«اگر شهريه را نپردازيد فرزند شما ثبت نام نمي شود.» اين جمله را مدير يكي از مدارس منطقه... به يكي از والدين گفته است
مرتضي حاجي - وزير آموزش و پرورش - نيز تخلف مدارس تهران را قبول مي كند و در اين باره مي گويد: «۳۶۹ مدرسه تخلف كردند كه مطابق قانون با آنها برخورد مي شود»
عليرضا كيواني نژاد
«از ما شهريه مي گيرند، مدرسه هم دولتي است ولي كاري از دستمان بر نمي آيد.»اين حرف اكثر والدين است كه در مراجعه به مدارس با آن روبه رو مي شوند. با وجود اعلام مسوولان آموزش وپرورش مبني بر غير قانوني بودن اين كار، هنوز هم در تعدادي از مدارس اين روند ادامه دارد. حتي اعلام ۳۶۹ مدرسه متخلف از سوي وزير آموزش وپرورش هم مي تواند دليلي بر اين مدعا باشد. اما در ظاهر اين شهريه ها همان كمك هاي مردمي هستند كه برايشان سقف تعيين مي شود و به ظاهر پرداختشان هم اجباري است!
هر كاري هم مي كنند، نمي توانند از زير بار پرداخت شهريه به مدارس دولتي شانه خالي كنند. اين همان سريال نخ نماي پرداخت شهريه هاست كه تنها آغازي دارد وبدون پايان، همچنان ادامه پيدا مي كند. مدارس دولتي، بالا و پايين شهر براي خود قانوني وضع كردند كه البته اين قانون نانوشته از سوي مسوولان آموزش و پرورش كاملا تخلف محسوب مي شود، اما نه يكسال كه چند سال است تن دادن به اين قانون جزو لاينفك ثبت نام دانش آموزان در مدارس است.
- كمك هاي مردمي اشكالي ندارد ولي اگر براي آن سقف تعيين كنند، واژه شهريه به آن اطلاق مي شود كه كاملا مغاير است با قوانين وزارت آموزش و پرورش.
اينها بخشي از صحبت هاي راهپيما است، يكي از دست اندركاران وزارت آموزش وپرورش كه وقتي مطلع مي شود يكي از مسوولان آموزش و پرورش برازجان در گفت وگويي با يكي از خبرگزاري ها عنوان كرده مسوولان آموزش و پرورش بخش نامه اي را به مدارس فرستادند و از آنها خواستند كه شهريه ثبت نام را از اوليا دريافت كنند، با در نظرگرفتن تمكن مالي آنها.
او وجود اين بخشنامه را نيز تكذيب مي كند و مي گويد: «چنين چيزي امكان ندارد. گرفتن شهريه توسط مدارس دولتي، هر سال با شروع فصل پاييز و ثبت نام دانش آموزان سوژه اي است كه فكر مسوولان متوجه آن مي شود. مشكل از آن جا شروع شد كه تعدادي از مدارس دولتي اقدام به گرفتن شهريه كردند. كمك هاي مردمي، پول هايي هستند كه اوليا با رضايت خود به مدارس مي دهند. بعضا نيز انجمن اوليا و مربيان مدارس در جلسات درون مدرسه اي، هزينه هايي را تصويب مي كنند. اين هزينه ها كه توسط اوليا پرداخت مي شود را نمي توان كمك مردمي ناميد.» اما چند سالي است كه گرفتن شهريه روند ديگري پيدا كرده است.
- اگر شهريه را نپردازيد فرزند شما ثبت نام نمي شود.
اين جمله را مدير يكي از مدارس منطقه... به يكي از والدين گفته است. اين فرد كه در آژانس اتومبيل كرايه مشغول به كار است مي گويد:« دو دختر دارم دختر اولم، كلاس پنجم است و ديگري در همان مدرسه كلاس اول. چند روز پيش نامه اي را به دست همسرم دادند كه روي آن نوشته شده بود مبلغ ۶ هزار تومان را به حساب... واريز كنم. آن هم نه براي ثبت نام كه براي خريد لوازم التحرير. وقتي به مدرسه مراجعه كردم كه بگويم اين لوازم را خودم تهيه مي كنم گفتند اگر اين مبلغ را نپردازيد دختر شما را ثبت نام نمي كنيم. سال گذشته هم دختر بزرگم را از صف خارج كردند و گفتند هنوز ۱۰ هزار تومان شهريه اول سال را نپرداختي. من در يك اتاق ۱۲ متري درافسريه زندگي مي كنم با ماهي ۱۷۵ هزار تومان قسط. چطوري بايد از پس اين مبالغ كه تمامي هم ندارند برآيم.»
آقاي اسلامي، نيز درمراجعه به دبستان بشارت درمنطقه ۱۷ با چنين جمله اي روبه رو شده است او مي گويد:« دخترم به كلاس دوم دبستان مي رود. يكي ازمسوولان مدرسه گفته براي ثبت نام بايد ۱۵ هزار تومان بپردازيد.» او رسيد اين مبلغ را نيز به همراه ندارد، چون به او گفته شده مبلغ مذكور را به شماره حساب بانك... واريز كند.
مسوولان آموزش و پرورش امسال هم با معرفي كميسيون نظارت بر تخلفات مدارس، گرفتن شهريه را تقبيح مي كنند اما هنوز هم هستند مدارسي كه به نحوي از انحا اين كار را ادامه مي دهند. راهپيما در اين باره مي گويد: «پرسيدن اين سوال كه مردم درصورت مشاهده اين تخلفات به كجا مراجعه كنند، قديمي شده. بارها اعلام كرديم كه مردم به كميسيون هاي نظارت كه در ادارات آموزش و پرورش مناطق مشغول به كارند، شكايت كنند. حتي در بعضي از مناطقي كه مدارسي سابقه اين كار را نيز داشتند، چند هيات نظارت جداگانه تشكيل شده تا انحصارا آن مدارس را زير نظر بگيرند. اما مساله اين جاست كه تعدادي از اوليا با حضور در مدارس، گرفتن شهريه را تاييد مي كنند و اين تاييد به اطلاع سايرين نمي رسد. مثلا گفته مي شود براي كلاس هاي آموزشي و فوق برنامه كه طي سال برگزار مي شود، مبالغ تعيين شده اي دريافت شود. ديگر در اين موارد كاري از دست ما برنمي آيد. اين موارد را به پاي تخلف در آموزش و پرورش نگذاريد.»
مرتضي حاجي - وزير آموزش و پرورش - نيز تخلف مدارس تهران را قبول مي كند و در اين باره مي گويد: «۳۶۹ مدرسه تخلف كردند كه مطابق قانون با آنها برخورد مي شود.»
همچنين گرفتن پول بابت تسهيلاتي كه قرار است در آينده به اولياي دانش آموزان داده شود، زاويه ديگري است براي گرفتن شهريه. فرضا گفته شده چون در آينده قرار است براي مدارس سرويس درنظر گرفته شود، از الان بايد شهريه را جلو جلو بپردازيد.
اما اشاره به اين نكته نيز پر بيراه نيست كه سرويس مدارس هم در قالب طرح «ساماندهي سرويس مدارس» توسط شهرداري تهران انجام مي گيرد و هزينه اي روي دست والدين نمي گذارد. دكتر احمدي نژاد شهردار تهران در اين باره مي گويد: «اين طرح ابتدا به صورت آزمايشي و تنها براي كسب نتيجه در منطقه ۲ شهرداري اجرا مي شود. براساس اين طرح، شهرداري تهران با همكاري آموزش و پرورش نسبت به شناسايي مسيرهاي تردد دانش آموزاني كه از وسايل حمل و نقل عمومي استفاده مي كنند، اقدام كرده و سرويس هايي را در اختيار آنها قرار مي دهد. هدف از اجراي اين طرح در وهله اول، امنيت جاني دانش آموزان است.»
پس يادتان باشد بابت اين گونه طرح ها نيز نبايد هزينه اي بپردازيد. اين هزينه ها را پرداخت مي كنيد و بعد مي گوييد از شما شهريه گرفتند. آخرين شيوه اي كه براي گرفتن شهريه مطرح شده است، گرفتن پول كتاب هاي درسي است. حداقل مي دانيم كه كتب درسي مقطع دبستان به صورت رايگان دراختيار دانش آموزان قرار مي گيرد. اما در بعضي از مدارس تهران بابت كتب درسي مبلغي دريافت مي شود. اين درحالي است كه حتي هفته گذشته طي مصوبه اي كه به تمام مدارس ابلاغ شد، گرفتن كتاب هاي درسي در پايان سال نيز ممنوع است چون هزينه اين كتب توسط دولت پرداخت مي شود بنابراين هيچ مدرسه اي نيز نمي تواند بابت دراختيار گذاشتن آنها پولي دريافت كند.
اما همان پدري كه راننده آژانس است، مي گويد: «۶ هزار تومان بابت كتاب از من گرفتند. بعد هم در طول سال لوازمي را مي خواهند كه بيشتر جنبه تجملي دارد. مثلا فلان دفتر كه روي آن نقاشي شده يا مداد رنگي و آبرنگ. من منكر تعليم و تعلم نيستم ولي نمي دانم معني واژه «تحصيل رايگان» - اين روزها - چيست؟ از دختر بزرگم نيز پول كتاب مي گيرند. اگر قرار باشد براي كتابي كه دولت هزينه آن را مي پردازد، پول بدهم پس چه فرقي با تحصيل در دوره راهنمايي و دبيرستان دارد؟!»
داستان گرفتن كمك مردمي - با سقف يا بدون سقف كه آن را شهريه بناميم - همچنان ادامه دارد. تعدادي از مدارس پول مي گيرند و دليلشان هم اين است كه ما «نمونه مردمي» هستيم. تعدادي هم به شيوه هاي ديگر پول مي گيرند و مي گويند: «در مدارس بالاي شهر والدين حداقل ۵۰ هزار تومان مي دهند. شما چرا براي پرداخت ۶ هزار تومان مثل اسفند روي آتش، بالا و پايين مي پريد؟»
بازهم مي گوييم ولي به نظر مي رسد با اين گفتن ها از مرز كليشه اي بودن هم فرسنگ ها مي گذريم. اما اشكالي ندارد. اگر با مواردي اينچنيني روبه رو شديد، يكراست برويد سراغ كميسيون نظارت بر تخلفات مدارس، همين.