهي رو به رو بوده است. به هر حال تورم نرخ كالا و خدمات تحت كنترل درآمده كه اين، خبر خوبي براي مصرف كنندگان مي باشد. اما آيا تمام اقشار جامعه از اين امتياز بهره مند شده اند؟
در حال حاضر قيمت بنزين در آمريكا بيش از ۲ دلار براي هر گالن است و قيمت يك ليتر از اين فرآورده در انگليس در حدود يك پوند مي باشد. با آنكه نرخ تورم هنوز هم پايين است اما قيمت بالاي بنزين، عده اي از مردم جامعه را نسبت به ديگران آسيب پذيرتر مي كند.
اگر شما صاحب يك خودرو بنزيني با مصرف بالا باشيد، هزينه زندگي تان بسيار سريع تر از شاخص قيمت كالا و خدمات افزايش مي يابد. اما اگر فاصله خانه تا محل كار و بالعكس را با دوچرخه يا پاي پياده طي كنيد، تغيير قيمت بنزين تأثيري بر هزينه هاي زندگي نخواهد داشت و در واقع نرخ تورم زندگي شما پايين تر از نرخ تورم جامعه خواهد بود.
به عبارتي ساده تر، شاخص قيمت كالا و خدمات، هزينه كالا و خدمات مصرفي توسط شهروندان متوسط را نشان مي دهد.
معمولاً از نرخ رسمي تورم براي تعيين سطح مستمري بازنشستگان، حقوق  كارمندان و ساير خدمات عمومي استفاده مي شود اما چون هزينه افراد با يكديگر متفاوت است به همين دليل نرخ تورم زندگي هر يك از افراد جامعه متفاوت مي باشد. آيا واقعاً اين متغيرها از نظر اقتصادي اهميت دارد؟ اخيراً دو تن از اقتصاددانان بانك مركزي آمريكا تلاش كردند تا به اين پرسش پاسخ بدهند. اين دو نفر، شاخص قيمت كالا و خدمات را در آمريكا از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۱ بررسي كردند و سپس نابرابري نرخ تورم را در گروههاي مختلف جامعه مورد ارزيابي قرار دادند.
با آنكه در اين مدت، نرخ تورم تقريباً پايين بود اما هزينه تحصيل و درمان نسبت به خودرو و پوشاك افزايش چشمگيري داشت.دليل اين پديده نيز كاملاً مشخص است چون در بخش تحصيل و درمان نمي توان درآمد زايي كرد در حالي كه در بخش توليد، امكان كسب سود و درآمد آسان است.
همچنين بخش خدمات نيز از پايين بودن قيمت ها بهره كمتري بردند كه علت اصلي آن ايجاد فضاي رقابتي در پي جهاني سازي و خريد اينترنتي بوده است.
آيا اين پديده باعث افزايش فاصله درآمدي ميان اقشار مختلف جامعه آمريكا شده است؟ دو اقتصاددان بانك مركزي آمريكا پس از تحقيقات متعدد به اين نتيجه رسيده اند كه فاصله ميان مصرف كنندگان شهري و روستايي و مصرف كنندگان سفيد پوست و سياه پوست نسبت به دهه هاي قبل كاهش يافته است اما فاصله كماكان وجود دارد. خانواده هايي كه فرزندان كوچك دارند با تورم كمتري نسبت به خانواده هايي كه صاحب فرزند بزرگ هستند مواجه بوده اند چون هزينه درمان كودكان كم سن و سال بسيار كمتر از هزينه تحصيل فرزندان دانشگاهي است. از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰، متوسط نرخ تورم در بخش آموزش ۶/۶ درصد بود در حالي كه اين رقم در بخش بهداشت و درمان تنها ۶/۵ درصد بود.
اما مهم ترين سئوال اين است كه آيا نرخ تورم براي افراد پير متفاوت از افراد جوان است. تحقيقات بانك مركزي آمريكا نشان مي دهد. در فاصله زماني اشاره شده در ابتداي مقاله، نرخ تورمي كه افراد پير با آن مواجه بودند بين ۲/۰ تا ۴/۰ درصد بيشتر از متوسط نرخ تورم بود كه عامل اصلي آن تورم بالاي بخش درمان است كه افراد پير از خدمات اين بخش بيشتر از ساير اقشار جامعه استفاده مي كنند. در حقيقت هزينه افراد پير در بخش درمان دو برابر بيشتر از هزينه افراد جوان در اين بخش مي باشد. البته چنين پديده اي مختص به آمريكا است چون در انگليس تورم زندگي افراد پير پايين تر از تورم زندگي افراد جوان است.
به هر حال نرخ تورم در زندگي اقشار مختلف جامعه همواره ثابت نيست. به عنوان مثال، ممكن است در سال جاري، نرخ تورم زندگي يك خانواده بيش از متوسط نرخ تورم باشد اما شايد در سال آينده اين رقم به پايين  تر از متوسط نرخ تورم برسد. به همين دليل افزايش قيمت خانه به افرادي كه براي اولين بار قصد خريد خانه را داشتند، آسيب رساند اما چنين آسيبي را شهروندان خانه  دار بسيار كمتر متحمل شدند. در يك دهه اخير، اقتصاددانان در مورد اين موضوع تحقيق كرده اند كه آيا شاخص قيمت كالا و خدمات، نرخ تورم را بزرگنمايي مي كند؟ پاسخ اين پرسش مثبت است؛ چون در محاسبه شاخص قيمت كالا و خدمات، بهبود در كيفيت خدمات و كالاهاي ارائه شده و نوآوري در آن در نظر گرفته نمي شود. به عنوان مثال كيفيت يك تلويزيون ۵۰۰ دلاري امروزي بسيار بالاتر از كيفيت يك تلويزيون ۵۰۰ دلاري در سال هاي قبل مي باشد. در حقيقت تلويزيون با كيفيت امروزي ارزانتر از تلويزيون ۵۰۰ دلاري سال هاي قبل است. به عبارت ديگر نرخ تورم براي تمام مصرف كنندگان كاهش يافته اما شاخص قيمت كالا و خدمات چنين واقعيتي را به تصوير نمي كشاند.

انرژي اقتصاد
سرزمين رؤيايي جهان عرب

اكونوميست
خورشيد پشت دريا و درختان نخل در ساحل جميره پنهان مي شود و با تاريك شدن هوا چراغ هاي ماشين آلات ساختماني در چند صد متري ساحل بيشتر جلوه پيدا مي كند. با روشن شدن اين چراغ ها در تاريكي شب مي توان متوجه شد كه كارگران و مهندسان در سه شيفت كاري و به صورت شبانه روزي مشغول فعاليت هستند. اينجا شهر دوبي است. دوبي هم گاز دارد و هم نفت، اما اين دو محصول استراتژيك تنها ۶ درصد از توليد اقتصادي اين شهر را شامل مي شود كه به احتمال بسيار زياد نفت و گاز اين شهر بندري تا ۱۰ سال ديگر به پايان خواهد رسيد.
مقامات دوبي طي سالهاي اخير از محل درآمد حاصل از فروش نفت و گاز براي سرمايه گذاري در صنعت جهانگردي استفاده كرده اند كه در اين امر بسيار موفق بوده اند.
جزيره ثروتمندان
در چند صد متري ساحل جميره، مهندسان مشغول ساخت خانه هاي ويلايي در بزرگترين جزيره دست ساز جهان مي باشند. اين جزيره دست ساز به شكل درخت نخل است كه خانه هاي آن را فوتباليست هاي ثروتمند و يا تاجران ميلياردر خريداري كرده اند.
سال گذشته هنگامي كه ۲ هزار ويلاي اين جزيره پيش فروش شد. ديويد بكهام كاپيتان تيم ملي فوتبال انگليس يكي از اولين خريداران اين ويلاها بود.
۳۰ سال قبل دوبي يك بيابان بود كه در آن تنها قصر يك شيخ به چشم مي خورد. همچنين اين شهر به محل استقرار دزدان دريايي در خليج فارس تبديل شده بود. كه اين دزدان دريايي كالاهاي سرقتي را از طريق اين شهر انتقال مي دادند.
اما امروزه دوبي يك بندر متحول شده به شمار مي آيد و سمبل سرمايه داري در دنياي عرب است. امروزه دوبي صاحب ۲۷۲ هتل با ۳۰ هزار اتاق است. و در سال به طور متوسط ۵ ميليون نفر جهانگرد از ۳۰ مركز خريد اين شهر بازديد مي كنند.
همچنين ظرفيت فرودگاه دوبي با سه برابر افزايش به۶۰ ميليون مسافر در سال رسيده است. علاوه بر اين با صرف ۱۹ ميليارد دلار، يك مركز تفريحي در ميان بيابان ساخته شده كه دو برابر مساحت ديزني ورلد در فلوريداست.
در سال ۱۹۶۶ نفت در اين شهر كشف شد كه از پول حاصل از فروش آن پروژه هاي عمراني اجرا شد. در حقيقت بزرگترين بندر دست ساز جهان در جبل علي از محل فروش نفت ساخته شده است. وجود اين بندر باعث شد تا دوبي به مركز دادوستد كالا در خاورميانه تبديل بشود. در حال حاضر بسياري از ۲۶۰۰ فعال در اين منطقه آزاد تجاري از بندر جبل علي براي انتقال كالاهاي خود به چين استفاده مي كنند.
البته نبايد از نقش محوري هواپيمايي امارات در شكوفايي دوبي به سادگي عبور كرد. از آغاز تاكنون، دوبي سياست آسمان باز را به اجرا گذاشته است. به عبارت ديگر، از كليه شركت هاي هواپيمايي خارجي كه قصد رقابت با هواپيمايي امارات را در آسمان دوبي دارند، استقبال مي كنند.
به همين دليل هم اكنون بيش از ۱۰۰ شركت هواپيمايي، دوبي را به ۱۴۵ مقصد در سراسر جهان متصل مي كنند.
دوبي همچنين قرارداد آسمان باز با آمريكا را امضاء كرده كه براساس اين قرارداد از ماه آينده هواپيمايي امارات پرواز مستقيم و بدون توقف به نيويورك خواهد داشت كه پس از آن پرواز هاي مستقيم به سان فرانسيسكو و شيكاگو برقرار خواهد شد. با اين سرويس، شهروندان آمريكايي قادر خواهند بود بدون تعويض هواپيما در اروپا، خود را به منطقه خليج فارس و آفريقا برسانند.
در يك كلام شهر دوبي و هواپيمايي امارات هر يك به رشد يكديگر كمك كرده اند. اين همكاري از اوايل دهه ۱۹۹۰ آغاز شد، زماني كه مقامات شركت هواپيمايي امارات، هتلداران را متقاعد ساختند كه براي اسكان كوتاه مدت مسافران، نرخ اجاره اتاق ها را كاهش بدهند. به همين دليل تاجران در مسير شهر خود از اروپا به استراليا و بالعكس، دوبي را براي استراحت برگزيدند.
با توجه به اينكه مراكز خريد متعدد در دوبي به چشم مي خورد و جهانگردان قادرند بدون پرداخت ماليات به خريد بپردازند. هر روز به تعداد جهانگردان دوبي افزوده مي شود. همچنين برگزاري رقابت هاي ورزشي و تفريحي، باعث جذب جهانگردان بيشتر شده است.
البته دوبي هنوز از محل صادرات نفت درآمد خوبي كسب مي كند به همين دليل تاكنون نياز به دريافت ماليات نداشته است. اما از همه مهمتر، ضعف اقتصادي كشورهاي همسايه يكي از عوامل اصلي پيشرفت و توسعه دوبي بوده است. اين شهر سرمايه هاي سرگردان در بيروت، بغداد، كابل، عربستان، كويت، مصر، هند و پاكستان را به طرقي جذب كرده است.
با در نظر گرفتن استانداردهاي موجود در ميان كشورهاي عربي، دوبي يك محل ايده آل براي جهانگردان خارجي است. بيش از ۸۰ درصد از جميعت ۵/۱ ميليون نفري دوبي را مهاجران خارجي تشكيل مي دهند كه در خيابانهاي اين شهر انگليسي ها، ايراني ها، هندي ها و لبناني ها به وفور به چشم مي خورند.
همچنين براي ساخت جزيره مصنوعي ساحل جميره از كارگران پاكستاني و هندي كه تشنه كار هستند استفاده شده است.
با توجه به اينكه افراد خارجي قادر به خريد املاك در دوبي هستند، افراد بسياري براي كار و زندگي به اين شهر مراجعه مي كنند. در حقيقت دوبي شباهت هاي بسياري با سنگاپور و هنگ كنگ دارد. رئيس هيأت مديره توسعه اقتصادي دوبي مي گويد: هدف اصلي اين مركز گشودن درها براي بخش خصوصي است.
پروژه  بعدي اين مركز احداث برج دوبي است كه به مرتفع ترين ساختمان جهان تبديل خواهد شد. قرار است در آخرين طبقه اين برج، هتل احداث شود.
در مناطق آزاد تجاري دوبي برخلاف معمول، نياز به شريك محلي نيست. اين مناطق هم اكنون در حال جذب بخش خدمات هستند. قرار است در هر منطقه كليه شركت هايي كه در يك حوزه مشخص فعاليت دارند، اسكان داده شوند. به عنوان مثال، در خانه هاي شهر اينترنتي، دفاتر شركت هايي چون مايكروسافت، دل، زيمنس، اچ- پي و آي.بي.ام تأسيس مي شود.
همچنين در شهر رسانه ها، شبكه هاي تلويزيوني منطقه اي گردهم خواهند آمد.
اغلب بودجه مورد نياز براي اجراي اين پروژه ها توسط سرمايه گذاران ثروتمند در حوزه خليج فارس و عربستان تأمين شده است. بر اين اساس، دوبي قصد دارد خود را به عنوان بزرگترين بازار پول مناطق معرفي كند.
در صورتي كه دوبي موفق به انجام اين كار شود- كه احتمالاً خواهد شد- آنگاه منتقدان ديگر نمي توانند اين شهر را به دليل گذشته نابسامان و تاريكش، مورد هجوم خود قرار بدهند.

|  اقتصاد  |   انديشه  |   ايران  |   سياست  |   علم  |   ورزش  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |