روز گذشته براي رييس جمهور و دستگاه ديپلماسي كشور روز پركاري بود. سفر دوروزه الهام علي اف و هيات همراهش از آذربايجان به تهران پايان يافت و پس از آن حامد كرزاي رييس جمهور افغانستان وارد تهران شد تا پس از مذاكرات رسمي با مقامات عاليرتبه كشور جاده اصلي ارتباطي ايران و افغانستان را افتتاح كند.
به گزارش ايسنا،كرزاي در نخستين روز سفر خود با مقام معظم رهبري ديدار كرد. رهبر معظم انقلاب اسلامي، ديروز در ديدار رئيس جمهور افغانستان، برخورد كاملا صميمانه و برادرانه ملت و مسئولان ايران را با ملت افغانستان، ناشي از دين و تاريخ و فرهنگ و زبان مشترك دو كشور خواندند و از شكل گيري دولت قانوني افغانستان و حركت اين كشور در مسير نظام مندي ابراز خرسندي كردند.
حضرت آيت الله خامنه اي ملت افغانستان را ملتي به شدت پايبند دين اسلام، استقلال طلب ،ضد بيگانه و برخوردار از استعدادهاي فراوان دانستند و افزودند: آمريكايي ها به علت ناتواني در درك فرهنگ عميق ملت افغانستان فكر مي كنند در اين كشور جاي پايي پيدا كرده اند، اما بدون شك ملت افغانستان سرانجام هويت ملي و عزت شايسته خويش را به دست خواهد آورد و بر سرنوشت خود كاملا حاكم خواهد شد.
رهبر معظم انقلاب با اشاره به تلاش هاي بيگانگان براي ايجاد اختلاف ميان ايران و افغانستان خاطرنشان كردند: بايد در همه زمينه ها از جمله زمينه هاي مرزي مراقبت كرد تا طرح هاي تفرقه انگيز دشمنان ايران و افغانستان به سرانجامي نرسد.
حضرت آيت الله خامنه اي با تجليل از مجاهدت هاي ملت و مجاهدان افغان خاطرنشان كردند: بايد قدر مجاهدان را دانست و از آنان در حركت براي بازسازي و پيشرفت افغانستان استفاده كرد.
ايشان با ابراز خرسندي از تصميم دولت افغانستان براي مبارزه جدي با توليد مواد مخدر و حل مساله آب هيرمند افزودند: وجود افغانستاني آباد، امن و باثبات به نفع همه كشورهاي منطقه است و دولت و ديگر مسئولان ايراني ضمن كمك به حركت ملت افغانستان براي دستيابي به پيشرفت و ثبات كامل، گسترش همه جانبه مناسبات با اين كشور را به طور جدي پيگيري مي كنند.
در اين ديدار كه آقاي خاتمي رئيس جمهور نيز حضور داشت، حامد كرزاي با ابراز خرسندي فراوان از ديدار با رهبر معظم انقلاب گفت: كمك هاي صميمانه جمهوري اسلامي و ملت ايران، در حافظه تاريخي ملت افغانستان، جاودان شده است و ما هميشه قدردان اين كمك ها خواهيم بود.
رئيس جمهور افغانستان با اشاره به حضور مردم اين كشور در روند بازسازي ، تدوين قانون اساسي و انتخابات رياست جمهوري گفت: با تكيه بر حضور مردم و كمك هاي جامعه  بين المللي به ويژه جمهوري اسلامي ايران، آينده نوين افغانستان را رقم خواهيم زد.
كرزاي با اشاره به اعتقاد دولت افغانستان درباره حق طبيعي ايران در استفاده از آب هيرمند و اقداماتي كه در اين زمينه صورت گرفته است افزود: مردم افغانستان به علت اميدواري به آينده، از تصميم جدي دولت براي مبارزه با كشت خشخاش و توليد مواد مخدر استقبال كرده اند.

ايرنا: حامد كرزاي رئيس جمهوري اسلامي افغانستان ديروز در راس يك هيات بلندپايه سياسي- اقتصادي وارد تهران شد.
وي در بدو ورود به فرودگاه مهرآباد تهران مورد استقبال صفدر حسيني وزير امور اقتصاد و دارايي و محسن امين زاده معاون وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران قرار گرفت.
جاده ايران به هرات امروز افتتاح مي شود
حامدكرزاي رئيس جمهوري افغانستان ديروز در مجموعه سعدآباد مورد استقبال رسمي سيدمحمد خاتمي رئيس جمهوري قرار گرفت.حامد كرزاي قرار است در اين سفر دوروزه با مقام معظم رهبري، رئيس جمهوري و برخي مقامات ايران ديدار و گفت وگو كند.
حامد كرزاي رئيس جمهوري امروز همراه با سيدمحمد خاتمي رئيس جمهوري اسلامي ايران به مرز دو كشور مي روند تا جاده دوغارون در ايران به هرات در افغانستان رسماً بازگشايي كنند.
كنفرانس مطبوعاتي
ديروز پس از برگزاري مراسم استقبال خاتمي از كرزاي در مجموعه سعد آباد، دو رئيس جمهوري در نشست خبري با خبرنگاران شركت كردند.
سيد محمد خاتمي در اين نشست با بيان روابط دوستانه و برادرانه دو كشور اظهار داشت: امروز افغانستان در مسير بازسازي و امنيت حركت مي كند و با استقرار دولت دائم اين مسير سريعتر طي خواهد شد.
وي با اشاره به مشتركات دو كشور به عنوان زمينه ساز همكاريهاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي بيان داشت: اميد است كه گشايش راه دوغارون به هرات مقدمه راهي باشد كه سال گذشته با امضاء تفاهم  نامه اي احداث آنرا آغاز كرديم و شرق آسيا به قلب آن وصل شود.
كرزاي رئيس جمهور افغانستان نيز در اين نشست در خصوص جلوگيري از كشت مواد مخدر در افغانستان گفت: ما به همت و ابتكار مردم اقدامي جدي عملي درباره كشت مواد مخدر داشته ايم چرا كه كشت مواد مخدر دشمني با مردم افغانستان و منطقه است و اسلام نيز كشت مواد مخدر را منع كرده است و ما به تبع اسلام و براي منافع خود از كشت مواد مخدر جلوگيري مي كنيم.
وي در مورد آب هيرمند گفت: افغانستان به تمام پيمانهاي خود متعهد است و اگر اين رود آب داشته باشد آن آب از آن ايران است.
مذاكرات رسمي هيات هاي دو كشور
مذاكرات رسمي هيات هاي عالي رتبه جمهوري اسلامي ايران و افغانستان ظهر روز گذشته به رياست حجت الاسلام والمسلمين سيد محمد خاتمي و حامد كرزاي، روساي جمهوري دو كشور برگزار شد.
خاتمي در اين ديدار گفت: جمهوري اسلامي ايران همواره خود را در كنار دولت و ملت افغانستان مي داند و خواستار استقرار صلح و امنيت در اين كشور است.
وي افزود: تحقق اين هدف نيازمند همدلي و همراهي همه گروه ها و طوايف است و افغانستان پيشرفت منافع همه گروه ها و طوايف را تامين مي كند.خاتمي گفت: ما دست شما را براي توسعه همكاري ها مي فشاريم و حضور روساي جمهوري دو كشور در مراسم افتتاح جاده مرزي دوغارون به هرات را نشانه علاقمندي مسئولان عالي رتبه براي گسترش همكاري دوكشور همسايه مي دانيم.رئيس جمهوري افغانستان نيز با اشاره به قرابت هاي فرهنگي و تاريخي ايران و افغانستان گفت: ما حمايت ها، ميهمان نوازي ها و پذيرايي دولت و ملت ايران نسبت به ملت افغانستان در سي سال گذشته را هرگز فراموش نخواهيم كرد.
وي تصريح كرد: تهران در آزادسازي و بازسازي بخشهاي مختلف افغانستان سهم به سزايي داشته است و ملت ما رهايي از اختناق، فشار و اجبار را مرهون كمك كشورهايي نظير ايران مي داند.

بدرقه رسمي علي اف
ايرنا: الهام علي اف رئيس جمهوري آذربايجان كه روز دوشنبه وارد تهران شده بود، صبح ديروز مورد بدرقه رسمي سيدمحمد خاتمي رئيس جمهوري قرار گرفت و تهران را به مقصد تبريز ترك كرد.
سفر سه  روزه  الهام  علي اف  به  تهران  به  دعوت  رسمي سيدمحمد خاتمي رئيس جمهوري  و درپاسخ  به  سفر مرداد ماه  آقاي  خاتمي به  باكو صورت  گرفت . در اين  سفر وزيران  امور خارجه ، صنايع ، تحصيل ، بهداشت  و توسعه  جمهوري آذربايجان ، علي اف  را همراهي  كردند.
در پايان سفر الهام علي اف و پس از امضاي ۹ سند همكاري بين دو كشور، بيانيه مشترك مطبوعاتي ايران و جمهوري آذربايجان نيز منتشر شد.
بر پايه  اين  بيانيه ، جمهوري  اسلامي ايران  و جمهوري  آذربايجان  نسبت  به تبديل  منطقه  خزر به  منطقه  صلح ، ثبات ، حسن  همجواري  و همكاري  تلاش  خواهندنمود.
همچنين دو كشور بر ضرورت تداوم گفت و گوهاي سازنده به منظور تدوين كنوانسيون رژيم حقوقي درياي خزر بر اساس اتفاق آراء كشور ساحلي آن تاكيد كرده اند و در اين رابطه خواستار افزايش فعاليت گروه كاري ويژه در سطح معاونين وزراي امور خارجه كشورهاي ساحلي خزر مي باشند .
ايران  و آذربايجان  ۹ سند همكاري  امضا كردند
مقامات  جمهوري  اسلامي ايران  و جمهوري  آذربايجان  روز گذشته با امضاي ۹ سند همكاري  و يك  بيانيه  مشترك  بر گسترش  روابط بين  تهران  - باكو تأكيدكردند.
در اين ديدار يادداشت  تفاهم  تردد مرزي ، يادداشت  تفاهم  اصلي  كمك  توسعه اي  يك  ميليون دلاري  و صورتجلسه  تحويل  آثار هنري  متعلق  به  جمهوري  اسلامي ايران و يادداشت  تفاهم  همكاري  درزمينه  بهداشتي  به  امضاي  مسعود پزشكيان و علي  انسان  اف  وزيران  بهداشت  دوكشور و نمايندگان رسيد.
يادداشت  تفاهم  همكاريهاي  آموزشي ويادداشت  تفاهم  همكاري  وزارتخانه هاي  دارايي  دوكشورويادداشت  تفاهم  همكاري  نيروگاهي  بر روي  رودخانه  ارس  وهمچنين  يادداشت  تفاهم  ريلي و نيزيادداشت  تفاهم  همكاري هاي  هواپيمايي  نيز از سوي نمايندگان دوكشور امضا شد.
كنفرانس خبري خاتمي و علي اف
سيدمحمد خاتمي رئيس  جمهوري  اسلامي ايران  صبح  ديروز پس  از امضاي اسناد به  همراه  الهام  علي اف  همتاي  آذري  خود در جمع  خبرنگاران  اظهار داشت :مذاكرات  در خصوص  درياي  خزر در فضاي  دوستانه  و حسن  تفاهم  ادامه  دارد.
وي  افزود: مهم  اين  است  كه  اين  درياي  ارزشمند متعلق  به  پنج  كشور حاشيه آن  است  و منافع  همه  كشورهاي  حاشيه  هم  در حفظ و حراست  از اين  نعمت  خدادادي است .
رئيس  جمهوري  در مورد همكاريهاي  اقتصادي  ايران  و جمهوري  آذربايجان  با اشاره  به  يادداشت  تفاهم  همكاري  ريلي  دو كشور كه  به  امضا رسيد، اظهار داشت : اتصال  شمال  از طريق  جمهوري  آذربايجان  و ايران  به  درياي عمان  و خليج  فارس  يك  تحول  مهم  در منطقه  است  و مناسب ترين  راه  از غرب  وشمال  به  آسياي  ميانه  و شبه  قاره  هند نيز همين  است .
الهام  علي اف  رئيس  جمهوري  آذربايجان  در اين  گفت  و گو اظهار داشت : باتوجه  به  توافقهاي  اقتصادي ، سياسي  و فرهنگي  انجام  شده  در اين  سفر، تحولات مهم  و مثبتي  را در آينده  روابط دو كشور شاهد خواهيم  بود.
وي  گفت : مذاكراتي  كه  بين  دو كشور در خصوص  رژيم  حقوقي  خزر وجود داردبسيار دوستانه  و صميمانه  است  و دو كشور به  نتايجي  بسيار مثبتي  خواهندرسيد.
ديدار رئيس جمهوري آذربايجان از تبريز
رئيس  جمهوري  آذربايجان  و هيات  همراه  در ادامه  سفر به  جمهوري  اسلامي ايران ، ظهر روز چهارشنبه  وارد فرودگاه  تبريز و از سوي  استاندار و جمعي از مديران  و روساي  سازمانها و ادارات  استان  آذربايجان  شرقي  مورد استقبال قرار گرفت .
رئيس  جمهوري  آذربايجان  و هيات  همراه  در مدت  اقامت  چند ساعته  خود در شهرتبريز، پس  از نشستي  با استاندار آذربايجان  شرقي  از مجتمع  تراكتورسازي  تبريز، كنسولگري  آذربايجان  در تبريز مقبره الشعراي  تبريز ديدن كردند.

ايسنا: رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام با قدرداني از وجود فضاي دوستانه بين شيعه و سني در سيستان و بلوچستان گفت: اين وحدت زمينه مساعدي را براي پيشرفت منطقه فراهم مي كند.
حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني كه در يادواره گرامي داشت ياد و خاطره ۷۰۰ شهيد منطقه سيستان در جمع مردم زابل و در مصلاي اين شهر سخنراني مي كرد، با بيان اين مطلب افزود: استان سيستان و بلوچستان از قديم براي ايران وجهه بزرگي آفريده است و در روزگاري مجد و عظمت فراواني داشت، البته در روزگاري هم مشكلات فراواني گريبانگير اين استان شد كه انتظار مي رود سيستان و بلوچستان بتواند آوازه گذشته خود را بازيابد. رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در ادامه گفت: اخيرا سياست هاي كلي آمايش سرزميني را تنظيم كرده ايم كه به زودي در دستور كار قرار مي گيرد؛ در اين سياست ها استعدادهاي هر منطقه به تفكيك برشمرده و بنابراين استعدادها سياست گذاري مي شود، به خصوص براي سيستان و بلوچستان راهكارهايي در نظر گرفته ايم كه به زودي عملي و در اين صورت بسياري از مشكلات رفع مي شود. هاشمي رفسنجاني اظهار داشت: مي توانيم با استفاده از موقعيت ويژه خطوط ترانزيتي اين استان از فرصتها براي توسعه اين منطقه محروم استفاده كنيم.
امروز سيستان و بلوچستان يكي از مسيرهاي خوب كريدور جنوب شمال است و مسير اروپا تا انتهاي آسيا نيز از اين منطقه عبور مي كند. وي افزود: در سياستهاي آمايش سرزميني سيستان و بلوچستان، بر روي معادن و سواحل اين منطقه حساب ويژه اي باز شده، به طوري كه با عملي شدن اين سياستها نخواهيم گذاشت حتي يك قطره آب در اين منطقه به هدر رود.
بنابراين گزارش رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در بدو ورود به شهرستان زابل به خبرنگاران گفت: مدتهاست كه مايل بودم به اين شهرستان بيايم، انگيزه اصلي من هم براي اين سفر شركت در كنگره بزرگداشت شهداي سيستان است، البته علاقه مندم با وضع استان به خصوص منطقه سيستان آشنا شوم. وي ادامه داد در اين سفر با علما، مسئولان و مردم ملاقات خواهم داشت و اميدوارم بتوانم وضع فعلي را درست ارزيابي كنم، شايد بتوانم در جهت حل مشكلات مردم قدم بردارم.

ايسنا: سازمان خبرنگاران بدون مرز اعلام كرد، به اين نكته مظنون است كه اقدام در آمريكا به منظور قطع يكي از سرورهاي اينترنتي خبرگزاري دانشجويان ايران با انگيزه هاي سياسي صورت گرفته است.
اين سازمان همچنين در نامه اي خطاب به دولت آمريكا از اين كشور خواسته است تا در خصوص اين اقدام توضيح دهد. سازمان خبرنگاران بدون مرز همچنين اعلام كرده است كه يك ميزبان اينترنتي نمي تواند ارتباط خود را با مشتري اش قطع كند، مگر آن كه مشتري قانون شكني آشكاري صورت داده و يا مدت قراردادش تمام شده باشد.
در ادامه نامه ياد شده خطاب به دولت آمريكا آمده است: اخيرا برخي از كاربران اينترنتي در ايران با محدوديت هايي روبرو شده اند و بنابراين براي شركت هاي ميزبان آمريكايي اين مسئله از اهميت بيشتري برخوردار است كه احترام و اهميت خود را به آزادي بيان نشان دهند.
در نامه سازمان خبرنگاران بدون مرز آمده است: خبرگزاري دانشجويان ايران يك خبرگزاري رسمي است و به عنوان منبع مهم رسانه هاي ديگر درباره آزادي بيان به حساب مي آيد.
در همين حال سازمان خبرنگاران بدون مرز در تماسي تلفني با اين شركت آمريكايي علت اين اقدام را جويا شد كه با خودداري مسئولان اين شركت به پاسخگويي به آنها روبرو شد.

ايسنا: رئيس حزب سعادت اسلامي تركيه گفت: آمريكا از دولت تركيه خواسته است در صورت حمله نظامي به ايران پايگاه اينجرليك را در اختيار اين كشور قرار دهد.
رجايي كوتان، رئيس حزب سعادت اسلامي تركيه كه با العالم گفت وگو مي كرد، ضمن اظهار مخالفت حزبش با حمله نظامي آمريكا به ايران از دولت تركيه خواست اين مساله را درك كرده و با درخواست آمريكا موافقت نكند.در همين راستا يوكسال شاويش اوغلو، عضو حزب عدالت و توسعه در پارلمان تركيه گفت: من اين درخواست آمريكا را تاييد نمي كنم و بعيد مي دانم دولت تركيه با اين درخواست موافقت كند.شاويش اوغلو افزود: غيرممكن به نظر مي رسد آمريكا تهديدات خود را عليه ايران عملي سازد.
آمريكا جرأت ندارد
خبرگزاري نووستي به نقل از رئيس مركز امنيت بين المللي روسيه گزارش داد، آمريكا به رغم تلاش براي تشديد تنش ها و لفاظي هاي خصمانه جرأت انجام اقدام نظامي عليه ايران را نخواهد داشت.
اين خبرگزاري روسي به نقل از آلكسي آرباتوف، رئيس مركز امنيت بين الملل روسيه ادامه داد: عمليات نظامي آمريكا عليه ايران ديوانگي محض خواهد بود؛ زيرا عوامل بسياري وجود دارد كه مي تواند اوضاع سياسي را از كنترل خارج كند.
رئيس مركز امنيت بين الملل روسيه با اين حال اين مساله را كه احتمال دارد آمريكا حملات هوايي موشكي را عليه اهداف استراتژيكي ايران انجام دهد، منتفي ندانست.وي گفت كه دلايل فشار آمريكا عليه ايران به اين واقعيت مربوط است كه دولت آمريكا مي كوشد با تمركز بر ايران افكار عمومي جهان را از توجه به انتخابات عراق منحرف كند.
مي توان طور ديگري به مسائل
نگاه كرد
توني بلر گفت: اگر ايران رفتارش در رابطه با نگراني هاي ما را تغيير دهد، مي توان طور ديگري به مسايل نگاه كرد.
روزنامه فايننشيال تايمز بدون آن كه اشاره كند فعاليت هاي هسته اي ايران صلح آميز است و تهران اعلام كرده به دنبال سلاح هسته اي نيست، از توني بلر، نخست وزير انگليس پرسيده، آيا ممكن است تنها راه متوقف كردن ايران از دستيابي به سلاح هسته اي توسل به زور باشد؟(!) كه وي به اين سوال پاسخ مثبت داده است.
براساس اين گزارش، وي تأكيد كرد، اين عقيده كه آمريكا قصد دارد به كشورهاي سراسر جهان حمله كند، يك خيال پردازي نسنجيده است.در ادامه اين مطلب با اشاره به سخنان جورج بوش، رئيس جمهور آمريكا در روز آغاز به كار رسمي دولت دومش كه گفته بود آمريكا قصد دارد، استبداد در سراسر جهان را پايان دهد، به نقل از بلر اين هدف را كاملا مترقيانه خواند(!) و آن را در راستاي ارزش هاي دولت هاي غربي چپ گرا و براي تامين امنيت غرب در بلندمدت حياتي توصيف كرد.
بلر گفت: نمي توان به هر كشوري كه فكر مي كنيد بايد دموكراسي در آن برقرار شود، حمله كرد؛ كاري كه مي توانيد انجام دهيد اين است كه بگوييد قصد داريد مردم را به دموكراتيك تر بودن، ترغيب كنيد.
انگليس:اين يك حماقت است
الخليج به نقل از فردي كه او را يك مقام آگاه در دولت انگليس معرفي كرد، حمله احتمالي رژيم صهيونيستي به تاسيسات هسته اي ايران را حماقت خواند.
اين مقام انگليسي كه خواست نامش فاش نشود، در گفت وگو با اين روزنامه چاپ امارات متحده عربي تصريح كرد: حمله اسرائيل به ايران و هرگونه اقدامي از اين قبيل حماقت محض محسوب مي شود و پيامدهاي آن متوجه اسرائيل خواهد بود.
سخنگوي وزارت امور خارجه انگليس نيز در گفت وگو با اين روزنامه اظهار داشت: جك استراو، وزير امور خارجه انگليس طي مذاكراتش با كونداليزا رايس، وزير امور خارجه جديد از آمريكا هيچ درخواستي براي اين كه به ايران حمله نظامي نكند، نكرده است، چرا كه انجام حمله نظامي عليه ايران اصلا مطرح نشده است.
شالوم با رايس ديدار مي كند
سيلوان شالوم در واشنگتن با كونداليزا رايس ديدار و گفت وگو خواهد كرد.
به گزارش روزنامه هاآرتص، قرار است در ديدار سيلوان شالوم وزير امور خارجه رژيم صهيونيستي و كونداليزا رايس همتاي آمريكايي اش، استفان هدلي مشاور امنيت ملي آمريكا نيز حضور يابد.
گزارش شده است كه قرار است در جريان اين گفت وگو به مسايلي همچون اوضاع سياسي در فلسطين، روابط اخير سوريه و روسيه و تحركات حزب ا... لبنان در نواحي مرزي لبنان و در نهايت برنامه هسته اي ايران پرداخته شود.

سفر الهام علي اف رئيس جمهوري آذربايجان به ايران، از آنچه تحليلگران پيش بيني مي كردند، مثبت تر و مفيدتر بود. در روز نخست ديدار علي اف از ايران شايع شد كه در مذاكرات تهران - باكو، درباره مهم ترين مسئله ايران و جمهوري آذربايجان و ديگر كشورهاي ساحلي درياي خزر يعني رژيم حقوقي دريا خزر گفت وگوي چنداني نشده و فضاي مذاكره به سوي كليات و تعارفات ديپلماتيك گرايش يافته است. اما ديروز كه بيانيه مطبوعاتي مشترك دو كشور منتشر شد، معلوم شد كه مسائل درياي خزر هرچند به صورت محدود و سربسته در مذاكرات مطرح شده است با وجود اين، به نظر مي رسد طرفين در زمينه خزر به نقطه اشتراك درخور توجه نرسيده اند و همچنان بنا بر «ادامه گفت وگوهاي سازنده» و «افزايش فعاليت گروه كاري» است.
البته دستيابي به توافق درباره يكي از پيچيده ترين مسائل حقوق بين الملل كه به علت منحصربه فرد بودنش فاقد رويه حقوقي مشخص و منجز است به صورت طبيعي به مطالعه طولاني نياز دارد. اما از آنجا كه خزر در كنار همه منابع و قابليت هاي اقتصادي اش، دربردارنده منابع نفت و گاز است كه با مسائل اقتصادي كشورهايي مانند ايران و جمهوري آذربايجان، پيوند حياتي دارد، به نظر مي رسد با حاشيه اي شدن اين بحث در مذاكرات تهران - باكو فرصت هايي از دست رفته است و آنچه مي بايست در «مذاكرات سازنده گروه كاري» بيشتر مورد توجه قرار گيرد همين موضوع است.
ايران و جمهوري آذربايجان براي تحقق اين هدف فرصت ها و امكاناتي به مراتب بيشتر از گذشته در اختيار دارند. جمهوري آذربايجان چند سال پيش و بر اثر تعهدات مندرج در پيمان سه جانبه امنيتي با اسرائيل و تركيه، براي همكاري با ايران تنگناهايي داشت، اما اكنون با سست شدن تدريجي اين پيمان، از ميزان تعهد باكو به تل آويو كاسته شده است. همچنين در پي تحولات داخلي در تركيه كه به روي كار آمدن اسلامگرايان ميانه رو انجاميد و ايضا انتقال ثقل توجه تركيه از آسياي مركزي و قفقاز به سوي مسائل اروپايي اكنون جمهوري آذربايجان از موضعي متفاوت با گذشته به ايران مي نگرد. اين كه اخيرا اسرائيل سطح فعاليت هاي ديپلماتيك خود را در آذربايجان كاهش داده و تركيه بخشي از كوشش هاي خود در قفقاز را متوجه ارمنستان - رقيب آذربايجان - كرده است، همگي پيامدهاي تغيير تدريجي ژئوپليتيك قفقاز و لاجرم، نزديك تر شدن جمهوري آذربايجان به ايران است. علاوه بر اين روند ديگري نيز در قفقاز در حال شكل گيري است. جمهوري آذربايجان تا چند سال پيش در كانون توجه ايالات متحده بود و رهبران واشنگتن مي كوشيدند از اين اهرم براي فشار بر روسيه و ايران استفاده كنند. اما در پي تحولات دو سال اخير در قفقاز و بالكان (جابه جايي قدرت در گرجستان و اوكراين)، آذري ها به آمريكا بدگمان شدند و به همان نسبت از سطح بدگماني آنان به روسيه و ايران كاسته شد. اين تحولات كه همگي اجزاي بازي بزرگ در قفقاز و آسياي مركزي هستند اكنون فضايي ايجاد كرده است كه ايران و آذربايجان مي توانند با بهره گيري از آن و با جسارت بيشتر به اقدام هايي دوجانبه درباره نفت و گاز درياي خزر و در چارچوب احترام به حاكميت ديگر كشورهاي ساحلي دست يازند. متأسفانه در طول چند سال گذشته به علت برخي از رفتارهاي مذاكره كنندگان جمهوري آذربايجان مسائل خزر از حيطه كارشناسي خارج و فاكتورهاي سياسي هدايت شده از خارج از منطقه به عنوان عوامل مداخله گر وارد آن شدند. قواعد علومي چون جغرافيا و حقوق درياها همراه با استفاده از تجربيات ديگر كشورها و قراردادهاي ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ به عنوان مباني خدشه ناپذير مناسبات در درياي خزر به راحتي مي تواند پاسخگوي سئوالاتي چون نحوه بهره برداري و سهم كشورهاي ساحلي از منابع نفتي زير بستر و منابع بستر همچون ماهيان و چگونگي كشتيراني و راه حل هاي مشكلات آلودگي محيط زيست باشد و منجر به عقد قراردادهاي محكمي گردد و به اين ترتيب با خارج شدن مناسبات كشورهاي ساحلي خزر از بلاتكليفي مي توان مردم كشورهاي ساحلي اين دريا را از نعمت هاي خدادادي آن به بهترين نحو بهره مند ساخت.
در طول دو سال گذشته وزارت امور خارجه كشورمان با پشتكاري قابل تحسين و كار كارشناسي عميق و وسيع و استفاده از حقوقدانان و جغرافيدانان خبره توانسته است راهكارهاي عملي خوبي را به طرف آذري ارائه دهد. سخنان مثبت ديروز رئيس جمهوري آذربايجان حاكي از آن است كه بالاخره مباحث كارشناسي طرفين فارغ از شائبه هاي سياسي پيش خواهد رفت و جمهوري آذربايجان با در نظر گرفتن اصل اهميت رابطه با ايران با برخوردهاي متقابل كارشناسي موجب خواهد شد تا وضعيت خزر هرچه زودتر از بلاتكليفي خارج شود.