اگر كسي سال ها قبل آرزو مي كرد به مشهد برود يا نذر داشت كه اولين درآمد خودش را خرج زيارت كند، جداي از خريدن همه خطرها به جان و تحمل سختي هاي راه دراز، ماه ها فرصت لازم داشت تا بتواند فقط خود را به اين شهر مقدس برساند و از آنجا برگردد. امروزه اين مسير به راهي امن براي صدها هزار زائري تبديل شده كه گاه تا سالي چندين بار به پابوس آقا مي روند و رفت و آمدها يك مشكل است، موضوع ديگر به زيارت برمي گردد و حجم حرم و فضاي اطراف آن.
طرح توسعه فضاها و اماكن اطراف حرم امام رضاع در سال 62 به تصويب رسيد؛ ... با مسووليت تشكيلاتي به نام سازمان حريم حرم. روند بازسازي حرم اما به گونه اي است كه هراز چند گاهي شتاب مي گيرد و دوباره از حركت مي ايستد.
عدم تامين منابع مالي، حضور مستمر مردم و همكاري نكردن دستگاه هاي دولتي، اينها دلايلي است كه از سوي مسوولان آستان قدس درباره روند كند بازسازي عنوان مي شود.
هر سال تابستان كه فرا مي رسد فكر رفتن به مشهدمقدس و زيارت آستان قدس رضويع حداقل براي يك بار هم كه شده مخيله هر ايراني را مشغول مي كند. بعد كه پايتان به مشهد مي رسد با خودتان مي گوييد؛ پارسال اينجا بودم، كارگرها مشغول كار بودند و الان هم هستند!
اما به تازگي اگر به حرم امام رضا ع سر زده باشيد متوجه تغييرات عمده حرم و بارگاه امام مي شويد. تغييراتي كه شايد در نگاه اول تداعي كننده چيزي نباشد، اما به مرور زمان مي فهميد كه حرم امام صرفنظر از توسعه، تغيير شكل هم داده است.
اين تغييرات يك شبه به وجود نيامد و طرح توسعه حرم مطهر نيز محصول تفكري يك هفته اي يا چند روزه نبود و همانطور كه اشاره شد پيشينه چنين طرحي به اوايل پيروزي انقلاب مي سد. مهدي عزيزيان، مديرعامل سازمان عمران و توسعه حريم حرم حضرت رضا ع مي گويد كه نكات متعددي در اين بازسازي ها مورد توجه بوده است و هدف همه آنها در ساختن معماري با هويت جمهوري اسلامي است. او مي گويد كه در اين ميان به حفظ ميراث فرهنگي هم توجه شده است و كارشناسان آستان قدس اگر بهتر از كارشناسان ميراث نباشند، بدتر هم نيستند.
گسترش و نوسازي حرم امام رضا ع شامل تمام اماكني مي شد كه تا قبل از سال 57 در حرم امام رضا ع ساخته شده بود كه مساحتي در حدود 120 هزار متر مربع را شامل مي شد. طرح هاي اجرايي در سال 1362 به تصويب رسيد، اما مشكلاتي بر سر راه اجراي اين طرح ها وجود داشت كه از سرعت پيشرفت، كم مي كرد. به عنوان نمونه مردم حاضر نمي شدند محل زندگي يا كسب و كار خود را به سادگي واگذاركنند، در حالي كه اين طرح يك برنامه ملي يا حتي فراملي تلقي مي شد، اما به گفته عزيزيان دولت هيچ وقت چنين برداشتي نسبت به اين طرح نداشته است. وي در اين باره به ميراث خبر مي گويد: در تمام اين مدت دولت هاي وقت چنين نگاهي به طرح فرا ملي توسعه حريم حرم نداشتند. نه تنها از سوي دولت هيچگونه همكاري مالي با ما صورت نگرفت كه حتي در جهت تمليك و تصاحب اراضي هيچگونه همكاري با ما نشد. بنابراين آستان قدس مجبور شد زمين ها را با قيمت توافقي و كارشناسي خريداري كند و اين كار بسيار زمانبر بود.
آستان قدس رضوي در اين خريد بزرگ توانست حدود۶۰ هكتار زمين از مالكان متعدد خريداري كند، اما با توجه به استقبال شديد زوار، كار ساختماني در اين محوطه به دشواري پيش مي رود. حضور مردم باعث شده كارفرماي اين پروژه نتواند حصاري به دور حرم كشيده و كارهاي عمراني را بدون وقفه دنبال كند. باتمام اين اوصاف، فاز اول توسعه و اجراي طرح در سال 79 به پايان رسيد. يعني درست سالي كه مديريت سازمان توسعه حريم، تغيير كرد و اين تحولات باعث شد تا روند آماده سازي حرم شتاب بيشتري به خود بگيرد.
عزيزيان درباره بخش دوم طرح توسعه حرم مي گويد:ساخت حوزه علميه استان خراسان با فضايي در حدود 12هزار مترمربع، ساختمان مديريت حوزه علميه استان خراسان بالغ بر 7هزار مترمربع و بنياد پژوهش هاي اسلامي از ديگر فعاليت هايي است كه در دوره دوم توسعه طرح صورت گرفته. ضمنا بايد اشاره كنم كه ضريح جديد جايگزين ضريح قبلي شد كه 40 سال قبل نصب شده بود.
حاصل اين ساخت وسازها در حرم يك جهش كلي را نشان مي دهد. يعني از 120 هزار متر مربع پيش از انقلاب اسلامي به 900 هزار مربع بالغ شده است.
اما مشكل عبور و مرور زائران چيزي نيست كه به امروز و ديروز محدود شود. يعني بازديد زائران از گذشته تا امروز ادامه داشته و دارد ولي مسوولان اين سازمان بر اين باورند كه آنچه امروز ساخته و تحويل داده مي شود پاسخگوي نياز 20 سال آينده زائران است.
منابع مالي
فكرنكنيد توسعه حرم با همان پول هايي صورت گرفته كه من و شما مثلا نذر مي كنيم و مي ريزيم در ضريح مقدس. نه اين پول ها كه ساير منابع مالي تعريف شده هم براي اداره و فعاليت هاي آستان قدس رضوي كافي نيست و اين حرفي است كه عزيزيان تاكيد زيادي روي آن دارد! وي در اين باره مي گويد:وجود چندين كارخانه، زمين هاي كشاورزي، وقف ها و نذورات، كمبود مالي ما را با توجه به هزينه هاي زياد پروژه حرم و خدمات به زائران جبران نمي كند، در حالي كه به نظر عده اي و البته به غلط، درآمد آستان قدس به قدري است كه نيازي به كمك هاي دولت ندارد و شايد بر مبناي چنين اصلي است كه مسوولان نظام ترجيح مي دهند از دور ناظر فعاليت هاي آستان قدس باشند. اين در حالي است كه بخشي از اين مسايل نيز به حجم زواري بر مي گردد كه براي زيارت مي آيند. گرچه اين عده براي شهروندان مشهدي و كسبه و تجار شهر و اطراف آن از لحاظ اقتصادي بسيار سودآور هستند. اما وقتي اين عده وارد آستان قدس مي شوند، آستان موظف است كه به اين افراد خدمات رايگان بدهد و منبع مالي اين خدمات درآمد موقوفاتي است كه در اختيار آستان است.

هر چند به آهستگي و هر چند خيلي دير اما ظاهرا وضعيت مالي زنان سرپرست خانوار بهتر مي شود. حقيقت اين است كه زنان مجلس شوراي اسلامي با ارايه طرح هاي متعدد همواره در تلاش هستند تا حقوق زنان مستمري بگير افزايش يابد اما متاسفانه دولت در اجراي اين مصوبه به دلايل محدوديت بودجه تعلل مي كند. اما اخيرا بر اساس پيشنهاد فراكسيون زنان مجلس به رئيس جمهوري امسال مستمري زنان سرپرست خانوار به ميزان 30 تا 50 درصد حداقل حقوق بازنشستگان كشوري افزايش مي يابد. نفيسه فياض بخش رئيس فراكسيون زنان مجلس است.
وي با اشاره به تصويب قانون حمايت از زنان و كودكان بي سرپرست در سال 71 در مجلس شوراي اسلامي از اينكه اين مصوبه در چند سال اخير به صورت كامل اجرا نشده است ابراز تاسف كرد و گفت: با موافقت رئيس جمهوري اين مصوبه از امسال اجرا مي شود. فياض بخش با اشاره به رشد نرخ تورم و افزايش رديف بودجه سازمان ها و نهادها در سال هاي اخير اضافه كرد: با وجود اين، مستمري زنان سرپرست خانوار بين 8 تا 18 هزار تومان است كه مبلغ ناچيزي است.
وي با اشاره به اينكه 4 ميليون و 800 زن و كودك بي سرپرست تحت پوشش سازمان هاي حمايتي مانند بهزيستي و كميته امداد هستند و 5 ميليون زن و كودك بي سرپرست ديگر نيز در نوبت دريافت خدمات حمايتي از دولت قرار دارند گفت: فراكسيون زنان مجلس شوراي اسلامي رسيدگي  به مشكلات اين قشر آسيب پذير را در اولويت كاري خود قرار داده است.

خدا نكند يك بلاي ديگر برسر مردم شهر بم نازل شود، زلزله بيايد يا آتش سوزي راه بيفتد، چون در آن صورت آتش نشاني بم فقط مي تواند 20 درصد ايمني شهروندان را تضمين كند.
به دليل نبود امكانات و تجهيزات لازم آتش نشاني فقط يك پنجم مردم بم را مي تواند نجات دهد و اين به معني بروز بحران احتمالي ديگري در بم است. محمدخاكپور مسوول واحد آتش نشاني بم مي گويد: در شش ماه گذشته 383 مورد حريق در بم توسط واحد آتش نشاني بم مهار شده كه در مواردي به لحاظ نبود امكانات كافي برخي از آنها توسط نيروهاي امدادي اعزامي در ستادهاي معين مهار شده است.
وي افزود: متاسفانه با توجه به حساسيت اين واحد، آتش نشاني بم از حداقل امكانات مورد نياز محروم مانده است. خاكپور در ادامه تصريح كرد: كمترين و حساس ترين نياز آتش نشاني بم يك خط ارتباطي تلفني است كه با شرمندگي بايد اعلام كرد شماره تلفن آتش نشاني در بم چندين بار تعويض شده و حتي به مدت دو روز قطع شده بود. علاوه بر آن از نظر خدماتي كمترين رفاه براي نيروهاي آتش نشاني در 10 ماه گذشته تامين نشده است، ساختمان واحد آتش نشاني بم در حادثه صد در صد تخريب شد كه تنها يك چادر به اين واحد تعلق گرفته است.
بخش اداري هم زير يك منبع آب واقع شده كه در حادثه زلزله بم يك ضلع آن خم شده و هر آن امكان سقوط آن و خطر جاني براي نيروهاي آتش نشاني است.
واحد آتش نشاني بم فاقد امكانات سرويس بهداشتي و حمام است، در شرايط استاندارد كه هر آتش نشان بايد بعد از مهار حريق استحمام كند متاسفانه اين امكان جزيي نيز وجود ندارد.

دارو در كشور ما در مقايسه با كشورهاي همسايه ارزان است، اما همين داروي ارزان براي مردم ما گران است.
اين قسمتي از جملات جهانبخش اميني عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس است كه خبر خوبي به بيماران خاص داد. او با اشاره به كمك مناسب دولت به بيماران خاص گفت: دولت هر سال حدود يك ميليون تومان براي بيماران خاص هزينه مي كند، اما اين بيماران به علت طولاني بودن بيماري و صرف هزينه هاي فراوان قدرت پرداخت 15 درصدي داروها را نيز ندارند.
ولي كميسيون بهداشت و درمان درصدد است تا علاوه بر بيماران تالاسمي، هموفيلي و كليوي، بيماران ام اسي و سرطاني  را نيز تحت كنترل مركز بيماري هاي خاص قرار دهد تا هزينه هاي آنان نيز رايگان شود.
به عقيده اميني، پزشكان بايد اثربخش ترين، ارزان ترين و در دسترس ترين داروها را براي بيماران تجويز كنند تا آنها و خانواده هايشان براي تهيه داروها در تنگنا قرار نگيرند.
و يك نكته مهم: سازمان مديريت و برنامه ريزي بايد قبل از آنكه كميسيون بهداشت و درمان مجلس تصميمي در مورد بخش دارويي اتخاذ كند، بدهي هاي سازمان هاي بيمه گر را پرداخت كند تا مشكل بيمارستان ها، داروخانه ها و مطب هاي خصوصي برطرف شود.
آيا گره مورد نظر باز مي  شود؟

چندي قبل در همين صفحه از مراكز جديد معاينه فني خودرو نوشتيم و اينكه كم تعداد بودن اين مراكز باعث شده رانندگان وسايل نقليه با مشكل مواجه شوند. امروز اما يكي از كارشناسان ارشد ستاد محيط زيست و انرژي شهرداري تهران مي گويد: فقط از 20 درصد ظرفيت مراكز فني خودرو استفاده مي شود. مهندس محسن ميرمحمدي با انتقاد از عدم مراجعه دارندگان خودروهاي مستهلك و فرسوده به اين مراكز، مي گويد: در حال حاضر 6 مركز معاينه فني خودرو درسطح شهر تهران وجود دارد كه با توجه به حجم انبوه خودروهاي آلاينده، استقبالي از سوي صاحبان اين قبيل خودروها براي معاينه فني وسيله نقليه شان در اين مراكز وجود ندارد. معاينه فني خودرو بهترين و ساده ترين راه براي كاهش آلاينده هاي تهران؛ با توجه به اينكه تعداد خودروها مدام در حال افزايش است، بوده اما وضعيت آلودگي هواي تهران به لحاظ آلاينده ها كنترل شده و افزايش نيافته است. بنابراين ما طرحي را در دست اجرا داريم كه بر اساس اين طرح 7 محور اصلي تهيه شده كه مي بايست وضعيت آلودگي شهر تهران با اجراي اين محورها به شرايط سالم برسد. اين 7 محور شامل خودروهاي نو، خودروهاي فرسوده، حمل و نقل عمومي، سوخت، معاينه فني خودرو، مديريت ترافيك و آموزش است. در خصوص محور اول كه ورود خودرو هاي نو است، خودروسازان ملزم به رعايت استانداردهاي اروپايي در زمينه كاهش آلودگي خروجي از خودروهاي نو هستند. هر چند اين استانداردها مطابق با استانداردهاي روز دنيا نيست، اما رعايت همين موارد نيز از سوي خودروسازان ضروري به نظر مي رسد.

تا چشم كار مي كند خط قطوري از ماشين در پيچ واپيچ جاده در حركتند و تقريبا همه رانندگان با دنده سنگين حركت مي كنند. ترافيك تهران به جاده هايش هم سرايت كرده و شايد روزي برسد كه براي آسايش، بايد حداقل هزاران فرسنگ از پايتخت فاصله بگيري.
اينجا كيلومتر 25 جاده هراز، حد فاصل جاجرود- بومهن ، شهر جديد پرديس است. شهركي با ساختمان هاي بلند چند واحدي. تنها از كلمه شهر مفهوم ساختمان  سازي را در آن مي يابي. اين طرف تر و اين طرف جاده، رو به روي شهرك، بوي تعفن كه معلوم نيست از فاضلاب سر در گم شهر نشات مي گيرد يا زماني محل دفن زباله هاي تهران بوده است، در فضا پيچيده.
اكثر افرادي كه در اين شهرك زندگي مي كنند طبقات كارگر جامعه اند كه مجبورند هر روز از اين جاده به عنوان معابر شهري براي رسيدن به محل كار خود استفاده كنند. ديگر در شرق، غرب و جنوب تهران چيزي به نام جاده خارج از شهر مفهومي ندارد و تا چشم كار مي كند پر است از ساختمان، مغازه و كارخانه.
اتوبان تهران - كرج، اتوبان تهران - ساوه وجاده پيچ در پيچ لواسان، تماما نقاطي هستند كه نه تنها تردد بين شهرها را مختل مي كنند، بلكه از استاندارد لازم به عنوان معابر شهري نيز برخوردار نيستند.
جالب تر اين كه وزارت كشور برلزوم تشكيل 20 شهر در اطراف تهران تكيه مي كند. با تمامي اين مسايل نكته ديگري كه نگراني مسوولان شهري را برانگيخته، تداخل اين شهرهاي جديد با مناطق حاشيه اي تهران و به نوعي هضم مناطق شهري درون اين شهرهاست.
در حال حاضر مناطق گرمدره،  باغستان و احمد مستوفي از جمله شهرهايي است كه بخشي از منطقه 18 تهران را به خود اختصاص داده است.
در همين راستا شوراي اسلامي شهر تهران طي هفته گذشته نسبت به تشكيل اين شهرها و رعايت نشدن حريم تهران اعتراض خود را اعلام كرد چرا كه تشكيل شهرهاي جديد نه تنها بافت زراعي و روستايي را تخريب مي كند، بلكه عوامل زيست محيطي ديگري را نيز به همراه خواهد داشت.
با اين همه بايد گفت، تبديل فرهنگ روستايي به شهرنشيني با ساختمان سازي تغيير نمي كند.
از طرفي نمي توان از روستاييان توقع داشت كه مانع تحول روستاهايشان به سوي تكنولوژي شوند.
آنچه كه شوراي شهر هم به آن اشاره كرد دست هاي پشت پرده زمين خواراني است كه براي منافع شخصي خود مصالح ملي را به بازي مي گيرند. با اين روند شايد روزي برسد كه نسل هاي آينده با واژه روستا و روستانشين غريبه شوند.

آذر مهاجر
مسابقه بي سابقه يا لااقل كم سابقه 
چندي پيش مجوز ساخت يك مجتمع مسكوني پنج طبقه واقع در زميني به مساحت 1960 متر در خيابان شهيد عراقي توسط شهرداري منطقه چهار، يكي از سبزترين مناطق شهري تهران، صادر شد؛ بنابراين نقشه اي از اين مجتمع مسكوني توسط مالك در اختيار شوراي عالي معماري و شهر سازي قرار گرفت. اما علي غني زاده مالك زمين، به اين نقشه ساده كه البته به زعم او اصلاح شده و كامل بود بسنده نكرد و در تصميمي قابل توجه و تامل، اقدام به برگزاري مسابقه اي بين معماران جوان براي طراحي اين مجتمع مسكوني كرد. اقدامي خردمندانه كه به رغم بر آورده كردن اهداف و انگيزه هاي برگزار كننده مسابقه، همان گونه كه غني زاده و دوستانش خواسته اند به آشتي بين كارفرمايان خصوصي و معماران جوان بينجامد. اين مالك مبتكر درباره اينكه چه چيزي او را به برگزاري اين مسابقه تشويق كرد، مي گويد: نقشه ابتدايي بنا مشكلي نداشت و با ساخت آن هم موافقت شده بود، اما فكر كردم اگر آن را بسازم ساختماني خواهد شد چون هزاران كار عادي و كليشه اي ديگر، در حالي كه مي توانستيم از اين فرصت براي ورود جوانان دانش آموخته در رشته معماري به يك كار فرهنگي بهره بگيريم. از مهندس آرش مظفري خواستم براي برگزاري چنين مسابقه اي كمكم كند و با وجود اينكه ايشان قرار بود طرح نهايي را تهيه كنند، كمك كردند مسابقه برگزار شود و البته خودشان نيز در آن شركت نكردند. ابتدا در سطح محدودي مهندسان مشاور از برگزاري اين مسابقه مطلع شدند و بعد افراد و گروه هاي بسياري به اعتبار داوران مسابقه در آن شركت كردند....
اين مسابقه  براي طراحي يك بناي پنج طبقه به حدود 45 روز براي مقدمه چيني و فراهم كردن بستر مناسب براي برگزاري مسابقه نياز داشت و دو ماه شركت كنندگان فرصت داشتند طرحشان را به اين مسابقه برسانند؛ اگر چه برگزاري همزمان مسابقات ريز و درشتي چون مسابقه طراحي ساختمان شهرداري و شوراي شهر بم و... به انصراف برخي شركت كنندگان انجاميد، اما در نهايت 25 گروه به اين مسابقه راه يافتند.
بخش خصوصي، انگيزه ها و عملكرد ها
غني زاده فكر اجراي مسابقه را با مهندس سيد رضا هاشمي در ميان نهاد و وي ضمن استقبال از برگزاري اين مسابقه، گروهي را به عنوان هيات داوران معرفي كرد. اين گروه كه متشكل از معماران نام آشنا و مجربي چون سيد هادي ميرميران، ايرج كلانتري، محمدرضا جودت، ... و خود هاشمي بود، قضاوت آثار اين مسابقه را بر عهده گرفتند و حضور همين افراد برجسته در مسند قضاوت يك مسابقه بر انگيزه هاي معماران جوان پيش بيني شده بود بيش از 40 سال نداشته باشند افزود. ميرميران به علت كسالت، نتوانست اين گروه را تا پايان كار همراهي كند و شريفي مسووليت اورا برعهده گرفت.
از 25 شركت كننده اين مسابقه 14 نفر به مرحله پاياني رسيدند و يك گروه موفق به دريافت جايزه اول 4 ميليارد ريال، نفر دوم برنده 3 ميليارد ريال شد، نفر سوم جايزه 2 ميليارد ريالي را از آن خود كرد و جايزه نفر چهارم و پنجم به خاطر يك اثر ويژه از بابك رستميان به سه نفر و نفري 7 ميليون ريال تعلق گرفت.
با يك حساب سر انگشتي هم مي توان دريافت، مبلغي كه غني زاده براي برگزاري اين مسابقه هزينه كرده است در مقايسه با كل پروژه و هزينه اي كه دربر خواهد داشت و البته در مقايسه با امكاناتي كه اين مسابقه براي وي فراهم كرده است، چندان رقم سنگيني نيست و اين هزينه، ارزش فوايد پنهان و آشكاري را كه به دنبال دارد، داشته است.
غني زاده ضمن تاييد مطالب فوق متذكر مي شود هدف او و دوستانش در برگزاري چنين مسابقه اي آشتي يا آشنايي بين صاحبان سرمايه و زمين با معماران و معماري بوده است. وي در اين باره مي گويد:  احساس مي كنم مجموعه اتفاقاتي كه به دليل ظهور مدرنيته و مسايل اقتصادي كه به سود جويي انجاميده اند، در كلانشهر هاي ما به خصوص تهران باعث شده ديگر به پوسته شهر و زيبايي آن توجهي نشود. كار هايي كه قابليت برگزاري مسابقه را از نظر بسياري دارند، در دست بخش خصوصي نيست يا اساسا بخش خصوصي به آن فكر نمي كند و تنها پروژه هاي بزرگ با برگزاري مسابقه طراحي مي شوند كه آنها هم به رغم تلاش معماران به دليل غير اصولي بودن ساختمان هاي مجاورشان، به خصوص ساختمان هاي كوچك ومسكوني، به تضاد فضاي شهر دامن مي زنند. وقتي مجتمعي در كنار ساختمان هاي ريز و درشتي كه در طراحي آنها نه به بافت، مصالح، اقليم، مفهوم و نه به زيبايي، به هيچكدام توجه نشده ساخته مي شود جز تضاد و ناهمگوني نتيجه ديگري در بر نخواهد داشت....
غني زاده اميدوار است اين نوع مسابقات به واقع گرايي نسل جوان براي پذيرفتن خطاها، اشتباهات و ناپختگي شان هم منجر شود و شرايطي فراهم كند كه به تجربه و دانش آنها بيفزايد؛ وي معتقد است كه در صورت موفقيت جوان ها در چنين مسابقاتي علاوه بر منافع مادي كه عايدشان مي شود، غرور و افتخار حاصل از به ثمر نشستن و جلوه گر شدن دانششان در قالب يك اثر معمارانه را هم براي آنها به دنبال خواهد داشت. در كنار طرح نتايجي كه برگزاري اين دست مسابقات براي جوانان به همراه دارد، اما اكثريت قريب به اتفاق كارفرمايان متاسفانه در طول همه عمر حرفه اي شان يك بار هم با يك دفتر فني همكاري نكرده اند! ساخت و ساز در كشور ما نيازمند برگزاري مسابقه بين استعدادهاي جوان يا استفاده از دانش گروه هاي فرهيخته معماري است و اين امر به ساختمان هاي خاص هم ختم نمي شود. اگر چه ممكن است يك ساختمان بزرگ و خاص نه تنها مايه افتخار معماري ايران باشد و مردم نيز از ديدنش لذت ببرند يا حيرت كنند، اما حقيقت اين است كه آنها براي زندگي به همان آپارتمان هاي كوچك خود خواهند رفت و لازم است به اين فضا ها بيشتر توجه شود...
يك تير و چند نشان 
اينكه مسابقه به كارفرما اين امكان را مي دهد تا از نظرات متنوع كارشناسان متفاوت بهره بگيرد، باعث بروز خلاقيت مي شود، سرنوشت طرحي كه بسياري با آن سرو كار خواهند داشت به يك نفر سپرده نمي شود، طرح مسابقه امكان مطرح شدن در سطح عام جامعه را پيدا مي كند و اينكه مردم با كارفرما بيشتر آشنا مي شوند و در نتيجه به اين گونه امور حساسيت بيشتري نشان مي دهند، گسترش دامنه انتخاب براي كارفرما در جريان برگزاري مسابقه و دستيابي اش به بهترين اثر و در نتيجه كاسته شدن از هزينه هاي اجراي طرح، وا داشتن كارفرما به تامل در اهداف و مشخصات كاري كه بر عهده گرفته و افزايش دانش و بينش معمارانه كارفرما در طول برگزاري مسابقه و... همه از جمله فوايد برگزاري اين دست مسابقات هستند كه به تفصيل در قانون مسابقات آئين نامه جامع برگزاري مسابقات طراحي و شهرسازي آمده است. غني زاده جز اينكه از همه اين فوايد بهره مند شده، تا چندي ديگر يكي از طرح هاي برگزيده را اجرا مي كند و موفق به دستيابي به همه آنچه بدان اشاره كرده مي شود، اين امكان را هم مي يابد در فضايي كه بر بازار مسكن در شهر تهران حاكم شده، آينده مجتمع مسكوني اش را ضمانت كند! اما بد نيست به اين هم بينديشيم آنچه كه در اين پروژه عطف به قانون مسابقات، كار تازه يا خلاقانه اي نيست، اما فضا و شرايط فعلي و صد البته هوشمندي يا در بياني بهتر فرصت شناسي غني زاده در معناي مثبت كلمه در اجراي مسابقه براي ساخت يك ساختمان نه چندان گران و نه چندان ويژه، آن هم در يك پروژه غير دولتي، گاه چنان ما علاقه مندان معماري را دستخوش ذوق و اشتياق مي كند كه به خاطرمان هم خطور نمي كند، آنچه رخ داده عاقلانه ترين و اصولي ترين شيوه براي طراحي و ساخت يك بنا است و ديگر هيچ!
مبلمان شهري تهران، با ساختمان هاي نا همگون و نا متناسبي كه در كنار هم واقع شده اند، به خصوص نا همگوني اين ساختمان ها با فضاي اطراف و كاربري هاي منطقه اي به سبب نوع مصالح به كارگرفته شده در ساختشان، بي توجهي به موقعيت شهري بنا و نوع، شكل و كاربري بناهاي اطراف آنها و مواردي از اين دست شايد به تنهايي كافي باشد كه بتوانيم فقدان نقش، عملكرد و ميزان نفوذ معمار و معماري در شكل گيري حجم عظيمي از ساختمان هاي شهر تهران را دريابيم؛ عجيب نيست در چنين فضايي، مردي كه به يزد و خانواده اي كه اجدادش همه معماران سنتي بوده اند، تعلق دارد و خود در رشته اقتصاد تحصيل كرده، شكلي متفاوت از روند ثابت، كليشه اي و هميشگي در طراحي ساختما ن ها، بخصوص ساختمان هاي متعارف در بخش خصوصي را پياده كند و سبب ساز اتفاقي شود كه به ندرت در پروسه حاكم بر ساخت و ساز شهري ما رخ مي دهد! اتفاق كوچك و ساده اي كه صرفنظر ازهر نيتي، به بهره گيري ازانديشه هاي معماران و دانش آنها درساخت فضاهاي شهري مي انجامد.

نكاتي كه به عنوان اصلي ترين شاخصه هاي راهبردي طرح مورد توجه قرار گرفته است:
يكپارچگي سطح ساختمان و شفافيت پوسته هاي خارجي ساختمان - تاحد امكان - در جهت تامين حداكثر ديد از مجتمع به فضاي سبز، گشايش حجم ساختمان از ضلع شمالي به سمت فضاي سبز، تعبيري از پيوستگي فضاي سبز خارج و داخل مجموعه  پارك و 2 درخت موجود در زمين پروژه ،استقرار كليه فضاهاي حركتي و ارتباطي خارجي ساختمان در ضلع شمالي و امكان حركت در حالات مختلف عمودي پله ها و آسانسورها افقي راهروها و كريدورها ، مايل رمپ در جهت در اختيار قراردادن امكان تجربيات مختلف حركتي و فضايي در مجاورت فضاي سبز و در ادامه انتقال اين پتانسيل حركتي به داخل واحدها - آپارتمان هاي دوبلكس طرح كرCore مركزي مجتمع به عنوان هسته اصلي ساختمان در ضلع شمالي و در مجاورت فضاي سبز.
با توجه به خواسته كارفرما مبني بر اقتصادي بودن طرح مجتمع و همچنين طراحي ساختمان مطابق با ضوابط شهرداري و با توجه به ابعاد زمين ، اين گروه طراحي ، طرح سيستم مدولار را بهترين روش براي پاسخگويي به اين خواسته ها تشخيص داده در اين مسير يك مدول 5/8 متري- به عنوان مدولپيمون پايه- تعريف شد و تمام واحدها بر اساس اين مدول پايه طراحي شده اند.

ايده شكل دهنده طرح، خط ممتد و سيالي است كه با حركت خود منظره اي مفهومي را در درون پروژه ايجاد كرده و توپوگرافي جديدي را براي مقطع ساختمان تعريف مي كند؛ اين خط فصل مشترك كليه واحدهاست.
سازماندهي فضا هاي داخلي تمام واحد ها به صورت خطي بوده، از طريق طرح جعبه باريك و كشيده اي Tool Bar كه در سراسر واحد استقرار يافته تامين مي شود؛ بنابراين تمام عملكرد ها و امكانات رفاهي و تاسيساتي مورد نياز يك واحد مسكوني در اين جعبه جاي گرفته و آپارتمان هايي با فضاي باز از شمال تا جنوب پيشنهاد مي شود. امكان ايجاد حريم هاي خصوصي از طريق صفحات كشويي جاسازي شده در درون اين جعبه ممكن شده، به فضاي داخلي هر واحد چهره اي پويا و سيال با امكان سازماندهي بر اساس نحوه زندگي و خواست هر فرد مي بخشد.
با توجه به موقعيت درختان گردو در حريم 60 درصد، بلوك مسكوني در اين ناحيه باز شده و در جهت حفظ آنها فضايي خالي در نظر گرفته شده است؛ اين فضا رابط ميان باغ شمالي و درختان سبز موجود در محوطه مجموعه است.
مجموعه از شمال 3 متر عقب نشيني داشته، امكان برقراري ارتباط بصري فضاهاي عمومي واحد ها به پارك شمالي مهيا مي شود.

از ما خواسته شده بود مجموعه اي مسكوني در ميان درختان طراحي كنيم؛ يك مجموعه مسكوني نه چندان گران با آپارتمان هاي كوچك و بزرگ. زمين پروژه را ديديم، بهترين ايده آن بود كه در زمين چيزي ساخته نشود. به گفتار ساده خيلي حيف بود!. اگر هم ساختماني ساخته مي شد بهترين كار آن بود كه كسي آن را نبيند. ساختمان مي بايست در محيط پيرامونش ذوب مي شد. به آن پيوند مي خورد، بيرون و درونش يكي مي شد.
ما در زمين چيزي نساختيم؛ يعني ساختماني نساختيم كه ديده شود. اين ساختمان بود كه به ساكنانش امكان مي داد آنچه ديدني بود ببينند. بنايي كه هم بود و هم نبود، پيوند خورده با درختان. ساختماني كه نه حجم داشت و نه نما. فضايي تشكيل شده از سطوح افقي معلق در ميان درختان.
تنها جزئيات ومصالح بود كه توجه را به خود جلب مي كرد.
مصالحي در هماهنگي با محيط؛ با كنار رفتن شيشه ها و باز شدن كركره هاي چوبي ديگر چيزي بيرون را از درون جدا نمي كرد. مي توانستيم روي صفحات تراورتن  با پاي برهنه بايستيم و به فضاي بيرون بپيونديم! واحدهاي مسكوني مي بايست در پلان به مانند نما كاملا ساده طرحي مي شدند؛ چند ديوار چوبي يا گچي، جدا كننده هاي شيشه اي و برخي اوقات خود فضاها شكل دهنده ساير فضاها مي شدند. كنج هايي در خانه لابه لاي درختان براي لذت بردن، براي خلوت كردن، براي فقط بودن و براي آزادي...

جعفر بزاز - جايزه و نشان هنري سال 2004 خانواده امپراتوري ژاپن، به خاطر يك عمر فعاليت حرفه اي در عرصه معماري به اسكار نيماير Oscar Niemeyer معمار معروف برزيلي تعلق گرفت؛ بنياد هنري ژاپن كه زير نظر خانواده امپراتور ژاپن اداره مي شوند. در اين مراسم همچنين نشان هنري فيلم و تئاتر به كارگردان سينماي ايران، عباس كيارستمي اعطا شد.
اسكار نيماير در سال 1907 در ريودوژانيرو برزيل به دنيا آمد. نيماير كار خود را همراه استادش لوكوربوزيه، با پروژه اداره مركزي ملل متحد در نيويورك آغازكرد. وي در سال 1957 به عنوان طراح برخي ساختمان هاي مهم پايتخت برزيل برگزيده شد.
نيماير 96 ساله كه به عنوان يكي از اولين معماران پيشگام در استفاده از ايده هاي جديد معماري، شناخته شده است، همچنان به طراحي در آتليه خود ادامه مي دهد.

فيلم مستند طرح برنده ساخته خسرو سينايي با حضور كارگردان، معماران و هنرمندان، در تالار بتهوون خانه  هنرمندان ايران به نمايش در آمد؛ كارگردان هر چند با اندكي اغراق اين فيلم مستند را ثبت پروژه  معماري كه در تاريخ معماري و فرهنگ ايران ماندگار خواهد شد دانست ولي به اعتقاد منتقدان نه فيلم و نه موضوع مورد بررسي آن در حد و اندازه هاي ماندگاري نيستند.
در اين فيلم 50 دقيقه اي كه خود منتخبي از 35 ساعت ثبت خام وقايع است، از مرحله فراخوان مسابقه آتي سنتر تا انتخاب طرح برتر به نمايش گذاشته مي شود. در نهايت، اين اثر را نمي توان افتخاري در ادامه آثار اين كارگردان دانست و آنچنان كه خود نيز بر اين نكته معترف است يكي از شباهت هاي معماري و سينما اين است كه سفارش دهنده در هر دو نقش تعيين كننده اي دارد، كه البته بايد اذعان كرد كه سينايي هرگز كارگردان مناسبي جهت آثار سفارشي نبوده است.

كمال يوسف پور - طراحي داخلي Interior Design كه به عنوان يك حرفه، يك هنر و يك صنعت در دنيا شناخته شده، بهينه  سازي فضاهاي داخلي ساختمان ها به منظور انجام فعاليت هاي روزمره ، يعني زندگي وكار است، طراحي داخلي طيف گوناگوني از عناصر و مولفه ها از قبيل نور، رنگ، بافت، كف، ديوار، عناصر كاركردي و تزئيني از قبيل كابينت و كارهاي چوبي و مبلمان را در برمي گيرد.
موضوع طراحي داخلي به هيچ وجه محدود به اقشار مرفه و خانه هاي اعياني نيست. طراحي داخلي مي  تواند براي كل جامعه و طبقات كم درآمد هم مفيد باشد. اگر قناعت را اصل اساسي امروز جامعه بدانيم و قصد داشته باشيم امكان زندگي راحت را در فضاي 40 يا 60 متري آپارتمان ها فراهم كنيم، طراحي داخلي يك ضرورت گريزناپذير خواهد بود. طراحي داخلي زندگي همه آحاد جامعه را تحت تاثير قرار مي دهد و تاثيرات آن در زندگي به وضوح قابل مشاهده است.

در حالي كه علي كرمانيان دبير مسابقه آتي سنتر قول برگزاري جلسه اي با حضور داوران اين رقابت جهت شفاف سازي بعضي حواشي را داده بود، اين جلسه در حالي برگزار شد كه هيچ يك از داوران حاظر به حضور در آن نشده، حتي خود كرمانيان نيز در مقام يك معمار مستقل و نه دبير مسابقه به اداره جلسه پرداخت؛ وي درباره ارزيابي آثار شركت داده شده در اين رقابت گفت:   معتقدم آثار شركت كننده در اين پروژه عظيم 800 - 600 ميليون دلاري كه مي تواند تاثيرات مختلفي در زمينه هاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي داشته باشد چندان در خور نبودند و هيات داوران ناگزير شدند به صورت مقايسه اثر برنده را انتخاب كنند....
مجري جلسه بعد از بررسي 7 اثر شركت كننده نتيجه گيري كرد: به نظر من همه پروژه ها ايرادات و اشكالاتي داشتند و مجموعه هر هفت كار در سطح بالايي قرار ندارند....
در انتها جلسه پرسش و پاسخي با شركت حضار برگزار شد.

بهرام هوشيار يوسفي 
در پيگيري مبحث معماري و شهر سازي اسلامي و در ادامه يادداشت 14 مهر سال جاري در زيباشهر پيرامون اصول و ارزش هاي اسلامي در طرح هاي شهرسازي و معماري در حاشيه سخنان محمود احمدي نژاد در ششمين همايش معاونان فني و عمراني شهرهاي بزرگ كشور در جمع خبرنگاران و اشاره به رهنمودهاي مقام معظم رهبري در اين راستا، بخشي از سخنراني هفته گذشته حجت الاسلام والمسلمين سيد رضا تقوي در نشست شوراي شهرداران و معاونان شهرداري تهران پيرامون مناسبات انساني در شهر اسلامي و ويژگي هاي اينگونه شهر ها بهانه اي است كه بار ديگر از منظر كارشناسي به اين مهم بپردازم.
در حوزه بررسي روابط انسان و محيط و تعاملات اين دو، عرصه اي از تحقيقات دامنه دار مطرح مي شود كه اصطلاحا پراكسميكس proxemics ناميده مي شود؛ وجهه معمارانه و شهرسازانه و در كل طراحي و ساخت فضاي مصنوع اين بررسي كاملا تحت تاثير منش و خوي فرهنگي انسان و مولفه هاي شاخص رفتار شناسانه در وادي زندگي فردي و اجتماعي وي است. اصولا تعالي جويي دنيوي و اخروي و ارضاي كالبدي - فضايي متاثر از كنشي مثبت ما بين انسان و محيط در برگيرنده وي است.
حال در محيطي با فرهنگ غالب ديني و در اينجا اسلامي شاخصه هاي نماد پردازانه نيز نه تنها كاملا بر تعاملي كه به آن اشاره شد موثرند، بلكه در بسياري موارد در اصل ساختار و بنمايه هاي اصلي اين كنش متقابل را بنيان مي نهند؛ آنچنان كه سيد رضا تقوي بدان اشاره دارد: ساختار زندگي يك فرد مسلمان يا جامعه اسلامي نماد فرهنگ اسلامي است، يعني چينش مسايل مختلف زندگي يك مسلمان اعم از لباس پوشيدن، راه رفتن ، نوع آرايش ، وسايل منزل، خيابان ها، كوچه هاي شهر و سبك معماري حاكم بر شهر اسلامي محتوايي از فرهنگ ديني را اعلام مي كنند....
اين نوع نگاه متافيزيكي بخوانيد الهي چه در جنبه رسمي زندگي اجتماعي فرد قايل به آن و چه در فضاي غير رسمي Informal space به فرد تشخص مدني بخشيده و برخورد دفاعي - محيطي را در حوزه شهري به حداقل مي رساند؛ به عبارت بهتر در يك ساختار شهري كه منطبق بر فرهنگ عمومي جامعه در معناي عام و خاص نباشد برخورد با فضاي عمومي نوعا از برخورد هاي دفاعي   humans protect from the outsiders آغاز مي شود، واكنشي كه به نوعي نارضايتي محيطي و عكس العمل حتي جمعي منتهي خواهد شد. توصيه مورد اشاره توسط تقوي از ديدگاه جامعه شناسانه كاملا اشاره به همين نكته دارد: در بافت قديمي شهرها مسجد جامع يا جمعه در مركزيت شهر قرار داشت ولي اكنون با شهرهاي بي هويت و معماري آشفته فاقد مركزيت مواجه هستيم ؛ از در و ديوار شهر و معماري ساختمان ها مي توان فرهنگ آشفتگي را مشاهده كرد و به هيچ وجه حتي دو ساختمان در كنار يكديگر گوياي فرهنگ بومي، اسلامي و ملي نيست...
صرفنظر از ياد آوري نقش معمار و شهر ساز مقيد به اصول فرهنگي يك جامعه ديني كه بار ها در مورد آن تاكيد كرده ايم بايد گفت روند حال حاضر در نهادهاي قانونگذار مع الاسف نه تنها در راستاي ايجاد يك بستر سالم و قانونمند با حضور نظارت قوي و فرهنگ ساز نيست، بلكه عملا آنچه مشاهده مي شود حركتي حمايت شده از جانب دستگاه دولتي است كه درست در خلاف اين ديدگاه سير مي كند!