سه شنبه ۳۰ تير ۱۳۸۳ - شماره ۳۴۴۳
فرهنگ
Front Page

از ميراث معماري شهرمان دفاع كنيم
011292.jpg
آن هويت هر شهر كار مايه كنشها و منش هايي است كه در شهر بروز مي يابد.
در كنار عوامل طبيعي و جغرافيايي، ساختمانهاي هر شهر اصلي ترين عنصر شكل دهنده هويت آن هستند. هويتي كه تنها زماني آن را به درستي تجربه مي كنيم كه حضور در ميان درياي ساختمانهاي هر شهر را بارها تجربه كرده باشيم. ولي اين تمام ساختمانهاي يك شهر نيستند كه در خاطره ها ثبت مي شوند بلكه هرگاه به شهري فكر مي كنيم ابتدا چند ساختمان شاخص در ذهنمان نقش مي بندد. در حقيقت اين ساختمانهاي شاخص و تك بناها هستند كه بخش بزرگي از خاطره  ذهني جمعي را در مورد هر شهر شكل مي دهند.
به همين خاطر است كه مديران شهري و شهروندان بايد به حفظ ساختمانهاي ارزشمند شهرهاي خود اهتمام ورزند و اين بناها را بخشي از هويت خود و شهرشان بدانند. به خصوص زماني كه اين تك بناهاي با ارزش در شهري كمياب باشند، اهميت توجه به آنها دو چندان مي شود و بايد به سان جزيره هاي كوچك آرامش در ميان درياي پرتلاطم ساخت وسازها نگريسته شوند.
در كشور ما از چند دهه پيش روند توجه به حفظ و نگهداري آثار معماري تاريخي آغاز شده است. و سازمانهايي متولي اين امر بوده اند ولي بايد توجه داشت تنها آثار معماري تاريخي نيستند كه حاوي ارزش محسوب مي شوند بلكه در حوزه معماري مانند هر هنر ديگري آثار معاصري نيز مي تواند پديد آيد كه به سان آثار تاريخي ارزشمند محسوب شده و بخشي از ميراث فرهنگي و تمدني ما را تشكيل دهند. متأسفانه در دوران اخير توجه متوليان تنها به حفظ و نگهداري ساختمانهايي معطوف بوده كه بيش از يك قرن يا چيزي در اين حدود عمر داشته اند و تعداد فراواني از آثار با ارزش معاصر كه نقشي بسيار مثبت در شكل دادن به هويت شهرمان داشتند تخريب شده اند. اصل سوداگرانه ساخت حداكثر فضاي قابل فروش در حداكثر سطح قابل ساخت زمين، بسياري از اين آثار منحصر به فرد معاصر را كه بي هيچ ترديد جزيي از ميراث فرهنگي ما بودند، به مسلخ بولدوزرها فرستاد.
مع الاسف روند تخريب نمونه هاي با ارزش و كم تعداد معماري معاصر ادامه دارد. يكي از اين نمونه ها كه اخيراً زمزمه تخريب آن شنيده مي شود مجموعه مسكوني الهيه اثر ارزشمند مهندس مهدي عليزاده معمار معاصر كشورمان است.اين اثر سالها مرجع و موضوع مطالعه دهها دانشجوي معماري كشور بوده است و نزد همه آنها به عنوان يك پروژه شاخص شناخته شده است. همچنين نخبه ترين مهندسان معمار و صاحبان روشنفكرانه ترين سليقه ها در معماري، نگاهي همراه با تحسين و لذت به اين اثر داشته اند.
بدون ترديد شهر ما با از دست دادن همين مجموعه مسكوني كوچك بخشي از هويت خود را از دست خواهد داد و دانشجويان مشتاق و تشنه معماري كه دهها خيابان و كوچه را به جستجوي نمونه اي با ارزش در مي نوردند يكي از معدود مراجع و چشمه هاي لذت خود را از دست رفته مي يابند. در اين شرايط ما همه كساني كه حساسيت فضايي دارند را به استمداد مي طلبيم و تلاش مي كنيم با حفظ اين نمونه توجه همگاني را به اهميت ميراث معماري معاصر شهرمان جلب كنيم.
شهرداري تهران و سازمان ميراث فرهنگي اولين مخاطباني هستند كه مي توانند با جلوگيري از تخريب و حفظ اين بنا و تبديل آن به موزه معماري ايران يا خانه معمار، حركتي ماندگار از خود به جاي گذارند.
جامعه  مهندسان معمار ايران
شوراي گروه معماري جامعه مهندسان مشاور ايران
انجمن صنفي مهندسان مشاور معمار و شهرساز

انتشار فصلنامه فرهنگي «پيمان»
011298.jpg

بيست وهفتمين شماره فصلنامه فرهنگي «پيمان» با درج مطالب متنوع انتشار يافت. اين فصلنامه به كوشش جمعي از پژوهشگران و فرهنگ دوستان ارمني و همكاري محققان و نويسندگان فارسي زبان منتشر مي شود و هدف از انتشار آن معرفي مشتركات فرهنگي ايرانيان ارمني و ساير ايرانيان به طور عام و شناساندن بزرگان دانش و فرهنگ ارمني و آثار آنها به ويژه در ارتباط با فرهنگ ايران زمين و ارائه جلوه هايي از فرهنگ ارمني به پژوهندگان و خوانندگان است. اين نشريه به صاحب امتيازي و مديرمسئولي لون داويد يان و به سردبيري آرمينه آراكليان انتشار مي يابد.

گزارشي از برپايي نمايشگاه بزرگ فرهنگ فاطمي در خانه هنرهاي ايراني به مناسبت سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)
احياء آواي خوش  چشمه كوثر

011295.jpg

الگو بودن و نمونه كامل يك زن تربيت يافته در فرهنگ اسلامي نيست كه حضرت فاطمه(ع) را شخصيتي اسطوره اي و حماسي كرده است بلكه علاوه بر آن، ما متوسلان به آن حضرت، ايشان را صاحب چشمه كوثر در بهشت مي دانيم. چنين نشانه  اي يعني ارتباط بانويي مقدس با آب حيات، از ديرباز در اديان و تفكرات ديني قبل از اسلام نيز رايج بوده است. آناهيتا در فرهنگ ايران زمين نمونه اين ارتباط قدسي بين بانويي ايزدي و آب زندگي بخش است. رابطه اي روحاني كه به بشريت انگيزه و هدف زندگي اعطا مي  كرده است. سمبل ها و نمودهايي چون ازدواج نيكو، باروري، حاصلخيزي زمين، بركت محصولات، فرزندان صالح و آينده اي روشن همگي ناشي از توجه انسان به ارتباط آب و بانوي معنوي است.
اما وجود مبارك حضرت فاطمه(ع) تنها يك تفكر يا تصور يك حقيقت حيات  بخش نيست. بلكه تجسمي عيني و زنده از بركت خداوند بر انسان است. اگر تا قبل از حضور ايشان در عالم خاكي انسان معنا گرا مجبور بود گوشه هايي از نعمت يك زن مقدس را در اسطوره ها، الهه ها و افسانه ها جستجو كند يا متوسل به پاكدامني حضرت مريم(ع) يا خردمندي آسيه و وفاداري سارا بشود، بعد از تجسم خاكي و عيني ايشان براي انسان كمال گرا يك الگوي زنده و جاويد پديد آمد و آن شخصيتي والا به نام «فاطمه» دختر رسول اكرم بود.
از اين رو است كه فاطمه(ع) را ناموس و علت هستي مي دانند. اگر فاطمه(ع) پا به جهان فاني نگذاشته بود و خاك هبوط را به قدوم خود مبارك نمي كرد، ديگر براي پيروانش هدفي وجود نداشت تا براي آن به شهادت برسند وجهاد كنند. جهانيان با توسل به اوست كه توكل به احد را مي آموزند و از نور هدايت ايشان است كه بركت زندگي دنيايي درك مي شود.
بنابراين بي دليل نيست كه بعد از درگذشت ملكوتي ايشان،  بشريت، سرگشته به دنبال مرهمي است تا زخم نبود روح بخش ايشان در عالم فاني التيام يابد. از اين روست كه هرچه انسان براي درك حضرت فاطمه(ع) تلاش مي كند، بركت آن بر خودش مي تابد و اين اصل وجودي نعمت فاطمه(ع) در دنيا است.
امروز هم شاهد تلاش انسان هاي پاكي هستيم كه به دنبال معنويت فاطمه(ع) در رفتار روزمره خود هستند و با تذكره و يادمانهايي سعي دارند آواي خوش چشمه كوثر را در يادشان زنده نگه دارند تا در بهشت، حاضر در خدمت ايشان باشند.
در همين راستا، نخستين نمايشگاه بزرگ فرهنگ فاطمي (ابن الفاطميون) همزمان با شهادت دخت نبي اكرم از ۱۲ تا ۳۱ تيرماه در «خانه هنرهاي ايراني»  وابسته به سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران برگزار شده است. دست اندركاران برگزاري اين نمايشگاه هدف از برپايي آن را اين گونه بيان مي كنند: «بي شك توسل به ذات پاك ائمه اطهار(س) در اين روزگار پرفراز و نشيب، تنها راه رسيدن به رستگاري و تنها مسير رهايي از تألمات روحي و رواني است. بهره مندي از سيره معصومين و نگرش به زندگي و منش شخصيتي اين بزرگواران مي تواند جامعه جوان امروز ما را براي انتخاب صراط مستقيم رهنمون سازد.
حركت در اين مسير با خلق هر اثري متأثر از ائمه به هر اندازه كوچك باشد، خود گواه صادقي است بر روحيه بالاي ارادت به اهل بيت. اين ارادت و اخلاص در نخستين نمايشگاه بزرگ فرهنگ فاطمي به منصه ظهور رسيده است و اميد مي رود اين نمايشگاه زمينه ساز برگزاري نمايشگاه بين المللي اهل بيت(ع) كه در آينده برگزار خواهد شد، قرار گيرد.»
نمايشگاه بزرگ فرهنگ فاطمي در بخش هاي متنوعي به اين شرح برگزار شده است: بخش ماكت و آثار تجسمي:  اجراي ۲۰ ماكت از ولادت تا شهادت حضرت زهرا(س) با الهام از حوادث و روايات تاريخي،  اجراي ۱۵ حديث و روايت به صورت آثار تجسمي و طراحي صحنه براي ماندگاري بيشتر در ذهن و بخش لاله هاي زهرايي كه شامل پخش فيلم و اجراي جلوه هاي تصويري بسيار زيبا است.
011289.jpg

بخش هنرمندان؛ شامل تابلوهاي نقاشي، تذهيب، خوشنويسي، منبت كاري، طراحي پوستر و آثار هنري جمعي از اساتيد بزرگ است و غرفه هاي اين بخش با عناويني چون مصحف نفيس ايران، بارگاه ائمه، صنايع دستي نور، صنايع دستي ترنج، صنايع دستي تهران، هنركده ميعاد، مؤسسه به آفرين و پويندگان ماه نيمه آثار هنري خود را به نمايش گذاشته اند. در بخش فعاليتهاي جنبي نمايشگاه نيز برنامه هايي چون پخش زنده برنامه «تا نيايش» از محل نمايشگاه هر روز بين ساعات ۳۰/۱۲ - ۳۰/۱۳ از شبكه تهران، برگزاري ده شب مراسم تعزيه خواني امام حسين(ع)، برگزاري مسابقه طراحي پوستر در خصوص چهارده معصوم، برپايي مسابقه نامه اي به حضرت زهرا(س) و يك بيت درباره او و اهداي اقلام تبليغاتي به مساجد به اجرا درآمده اند. بخش كودك و نوجوان نمايشگاه فرهنگ فاطمي نيز به راه بهشت (بازي براي كودكان)، كارگاه آشنايي با اهل بيت (با هدف آشنايي كودكان با شيوه زندگي اهل بيت(ع) در بخشهاي قصه، نقاشي و تئاتر)، هنرجويان جوان (انجام كارهاي هنري به صورت زنده توسط كارآموزان گرافيك و معماري با موضوع اهل بيت(ع))، فعاليتهاي جانبي (معرق كاري، نقاشي، پازل، يك حديث يك جايزه) و خانه جوايز (اهداي هدايا به كودكان) را اجرا مي كند.
همچنين بخش سايتها، نرم افزارها، انتشارات و محصولات فرهنگي با حضور بيش از ۴۰ مؤسسه، ناشر و شركتهاي نرم افزاري و ارائه محصولات فرهنگي و بخش سازمانها و مؤسسات با حضور نهادها و سازمانهاي دولتي و غيردولتي كه در زمينه سيره اهل بيت در موارد مختلف فعاليت كرده اند، از ديگر بخش هاي فعال در اين نمايشگاه محسوب مي شوند.
سيد هادي غني مدير روابط عمومي نمايشگاه بزرگ فرهنگي فاطمي در گفت وگويي با همشهري ضمن ارائه توضيحاتي دراين باره به استقبال فراوان بازديد كنندگان و بخصوص جوانان اشاره كرد و گفت: از ابتداي برپايي اين نمايشگاه، روزانه بين ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر بازديد كننده داشته ايم كه شايد براي بسياري از كساني كه براي بازديد مراجعه كرده اند، برگزاري چنين نمايشگاهي تازگي بسياري داشته است.
وي افزود: با توجه به اين كه دو روايت در خصوص شهادت حضرت زهرا(س) وجود داشته و بين دو دهه قرار گرفته، ما نيز زمان برپايي نمايشگاه را ميان اين دو دهه در نظر گرفته ايم.
غني همچنين گفت: بسياري از بخشهاي نمايشگاه بر مخاطبين خود تأثيرگذار بوده اند. جوانان ما شايد خيلي چيزها درباره حضرت زهرا(س) را از طريق سخنراني ها و مداحي ها شنيده اند، اما در اين نمايشگاه احاديث و روايتهاي مربوط به آن حضرت، در قالب آثار هنري ارائه شده و به شكلي آشكار و قابل لمس درآمده اند.
سيد هادي غني در پايان اشاره كرد كه تصميم بر اين است نمايشگاه بزرگ فرهنگ فاطمي از سالهاي بعد به صورت بين المللي برگزار شود.
مراسم اختتاميه، تجليل و تقدير از شركت كنندگان برگزيده اين نمايشگاه روز سوم مرداد ماه در خانه هنرهاي ايراني برگزار خواهد شد.

|  ادبيات  |   اقتصاد  |   انديشه  |   ايران  |   زندگي  |   فرهنگ   |
|  ورزش  |   هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |