در زمان گذشته به انواع توت ها از نظر تغذيه اي بهايي داده نمي شد چرا كه اين ميوه ها فاقد ويتامين A و ويتامين C زياد هستند، اما دانشمندان تحقيقات زيادي روي اين ميوه ها انجام دادند و دريافتند كه انواع توت به مقدار فراوان فيتوكميكال (مواد ارزشمند گياهي) دارند.
در حال حاضر هر توت (منظور انواع توت است) حاوي ۱۰۰ نوع ماده مغذي است و مقدار زيادي فيتوكميكال دارد و اين ماده قدرت زيادي در درمان دارد. بعضي از مواد ارزشمند موجود در انواع توت آنتي اكسيدان ها هستند كه اين مواد در كاهش التهاب، بهبود كاركرد دستگاه ايمني بدن و جلوگيري از امراض قلبي و سرطان تأثير بسزايي دارند.
آنتي اكسيدانها، اكسيژن موجود در راديكال هاي آزاد را جذب كرده و از تخريب سلولي توسط اكسيژن جلوگيري به عمل مي  آورند. دانشمندان معتقدند راديكال هاي آزاد عامل بسياري از بيماري هاي دوران پيري هستند كه عبارتند از: كاهش سيستم ايمني بدن، آرتريت، امراض قلبي، سرطان و ناراحتي هاي عصبي كه باعث كاهش تعادل و آگاهي مي  شوند.
اكسيد شدن در بدن مانند زنگ زدگي است، همانطور كه اگر تكه سيبي را در هواي آزاد بگذاريد بعد از مدتي قهوه اي رنگ مي  شود، بدن نيز با وجود راديكال هاي آزاد به شدت صدمه مي  بيند.
در اين حالت اگر مقداري آب ليمو روي سيب قهوه اي بريزيد، مجددا سيب تازه مي  شود. مواد ضد سرطان موجود در خوراكي ها بدين گونه عمل مي  كنند.
در بدن شما اتفاقات خاصي رخ مي  دهد: اكسيداسيون (اكسيد شدن) به علت وجود آلودگي، دود، قرار گرفتن در نور خورشيد، متابوليسم بدن، رژيم غذايي نامطلوب و ديگر فاكتورها، در بدن اتفاق مي  افتد. براي خنثي كردن اين عمل به مقدار زيادي آنتي اكسيدان احتياج است.
به نظر مي  رسد كه انواع توت يك منبع غني از آنتي اكسيدان ها در بين انواع ميوه  و سبزيجات است، اما به جز وجود آنتي اكسيدان و مواد ضد سرطاني، توت ها خواص ديگري هم دارند. توت و خانواده  توت ها داراي ۴۰۰-۳۰۰ نوع ماده سودمند در برابر مبارزه با بيماري هاست. فيتوكميكال هاي موجود در توت ها به نوع توت بستگي دارد و هر كدام در تحريك سيستم ايمني، كاهش التهاب، افزايش آنزيم هاي مدافع در برابر سرطان و اثرات مثبت متابوليسم هورمون ها، به نوعي مؤثرند. اين نكته را اينجا متذكر مي  شويم كه انواع توت خواص ضد باكتريايي و ضد ويروسي دارند و اين خواص از بروز پيري مغزي جلوگيري مي  كند.
توت هايي كه خواص خارق العاده اي داشته و در بحث ما بيشتر شركت دارند، عبارتند از: زغال اخته (از خانواده توت هاست)،تمشك، شاه توت و توت فرنگي.
اين ميوه ها خواص بالقوه خاصي دارند. رنگ اين ميوه ها از يك فيتوكميكال بسيار قوي به نام آنتوسيانين (Anthocyanin) سرچشمه مي  گيرد.
آنتوسيانين از بروز سرطان لوله  گوارش جلوگيري مي  كند. در بررسي هايي كه روي حيوانات صورت گرفته است، شاه توت در برابر سرطان كولن و مري نقش حفاظتي دارد. در انسان ها، شاه توت از ايجاد لخته خوني كه يك خطر در بيماري هاي قلبي شناخته شده، جلوگيري به عمل مي  آورد.
به نظر مي  رسد، انواع توت مسوول بعضي از ناراحتي هاي دوران پيري مانند حافظه، فكر، تعادل بدني، بينايي و حتي بروز علايم بيماري آلزايمر است. مطالعات نشان داده، افرادي كه روزانه ۲ فنجان تمشك يا شاه توت مصرف كردند، در كارهاي روزانه از افزايش سرعت عمل برخوردار بوده اند. اين بررسي در خانم ها نشان داده كه آنها در طول روز خوشحال تر بوده و ناراحتي و درد كمتري را احساس كرده اند.
محققان در مركز تحقيقات تغذيه انساني USDA معتقدند كه شايد تمشك و شاه توت عاملي براي جلوگيري از آلزايمر در خود دارند.
دانشمندان خواص مشابهي در زغال اخته نيز پيدا كرده اند و فيتوكميكال موجود در زغال اخته تانين است. اين فيتوكميكال (Tannin) مسوول جلوگيري از بروز عفونت دستگاه ادراري، زخم معده، بيماري هاي لثه و عفونت گوش در نوزادان است.
۲۰ درصد از باكتري هاي موجود در لوله ادراري نسبت به آنتي بيوتيك مقاومت نشان مي  دهند. مواد موجود در زغال اخته توانايي از بين بردن اين باكتري ها را دارا هستند.
روش كار تينانين ها بدين صورت است كه با عامل توليد باكتري مبارزه كرده و از چسبيدن آنها به ديواره سلول ها جلوگيري مي  كند.
مطالعه جديد مركز مطالعاتي USDA نشان مي  دهد، تمشك، زغال اخته و شاه توت نوع ديگري از فيتوكميكال ها را دارا هستند و آن رسوراترول (Resveratrol) است و اين نوع فيتوكميكال  از بروز سرطان و بيماري هاي قلبي جلوگيري مي  كند.
توت فرنگي: حاوي مقدار زيادي فيتوكميكال از نوع الاجيتاتين است. اين فيتوكميكال در تمشك و شاه توت هم وجود دارد. مطالعات در مركز تحقيقات تغذيه  انساني UCLA نشان مي  دهد كه انواع توت هاي نام برده قدرت زيادي در جلوگيري از امراض قلبي داشته و در درمان ناراحتي هاي قلبي و سكته قلبي كارايي فراوان دارند. همچنين توت فرنگي غني از آنتي اكسيدان ويتامين C و اسيدفوليك است و در دوران حاملگي براي خانم ها توصيه مي  شود.
مراكز تحقيقاتي تغذيه معتقدند كه با اضافه كردن مقداري از انواع توت در رژيم غذايي خود مي  توانيد از بستري شدن در بيمارستان و مصرف داروهاي شيميايي تا حدود زيادي بكاهيد.
سارا صرافي زاده- كارشناس تغذيه

در آستانه برگزاري كنفرانس بين المللي شبكه مراقبت هاي اوليه بهداشتي ،دو انتصاب جديد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي انجام شده است.
دكتر مسعود پزشكيان وزير بهداشت طي حكمي، دكتر محمداسماعيل اكبري معاون سلامت وزارت بهداشت را به عنوان رئيس برگزاري كنفرانس بين المللي شبكه مراقبت هاي اوليه بهداشتي كه با همكاري وزارت بهداشت و با حمايت سازمان جهاني بهداشت، صندوق كودكان و صندوق جمعيت سازمان ملل برگزار مي شود، منصوب كرد.
همچنين دكتر محمدحسين نيكنام مشاور وزير و مديركل روابط بين الملل طي حكمي، از سوي دكتر پزشكيان به سمت دبير برگزاري اين كنفرانس منصوب شد.

دكتر لاله مير اسكندري
چيني ها صاحب يكي از غني ترين و معتبرترين علوم طب سنتي هستند.
يكي از نشانه هاي تمدن باستاني غني و معتبر هر كشوري ، طب سنتي آن است.
شايد به نظر خيلي ها طب سنتي در عصر حاضر، كهنه و ناكارآمد باشد و البته به نظر خيلي از ديگر افراد داروهاي شيميايي جديد اصطلاحا «سم» بوده و امنيت و سلامتي در داروهاي طبيعي و سنتي است ولي در حقيقت نمي توان اين دو را به طور كامل از يكديگر تفكيك كرد. آنچه مسلم است كشف بسياري از داروهاي شيميايي كه در حال حاضر ساخته مي شوند بر مبناي مواد موجود در همين گياهان سنتي است.
در سطح علمي و دانشگاهي هم هيچگاه اين دو مقوله از هم جدا نبوده و طب سنتي در هيچ مقطعي انكار نشده است. به طوري كه در رشته داروسازي مطالب مفصلي در زمينه گياهان دارويي و مفردات پزشكي (تمامي مواد طبيعي كه به نحوي خاصيت دارويي دارند) به دانشجويان آموخته مي شود.
پس طب سنتي در حقيقت يك علم است و بايد توسط متخصصان، داروسازان و پزشكان به كار گرفته شود، بر خلاف آنچه به نظر مي رسد فرآورده هاي سنتي چه در مرحله تهيه و فرآوري، چه در هنگام تجويز و چه در هنگام مصرف از حساسيت بالايي برخوردارند و به اندازه داروي شيميايي ديگري احتياج به تخصص و مهارت دارد.
همين برگ  هاي بي   آزار مي توانند عوارض جانبي شديد و غير قابل جبراني ايجاد كنند. طي سه سال گذشته عوارض جانبي ناشي از مصرف داروهاي سنتي در جهان بيش از دو برابر افزايش داشته است. به طوري كه در كشور چين كه يكي از بزرگترين مصرف كنندگان داروهاي سنتي است تنها در سال ۲۰۰۲ ، ۹۸۵۴ مورد عوارض جانبي ناشي از مصرف اين گونه داروها گزارش شده است.
استفاده از داروهاي سنتي تنها محدود به كشورهاي آسيايي نيست. تحقيقات سازمان بهداشت جهاني نشان داده است كه در ۸۰ درصد كشورهاي پيشرفته دنيا، مردم تمايل زيادي به مصرف اين گونه داروها دارند؛ مخصوصا در كشورهاي ثروتمند اين عقيده به شدت رواج دارد كه طبيعي يعني ايمن.
نتيجه بررسي هاي WHO (سازمان بهداشت جهاني) روي ۱۴۲ كشور نشان مي دهد كه در ۹۹ كشور (ازجمله ايران) اين گونه داروها بدون نسخه (OTC) به فروش مي رسند و در ۳۹ كشور (بازهم از جمله ايران) اين داروها از طريق دوستان، آشنايان يا ساير بيماران به دست افراد مي رسند.
همين امر باعث شده كه نظارت و كنترل كاهش يافته و در نتيجه كيفيت و خواص درماني اين داروها به شدت كاهش يابد.
دكتر لي جنگ - ووك مدير كل WHO مي گويد:«WHOدر صورتي تب سنتي را حمايت مي كند كه بيشترين سود وكمترين ضرر را براي بيمار داشته باشد و همچنان كه مردم بيشتري از اين داروها استفاده مي كنند، دولت ها بايد اختيارات بيشتري براي شناسايي بهتر و كاملتر فوايد و مضرات اينگونه مواد در اختيار داشته باشند.»
مسلما اطلاعات كافي، كليد راهنماي مصرف كنندگان در انتخاب صحيح است و درست به همين علت است كه WHO اقدام به تهيه راهنماهاي مفصل و كارآمدي كرده است كه در جهت ارايه اطلاعات كامل، قابل اعتماد و جامع در اختيار مراجع بهداشت ملي كشورها قرار مي گيرد. اين راهنماها به سادگي قابل پيگيري بوده و فهرست هاي خلاصه اي از پرسش هاي پايه جهت تسهيل استفاده صحيح از اين داروها و درمان هاي سنتي ارايه مي دهد. به اين ترتيب دولت ها تشويق مي شوند تا اطلاعات قابل دسترس مفيدي براي آموزش عموم فراهم كنند. در اين روش مسلما محصولات نامناسب و ضعيف نمي توانند راهنماهاي مناسبي داشته باشند و از رده خارج مي شوند.
خلاصه اي از راهنماهاي WHO در جهت بهبود اطلاعات مصرف كنندگان داروهاي سنتي و تكميلي:
سياست هايي كه بايد توسط دولت ها اعمال شوند:
- اطمينان از اينكه اطلاعات كافي در مورد كاربرد، امنيت و همچنين منع مصرف اين محصولات براي مصرف كنندگان تهيه شده باشد.
-ايجاد كانال هاي صحيح براي گزارش عوارض جانبي توسط مصرف كنندگان و شناساندن اين كانال ها.
-فراهم كردن ابزار ارتباطي مناسب براي تجهيز مصرف كنندگان در جهت تشخيص كيفيت محصولات و خدمات.
- اطمينان از اينكه پزشكان به شكل مناسب و كافي آموزش ديده و به ثبت رسيده اند.
-تشويق تحكيم رابطه بين پزشكان سنتي و متداول.
-فراهم سازي امكانات بهره گيري از تسهيلات بيمه در استفاده از داروهاي سنتي.
ساختار سيستم بهداشتي كه مي تواند در جهت بالا رفتن كيفيت و امنيت كمك كند:
- ايجاد راهكارهاي درماني و استانداردهاي كيفيت براي تضمين يكپارچگي سيستم بهداشتي.
- استانداردسازي تعليمات و علوم لازم براي پزشكان در جهت بهبود برداشت اين گروه از طب سنتي و جلب اعتماد مصرف كنندگان.
- همكاري بين پزشكان سنتي و متداول در جهت ارتقاي نتايج درماني.
- سازماندهي پزشكان سنتي در جهت كارايي مناسب تر.
سوالاتي كه مصرف كنندگان بايد بپرسند:
-آيا درمان مورد نظر براي بيماري يا شرايط وي مناسب است؟
-آيا درمان مورد نظر قابليت پيشگيري، تسكين يا درمان علايم بيماري را دارد يا فقط قادر است سطح سلامتي و وضعيت عمومي را بهبود بخشد؟
-آيا داروي گياهي توسط متخصصان حاذق و مطلع ساخته شده است؟

كارشناسان تغذيه آمريكايي تخمين زده اند كه بين ۳۰ تا ۵۰ درصد جمعيت آمريكا دچار كمبود ويتامين D هستند كه نتيجه آن بروز مشكلات رشدي، استخواني و دركي در كودكان و دردها و شكستگي هاي استخواني در بزرگسالان است.
براساس تحقيقات همين محققان، علت كمبود ويتامين D، آفتاب كم، تغذيه زياد از شير مادر و رژيم هاي غذايي با ذخيره اندك كربوهيدرات است.
عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشيد، باعث كاهش سطح ويتامين D در شير مادر مي شود و از آنجا كه اكثر مادران نوزادانشان را از شير خود تغذيه مي كنند، اين كمبود تغذيه اي به آنها منتقل مي شود.
يكي ديگر از عوامل كمبود ويتامين D هم قرار نگرفتن در معرض تابش نور خورشيد به علت ترس از سرطان پوست است.

كدورت عدسي چشم كه در حال طبيعي شفاف است، آب مرواريد نام دارد. وقتي آب مرواريد ايجاد مي  شود عدسي چشم شبيه يك پنجره يخ زده كدر شده و باعث تاري ديد مي  شود.
عدسي چشم كه عقب مردمك قرار دارد پرتوهاي نوراني را روي پرده شبكيه تنظيم مي  كند. وقتي آب مرواريد ايجاد مي  شود عدسي چشم به حدي كدر مي  شود كه نور از آن نمي  تواند عبور كند و به شبكيه برسد. هر چند كه اغلب آب مرواريد قسمت كوچكي از عدسي چشم را دچار مي  كند و ديد را زياد مختل نكرده و نيازي به عمل جراحي ندارد. اگر قسمت بزرگي از عدسي چشم كدر شود، ديد به طور نسبي يا كامل كاهش مي  يابد و در اين صورت آب مرواريد بايد عمل شود.
باورهاي نادرست زيادي درباره آب مرواريد وجود دارد.
آب مرواريد از چشمي به چشم ديگر سرايت نمي  كند هر چند كه همزمان مي  تواند در دو چشم رخ دهد، با استفاده زياد از چشم كاتاراكت تشديد نمي  شود. آب مرواريد طي ساليان ايجاد و پيشرفت مي  كند.
علت و علايم 
آب مرواريد انوع مختلف دارد. اغلب به علت تغييرات شيميايي در تركيب عدسي چشم ايجاد شده و باعث از بين رفتن شفافيت عدسي مي  شود. اين تغييرات مي  تواند به علت هاي زير به وجود آيد:
- سن 
- صدمه هاي چشمي 
- برخي بيماري ها و شرايط چشم و بدن 
- توارث و اختلالات تولد
جريان طبيعي رشد و سن نيز مي  تواند عدسي را سخت و كدر كند. اين نوع را كاتاراكت سني مي  نامند كه حتي تا سن ۴۰ سالگي مي  تواند ايجاد شود.
در بچه ها نيز آب مرواريد رخ مي  دهد. آب مرواريد در بچه ها گاهي ارثي است ولي مي  تواند در اثر عفونت و التهاب در زمان حاملگي مادر ايجاد شود؛ اين نوع را مادرزادي مي    گويند.
صدمات چشمي در هر سني مي    تواند آب مرواريد ايجاد كند. اين نوع را آب مرواريد ثانويه مي    گويند. بسته به اندازه و محل هاي كدورت شخص ممكن است از ايجاد آب مرواريد مطلع شود يا نشود. اگر آب مرواريددر قسمت خارجي عدسي باشد اختلال ها در بينايي ايجاد نمي    شود. ولي اگر كدورت در قسمت  مركزي باشد اختلال ديد ايجاد مي  كند. علايم عمومي آب مرواريد به شرح زير است:
- كدورت و دوبيني 
- حساسيت به نور
- تغييرات مكرر شماره عينك 
- كاهش تشخيص رنگ ها
با بدتر شدن آب مرواريد شماره هاي بالاي عينك لازم مي شود تا ديد بهتر شود وبراي بهتر ديدن اشيا مجبور مي  شويم آنها را به چشم نزديكتر كنيم. مردمك كه معمولا سياه است تغيير رنگ داده و رنگ آن به زردي و سفيدي مي  رود.
شناخت و تشخيص 
معمولا آب مرواريد از بيرون بدون وسايل مناسب قابل تشخيص نيست، اگر تاري ديد با علايم ديگر مشاهده شد بايستي توسط متخصص چشم معاينه شود. چشم پزشك بعد از معاينه چشم نوع و اندازه و محل آب مرواريد را تشخيص مي  دهد. داخل چشم را هم با افتالموسكوپ معاينه مي  كند تا مشخص شود علت ديگري براي كاهش ديد وجود دارد يا خير.
درمان 
وقتي آب مرواريد آنقدر كاهش ديد ايجاد مي  كند كه در زندگي و كار عادي شخص اختلال حاصل مي شود، زمان احتمالي عمل جراحي فرا رسيده است.
بسته به نيازهاي فردي، بيمار و چشم پزشك در مورد ضرورت عمل جراحي با يكديگر تصميم مي  گيرند.
جراحي با بيهوشي عمومي يا بي  حسي موضعي انجام مي  گيرد و معمولا حالت سرپايي دارد. آب مرواريد با ليزر قابل عمل نيست، هر چند ليزردرماني چشم پزشكي در موارد بعدي براي باز كردن پرده اي كه بعد از عمل آب مرواريد ممكن است باقي بماند (كپسول)، مورد استفاده قرار مي  گيرد. با وجود پيشرفت هاي سريع تكنولوژي در درمان آب مرواريد، قطره، پماد، قرص و رژيم هاي خاص يا ورزش هاي چشمي نمي  تواند آب مرواريد را كاهش داده يا درمان كند.
هنگامي كه عدسي كدر چشم خارج شد بايستي به جاي آن لنز قرار گيرد تا تنظيم نور روي شبكيه انجام شود. پيشرفت هاي پزشكي راه هاي جديدي براي برقراري ديد بعد از عمل كاتاراكت پيش رو گذارده است:
- لنزهاي جراحي داخل چشمي (IOL)، لنزهاي دايمي هستند كه در موقع عمل داخل چشمي به جاي عدسي خارج شده مي  گذارند.
- كنتاكت لنزهاي نرم و سخت كه مي  بايستي شب ها از چشم  خارج شوند.
- كنتاكت  لنزهاي شبانه روزي براي استفاده با زمان طولاني تر.
- عينك هاي آفاكي براي آب مرواريد كه اينك نازك تر و سبك تر از قديم هستند ولي از عينك هاي معمولي ضخيم ترند.
هر چند لنزهاي خارجي داخل چشمي شايع ترين روشي است كه انتخاب مي شود، ولي هر لنزي از مزايا و معايب خاص خود برخوردار است. چشم پزشك به بيمار كمك مي  كند تا تصميم بگيرد چه لنزي يا تركيب چه لنزهايي براي زندگي و سلامت بيمار مناسب است.
خوشبختانه عمل آب مرواريد بسيار موفقيت آميز است و ۹۰ درصد بيماران ديد مناسب به دست مي  آورند.
بايستي خاطر نشان كرد كه هر عملي ممكن است عوارضي به دنبال داشته باشد و هميشه نتيجه عالي را نمي  توان تضمين كرد.
از دست دادن ديد در حد زيادي قابل پيشگيري است. اگر متوجه علايم آب مرواريد شديد با متخصص چشم هر چه سريع تر تماس بگيريد. چون آب مرواريد معمولا با بالا رفتن سن ايجاد مي  شود. افراد بالاي ۴۰ سال كه سابقه آب مرواريددر خانواده دارند بهتر است هر چند ماه يكبار معاينه شوند.
هيچ گونه روش پيشگيري براي آب مرواريد شناخته نشده است.
روش هاي جديد جراحي آب مرواريد براي جلوگيري از از دست رفتن ديد موثر است و از دست رفتن ديد با عمل آب مرواريد قابل پيشگيري است.
آب مرواريد هاي خفيف پس از تشخيص بايستي تحت نظر گرفته شوند تا متوجه پيشرفت آن بشويم.
اگر كاهش ديد مانع فعاليت هاي روزانه مي  شود، دليلي براي تاخير عمل وجود ندارد، هيچ نيازي نيست كه ديد كاملا از دست برود تا نياز به عمل شود.
امروزه براي پيشگيري از پيشرفت آب مرواريد بايستي جلو رسيدن اشعه مضر آفتاب را به چشم بگيريم. اين كار بايستي در سنين پايين تر بخصوص در كساني كه شغل هايي مثل كشاورزي و ماهيگيري و ... دارند كه زياد در معرض اين اشعه هستند انجام شود. عينك هاي آفتابي از نوع UV و كلاه هاي لبه دار در اين موارد موثرند. در بررسي هايي كه انجام شده است ميزان آب مرواريد در كساني كه در معرض اشعه آفتاب بوده اند سه برابر بيشتر از كساني است كه در مقابل اشعه UV آفتاب محافظت شده اند.

پزشكان آلماني معتقدند براي حفاظت از پا ها در تابستان، هفته اي يك بار پوست هاي مرده پاها را با سنگ پاهاي مخصوص بساييد و پس از شست وشوي پا كاملا خشك كنيد.
جالب است بعد از چندين قرن استفاده از سنگ پا در ايران، كشورهاي پيشرفته دنيا تازه به مزاياي آن پي برده اند!
پوست مرده شكل نازيبايي ايجاد كرده و ايجاد برخي شكاف ها سبب ورود باكتري ها به درون پوست مي شود. البته استفاده از وسايل نامناسب در از بين بردن پوست مرده پا كه سبب ايجاد خراشيدگي در پا شود خطرناك تر از وجود اين پوست هاست.
ولي ظاهرا سنگ پاي ايراني مناسب است، چون اكثر قديمي هاي خودمان پاهاي سفيد و نرم و مرتبي دارند، اين طور نيست؟

نتايج تحقيقات جديد نشان مي  دهد كه موسيقي درماني سيستم ايمني بدن را تقويت مي  كند. به گزارش ايسنا به نقل از نشريه BMJ، دكتر لن كه هدايت  كننده طرح موسيقي درماني مركز سرطان ايرلند است بعد از تشخيص وجود سرطان در خود، در يك سفر شخصي به مركز سرطان ايرلند رفت و به كادر پزشكي آنجا نشان داد كه موسيقي تا چه حد مي  تواند در بهبود وضعيت جسماني و رواني بيماران موثر باشد ودر نهايت تبحر وي در موسيقي درماني باعث شد تا از عميق شدن بيماري سرطان خودش جلوگيري شود. دكتر لن از ابراز احساسات به عنوان يك راه حل براي درمان، استفاده مي  كرد. وي توضيح مي  دهد كه در برخي مواقع كه بيمار مضطرب، غمگين، خشمگين و يا گوشه گير و افسرده است، موسيقي درماني در رفع اين حالت ها بسيار موثر است. همچنين در هنگام عمل جراحي در جايي كه نياز به بيهوشي است گوش دادن به موسيقي بيمار را آرام مي  كند.

دكتر غلامحسين رمضاني متخصص دندانپزشكي كودكان و دبير اجرايي سومين همايش دندانپزشكي كودكان گفت: استرس و هيجانات روحي نوجوانان ۱۲ تا ۱۹ ساله سبب پوسيدگي شديد و حاد دندان ها مي شود. وي همچنين افزود: اين نوع پوسيدگي كه معمولا نوجوانان را درگير مي كند، بسيار شديد، سريع و مخرب است. تخريب شديد تمامي دندان ها به ويژه دندان هاي قدامي فك پايين كه در حالت عادي كمتر دچار پوسيدگي مي شوند، از مشخصات اين نوع پوسيدگي است.
دكتر رمضاني تغييرات هورموني و استرس وهيجانات خاص اين دوران را از دلايل پوسيدگي حاد دندان ها در نوجوانان برشمرد و گفت: رعايت نكردن بهداشت بر اين پوسيدگي مي افزايد. پوسيدگي دندان علاوه بر مشكلات روحي و رواني و در نهايت ايجاد ناهنجاري براي كودكان، مشكلات اقتصادي بسيار زيادي را براي والدين و در نهايت جامعه ايجاد مي كند كه با رعايت موارد بهداشتي مي توان از آن جلوگيري كرد.

تحقيقات گروهي از پژوهشگران دانشگاه فلورانس روي عوارض جانبي اشعه تلويزيون روي ۷۴ كودك بين سنين ۶ تا ۱۲ سال نشان داده است كه اين كودكان ممكن است در سنين غيرطبيعي و زودتر از موعد معمول، وارد سن بلوغ شوند.
اين گروه پژوهشگران، تعدادي از كودكان را كه عادت داشتند هر روز سه ساعت تلويزيون تماشا كنند، به مدت يك هفته از تماشاي تلويزيون و بازي هاي ويديويي محروم كردند. طي اين مدت معلوم شد سطح هورمون ملاتونين كه به آن هورمون خواب نيز گفته مي شود در بدن اين كودكان حدود ۳۰ درصد افزايش يافت. كاهش اين هورمون باعث جلو افتادن سن بلوغ مي شود. در اين پژوهش، تلويزيون تنها به عنوان منبع نور و پرتوافشاني و تاثير آن بر روي ترشح هورمون ملاتونين مورد بررسي قرار گرفته و پيامدهاي رواني و تربيتي آن روي كودكان مد نظر نبوده است.